Parkoszewo

Parkoszewo
Dawny dwór w Parkoszewie
Państwo	Polska
Województwo	warmińsko-mazurskie
Powiat	bartoszycki
Gmina	Bartoszyce
Sołectwo	Bąsze
Liczba ludności (2009)	125
Położenie na mapie województwa warmińsko-mazurskiego Parkoszewo
Położenie na mapie Polski Parkoszewo
{{#invoke:Koordynaty|szablon}}

Parkoszewo (niem. Perkau) – wieś niesołecka położona w województwie warmińsko-mazurskim, w powiecie bartoszyckim, w gminie Bartoszyce. W latach 1975–1998 miejscowość należała administracyjnie do województwa olsztyńskiego.

Miejscowość w 2009 roku liczyła 125 mieszkańców. Wieś wchodzi w skład sołectwa Bąsze, w którym funkcję sołtysa sprawuje obecnie Jan Biały.

Parkoszewo

Budynek dawnej szkoły w Parkoszewie, 1980

 

Położenie

Wieś położona jest w północnej części województwa warmińsko-mazurskiego, na Równinie Sępopolskiej, 12,5 km na północ od Bartoszyc, na zachód od drogi wojewódzkiej nr 512, w pobliżu granicy państwowej z obwodem kaliningradzkim.

Dzieje miejscowości

Brak jest informacji na temat okoliczności i daty powstania wsi. Nazwa prawdopodobnie wywodzi się z języka pruskiego i być może jest pozostałością kultu Perkuna. Prawdopodobnie przez większość swoich dziejów był to średniej wielkości majątek szlachecki. Pod koniec XIX wieku majątek zajmował obszar 613 ha (wraz z folwarkiem Gajek); stan na rok 1889). W tym czasie oraz na początku następnego stulecia znajdował się on w posiadaniu rodziny Bannaschów, wywodzących się z kaszubskiej szlachty. Do 1945 roku Parkoszewo wchodziło w skład parafii ewangelickiej w Szczurkowie.

Szkołę założono tu w połowie XIX wieku. W 1935 roku uczęszczało do niej 95 uczniów, a zatrudnionych było dwóch nauczycieli. Po wojnie placówkę uruchomiono ponownie, lecz już w 1949 roku zlikwidowano ją, a dzieci przeniesiono do szkoły w Gulkajmach.

Po II wojnie światowej wieś włączono do sołectwa Żydowo. Na bazie dawnego majątku uruchomiono tu państwowe gospodarstwo rolne. Według spisu powszechnego z 1983 roku Parkoszewo składało się z 12 budynków mieszkalnych tworzących zwartą zabudowę. Wieś miała elektryczne oświetlenie ulic, znajdowały się tu: punkt biblioteczny, świetlica i klub.

Liczba mieszkańców na przestrzeni lat:

• 1857 – 146 osób
• 1939 – 613 osób
• 1983 – 160 osób

Zabytki

• park dworski – znajdują się tu pomniki przyrody: cztery dęby i lipa
• kilka przykładów budownictwa murowanego z pierwszych dekad XX wieku: domy nr 3, 7 i 9

Bibliografia

Bartoszyce. Z dziejów miasta i okolic, red. Andrzej Wakar, Olsztyn 1987.
Statistisch-Topographisches Adreß-Handbuch von Ostpreussen, Commission bei Wilhelm Koch, Königsberg 1857.
Wojewódzka ewidencja zabytków [05.03.2014]
Studium uwarunkowań i zagospodarowania przestrzennego gminy Bartoszyce [05.03.2014]
Bank Danych Lokalnych GUS [05.03.2014]