Tarpno

Tarpno
Dwór w Tarpnie. Stan obecny
Państwo	Polska
Województwo	warmińsko-mazurskie
Powiat	iławski
Gmina	Zalewo
Sołectwo	Barty
Liczba ludności (2010)	65
Położenie na mapie województwa warmińsko-mazurskiego Tarpno
Położenie na mapie Polski Tarpno
{{#invoke:Koordynaty|szablon}}

Tarpno (niem. Terpen) – wieś niesołecka położona w województwie warmińsko-mazurskim, w powiecie iławskim, w gminie Zalewo. W latach 1975-1998 miejscowość należała administracyjnie do województwa olsztyńskiego. W latach 1946-1975 wieś wchodziła w skład powiatu morąskiego.

Miejscowość w 2010 roku liczyła 65 mieszkańców (łącznie z Pozortami). Wieś wchodzi w skład sołectwa Barty, w którym funkcję sołtysa sprawuje obecnie Jan Gal.

Położenie

Wieś położona jest w zachodniej części województwa warmińsko-mazurskiego, na Pojezierzu Iławskim, km na północ od Iławy i km na południe od Zalewa.

Dzieje miejscowości

Plik:Tarpno. Dwór i okolice.jpg

Dwór i okolice

Miejscowość jako dobra rycerskie powstała prawdopodobnie w XV wieku. Obejmowała wówczas obszar 13 łanów. W 1782 roku składała się z pięciu domów. Na przełomie XIX i XX wieku Tarpno stanowiło własność Otto von Sydowa - starosty powiatu morąskiego. Od końca XIX stulecia aż do 1945 roku majątek należał do rodu von Reichel. W 1858 roku Tarpno było zamieszkane przez 83 osoby i liczyło 14 budynków mieszkalnych. W latach 30. XX wieku dwór pełnił prawdopodobnie funkcję pensjonatu, a miało to być związane z trudnościami finansowymi, przez jakie przechodziła rodzina von Reichel. Ostatnią właścicielką majątku była Emanuela von Reichel. W 1939 roku wieś była zamieszkana przez 225 osób.

Ludzie związani z miejscowością

• Ofttried Finck von Finckenstein (1901-1987) - niemiecki pisarz i poeta, urodzony na w Szymbarku; mieszkał w dworze w Tarpnie w latach 30. XX wieku

Zabytki

• Dwór, z połowy XIX wieku, wzniesiony na skarpie nad brzegiem jeziora. Obecnie znajduje się z złym stanie technicznym.Połowa dworu stanowi własność prywatną.
• Pozostałości parku dworskiego, częściowo przekształconego w drugiej połowie XIX wieku według projektu Johanna Larassa. Na jego terenie zlokalizowany jest cmentarz rodowy rodziny von Reichel
• Pozostałości podwórza gospodarczego oraz zabudowań gospodarczo-inwentarskich

Bibliografia

1. Jackiewicz-Garniec Małgorzata, Garniec Mirosław, Pałace i dwory dawnych Prus Wschodnich, Olsztyn 1999.
2. Morąg. Z dziejów miasta i powiatu, red. Andrzej Wakar, Olsztyn 1973.
3. Statistisch-Topographisches Adreß-Handbuch von Westpreussen, Commission bei Leon Saunier, Danzig und Elbing 1858.
4. Wojewódzka ewidencja zabytków [data dostępu: 5.03.2014]
5. Studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego gminy Zalewo [data dostępu: 5.03.2014]
6. Bank Danych Lokalnych GUS [data dostępu: 5.03.2014]
7. Deutsche Verwaltungsgeschichte [data dostępu: 5.03.2014]
8. Ciekawe Mazury.pl [data dostępu: 5.03.2014]