Kamień (gmina Iława): Różnice pomiędzy wersjami
| [wersja nieprzejrzana] | [wersja zweryfikowana] |
(→Dzieje miejscowości) |
|||
| Linia 39: | Linia 39: | ||
== Dzieje miejscowości == | == Dzieje miejscowości == | ||
| − | Miejscowość została założona w 1335 roku na [[prawo chełmiński|prawie chełmińskim]]. Odbiorcą nadania był [[Prusowie|Prus]] Gekelo Stein, od którego nazwiska wieś przyjęła swą nazwę. W 1645 roku Kamień otrzymał z rąk elektora Fryderyka Wilhelma I Hohenzollerna polski szlachcic Tomasz Księżopolski. W 1718 roku Kamień oraz [[Karłowo]] stały się własnością Albrechta Krzysztofa Finck von Finckensteina. W XIX wieku rozróżniano miejscowości o tej nazwie: A, B i C. Pierwsza z nich miała charakter dóbr ziemskich, obejmujących obszar 288,4 ha. Dwie pozostałe funkcjonowały jako wolne sołectwa. W 1895 roku zostały przyłączone do Woli Kamieńskiej. W 1933 roku majątek Kamień był zamieszkany przez 368 osób (łącznie z [[Kwiry|Kwirami]], Wolą Kamieńską i [[Windyki|Windykami]]). | + | Miejscowość została założona w 1335 roku na [[prawo chełmiński|prawie chełmińskim]]. Odbiorcą nadania był [[Prusowie|Prus]] Gekelo Stein, od którego nazwiska wieś przyjęła swą nazwę. W 1645 roku Kamień otrzymał z rąk elektora Fryderyka Wilhelma I Hohenzollerna polski szlachcic Tomasz Księżopolski. W 1718 roku Kamień oraz [[Karłowo]] stały się własnością Albrechta Krzysztofa Finck von Finckensteina. |
| + | |||
| + | W XIX wieku rozróżniano trzy miejscowości o tej nazwie: A, B i C. Pierwsza z nich miała charakter dóbr ziemskich, obejmujących obszar 288,4 ha. Dwie pozostałe funkcjonowały jako wolne sołectwa. W 1895 roku zostały przyłączone do Woli Kamieńskiej. W 1933 roku majątek Kamień był zamieszkany przez 368 osób (łącznie z [[Kwiry|Kwirami]], Wolą Kamieńską i [[Windyki|Windykami]]). | ||
Liczba mieszkańców i budynków mieszkalnych w majątku Kamień w następujących latach wynosiła: | Liczba mieszkańców i budynków mieszkalnych w majątku Kamień w następujących latach wynosiła: | ||
| Linia 53: | Linia 55: | ||
*Kamień Duży: zespół dworsko-pałacowy i folwarczny z przełomu XIX i XX wieku; pierwotna kompozycja zespołu w części gospodarczej nieczytelna, na obszarze podwórza zbudowano nowe obiekty wśród zachowanej dawnej stajni i obory | *Kamień Duży: zespół dworsko-pałacowy i folwarczny z przełomu XIX i XX wieku; pierwotna kompozycja zespołu w części gospodarczej nieczytelna, na obszarze podwórza zbudowano nowe obiekty wśród zachowanej dawnej stajni i obory | ||
* Kamień Duży: dom ogrodnika (nr 1) z czwartej ćwierci XVIII wieku; budynek murowany z cegły, otynkowany, na planie prostokąta, podpiwniczony, parterowy | * Kamień Duży: dom ogrodnika (nr 1) z czwartej ćwierci XVIII wieku; budynek murowany z cegły, otynkowany, na planie prostokąta, podpiwniczony, parterowy | ||
| − | *[[Dwór w Kamieniu Dużym|dwór w | + | *[[Dwór w Kamieniu Dużym|dwór w Kamieniu Dużym]]; zachowany w niewielkiej części |
*park dworski z przełomu XIX i XX wieku, zaniedbany, z nieczytelnym układem ścieżek spacerowych | *park dworski z przełomu XIX i XX wieku, zaniedbany, z nieczytelnym układem ścieżek spacerowych | ||
*cmentarz ewangelicki z połowy XIX wieku, w centrum wsi, po zachodniej stronie szosy, własność parafii ewangelickiej; obiekt nieczynny, powierzchnia 0,18 ha | *cmentarz ewangelicki z połowy XIX wieku, w centrum wsi, po zachodniej stronie szosy, własność parafii ewangelickiej; obiekt nieczynny, powierzchnia 0,18 ha | ||
Aktualna wersja na dzień 19:55, 27 lis 2014
| Kamień | |
| | |
| Państwo |  Polska
|
| Województwo | warmińsko-mazurskie |
| Powiat | iławski |
| Gmina | Iława |
| Sołectwo | Wola Kamieńska |
| Liczba ludności (2010) | 168[1] |
| Położenie na mapie województwa warmińsko-mazurskiego   Kamień | |
| Położenie na mapie Polski  Kamień | |
{{#invoke:Koordynaty|szablon}} | |
Kamień (niem. Stein) – wieś niesołecka położona w województwie warmińsko-mazurskim, w powiecie iławskim, w gminie Iława. W latach 1975–1998 miejscowość należała administracyjnie do województwa olsztyńskiego.
Miejscowość w 2010 roku liczyła 168 mieszkańców (łącznie Kamień Duży i Kamień Mały). Wieś wchodzi w skład sołectwa Wola Kamieńska, w którym funkcję sołtysa sprawuje obecnie Beta Grzechnik[2].
Położenie
Wieś położona jest w zachodniej części województwa warmińsko-mazurskiego, na Pojezierzu Iławskim, nad jeziorem Łabędź, 4,5 km na północ od Iławy.
Dzieje miejscowości
Miejscowość została założona w 1335 roku na prawie chełmińskim. Odbiorcą nadania był Prus Gekelo Stein, od którego nazwiska wieś przyjęła swą nazwę. W 1645 roku Kamień otrzymał z rąk elektora Fryderyka Wilhelma I Hohenzollerna polski szlachcic Tomasz Księżopolski. W 1718 roku Kamień oraz Karłowo stały się własnością Albrechta Krzysztofa Finck von Finckensteina.
W XIX wieku rozróżniano trzy miejscowości o tej nazwie: A, B i C. Pierwsza z nich miała charakter dóbr ziemskich, obejmujących obszar 288,4 ha. Dwie pozostałe funkcjonowały jako wolne sołectwa. W 1895 roku zostały przyłączone do Woli Kamieńskiej. W 1933 roku majątek Kamień był zamieszkany przez 368 osób (łącznie z Kwirami, Wolą Kamieńską i Windykami).
Liczba mieszkańców i budynków mieszkalnych w majątku Kamień w następujących latach wynosiła:
- 1817 – 55 osób, 7 domów
- 1831 – 94 osoby, 6 domów
- 1864 – 126 osób, 8 domów
- 1871 – 133 osoby,10 domów
- 1885 – 118 osób, 6 domów
- 1895 – 118 osób, 6 domów
- 1905 – 113 osób, 3 domy
Zabytki
- Kamień Duży: zespół dworsko-pałacowy i folwarczny z przełomu XIX i XX wieku; pierwotna kompozycja zespołu w części gospodarczej nieczytelna, na obszarze podwórza zbudowano nowe obiekty wśród zachowanej dawnej stajni i obory
- Kamień Duży: dom ogrodnika (nr 1) z czwartej ćwierci XVIII wieku; budynek murowany z cegły, otynkowany, na planie prostokąta, podpiwniczony, parterowy
- dwór w Kamieniu Dużym; zachowany w niewielkiej części
- park dworski z przełomu XIX i XX wieku, zaniedbany, z nieczytelnym układem ścieżek spacerowych
- cmentarz ewangelicki z połowy XIX wieku, w centrum wsi, po zachodniej stronie szosy, własność parafii ewangelickiej; obiekt nieczynny, powierzchnia 0,18 ha
Przypisy
- ↑ Łącznie: Kamień Duży i Kamień Mały.
- ↑ gmina-ilawa.pl [05.03.2014]
Zobacz też
Bibliografia
Iława. Z dziejów miasta i powiatu, red. Andrzej Wakar, Olsztyn 1972.
Niesiobędzki Wiesław, Powiat iławski. Dzieje, zabytki, pejzaż i kultura. Szkice historyczne, wydanie II, poprawione i poszerzone, Iława 2008.
Statistisch-Topographisches Adreß-Handbuch von Westpreussen, Commission bei Leon Saunier, Danzig und Elbing 1858.
Plan zagospodarowania przestrzennego gminy Iława 2003, Uchwała Nr XIII/108/2003 z dnia 3 grudnia 2003 gmina-ilawa.mpzp.org [05.03.2014]
bip.warmia.mazury.pl, Strategia rozwoju gminy Iława 2000-2015 [05.03.2014]
Bank Danych Lokalnych GUS [05.03.2014]
verwaltungsgeschichte.de [05.03.2014]
