Osiek: Różnice pomiędzy wersjami

Z Encyklopedia Warmii i Mazur
Skocz do: nawigacja, szukaj
[wersja nieprzejrzana][wersja nieprzejrzana]
(Bibliografia)
Linia 40: Linia 40:
  
 
== Dzieje miejscowości ==
 
== Dzieje miejscowości ==
Wieś położona 5 km od Godkowa. Do 1945 r. nosiła nazwę. Założona wg dokumentów źródłowych ok.1320-1331 r. była w posiadaniu rodziny zu Dohna. We wsi znajdowało się wiele domów podcieniowych, do dzisiaj zachowały się trzy, na ogół  w ruinie. Na zabytkowych domach świadczących o dawnym pięknie tej wsi uwiły sobie gniazda bociany. Liczba bocianich gniazd w Osieku jest największa w tej części Warmii i wynosi ok. 30, w tym także na wieży Kościoła.
+
Akt lokacyjny wsi nie zachował się. Miejscowość została założona między 1320 a 1331 rokiem. Znajdowała się w posiadaniu rodu [[zu Dohna]]. We wsi znajdowało się wiele domów podcieniowych, do dzisiaj zachowały się trzy, na ogół  w ruinie. Na zabytkowych domach świadczących o dawnym pięknie tej wsi uwiły sobie gniazda bociany. Liczba bocianich gniazd w Osieku jest największa w tej części Warmii i wynosi ok. 30, w tym także na wieży Kościoła.
  
 
Do najcenniejszych zabytków należy zaliczyć Kościół p.w. Św. Stanisława zbudowany w 1709 r. przez jednego z Dohnów , o czym świadczy do dzisiaj zachowany przy bocznej ścianie pamiątkowy kamień z herbem rodowym.
 
Do najcenniejszych zabytków należy zaliczyć Kościół p.w. Św. Stanisława zbudowany w 1709 r. przez jednego z Dohnów , o czym świadczy do dzisiaj zachowany przy bocznej ścianie pamiątkowy kamień z herbem rodowym.

Wersja z 20:37, 27 cze 2014

Osiek

Kościół parafialny w Osieku
Kościół parafialny w Osieku
Państwo  Polska
Województwo warmińsko-mazurskie
Powiat elbląski
Gmina Godkowo
Liczba ludności (2010) 229
Położenie na mapie województwa warmińsko-mazurskiego
Mapa lokalizacyjna województwa warmińsko-mazurskiego
Osiek
Osiek
Położenie na mapie Polski
Mapa lokalizacyjna Polski
Osiek
Osiek
Ziemia

{{#invoke:Koordynaty|szablon}}


Osiek (niem. Hermsdorf) – wieś sołecka położona w województwie warmińsko-mazurskim, w powiecie elbląskim, w gminie Godkowo. W latach 1975-1998 miejscowość należała administracyjnie do województwa elbląskiego.

Miejscowość w 2010 roku liczyła 229 mieszkańców.


Położenie

Wieś położona jest w zachodniej części województwa warmińsko-mazurskiego, na obszarze Wysoczyzny Elbląskiej, 5 km na północny zachód od Godkowa, w pobliżu granicy z powiatem braniewskim.

Dzieje miejscowości

Akt lokacyjny wsi nie zachował się. Miejscowość została założona między 1320 a 1331 rokiem. Znajdowała się w posiadaniu rodu zu Dohna. We wsi znajdowało się wiele domów podcieniowych, do dzisiaj zachowały się trzy, na ogół w ruinie. Na zabytkowych domach świadczących o dawnym pięknie tej wsi uwiły sobie gniazda bociany. Liczba bocianich gniazd w Osieku jest największa w tej części Warmii i wynosi ok. 30, w tym także na wieży Kościoła.

Do najcenniejszych zabytków należy zaliczyć Kościół p.w. Św. Stanisława zbudowany w 1709 r. przez jednego z Dohnów , o czym świadczy do dzisiaj zachowany przy bocznej ścianie pamiątkowy kamień z herbem rodowym.

Wieś zajęta przez wojska radzieckie 5.02.1945 r. stosunkowo mało zniszczona prezentuje się w zwartej ciekawej zabudowie.

Obecnie wieś liczy 229 mieszkańców, posiada dwa sklepy spożywczo-przemysłowe oraz świetlicę wiejską , w której również mieści się mała gastronomia, działa również OSP.

Dzisiaj Osiek z uwagi na swe ładne położenie, ciekawą architekturę i liczne bocianie gniazda zasługuje na promocję jako atrakcja turystyczna gminy.


Ludzie związani z miejscowością


Zabytki

  • Dom podcieniowy nr 21 z pierwszej połowy XIX wieku
  • Kościół parafialny pw. św. Stanisława z XVIII wieku; Pierwotny Kościół w Osieku istniał już w czasach zakonnych. W okresie przedluterańskim kościół w Osieku był filią Dobrego i podporządkowany archiprezbiterowi z Ornety. Od 1612r. w rękach ewangelików. Zburzony w czasie wojen szwedzkich. W latach 1636-1709 każdorazowy pastor z Osieka świadczył przemiennie z pastorem z Wilcząt usługi duszpasterskie w kaplicy reformowanej w Karwinach.

Drugi kościół z drewnianą wieżą ufundował w XVII w. Abraham von Dohna. Obecnie istniejący kościół ufundował w 1709r. Krzysztof von Dohna, a nadzorcą budowy był chłop z Osieka Georg Jordan. Przy ścianie wschodniej znajduje się wejście do kruchty Dohnów, były tu kiedyś herby i dwie tablice memorialne budowniczego kościoła i jego żony. Do dzisiaj przy bocznej ścianie znajduje się pamiątkowy kamień z herbem zu Dohna, upamiętniający dawnych patronów kościoła.

Wieża murowana została wybudowana na miejscu drewnianej w latach 1788-1791, po pożarze odbudowana w 1832r., wysokość 18,8m. Niegdyś były tu trzy dzwony, zachowały się dwa odlane przez Johanna Kreisela w Elblągu z ok. 1730r. Kościół barokowy, orientowany, murowany z cegły o wiązaniach krzyżowych, na podmurowaniu z kamienia polnego. Wnętrze salowe, zamknięte ścianą prostą, chór muzyczny w partii zachodniej na drewnianych słupach. Pięć łukowatych otworów okiennych. Na chorągiewce wiatrowej data renowacji kościoła – 1832, w czasie której zrekonstruowano sufit i resztki starych malowideł.

Ołtarz główny, barokowy z 1735r. przerobiony i wymieniony częściowo w 1927r. zachowane figury anioła i alegorie cnót. Organy z 1850r. pedałowe z 12 registrami, niestety zaginęły po wojnie i używano tylko fisharmonii.

Kościół został odrestaurowany pod koniec lat 90 XX w. przez proboszcza ks. Andrzeja Gazdę.

Bibliografia

  1. Mieczkowski Krzysztof, Tomaszewski Marian, Rowerem po krainie Kanału Elbląskiego. Przewodnik po szlakach rowerowych, Elbląg 2012.
  2. Pasłęk. Z dziejów miasta i okolic 1297-1997, red. Józef Włodarski, Pasłęk 1997.
  3. Strategia zrównoważonego rozwoju gminy Godkowo na lata 2013-2020 [data dostępu: 12.06.2014]
  4. Bank Danych Lokalnych GUS [data dostępu: 12.06.2014]
  5. Baza Informacji Lokalnej [data dostępu: 12.06.2014]
  6. Ciekawe Mazury.pl [data dostępu: 12.06.2014]


Przypisy