Burdąg

Burdąg
Pole-obowiązkowe Pole-obowiązkowe
Rodzaj miejscowości	wieś sołecka
Państwo	Polska
Województwo	warmińsko-mazurskie
Powiat	szczycieński
Gmina	Jedwabno
Liczba ludności (2009)	378
Strefa numeracyjna	(+48) 89
Kod pocztowy	12-122
Tablice rejestracyjne	NSZ
Położenie na mapie województwa warmińsko-mazurskiego Burdąg
Położenie na mapie Polski Burdąg
{{#invoke:Koordynaty|szablon}}

Burdąg (niem. Burdungen) – wieś w Polsce położona w województwie warmińsko-mazurskim, w powiecie szczycieńskim, w gminie Jedwabno.

W latach 1945-1954 miejscowość wchodziła w skład powiatu nidzickiego, krótko (1954-1957) była siedzibą gromady, w skład której wchodziły również wsie Małszewo i Waplewo.

W latach 1975-1998 miejscowość administracyjnie należała do województwa olsztyńskiego.

Charakterystyka fizjograficzna

Wieś położona jest na Pojezierzu Mazurskim, południowej części województwa warmińsko-mazurskiego, między jeziorami Małszewskim i Burdąg (Burdądzkie), 20 km na zachód od Szczytna i 5 km od Jedwabna, 4 km na północ od drogi krajowej nr 58.

Jezioro Burdąg

Dzieje miejscowości

Okolice te przed przybyciem Krzyżaków zamieszkiwało plemię Galindów. Nazwa wsi pochodzi od pruskiej nazwy jeziora Burdąg – Burgelin. Wieś założona w 1383 roku na prawie chełmińskim na 10 łanach. Kolejne nadania (m.in. z 1397, 1450 i 1477 roku) znacznie powiększyły areał osady; od 1536 roku działała tu karczma. W drugiej połowie XVI wieku Burdąg był już jedną z większych i najlepiej zorganizowanych wsi w okolicy, w 1579 roku obejmował 80 łanów. W Burdągu istniał silny ośrodek obrony polskości (po 1820 r.), zaś w okresie międzywojnia działało tu koło Związku Towarzystw Młodzieży w Prusach Wschodnich. W wyniku działań wojennych podczas II wojny światowej Burdąg został zniszczony w 10%. W latach powojennych założono tu jednostkę Ochotniczej Straży Pożarnej, która w dalszym ciągu tu funkcjonuje. Działała tu również szkoła podstawowa, ale została zlikwidowana w połowie lat 90. Dużą rolę w życiu mieszkańców wsi odgrywa turystyka; znajduje się tu wiele domków letniskowych. Według danych z 2010 roku Burdąg jest drugą pod względem liczby ludności miejscowością w gminie Jedwabno.

Liczba mieszkańców i gospodarstw rolnych: 1782 – 51 gospodarstw 1818 – 350 osób, 71 gospodarstw 1939 – 589 osób 1954 – 347 osób 2010 – 382 osoby

Ludzie związani z miejscowością:

• Wilhelm Małaszewski (ur.1879) – urodzony w Burdągu, aktywny działacz plebiscytowy, opowiadający się za przyłączeniem do Polski.

Miejscowość-Opis-Ryzunku

Zabytki:

• Za wsią zlokalizowany jest dawny cmentarz ewangelicki.
• Kilka zabytkowych drewnianych chałup, wpisanych do wojewódzkiego rejestru zabytków.
• Budynek szkoły z początku XX wieku, przebudowany.
• Cmentarzysko ciałopalne z VI-VII wieku, na którym zlokalizowano kilkadziesiąt grobów. Stanowisko zostało odkryte w roku 1881, a w wyniku przeprowadzonych prac udało się odkryć 69 grobów. W roku 2011 cmentarzysko zostało ponownie "odkryte" przez dr Mirosława Rudnickiego. Wstępne badania zostały przeprowadzone latem 2012 roku. Odkryto 26 stanowisk ciałopalnych oraz liczne ozdoby.

Bibliografia:

1. Stanisław Achremczyk, Historia Warmii i Mazur, t. 2, Olsztyn 2011.
2. Sławomir Ambroziak, Dzieje parafii, kościołów i życia religijnego gminy Jedwabno (Jedwabno, Małga, Nowy Dwór), Rocznik Mazurski, t. 5, 2001, s. 3-30.
3. Sławomir Ambroziak, Historia gminy Jedwabno, http://www.jedwabno.pl/historia [ data dostępu: 22.08.2013]
4. Sławomir Ambroziak, Z dziejów gminy Jedwabno, Rocznik Mazurski, t. 10, 2006, s. 7-15.
5. Iwona Liżewska Iwona, Wiktor Knercer, Przewodnik po historii i zabytkach ziemi szczycieńskiej, Olsztyn 1998.
6. Szczytno. Z dziejów miasta i powiatu, red. Jan Jałoszyński i in., Olsztyn 1962.
7. Bank Danych Lokalnych GUS: http://www.stat.gov.pl/bdl/app/miejsc_w.display?p_id=6886&p_token=0.5831050824615632 [data dostępu: 18.08.2013]
8. Wojewódzka Ewidencja Zabytków: http://www.wuoz.olsztyn.pl/ [data dostępu: 18.08.2013]

Przypisy

Zobacz też

Emes (dyskusja) 19:06, 20 wrz 2013 (CEST)