Gronowo Elbląskie: Różnice pomiędzy wersjami

Z Encyklopedia Warmii i Mazur
Skocz do: nawigacja, szukaj
[wersja nieprzejrzana][wersja zweryfikowana]
(→‎Bibliografia)
 
(Nie pokazano 3 wersji utworzonych przez 2 użytkowników)
Linia 39: Linia 39:
 
Pierwsza wzmianka dotycząca wsi pochodzi z 1411 roku. W 1414 roku Gronowo Elbląskiego otrzymało drugi przywilej lokacyjny, którego wystawcą był komtur elbląski [[Herman Gans]]. Wieś obejmowała 44 włóki. W tym czasie do Gronowa przyłączono również sąsiednie osady: Gross i Klein Winkelsdorf. W 1565 roku we wsi działała karczma. Okres wojen polsko-krzyżackich doprowadził do zniszczenia i wyludnienia wsi. Podjęto akcję ponownego zasiedlania opuszczonych włók, wykorzystując do tego celu między innymi kolonistów holenderskich z Fryzji, którzy przybyli również do Gronowa.  
 
Pierwsza wzmianka dotycząca wsi pochodzi z 1411 roku. W 1414 roku Gronowo Elbląskiego otrzymało drugi przywilej lokacyjny, którego wystawcą był komtur elbląski [[Herman Gans]]. Wieś obejmowała 44 włóki. W tym czasie do Gronowa przyłączono również sąsiednie osady: Gross i Klein Winkelsdorf. W 1565 roku we wsi działała karczma. Okres wojen polsko-krzyżackich doprowadził do zniszczenia i wyludnienia wsi. Podjęto akcję ponownego zasiedlania opuszczonych włók, wykorzystując do tego celu między innymi kolonistów holenderskich z Fryzji, którzy przybyli również do Gronowa.  
  
−
W drugiej ćwierci XVII stulecia dobra należały do Izaaka Spiringa, elbląskiego patrycjusza z Delft. Do czasu budowy linii kolejowej z Berlina do Królewca, a więc do około 1850 roku, Gronowo Elbląskie miało charakter typowej rolniczej miejscowości. W tym okresie zabudowę wsi tworzyły zagrody holenderskie. Pod koniec XVIII stulecia miejscowość składała się z 32 zagród oraz domów podcieniowych, które rozebrano na początku XX stulecia. We wspomnianym okresie wieś obejmowała obszar 79 włók i składała się z 35 domów. W 1776 roku wśród miejscowych [[Mennonici|mennonitów]] wymieniano nazwiska: Frantz, Froes, Jantzen, Cornelius, Nickel, Puls, Penner, Sammert, Sterling, Unger. W 1868 roku mieszkańcami Gronowa byli między innymi Dietrich Allert, Peter Bestvater, Jantzen, Quiring, Eduard Regier, Schmidt.
+
W drugiej ćwierci XVII stulecia dobra należały do Izaaka Spiringa, elbląskiego patrycjusza z Delft.  
  
−
Wieś zyskała na znaczeniu za sprawą budowy linii kolejowej. Pod koniec XIX stulecia zaczęły przeważać murowane wille i domy, powstało także osiedle kolejowe wzdłuż torów w północnej części wsi. W drugiej połowie XIX wieku Gronowo było zamieszkane przez 370 osób i składało się z 18 gospodarstw. W tym czasie we wsi żyło 35 mennonitów. W 1973 roku Gronowo Elbląskie stało się siedzibą władz gminnych.  
+
Do czasu budowy linii kolejowej z Berlina do Królewca, a więc do około 1850 roku, Gronowo Elbląskie miało charakter typowej rolniczej miejscowości. W tym okresie zabudowę wsi tworzyły zagrody holenderskie. Pod koniec XVIII stulecia miejscowość składała się z 32 zagród oraz domów podcieniowych, które rozebrano na początku XX stulecia. We wspomnianym okresie wieś obejmowała obszar 79 włók i składała się z 35 domów. W 1776 roku wśród miejscowych [[Mennonici|mennonitów]] wymieniano nazwiska: Frantz, Froes, Jantzen, Cornelius, Nickel, Puls, Penner, Sammert, Sterling, Unger. W 1868 roku mieszkańcami Gronowa byli między innymi Dietrich Allert, Peter Bestvater, Jantzen, Quiring, Eduard Regier, Schmidt.
  
−
W miejscowości znajduje się siedziba [[Parafia pw. św. Jana Chrzciciela w Gronowie Elbląskim|parafii pw. św. Jana Chrzciciela]]. Funkcjonuje Gminny Ośrodek Pomocy Społecznej, Środowiskowy Dom Samopomocy (prowadzony przez [[Elbląskie Stowarzyszenie Organizatorów Pomocy Społecznej]]), apteka, ośrodek zdrowia, sklepy spożywczo-przemysłowe, gabinet weterynaryjny oraz jednostka [[Ochotnicza Straż Pożarna w Gronowie Elbląskim| Ochotniczej Straży Pożarnej]].
+
Wieś zyskała na znaczeniu za sprawą budowy linii kolejowej. Pod koniec XIX stulecia zaczęły przeważać murowane wille i domy, powstało także osiedle kolejowe wzdłuż torów w północnej części wsi. W drugiej połowie XIX wieku Gronowo było zamieszkane przez 370 osób i składało się z 18 gospodarstw. W tym czasie we wsi żyło 35 mennonitów.
−
[[File: Pocztówka z Gronowa Elbląskiego.Rok 1900.jpg|thumb|300px|left| Pocztówka z Gronowa Elbląskiego.Rok 1900]]
+
 
 +
W 1973 roku Gronowo Elbląskie stało się siedzibą władz gminnych. W miejscowości znajduje się siedziba [[Parafia pw. św. Jana Chrzciciela w Gronowie Elbląskim|parafii pw. św. Jana Chrzciciela]]. Funkcjonuje tu Gminny Ośrodek Pomocy Społecznej, Środowiskowy Dom Samopomocy (prowadzony przez [[Elbląskie Stowarzyszenie Organizatorów Pomocy Społecznej]]), apteka, ośrodek zdrowia, sklepy spożywczo-przemysłowe, gabinet weterynaryjny oraz jednostka [[Ochotnicza Straż Pożarna w Gronowie Elbląskim| Ochotniczej Straży Pożarnej]].
 
<br/>
 
<br/>
−
 
 
== Edukacja ==
 
== Edukacja ==
 
*[[Szkoła Podstawowa w Gronowie Elbląskim]]
 
*[[Szkoła Podstawowa w Gronowie Elbląskim]]
Linia 66: Linia 66:
 
[http://bip.warmia.mazury.pl/gronowo_elblaskie_gmina_wiejska/142/539/Studium_Uwarunkowan_i_Kierunkow_Zagospodarowania_Przestrzennego_Gminy_Gronowo_Elblaskie_oraz_uwagi_jako_projekt_uchwaly/| bip.warmia.mazury.pl, Studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego gminy Gronowo Elbląskie], Gronowo Elbląskie 2011 [05.05.2014]<br/>
 
[http://bip.warmia.mazury.pl/gronowo_elblaskie_gmina_wiejska/142/539/Studium_Uwarunkowan_i_Kierunkow_Zagospodarowania_Przestrzennego_Gminy_Gronowo_Elblaskie_oraz_uwagi_jako_projekt_uchwaly/| bip.warmia.mazury.pl, Studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego gminy Gronowo Elbląskie], Gronowo Elbląskie 2011 [05.05.2014]<br/>
 
[http://www.stat.gov.pl/bdl/app/samorzad_m.dims| Bank Danych Lokalnych GUS] [05.05.2014]<br/>
 
[http://www.stat.gov.pl/bdl/app/samorzad_m.dims| Bank Danych Lokalnych GUS] [05.05.2014]<br/>
−
[http://holland.org.pl/art.php?kat=obiekt&id=329| holland.org.pl, Katalog zabytków budownictwa holenderskiego w Polsce] [05.05.2014]
+
[http://holland.org.pl/art.php?kat=obiekt&id=329| holland.org.pl, Katalog zabytków budownictwa holenderskiego w Polsce] [05.05.2014]<br/>
 
[http://gminagronowo.pl/| gminagronowo.pl] [05.05.2014]
 
[http://gminagronowo.pl/| gminagronowo.pl] [05.05.2014]
 
<br/>
 
<br/>

Aktualna wersja na dzień 14:57, 24 lis 2014

Gronowo Elbląskie
Herb
Herb
Państwo  Polska
Województwo warmińsko-mazurskie
Powiat elbląski
Gmina Gronowo Elbląskie
Liczba ludności (2010) 1658
Położenie na mapie województwa warmińsko-mazurskiego
Mapa lokalizacyjna województwa warmińsko-mazurskiego
Gronowo Elbląskie
Gronowo Elbląskie
Położenie na mapie Polski
Mapa lokalizacyjna Polski
Gronowo Elbląskie
Gronowo Elbląskie
Ziemia

{{#invoke:Koordynaty|szablon}}

Gronowo Elbląskie (niem. Grunau) – wieś gminna położona w województwie warmińsko-mazurskim, w powiecie elbląskim, w gminie Gronowo Elbląskie, siedziba władz gminy. W latach 1975–1998 miejscowość należała administracyjnie do województwa elbląskiego.

Miejscowość w 2010 roku liczyła 1658 mieszkańców. Obecnie funkcję sołtysa sprawuje Wiesława Pawłowska[1].

Położenie

Wieś położona jest w zachodniej części województwa warmińsko-mazurskiego, na obszarze Wysoczyzny Elbląskiej, 12 km na na południowy zachód od Elbląga, na wschód od drogi krajowej nr 22. Przebiega przez nią linia kolejowa Elbląg – Malbork.

Dzieje miejscowości

Pierwsza wzmianka dotycząca wsi pochodzi z 1411 roku. W 1414 roku Gronowo Elbląskiego otrzymało drugi przywilej lokacyjny, którego wystawcą był komtur elbląski Herman Gans. Wieś obejmowała 44 włóki. W tym czasie do Gronowa przyłączono również sąsiednie osady: Gross i Klein Winkelsdorf. W 1565 roku we wsi działała karczma. Okres wojen polsko-krzyżackich doprowadził do zniszczenia i wyludnienia wsi. Podjęto akcję ponownego zasiedlania opuszczonych włók, wykorzystując do tego celu między innymi kolonistów holenderskich z Fryzji, którzy przybyli również do Gronowa.

W drugiej ćwierci XVII stulecia dobra należały do Izaaka Spiringa, elbląskiego patrycjusza z Delft.

Do czasu budowy linii kolejowej z Berlina do Królewca, a więc do około 1850 roku, Gronowo Elbląskie miało charakter typowej rolniczej miejscowości. W tym okresie zabudowę wsi tworzyły zagrody holenderskie. Pod koniec XVIII stulecia miejscowość składała się z 32 zagród oraz domów podcieniowych, które rozebrano na początku XX stulecia. We wspomnianym okresie wieś obejmowała obszar 79 włók i składała się z 35 domów. W 1776 roku wśród miejscowych mennonitów wymieniano nazwiska: Frantz, Froes, Jantzen, Cornelius, Nickel, Puls, Penner, Sammert, Sterling, Unger. W 1868 roku mieszkańcami Gronowa byli między innymi Dietrich Allert, Peter Bestvater, Jantzen, Quiring, Eduard Regier, Schmidt.

Wieś zyskała na znaczeniu za sprawą budowy linii kolejowej. Pod koniec XIX stulecia zaczęły przeważać murowane wille i domy, powstało także osiedle kolejowe wzdłuż torów w północnej części wsi. W drugiej połowie XIX wieku Gronowo było zamieszkane przez 370 osób i składało się z 18 gospodarstw. W tym czasie we wsi żyło 35 mennonitów.

W 1973 roku Gronowo Elbląskie stało się siedzibą władz gminnych. W miejscowości znajduje się siedziba parafii pw. św. Jana Chrzciciela. Funkcjonuje tu Gminny Ośrodek Pomocy Społecznej, Środowiskowy Dom Samopomocy (prowadzony przez Elbląskie Stowarzyszenie Organizatorów Pomocy Społecznej), apteka, ośrodek zdrowia, sklepy spożywczo-przemysłowe, gabinet weterynaryjny oraz jednostka Ochotniczej Straży Pożarnej.

Edukacja

Kultura

Sport

Zabytki

  • budynek dworca wzniesiony w roku 1882
  • drewniany młyn parowy
  • zabudowa mieszkalna z przełomu XIX i XX stulecia

Przypisy

  1. ↑ gminagronowo.pl [05.05.2014]

Bibliografia

Gminna Biblioteka Publiczna w Gronowie Elbląskim [05.05.2014] bip.warmia.mazury.pl, Studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego gminy Gronowo Elbląskie, Gronowo Elbląskie 2011 [05.05.2014]
Bank Danych Lokalnych GUS [05.05.2014]
holland.org.pl, Katalog zabytków budownictwa holenderskiego w Polsce [05.05.2014]
gminagronowo.pl [05.05.2014]


Źródło: „http://encyklopedia.warmia.mazury.pl/index.php?title=Gronowo_Elbląskie&oldid=50049”