Wężówka: Różnice pomiędzy wersjami
| [wersja nieprzejrzana] | [wersja zweryfikowana] |
| (Nie pokazano 3 wersji utworzonych przez 3 użytkowników) | |||
| Linia 5: | Linia 5: | ||
|herb artykuł = | |herb artykuł = | ||
|dopełniacz wsi = Pole-obowiązkowe | |dopełniacz wsi = Pole-obowiązkowe | ||
| − | |zdjęcie = | + | |zdjęcie = |
| − | |opis zdjęcia = | + | |opis zdjęcia = |
|rodzaj miejscowości = | |rodzaj miejscowości = | ||
|województwo = warmińsko-mazurskie | |województwo = warmińsko-mazurskie | ||
| Linia 14: | Linia 14: | ||
|sołectwo = | |sołectwo = | ||
|wysokość = | |wysokość = | ||
| − | |liczba ludności = 223<ref>Łącznie Wężówka, | + | |liczba ludności = 223<ref>Łącznie Wężówka, Gawliki Małe, Gębałki.</ref> |
|rok = 2010 | |rok = 2010 | ||
|strefa numeracyjna = | |strefa numeracyjna = | ||
| Linia 28: | Linia 28: | ||
|wikisłownik = | |wikisłownik = | ||
|www = | |www = | ||
| − | }} | + | }} |
| − | ''' Wężówka ''' (niem. ''Wensowken'', od 1938 r. ''Gross Balzhöfen'', ''Grossbalzhöfen'') – | + | ''' Wężówka ''' (niem. ''Wensowken'', od 1938 r. ''Gross Balzhöfen'', ''Grossbalzhöfen'') – wieś sołecka położona w [[województwo warmińsko-mazurskie|województwie warmińsko-mazurskim]], w [[powiat giżycki|powiecie giżyckim]], w [[Wydminy (gmina wiejska)|gminie Wydminy]]. W latach 1975–1998 miejscowość należała administracyjnie do województwa suwalskiego. |
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| + | Miejscowość w 2010 roku liczyła 223 mieszkańców (łącznie z miejscowościami [[Gawliki Małe]] i [[Gębałki]]). Obecnie funkcję sołtysa sprawuje [[Dariusz Sawoń]]<ref>[http://bip.warmia.mazury.pl/wydminy_gmina_wiejska/2/SOLECTWA/ bip.warmia.mazury.pl] [05.03.2014]</ref>. | ||
| + | <br/><br/> | ||
== Położenie == | == Położenie == | ||
Wieś położona jest w północno-wschodniej części województwa warmińsko-mazurskiego, na obszarze [[Kraina Wielkich Jezior Mazurskich|Krainy Wielkich Jezior Mazurskich]], 26 km na południowy wschód od [[Giżycko|Giżycka]] i 3,5 km na południowy wschód od [[Wydminy|Wydmin]], w pobliżu granicy z [[powiat ełcki|powiatem ełckim]]. | Wieś położona jest w północno-wschodniej części województwa warmińsko-mazurskiego, na obszarze [[Kraina Wielkich Jezior Mazurskich|Krainy Wielkich Jezior Mazurskich]], 26 km na południowy wschód od [[Giżycko|Giżycka]] i 3,5 km na południowy wschód od [[Wydminy|Wydmin]], w pobliżu granicy z [[powiat ełcki|powiatem ełckim]]. | ||
<br/> | <br/> | ||
| − | |||
== Dzieje miejscowości == | == Dzieje miejscowości == | ||
| − | Wieś powstała w ramach kolonizacji wschodnich terenów [[Prusy Książęce|Prus Książęcych]]. W 1566 roku starosta [[Wawrzyniec von Halle]] sprzedał 2,5 łanu na sołectwo niejakiemu Brożejowi (Ambrożemu), synowi Eliasza z [[Junie|Juni]]. W zamian zobowiązał się on do założenia wsi czynszowej na 23,5 łanach. Początkowo wieś zwano ''Wonsostka'', później utrwaliła się nazwa ''Wensowken''. Wieś poważnie ucierpiała podczas [[ | + | Wieś powstała w ramach kolonizacji wschodnich terenów [[Prusy Książęce|Prus Książęcych]]. W 1566 roku starosta [[Wawrzyniec von Halle]] sprzedał 2,5 łanu na sołectwo niejakiemu Brożejowi (Ambrożemu), synowi Eliasza z [[Junie|Juni]]. W zamian zobowiązał się on do założenia wsi czynszowej na 23,5 łanach. Początkowo wieś zwano ''Wonsostka'', później utrwaliła się nazwa ''Wensowken''. Wieś poważnie ucierpiała podczas [[Epidemia dżumy 1709-1711|wielkiej epidemii dżumy]] na początku XVIII wieku; zmarło wówczas 22 mieszkańców. Wężówka należała do parafii ewangelickiej w Wydminach. |
| − | Szkołę we wsi założono w XIX wieku; posiadała ona w 1935 roku dwie klasy, dwóch nauczycieli, a uczęszczało do niej 96 uczniów. Po | + | Szkołę we wsi założono w XIX wieku; posiadała ona w 1935 roku dwie klasy, uczyło w niej dwóch nauczycieli, a uczęszczało do niej 96 uczniów. Po II wojnie światowej uruchomiono ją ponownie 1 września 1946 roku. Liczba uczniów i nauczycieli z czasem się zwiększała; w 1968 roku była to już szkoła ośmioklasowa z sześcioma nauczycielami. W 1974 roku przekształcono ją w filię szkoły w Wydminach. |
| − | W 1970 roku Wężówka składała się z 43 budynków mieszkalnych; znajdowały się tu: klub, świetlica, punkt biblioteczny, sala kinowa na 70 miejsc, remiza strażacka, zakład stolarski; działało kółko rolnicze, a wkrótce potem otwarto sklep spożywczy. Przy wsi funkcjonowały ponadto dwa pegeery: [[ | + | W 1970 roku Wężówka składała się z 43 budynków mieszkalnych; znajdowały się tu: klub, świetlica, punkt biblioteczny, sala kinowa na 70 miejsc, remiza strażacka, zakład stolarski; działało kółko rolnicze, a wkrótce potem otwarto sklep spożywczy. Przy wsi funkcjonowały ponadto dwa pegeery: PGR [[Gawliki Małe]] i PGR [[Gębałki]]. W latach 1954–1972 wieś wchodziła w skład gromady Wydminy. |
| − | + | Obecnie we wsi oraz w najbliższej okolicy działa kilka pensjonatów i gospodarstw agroturystycznych. | |
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| + | Odnotowana liczba mieszkańców: | ||
| + | *1857 – 84 osoby | ||
| + | *1925 – 171 osób | ||
| + | *1933 – 502 osoby (łącznie z okolicznymi folwarkami) | ||
| + | *1939 – 441 osób (łącznie z okolicznymi folwarkami) | ||
| + | *1970 – 390 osób, 37 gospodarstw | ||
== Zabytki == | == Zabytki == | ||
| − | * | + | *dawna karczma, obecnie dom mieszkalny (nr 13), murowany, z początu XX wieku |
| − | * | + | *domy murowane z początku XX wieku (nr 5 i 6) |
| − | * | + | *cmentarz ewangelicki z XIX wieku |
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
{{Przypisy}} | {{Przypisy}} | ||
<references/> | <references/> | ||
| + | == Bibliografia == | ||
| + | Białuński Grzegorz, ''Kolonizacja "Wielkiej Puszczy" (do 1568 roku) – starostwa piskie, ełckie, straduńskie, zelkowskie i węgoborskie (węgorzewskie)'', Olsztyn 2002.<br/> | ||
| + | ''Giżycko. Z dziejów miasta i okolic'', red. Andrzej Wakar, Olsztyn 1983.<br/> | ||
| + | ''Statistisch-Topographisches Adreß-Handbuch von Ostpreussen, Commission bei Wilhelm Koch'', Königsberg 1857.<br/> | ||
| + | Gminna ewidencja zabytków, [w:] Studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego gminy Wydminy, Wydminy 2009, [http://bip.warmia.mazury.pl/wydminy_gmina_wiejska/akty/118/40/w_sprawie_uchwalenia_zmiany___Studium_uwarunkowan_i_kierunkow_zagospodarowania_przestrzennego_Gminy_Wydminy__-_w_obrebach_geodezyjnych__Okragle__Talki__Siedliska/| bip.warmia.mazury.pl], [05.03.2014]<br/> | ||
| + | [http://www.stat.gov.pl/bdl/app/samorzad_m.dims| Bank Danych Lokalnych GUS] [05.03.2014]<br/> | ||
| + | [http://www.verwaltungsgeschichte.de/loetzen.html verwaltungsgeschichte.de] [05.03.2014] | ||
<br/> | <br/> | ||
| − | + | [[Kategoria: Miejscowość]] [[Kategoria: Powiat giżycki]] [[Kategoria: Wydminy (gmina wiejska)]] [[Kategoria: Wsie sołeckie]] [[Kategoria: 1501-1600]] | |
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | [[Kategoria: Miejscowość]] [[Kategoria: Powiat giżycki]] [[Kategoria: | ||
Aktualna wersja na dzień 19:27, 23 paź 2014
| Wężówka | |
| | |
| Państwo |  Polska
|
| Województwo | warmińsko-mazurskie |
| Powiat | giżycki |
| Gmina | Wydminy |
| Liczba ludności (2010) | 223[1] |
| Położenie na mapie województwa warmińsko-mazurskiego   Wężówka | |
| Położenie na mapie Polski  Wężówka | |
{{#invoke:Koordynaty|szablon}} | |
Wężówka (niem. Wensowken, od 1938 r. Gross Balzhöfen, Grossbalzhöfen) – wieś sołecka położona w województwie warmińsko-mazurskim, w powiecie giżyckim, w gminie Wydminy. W latach 1975–1998 miejscowość należała administracyjnie do województwa suwalskiego.
Miejscowość w 2010 roku liczyła 223 mieszkańców (łącznie z miejscowościami Gawliki Małe i Gębałki). Obecnie funkcję sołtysa sprawuje Dariusz Sawoń[2].
Położenie
Wieś położona jest w północno-wschodniej części województwa warmińsko-mazurskiego, na obszarze Krainy Wielkich Jezior Mazurskich, 26 km na południowy wschód od Giżycka i 3,5 km na południowy wschód od Wydmin, w pobliżu granicy z powiatem ełckim.
Dzieje miejscowości
Wieś powstała w ramach kolonizacji wschodnich terenów Prus Książęcych. W 1566 roku starosta Wawrzyniec von Halle sprzedał 2,5 łanu na sołectwo niejakiemu Brożejowi (Ambrożemu), synowi Eliasza z Juni. W zamian zobowiązał się on do założenia wsi czynszowej na 23,5 łanach. Początkowo wieś zwano Wonsostka, później utrwaliła się nazwa Wensowken. Wieś poważnie ucierpiała podczas wielkiej epidemii dżumy na początku XVIII wieku; zmarło wówczas 22 mieszkańców. Wężówka należała do parafii ewangelickiej w Wydminach.
Szkołę we wsi założono w XIX wieku; posiadała ona w 1935 roku dwie klasy, uczyło w niej dwóch nauczycieli, a uczęszczało do niej 96 uczniów. Po II wojnie światowej uruchomiono ją ponownie 1 września 1946 roku. Liczba uczniów i nauczycieli z czasem się zwiększała; w 1968 roku była to już szkoła ośmioklasowa z sześcioma nauczycielami. W 1974 roku przekształcono ją w filię szkoły w Wydminach.
W 1970 roku Wężówka składała się z 43 budynków mieszkalnych; znajdowały się tu: klub, świetlica, punkt biblioteczny, sala kinowa na 70 miejsc, remiza strażacka, zakład stolarski; działało kółko rolnicze, a wkrótce potem otwarto sklep spożywczy. Przy wsi funkcjonowały ponadto dwa pegeery: PGR Gawliki Małe i PGR Gębałki. W latach 1954–1972 wieś wchodziła w skład gromady Wydminy.
Obecnie we wsi oraz w najbliższej okolicy działa kilka pensjonatów i gospodarstw agroturystycznych.
Odnotowana liczba mieszkańców:
- 1857 – 84 osoby
- 1925 – 171 osób
- 1933 – 502 osoby (łącznie z okolicznymi folwarkami)
- 1939 – 441 osób (łącznie z okolicznymi folwarkami)
- 1970 – 390 osób, 37 gospodarstw
Zabytki
- dawna karczma, obecnie dom mieszkalny (nr 13), murowany, z początu XX wieku
- domy murowane z początku XX wieku (nr 5 i 6)
- cmentarz ewangelicki z XIX wieku
Przypisy
- ↑ Łącznie Wężówka, Gawliki Małe, Gębałki.
- ↑ bip.warmia.mazury.pl [05.03.2014]
Bibliografia
Białuński Grzegorz, Kolonizacja "Wielkiej Puszczy" (do 1568 roku) – starostwa piskie, ełckie, straduńskie, zelkowskie i węgoborskie (węgorzewskie), Olsztyn 2002.
Giżycko. Z dziejów miasta i okolic, red. Andrzej Wakar, Olsztyn 1983.
Statistisch-Topographisches Adreß-Handbuch von Ostpreussen, Commission bei Wilhelm Koch, Königsberg 1857.
Gminna ewidencja zabytków, [w:] Studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego gminy Wydminy, Wydminy 2009, bip.warmia.mazury.pl, [05.03.2014]
Bank Danych Lokalnych GUS [05.03.2014]
verwaltungsgeschichte.de [05.03.2014]
