Pupki: Różnice pomiędzy wersjami
| [wersja nieprzejrzana] | [wersja nieprzejrzana] |
(→Dzieje miejscowości) |
|||
| Linia 40: | Linia 40: | ||
== Dzieje miejscowości == | == Dzieje miejscowości == | ||
| − | We wczesnym średniowieczu znajdowała się tu osada [[Prusowie|pruska]], która położona była nad nieistniejącym już jeziorem. W 1357 roku [[kapituła warmińska]] nadała tu 40 łanów ziemi Prusowi Tolnekenowi, otrzymał on jednocześnie pozwolenie na budowę karczmy. Wieś opustoszała w wyniku wojen polsko-krzyżackich w XV i na początku XVI wieku. W 1520 roku 28 łanów ziemi leżało tu odłogiem. Ponowne zasiedlenie wsi przeprowadzano do lat 60. XVI wieku. U schyłku tego wieku Pupki posiadały 53 łany i były wsią czynszową; na 40 łanach gospodarowali chłopi, trzy łany posiadał sołtys, zaś dziesięć stanowiły łąki i las przeznaczone do użytku wszystkich mieszkańców. Przed 1772 rokiem wieś liczyła 40 łanów, które należały do sołtysa i 13 gospodarzy. W lutym 1807 roku przez wieś przemaszerowały oddziały rosyjskie gen. Leontija Bennigsena oraz francuskie marszałka Pierre'a Augereau. | + | We wczesnym średniowieczu znajdowała się tu osada [[Prusowie|pruska]], która położona była nad nieistniejącym już jeziorem. W 1357 roku [[kapituła warmińska]] nadała tu 40 łanów ziemi Prusowi Tolnekenowi, otrzymał on jednocześnie pozwolenie na budowę karczmy. Wieś opustoszała w wyniku wojen polsko-krzyżackich w XV wieku i na początku XVI wieku. W 1520 roku 28 łanów ziemi leżało tu odłogiem. Ponowne zasiedlenie wsi przeprowadzano do lat 60. XVI wieku. U schyłku tego wieku Pupki posiadały 53 łany i były wsią czynszową; na 40 łanach gospodarowali chłopi, trzy łany posiadał sołtys, zaś dziesięć stanowiły łąki i las przeznaczone do użytku wszystkich mieszkańców. Przed 1772 rokiem wieś liczyła 40 łanów, które należały do sołtysa i 13 gospodarzy. W lutym 1807 roku przez wieś przemaszerowały oddziały rosyjskie gen. Leontija Bennigsena oraz francuskie marszałka Pierre'a Augereau. |
Na początku XIX wieku w ramach reform uwłaszczeniowych tutejsi chłopi za odszkodowaniem otrzymali uprawianą przez nich ziemię; w 1820 roku wieś posiadała 28 budynków mieszkalnych. W czasie [[plebiscyt na Warmii i Mazurach|plebiscytu 1920 roku]] za przyłączeniem do Polski nie padł tu żaden głos (za Prusami Wschodnimi – 336 głosów). | Na początku XIX wieku w ramach reform uwłaszczeniowych tutejsi chłopi za odszkodowaniem otrzymali uprawianą przez nich ziemię; w 1820 roku wieś posiadała 28 budynków mieszkalnych. W czasie [[plebiscyt na Warmii i Mazurach|plebiscytu 1920 roku]] za przyłączeniem do Polski nie padł tu żaden głos (za Prusami Wschodnimi – 336 głosów). | ||
| Linia 51: | Linia 51: | ||
*1933 – 424 osoby | *1933 – 424 osoby | ||
*1939 – 418 osób | *1939 – 418 osób | ||
| + | |||
== Turystyka == | == Turystyka == | ||
*Szlak pieszy o długości 32 km – przebieg trasy: [[Gutkowo]] – [[Mątki]] – [[Jonkowo]] – [[Łomy]] – Pupki – [[Gołogóra]] – [[Skolity]] – [[Kalisty]] – [[Dąbrówka (gmina Świątki)|Dąbrówka]] – [[Konradowo]] | *Szlak pieszy o długości 32 km – przebieg trasy: [[Gutkowo]] – [[Mątki]] – [[Jonkowo]] – [[Łomy]] – Pupki – [[Gołogóra]] – [[Skolity]] – [[Kalisty]] – [[Dąbrówka (gmina Świątki)|Dąbrówka]] – [[Konradowo]] | ||
Wersja z 14:10, 7 sty 2015
| Pupki | |
| | |
 Pupki. Tradycyjna kapliczka warmińska.
Fot. Jacek Jaworski. Źródło: www.ciekawemazury.pl | |
| Państwo |  Polska
|
| Województwo | warmińsko-mazurskie |
| Powiat | olsztyński |
| Gmina | Jonkowo |
| Liczba ludności (2010) | 149 |
| Położenie na mapie województwa warmińsko-mazurskiego   Pupki | |
| Położenie na mapie Polski  Pupki | |
{{#invoke:Koordynaty|szablon}} | |
Pupki (niem. Pupkeim, od 1938 r. Tolnicken) – wieś sołecka położona w województwie warmińsko-mazurskim, w powiecie olsztyńskim, w gminie Jonkowo. W latach 1975–1998 miejscowość należała administracyjnie do województwa olsztyńskiego.
Miejscowość w 2010 roku liczyła 149 mieszkańców.
Położenie
Wieś położona jest w zachodniej części województwa warmińsko-mazurskiego, na Pojezierzu Olszyńskim, 4 km na północny zachód od Jonkowa i 9 km na północny zachód od Olsztyna.
W lesie koło Pupek znajduje się pomnik przyrody – głaz narzutowy.
Dzieje miejscowości
We wczesnym średniowieczu znajdowała się tu osada pruska, która położona była nad nieistniejącym już jeziorem. W 1357 roku kapituła warmińska nadała tu 40 łanów ziemi Prusowi Tolnekenowi, otrzymał on jednocześnie pozwolenie na budowę karczmy. Wieś opustoszała w wyniku wojen polsko-krzyżackich w XV wieku i na początku XVI wieku. W 1520 roku 28 łanów ziemi leżało tu odłogiem. Ponowne zasiedlenie wsi przeprowadzano do lat 60. XVI wieku. U schyłku tego wieku Pupki posiadały 53 łany i były wsią czynszową; na 40 łanach gospodarowali chłopi, trzy łany posiadał sołtys, zaś dziesięć stanowiły łąki i las przeznaczone do użytku wszystkich mieszkańców. Przed 1772 rokiem wieś liczyła 40 łanów, które należały do sołtysa i 13 gospodarzy. W lutym 1807 roku przez wieś przemaszerowały oddziały rosyjskie gen. Leontija Bennigsena oraz francuskie marszałka Pierre'a Augereau.
Na początku XIX wieku w ramach reform uwłaszczeniowych tutejsi chłopi za odszkodowaniem otrzymali uprawianą przez nich ziemię; w 1820 roku wieś posiadała 28 budynków mieszkalnych. W czasie plebiscytu 1920 roku za przyłączeniem do Polski nie padł tu żaden głos (za Prusami Wschodnimi – 336 głosów).
Obecnie we wsi działają trzy gospodarstwa agroturystyczne i pensjonaty, a także sklep spożywczo-przemysłowy.
Liczba mieszkańców na przestrzeni lat:
- 1857 – 266 osób
- 1918 – 433 osoby
- 1933 – 424 osoby
- 1939 – 418 osób
Turystyka
- Szlak pieszy o długości 32 km – przebieg trasy: Gutkowo – Mątki – Jonkowo – Łomy – Pupki – Gołogóra – Skolity – Kalisty – Dąbrówka – Konradowo
Zabytki
- trzy tradycyjne warmińskie kapliczki przydrożne
Zobacz też
Pupki w gminie Łukta
Bibliografia
Statistisch-Topographisches Adreß-Handbuch von Ostpreussen, Commission bei Wilhelm Koch, Königsberg 1857.
Syrwid Robert, Warmińska gmina Jonkowo: historia i współczesność, Jonkowo 2010.
Historia wsi na stronie gminy Jonkowo [05.03.2014]
Studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego gminy Jonkowo [05.03.2014]
Bank Danych Lokalnych GUS [data dostępu: 5.03.2014]
Deutsche Verwaltungsgeschichte [data dostępu: 5.03.2014]
domwarminski.pl [05.03.2014]
ciekawemazury.pl [05.03.2014]
