Gubławki

Gubławki
Dwór w Gubławkach
Państwo	Polska
Województwo	warmińsko-mazurskie
Powiat	iławski
Gmina	Zalewo
Sołectwo	Wieprz
Liczba ludności (2010)	128
Położenie na mapie województwa warmińsko-mazurskiego Gubławki
Położenie na mapie Polski Gubławki
{{#invoke:Koordynaty|szablon}}

Gubławki (niem. Gablauken) – wieś niesołecka położona w województwie warmińsko-mazurskim, w powiecie iławskim, w gminie Zalewo. W latach 1975-1998 miejscowość należała administracyjnie do województwa olsztyńskiego. W latach 1946-1975 wieś wchodziła w skład powiatu morąskiego.

Miejscowość w 2010 roku liczyła 128 mieszkańców. Wieś wchodzi w skład sołectwa Wieprz, w którym funkcję sołtysa sprawuje obecnie Stefan Ciechanowski.

Położenie

Wieś położona jest w zachodniej części województwa warmińsko-mazurskiego, na Pojezierzu Iławskim, nad jeziorem Jeziorak, 14 km na południe od Zalewa.

Dzieje miejscowości

Nazwa miejscowości wywodzi się z języka pruskiego. Stanowi połączenie imienia Guby ze słowem lauken, oznaczającym pole. Miejscowość została założona w roku 1392 przez polskich osadników, wywodzących się ze szlacheckiego rodu Przyjemskich herbu Rawicz. Po Przyjemskich kolejnym właścicielem wsi został August von Dovgerloch. Od 1660 do 1747 roku Gubławki razem z Wieprzem stanowiły część dóbr należących do rodu Jaskich, mających siedzibę w pobliskim Jaśkowie. W 1880 roku majątek został zakupiony przez Karla Fincka von Finckensteina, który wybudował w Gubławkach rezydencję. Dwór miał służyć zarządcy dóbr i jego rodzinie. We wnętrzu znajdowały się spiżarnia, pomieszczenia kuchenne, jadalnia, biura zarządcy, pokoje mieszkalne, sypialnie oraz pokoje gościnne. Całość dopełniały dwa ogrody oraz zabudowania gospodarczo-inwentarskie, m.in. stajnia, powozownia, obora, świniarnia. W sąsiedztwie dworu zlokalizowano domy dla robotników i oficjalistów. W 1912 roku po śmierci Karla Finckensteina w Gubławkach mieszkała jego małżonka - Helene. Ostatnim właścicielem majątku był syn Karla i Helene - Hans Joachim, który odziedziczył Gubławki w 1925 roku.

Po wojnie majątek był przez cały czas PGR. Pod koniec XX wieku ówczesny dzierżawca T.N. uzgodnił z Wojewódzkim Konserwatorem Zabytków w Olsztynie projekt adaptacji wspaniale zachowanych budynków gospodarczych na ośrodek pracy twórczej. Niestety, doszło do rozebrania tych budynków i sprzedania materiałów z ich rozbiórki. Obecnie dwór stoi niezamieszkały i niszczeje.

Liczba mieszkańców i budynków mieszkalnych

1782 - 16 domów

1858 - 85 osób, 5 domów

1939 - 103 osoby

Zabytki

• Dwór, wzniesiony na początku XX wieku. Do czasów dzisiejszych zachowały się pozostałości parku oraz fragmenty podwórza gospodarczego

Bibliografia

1. Jackiewicz-Garniec Małgorzata, Garniec Mirosław, Pałace i dwory dawnych Prus Wschodnich, Olsztyn 1999.
2. Morąg. Z dziejów miasta i powiatu, red. Andrzej Wakar, Olsztyn 1973.
3. Niesiobędzki Wiesław, Powiat iławski. Dzieje, zabytki, pejzaż i kultura. Szkice historyczne, wydanie II, poprawione i poszerzone, Iława 2008.
4. Statistisch-Topographisches Adreß-Handbuch von Westpreussen, Commission bei Leon Saunier, Danzig und Elbing 1858.
5. Wojewódzka ewidencja zabytków [data dostępu: 5.03.2014]
6. Studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego gminy Zalewo [data dostępu: 5.03.2014]
7. Bank Danych Lokalnych GUS [data dostępu: 5.03.2014]
8. Deutsche Verwaltungsgeschichte [data dostępu: 5.03.2014]
9. Ciekawe Mazury.pl [data dostępu: 5.03.2014]