Hejbuty: Różnice pomiędzy wersjami
| [wersja nieprzejrzana] | [wersja zweryfikowana] |
(→Zobacz też) |
|||
| Linia 28: | Linia 28: | ||
|wikisłownik = | |wikisłownik = | ||
|www = | |www = | ||
| − | }} | + | }} |
| − | ''' Hejbuty ''' (niem. ''Heybutten'') – | + | ''' Hejbuty ''' (niem. ''Heybutten'') – wieś sołecka położona w [[województwo warmińsko-mazurskie|województwie warmińsko-mazurskim]], w [[powiat giżycki|powiecie giżyckim]], w [[Wydminy (gmina wiejska)|gminie Wydminy]]. W latach 1975–1998 miejscowość należała administracyjnie do województwa suwalskiego. |
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| + | Miejscowość w 2010 roku liczyła 89 mieszkańców. Obecnie funkcję sołtysa sprawuje [[Bożena Adameczek]]<ref>[http://bip.warmia.mazury.pl/wydminy_gmina_wiejska/2/SOLECTWA/ bip.warmia.mazury.pl] [05.03.2014]</ref>. | ||
| + | <br/><br/> | ||
== Położenie == | == Położenie == | ||
Wieś położona jest w północno-wschodniej części województwa warmińsko-mazurskiego, na obszarze [[Kraina Wielkich Jezior Mazurskich|Krainy Wielkich Jezior Mazurskich]], 28 km na południowy wschód od [[Giżycko|Giżycka]] i 9 km na południe od [[Wydminy|Wydmin]]; przebiega przez nią droga wojewódzka nr 656 w kierunku [[Ełk|Ełku]]. | Wieś położona jest w północno-wschodniej części województwa warmińsko-mazurskiego, na obszarze [[Kraina Wielkich Jezior Mazurskich|Krainy Wielkich Jezior Mazurskich]], 28 km na południowy wschód od [[Giżycko|Giżycka]] i 9 km na południe od [[Wydminy|Wydmin]]; przebiega przez nią droga wojewódzka nr 656 w kierunku [[Ełk|Ełku]]. | ||
| − | |||
<br/> | <br/> | ||
== Dzieje miejscowości == | == Dzieje miejscowości == | ||
| − | Wieś powstała w ramach kolonizacji wschodnich terenów [[Prusy Książęce|Prus Książęcych]]. Jej początki wiążą się z nadaniem przywileju w 1526 roku przez księcia [[Albrecht Hohenzollern|Albrechta]] staroście kłajpedzkiemu Wolfgangowi von Heydeckowi. W uznaniu jego zasług książę nadał staroście rozległe | + | Wieś powstała w ramach kolonizacji wschodnich terenów [[Prusy Książęce|Prus Książęcych]]. Jej początki wiążą się z nadaniem przywileju w 1526 roku przez księcia [[Albrecht Hohenzollern|Albrechta]] staroście kłajpedzkiemu Wolfgangowi von Heydeckowi. W uznaniu jego zasług książę nadał staroście rozległe, liczące około 250 łanów dobra dziedziczne [[Zelki]], które obejmowało kilka wsi już istniejących. Jedną z nich były dobra służebne w Hejbutach, które w 1519 roku liczyły 15 łanów, a w momencie przejęcia przez von Heydecka – 24 łany. W 1540 roku żyło tu 24 mieszkańców. Istniała karczma. |
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | + | Majątek w Hejbutach w 1719 roku należał do barona Melchiora Schenck zu Tautenburga. W 1924 roku las w Hejbutach sprzedano skarbowi państwa, a ziemię rozparcelowano, pozostawiając tylko tzw. resztówkę. Wieś należała do parafii ewangelickiej w Zelkach. | |
| − | + | Po II wojnie światowej Hejbuty stanowiły wspólną jednostkę administracyjną z Zelkami. Odrębnym sołectwem stały się w 1954 roku, należąc do 1972 roku do gromady Zelki. W 1970 roku w Hejbutach było 17 budynków mieszkalnych; znajdowała się tu świetlica, działało kółko rolnicze i spółka wodnomelioracyjna. Wieś posiadała wówczas 18 indywidualnych gospodarstw rolnych. | |
| + | Liczba mieszkańców w następujących latach wynosiła: | ||
| + | *1857 – 173 osoby | ||
| + | *1939 – 619 osób (łącznie z [[Zelki|Zelkami]]) | ||
| + | *1970 – 102 osoby | ||
== Zabytki == | == Zabytki == | ||
| − | *[[ | + | *murowany [[dwór w Hejbutach]] z pierwszej połowy XIX wieku |
| − | * | + | *gospodarcze zabudowania dworskie z przełomu XIX i XX wieku: stodoła i spichlerz |
| − | * | + | *pozostałości parku dworskiego |
| − | * | + | *cmentarz ewangelicki z XIX wieku |
| − | < | + | {{Przypisy}} |
| − | + | <references/> | |
== Bibliografia == | == Bibliografia == | ||
| − | + | Białuński Grzegorz, ''Kolonizacja "Wielkiej Puszczy" (do 1568 roku) – starostwa piskie, ełckie, straduńskie, zelkowskie i węgoborskie (węgorzewskie)'', Olsztyn 2002.<br/> | |
| − | + | ''Giżycko. Z dziejów miasta i okolic'', red. Andrzej Wakar, Olsztyn 1983.<br/> | |
| − | + | Jackiewicz-Garniec Małgorzata, Garniec Mirosław, ''Pałace i dwory dawnych Prus Wschodnich'', Olsztyn 1999.<br/> | |
| − | + | ''Statistisch-Topographisches Adreß-Handbuch von Ostpreussen, Commission bei Wilhelm Koch'', Königsberg 1857.<br/> | |
| − | + | Gminna ewidencja zabytków, [w:] Studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego gminy Wydminy, [http://bip.warmia.mazury.pl/wydminy_gmina_wiejska/akty/118/40/w_sprawie_uchwalenia_zmiany___Studium_uwarunkowan_i_kierunkow_zagospodarowania_przestrzennego_Gminy_Wydminy__-_w_obrebach_geodezyjnych__Okragle__Talki__Siedliska/| bip.warmia.mazury.pl], Wydminy 2009 [05.03.2014]<br/> | |
| − | + | [http://www.stat.gov.pl/bdl/app/samorzad_m.dims| Bank Danych Lokalnych GUS] [05.03.2014]<br/> | |
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | [[Kategoria: Miejscowość]] [[Kategoria: Powiat giżycki]] [[Kategoria: | + | [[Kategoria: Miejscowość]] [[Kategoria: Powiat giżycki]] [[Kategoria: Wydminy (gmina wiejska)]] [[Kategoria: Wsie sołeckie]] [[Kategoria: 1501-1600]] |
Wersja z 11:54, 31 paź 2014
| Hejbuty | |
| | |
 Hejbuty
| |
| Państwo |  Polska
|
| Województwo | warmińsko-mazurskie |
| Powiat | giżycki |
| Gmina | Wydminy |
| Liczba ludności (2010) | 89 |
| Położenie na mapie województwa warmińsko-mazurskiego   Hejbuty | |
| Położenie na mapie Polski  Hejbuty | |
{{#invoke:Koordynaty|szablon}} | |
Hejbuty (niem. Heybutten) – wieś sołecka położona w województwie warmińsko-mazurskim, w powiecie giżyckim, w gminie Wydminy. W latach 1975–1998 miejscowość należała administracyjnie do województwa suwalskiego.
Miejscowość w 2010 roku liczyła 89 mieszkańców. Obecnie funkcję sołtysa sprawuje Bożena Adameczek[1].
Położenie
Wieś położona jest w północno-wschodniej części województwa warmińsko-mazurskiego, na obszarze Krainy Wielkich Jezior Mazurskich, 28 km na południowy wschód od Giżycka i 9 km na południe od Wydmin; przebiega przez nią droga wojewódzka nr 656 w kierunku Ełku.
Dzieje miejscowości
Wieś powstała w ramach kolonizacji wschodnich terenów Prus Książęcych. Jej początki wiążą się z nadaniem przywileju w 1526 roku przez księcia Albrechta staroście kłajpedzkiemu Wolfgangowi von Heydeckowi. W uznaniu jego zasług książę nadał staroście rozległe, liczące około 250 łanów dobra dziedziczne Zelki, które obejmowało kilka wsi już istniejących. Jedną z nich były dobra służebne w Hejbutach, które w 1519 roku liczyły 15 łanów, a w momencie przejęcia przez von Heydecka – 24 łany. W 1540 roku żyło tu 24 mieszkańców. Istniała karczma.
Majątek w Hejbutach w 1719 roku należał do barona Melchiora Schenck zu Tautenburga. W 1924 roku las w Hejbutach sprzedano skarbowi państwa, a ziemię rozparcelowano, pozostawiając tylko tzw. resztówkę. Wieś należała do parafii ewangelickiej w Zelkach.
Po II wojnie światowej Hejbuty stanowiły wspólną jednostkę administracyjną z Zelkami. Odrębnym sołectwem stały się w 1954 roku, należąc do 1972 roku do gromady Zelki. W 1970 roku w Hejbutach było 17 budynków mieszkalnych; znajdowała się tu świetlica, działało kółko rolnicze i spółka wodnomelioracyjna. Wieś posiadała wówczas 18 indywidualnych gospodarstw rolnych.
Liczba mieszkańców w następujących latach wynosiła:
- 1857 – 173 osoby
- 1939 – 619 osób (łącznie z Zelkami)
- 1970 – 102 osoby
Zabytki
- murowany dwór w Hejbutach z pierwszej połowy XIX wieku
- gospodarcze zabudowania dworskie z przełomu XIX i XX wieku: stodoła i spichlerz
- pozostałości parku dworskiego
- cmentarz ewangelicki z XIX wieku
Przypisy
- ↑ bip.warmia.mazury.pl [05.03.2014]
Bibliografia
Białuński Grzegorz, Kolonizacja "Wielkiej Puszczy" (do 1568 roku) – starostwa piskie, ełckie, straduńskie, zelkowskie i węgoborskie (węgorzewskie), Olsztyn 2002.
Giżycko. Z dziejów miasta i okolic, red. Andrzej Wakar, Olsztyn 1983.
Jackiewicz-Garniec Małgorzata, Garniec Mirosław, Pałace i dwory dawnych Prus Wschodnich, Olsztyn 1999.
Statistisch-Topographisches Adreß-Handbuch von Ostpreussen, Commission bei Wilhelm Koch, Königsberg 1857.
Gminna ewidencja zabytków, [w:] Studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego gminy Wydminy, bip.warmia.mazury.pl, Wydminy 2009 [05.03.2014]
Bank Danych Lokalnych GUS [05.03.2014]
