Nowolatki: Różnice pomiędzy wersjami

Z Encyklopedia Warmii i Mazur
Skocz do: nawigacja, szukaj
[wersja nieprzejrzana][wersja nieprzejrzana]
(Przepis)
Linia 22: Linia 22:
 
<br/>
 
<br/>
 
== Przepis ==
 
== Przepis ==
''Nowolatki pieczone'' <ref>[http://warmia-browarnictwo.pl/wszystko-o-piwie/fafernuchy-nowolatki.html warmia-browarnictwo.pl] [16.06.2014]</ref>
+
Przepis na nowolatki pieczone brzmi następująco:
  
 
50 dkg mąki krupczatki, 1 jajko, 1 żółtko, 25 dkg masła, 5 łyżek śmietany, czubata łyżeczka proszku do piecznia, czubata łyżka grubej soli kamiennej  
 
50 dkg mąki krupczatki, 1 jajko, 1 żółtko, 25 dkg masła, 5 łyżek śmietany, czubata łyżeczka proszku do piecznia, czubata łyżka grubej soli kamiennej  
  
''Wszystkie składniki połączyć i wyrobić ciasto. Musi być na tyle elastyczne, by dało się rozwałkować na grubość ok. 5 mm. Wykrawać ciasteczka – w okresie karnawału obowiązkowo w kształcie ptaków – wypiekać na niesmarowanej tłuszczem blaszce''.
+
''Wszystkie składniki połączyć i wyrobić ciasto. Musi być na tyle elastyczne, by dało się rozwałkować na grubość ok. 5 mm. Wykrawać ciasteczka – w okresie karnawału obowiązkowo w kształcie ptaków – wypiekać na niesmarowanej tłuszczem blaszce''<ref>[http://warmia-browarnictwo.pl/wszystko-o-piwie/fafernuchy-nowolatki.html warmia-browarnictwo.pl] [16.06.2014]</ref>.
 
<br/>
 
<br/>
 
{{Przypisy}}
 
{{Przypisy}}
 
<references/>
 
<references/>
 +
 
== Bibliografia ==
 
== Bibliografia ==
 
Chłosta Jan, ''Doroczne zwyczaje i obrzędy na Warmii'', Olsztyn 2009.<br/>
 
Chłosta Jan, ''Doroczne zwyczaje i obrzędy na Warmii'', Olsztyn 2009.<br/>

Wersja z 12:31, 26 wrz 2014

Nowolatki

Tradycyjne nowolatkiTradycyjne nowolatki

Nowolatki – ciasteczka z pytlowej mąki i wody przygotowywane w Sylwestra. Nowolatki wykonywano także na sąsiadujących z Mazurami Kurpiach.

Geneza

Zgodnie ze zwyczajem część figurek zjadano, co miało zapewnić pomyślność w Nowym Roku. Pozostałe były przechowywane dla zwierząt, wierzono bowiem, że mają właściwości uzdrawiające i wzmacniające. Poza tym nowolatki wkładano pod słomę roślin obwiązanych na zimę, co miało je chronić przed przemarznięciem. Nowolatki miały zapewnić dobrobyt, pomyślność i zdrowy chów zwierząt.

Sposób przygotowania

Mąkę zaczyniano z piwem kandyzowanym lub jałowcowym, przy czym oba składniki musiały być wcześniej poświęcone w trzeci dzień świąt Bożego Narodzenia. Z ciasta wylepiano zwierzęta, kłosy zboża, drzewa, ptactwo i postaci, którym przypisywano właściwości magiczne.Najważniejszymi figurkami byli Trzej Królowie wyobrażeni zazwyczaj jako trzy paluszki z ciasta zagniecione na krzyż. Ciasteczek nie piekło się, lecz suszyło na rozgrzanej blasze kuchni.

Przepis

Przepis na nowolatki pieczone brzmi następująco:

50 dkg mąki krupczatki, 1 jajko, 1 żółtko, 25 dkg masła, 5 łyżek śmietany, czubata łyżeczka proszku do piecznia, czubata łyżka grubej soli kamiennej

Wszystkie składniki połączyć i wyrobić ciasto. Musi być na tyle elastyczne, by dało się rozwałkować na grubość ok. 5 mm. Wykrawać ciasteczka – w okresie karnawału obowiązkowo w kształcie ptaków – wypiekać na niesmarowanej tłuszczem blaszce[1].

Przypisy


Bibliografia

Chłosta Jan, Doroczne zwyczaje i obrzędy na Warmii, Olsztyn 2009.
Hochleitner Janusz, Kuchnia świąteczna na Warmii, [w:] Życie codzienne na dawnych ziemiach pruskich. Kuchnia dawnych ziem pruskich - tradycja i nowoczesność, red. Tomasz Chrzanowski, Olsztyn 2011, s. 132-148.
Jankowska-Buttitta Małgorzata K., Niezapomniana kuchnia Warmii i Mazur, Zakroczym 2007.
Mazury. Słownik stronniczy, ilustrowany, red. Waldemar Mierzwa, Dąbrówno 2008.
Smak Mazur. Kuchnia dawnych Prus Wschodnich, wybór Tadeusz Ostojski, opracowanie Rafał Wolski, Dąbrówno 2006.
Szyfer Anna, Zwyczaje, obrzędy i wierzenia Mazurów i Warmiaków, Olsztyn 1968.
Warmiacy i Mazurzy. Życie codzienne ludności wiejskiej w I połowie XIX wieku, red. Bogumił Kuźniewski, Olsztynek 2002.