Łodygowo (gmina Kisielice): Różnice pomiędzy wersjami
| [wersja nieprzejrzana] | [wersja nieprzejrzana] |
| Linia 29: | Linia 29: | ||
|www = | |www = | ||
}}<br/> | }}<br/> | ||
| − | ''' Łodygowo ''' (niem. ''Gross Ludwigsdorf'', ''Ludwigsdorf in Westpreussen'') – [[wieś sołecka]] położona w [[województwo warmińsko-mazurskie|województwie warmińsko-mazurskim]], w [[powiat iławski|powiecie iławskim]], w [[gmina | + | ''' Łodygowo ''' (niem. ''Gross Ludwigsdorf'', ''Ludwigsdorf in Westpreussen'') – [[wieś sołecka]] położona w [[województwo warmińsko-mazurskie|województwie warmińsko-mazurskim]], w [[powiat iławski|powiecie iławskim]], w [[Kisielice (gmina miejsko-wiejska)|gminie Kisielice]]. W latach 1975-1998 miejscowość należała administracyjnie do województwa elbląskiego. |
Miejscowość w 2010 roku liczyła 333 mieszkańców (łącznie z osadą [[Łodygowo Małe]]). Obecnie funkcję sołtysa sprawuje [[Grzegorz Janocha]]<ref>http://bip.warmia.mazury.pl/kisielice_gmina_miejsko_-_wiejska/117/349/Solectwa__Kadencja_2010_-_2014/ [data dostępu: 5.03.2014]</ref>. | Miejscowość w 2010 roku liczyła 333 mieszkańców (łącznie z osadą [[Łodygowo Małe]]). Obecnie funkcję sołtysa sprawuje [[Grzegorz Janocha]]<ref>http://bip.warmia.mazury.pl/kisielice_gmina_miejsko_-_wiejska/117/349/Solectwa__Kadencja_2010_-_2014/ [data dostępu: 5.03.2014]</ref>. | ||
| − | |||
<br/><br/> | <br/><br/> | ||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
== Położenie == | == Położenie == | ||
Wieś położona jest w zachodniej części województwa warmińsko-mazurskiego, na [[Pojezierze Iławskie|Pojezierzu Iławskim]], nad [[Gardeja|Gardeją]], 26 km na zachód od [[Iława|Iławy]] i 6,5 km na zachód od [[Kisielice|Kisielic]]; przebiega przez nią droga wojewódzka nr 522. | Wieś położona jest w zachodniej części województwa warmińsko-mazurskiego, na [[Pojezierze Iławskie|Pojezierzu Iławskim]], nad [[Gardeja|Gardeją]], 26 km na zachód od [[Iława|Iławy]] i 6,5 km na zachód od [[Kisielice|Kisielic]]; przebiega przez nią droga wojewódzka nr 522. | ||
<br/> | <br/> | ||
| − | |||
== Dzieje miejscowości == | == Dzieje miejscowości == | ||
Pierwsza wzmianka dotycząca miejscowości pochodzi z 1285 roku; kolejna informacja pojawiła się z dokumentach z 1293 roku. W tym czasie miejscowość stanowiła własność Theodoryka von Stange, który zmienił pierwotną nazwę wsi ''Scharno'' na ''Ludwigsdorf''. W 1433 roku Stangowie sprzedali Łodygowo polskiej szlachciance Elżbiecie Zajączkowskiej. W 1455 roku należało do Piotra Dzierżkowicza. Pod koniec XVII stulecia majątek zakupił [[Friedrich von der Groben]] - pruski pułkownik, pozostający w służbie polskiego króla. Pułkownik brał m.in. udział w wojnach tureckich oraz w wyprawie wiedeńskiej pod dowództwem Jana III Sobieskiego. W 1699 w uznaniu żołnierskich zasług został awansowany na generała. W 1711 roku swoje dobra przekształcił w cztery majoraty z siedzibami w [[Łabędnik|Łabędniku]], [[Ponary|Ponarach]], [[Nowa Wioska|Nowej Wiosce]] oraz w Łodygowie. Groben osiadł na stałe w pierwszym z wymienionych majątków, w którym wzniósł okazały pałac. Po jego śmierci w 1712 roku majątek odziedziczył Henryk Wilhelm von der Groben - syn jego brata Georga Friedricha. W 1789 roku Łodygowo było wsią szlachecką z folwarkiem i młynem. | Pierwsza wzmianka dotycząca miejscowości pochodzi z 1285 roku; kolejna informacja pojawiła się z dokumentach z 1293 roku. W tym czasie miejscowość stanowiła własność Theodoryka von Stange, który zmienił pierwotną nazwę wsi ''Scharno'' na ''Ludwigsdorf''. W 1433 roku Stangowie sprzedali Łodygowo polskiej szlachciance Elżbiecie Zajączkowskiej. W 1455 roku należało do Piotra Dzierżkowicza. Pod koniec XVII stulecia majątek zakupił [[Friedrich von der Groben]] - pruski pułkownik, pozostający w służbie polskiego króla. Pułkownik brał m.in. udział w wojnach tureckich oraz w wyprawie wiedeńskiej pod dowództwem Jana III Sobieskiego. W 1699 w uznaniu żołnierskich zasług został awansowany na generała. W 1711 roku swoje dobra przekształcił w cztery majoraty z siedzibami w [[Łabędnik|Łabędniku]], [[Ponary|Ponarach]], [[Nowa Wioska|Nowej Wiosce]] oraz w Łodygowie. Groben osiadł na stałe w pierwszym z wymienionych majątków, w którym wzniósł okazały pałac. Po jego śmierci w 1712 roku majątek odziedziczył Henryk Wilhelm von der Groben - syn jego brata Georga Friedricha. W 1789 roku Łodygowo było wsią szlachecką z folwarkiem i młynem. | ||
| Linia 63: | Linia 56: | ||
1933 - 502 osoby | 1933 - 502 osoby | ||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
== Ludzie związani z miejscowością == | == Ludzie związani z miejscowością == | ||
*[[Friedrich von der Groben]] (-1712) - pułkownik, a następnie generał w służbie króla polskiego, uczestnik wyprawy wiedeńskiej u boku króla Jana III Sobieskiego, właściciel Łodygowa | *[[Friedrich von der Groben]] (-1712) - pułkownik, a następnie generał w służbie króla polskiego, uczestnik wyprawy wiedeńskiej u boku króla Jana III Sobieskiego, właściciel Łodygowa | ||
| Linia 82: | Linia 71: | ||
[http://www.verwaltungsgeschichte.de/rosenberg.html| Deutsche Verwaltungsgeschichte] [05.03.2014]<br/> | [http://www.verwaltungsgeschichte.de/rosenberg.html| Deutsche Verwaltungsgeschichte] [05.03.2014]<br/> | ||
[http://www.polskiezabytki.pl/m/obiekt/8849/Lodygowo/| Polskie Zabytki] [05.03.2014]<br/> | [http://www.polskiezabytki.pl/m/obiekt/8849/Lodygowo/| Polskie Zabytki] [05.03.2014]<br/> | ||
| − | |||
| − | |||
{{Przypisy}} | {{Przypisy}} | ||
<references/> | <references/> | ||
| − | |||
| − | |||
== Zobacz też == | == Zobacz też == | ||
*[[Łodygowo]] w gminie Biała Piska | *[[Łodygowo]] w gminie Biała Piska | ||
<br/> | <br/> | ||
| − | [[Kategoria: Miejscowość]] [[Kategoria: Powiat iławski]] [[Kategoria: | + | [[Kategoria: Miejscowość]] [[Kategoria: Powiat iławski]] [[Kategoria: Kisielice (gmina miejsko-wiejska)]] [[Kategoria: Wieś sołecka]] |
Wersja z 18:21, 10 wrz 2014
| Łodygowo | |
| | |
 Pałac w Łodygowie
| |
| Państwo |  Polska
|
| Województwo | warmińsko-mazurskie |
| Powiat | iławski |
| Gmina | Kisielice |
| Liczba ludności (2010) | 333[1] |
| Położenie na mapie województwa warmińsko-mazurskiego   Łodygowo | |
| Położenie na mapie Polski  Łodygowo | |
{{#invoke:Koordynaty|szablon}} | |
Łodygowo (niem. Gross Ludwigsdorf, Ludwigsdorf in Westpreussen) – wieś sołecka położona w województwie warmińsko-mazurskim, w powiecie iławskim, w gminie Kisielice. W latach 1975-1998 miejscowość należała administracyjnie do województwa elbląskiego.
Miejscowość w 2010 roku liczyła 333 mieszkańców (łącznie z osadą Łodygowo Małe). Obecnie funkcję sołtysa sprawuje Grzegorz Janocha[2].
Spis treści
Położenie
Wieś położona jest w zachodniej części województwa warmińsko-mazurskiego, na Pojezierzu Iławskim, nad Gardeją, 26 km na zachód od Iławy i 6,5 km na zachód od Kisielic; przebiega przez nią droga wojewódzka nr 522.
Dzieje miejscowości
Pierwsza wzmianka dotycząca miejscowości pochodzi z 1285 roku; kolejna informacja pojawiła się z dokumentach z 1293 roku. W tym czasie miejscowość stanowiła własność Theodoryka von Stange, który zmienił pierwotną nazwę wsi Scharno na Ludwigsdorf. W 1433 roku Stangowie sprzedali Łodygowo polskiej szlachciance Elżbiecie Zajączkowskiej. W 1455 roku należało do Piotra Dzierżkowicza. Pod koniec XVII stulecia majątek zakupił Friedrich von der Groben - pruski pułkownik, pozostający w służbie polskiego króla. Pułkownik brał m.in. udział w wojnach tureckich oraz w wyprawie wiedeńskiej pod dowództwem Jana III Sobieskiego. W 1699 w uznaniu żołnierskich zasług został awansowany na generała. W 1711 roku swoje dobra przekształcił w cztery majoraty z siedzibami w Łabędniku, Ponarach, Nowej Wiosce oraz w Łodygowie. Groben osiadł na stałe w pierwszym z wymienionych majątków, w którym wzniósł okazały pałac. Po jego śmierci w 1712 roku majątek odziedziczył Henryk Wilhelm von der Groben - syn jego brata Georga Friedricha. W 1789 roku Łodygowo było wsią szlachecką z folwarkiem i młynem.
W XIX stuleciu w Łodygowie powstała jednoklasowa szkoła podstawowa, do której uczęszczało około 50 dzieci. W 1817 roku wieś wchodziła w skład dóbr Łodygowo Małe. W 1925 roku budynek dworu przeszedł remont. W tym okresie w Łodygowie funkcjonowała wiatrak i gospoda, w której działał sklep z artykułami kolonialnymi oraz minicentrala telefoniczna. W 1939 roku wieś była zamieszkana przez 574 mieszkańców i składała się ze 122 gospodarstw. W tym czasie przeważająca większość mieszkańców była wyznania ewangelickiego.
Obecnie najbardziej charakterystyczną cechą wsi jest ekologiczna farma wiatrowa - jedna z największych w Polsce.
Liczba mieszkańców i budynków mieszkalnych (łącznie wieś i folwark)
1864 - 194 osoby, 14 domów
1871 - 191 osób, 15 domów
1885 - 130 osób, 14 domów
1895 - 130 osób, 13 domów
1905 - 118 osób, 14 domów
1933 - 502 osoby
Ludzie związani z miejscowością
- Friedrich von der Groben (-1712) - pułkownik, a następnie generał w służbie króla polskiego, uczestnik wyprawy wiedeńskiej u boku króla Jana III Sobieskiego, właściciel Łodygowa
- Wilhelm Ludwik von der Groben (1690-) - urodzony w majątku Łodygowo syn Friedricha von der Grobena, minister w rządzie króla Prus
Zabytki
- Pałac z XVIII wieku; od 1992 roku mieści się tu kaplica oraz lokale mieszkalne.
- Stary, przedwojenny spichlerz z duzym zegarem
Bibliografia
Iława. Z dziejów miasta i powiatu, red. Andrzej Wakar, Olsztyn 1972.
Niesiobędzki Wiesław, Powiat iławski. Dzieje, zabytki, pejzaż i kultura. Szkice historyczne, wydanie II, poprawione i poszerzone, Iława 2008.
Statistisch-Topographisches Adreß-Handbuch von Westpreussen, Commission bei Leon Saunier, Danzig und Elbing 1858.
Plan rozwoju lokalnego gminy i miasta Kisielice na lata 2007-2013, Kisielice styczeń 2007 [05.03.2014]
Plan odnowy miejscowości Łodygowo [05.03.2014]
Bank Danych Lokalnych GUS [05.03.2014]
Deutsche Verwaltungsgeschichte [05.03.2014]
Polskie Zabytki [05.03.2014]
Przypisy
- ↑ Łącznie Łodygowo i [[Łodygowo Małe].
- ↑ http://bip.warmia.mazury.pl/kisielice_gmina_miejsko_-_wiejska/117/349/Solectwa__Kadencja_2010_-_2014/ [data dostępu: 5.03.2014]
Zobacz też
- Łodygowo w gminie Biała Piska
