Burdąg: Różnice pomiędzy wersjami
| [wersja nieprzejrzana] | [wersja nieprzejrzana] |
(→Charakterystyka fizjograficzna) |
(→Dzieje miejscowości) |
||
| Linia 46: | Linia 46: | ||
=== Dzieje miejscowości === | === Dzieje miejscowości === | ||
| − | Okolice te przed przybyciem Krzyżaków zamieszkiwało plemię Galindów. Nazwa wsi pochodzi od pruskiej nazwy jeziora Burdąg – Burgelin. Wieś założona w 1383 roku na prawie chełmińskim na 10 łanach. Kolejne nadania (m.in. z 1397, 1450 i 1477 roku) znacznie powiększyły areał osady | + | Okolice te przed przybyciem Krzyżaków zamieszkiwało plemię Galindów. Nazwa wsi pochodzi od pruskiej nazwy jeziora Burdąg – ''Burgelin''. Wieś założona w 1383 roku na prawie chełmińskim na 10 łanach. Kolejne nadania (m.in. z 1397, 1450 i 1477 roku) znacznie powiększyły areał osady. Od 1536 roku działała tu karczma. W drugiej połowie XVI wieku Burdąg był już jedną z większych i najlepiej zorganizowanych wsi w okolicy, w 1579 roku obejmował 80 łanów. W 1782 roku miejscowość składała się z 51 gospodarstw. |
W Burdągu istniał silny ośrodek obrony polskości (po 1820 r.), zaś w okresie międzywojnia działało tu koło Związku Towarzystw Młodzieży w Prusach Wschodnich. | W Burdągu istniał silny ośrodek obrony polskości (po 1820 r.), zaś w okresie międzywojnia działało tu koło Związku Towarzystw Młodzieży w Prusach Wschodnich. | ||
W wyniku działań wojennych podczas II wojny światowej Burdąg został zniszczony w 10%. W latach powojennych założono tu jednostkę Ochotniczej Straży Pożarnej, która w dalszym ciągu tu funkcjonuje. Działała tu również szkoła podstawowa, ale została zlikwidowana w połowie lat 90. | W wyniku działań wojennych podczas II wojny światowej Burdąg został zniszczony w 10%. W latach powojennych założono tu jednostkę Ochotniczej Straży Pożarnej, która w dalszym ciągu tu funkcjonuje. Działała tu również szkoła podstawowa, ale została zlikwidowana w połowie lat 90. | ||
| Linia 52: | Linia 52: | ||
Liczba mieszkańców i gospodarstw rolnych: | Liczba mieszkańców i gospodarstw rolnych: | ||
| − | + | ||
1818 – 350 osób, 71 gospodarstw | 1818 – 350 osób, 71 gospodarstw | ||
1939 – 589 osób | 1939 – 589 osób | ||
Wersja z 19:48, 20 wrz 2013
| Burdąg | |
| | |
| Pole-obowiązkowe Pole-obowiązkowe
| |
| Rodzaj miejscowości | wieś sołecka |
| Państwo |  Polska
|
| Województwo | warmińsko-mazurskie |
| Powiat | szczycieński |
| Gmina | Jedwabno |
| Liczba ludności (2009) | 378 |
| Strefa numeracyjna | (+48) 89 |
| Kod pocztowy | 12-122 |
| Tablice rejestracyjne | NSZ |
| Położenie na mapie województwa warmińsko-mazurskiego   Burdąg | |
| Położenie na mapie Polski  Burdąg | |
{{#invoke:Koordynaty|szablon}} | |
Burdąg (niem. Burdungen) – wieś w Polsce położona w województwie warmińsko-mazurskim, w powiecie szczycieńskim, w gminie Jedwabno.
W latach 1945-1954 miejscowość wchodziła w skład powiatu nidzickiego, krótko (1954-1957) była siedzibą gromady, w skład której wchodziły również wsie Małszewo i Waplewo.
W latach 1975-1998 miejscowość administracyjnie należała do województwa olsztyńskiego.
Spis treści
[ukryj]Charakterystyka fizjograficzna
Wieś położona jest na Pojezierzu Mazurskim, południowej części województwa warmińsko-mazurskiego, między jeziorami Małszewskim i Burdąg (Burdądzkie), 20 km na zachód od Szczytna i 5 km od Jedwabna, 4 km na północ od drogi krajowej nr 58.
Dzieje miejscowości
Okolice te przed przybyciem Krzyżaków zamieszkiwało plemię Galindów. Nazwa wsi pochodzi od pruskiej nazwy jeziora Burdąg – Burgelin. Wieś założona w 1383 roku na prawie chełmińskim na 10 łanach. Kolejne nadania (m.in. z 1397, 1450 i 1477 roku) znacznie powiększyły areał osady. Od 1536 roku działała tu karczma. W drugiej połowie XVI wieku Burdąg był już jedną z większych i najlepiej zorganizowanych wsi w okolicy, w 1579 roku obejmował 80 łanów. W 1782 roku miejscowość składała się z 51 gospodarstw. W Burdągu istniał silny ośrodek obrony polskości (po 1820 r.), zaś w okresie międzywojnia działało tu koło Związku Towarzystw Młodzieży w Prusach Wschodnich. W wyniku działań wojennych podczas II wojny światowej Burdąg został zniszczony w 10%. W latach powojennych założono tu jednostkę Ochotniczej Straży Pożarnej, która w dalszym ciągu tu funkcjonuje. Działała tu również szkoła podstawowa, ale została zlikwidowana w połowie lat 90. Dużą rolę w życiu mieszkańców wsi odgrywa turystyka; znajduje się tu wiele domków letniskowych. Według danych z 2010 roku Burdąg jest drugą pod względem liczby ludności miejscowością w gminie Jedwabno.
Liczba mieszkańców i gospodarstw rolnych:
1818 – 350 osób, 71 gospodarstw 1939 – 589 osób 1954 – 347 osób 2010 – 382 osoby
Ludzie związani z miejscowością:
- Wilhelm Małaszewski (ur.1879) – urodzony w Burdągu, aktywny działacz plebiscytowy, opowiadający się za przyłączeniem do Polski.
Zabytki:
- Za wsią zlokalizowany jest dawny cmentarz ewangelicki.
- Kilka zabytkowych drewnianych chałup, wpisanych do wojewódzkiego rejestru zabytków.
- Budynek szkoły z początku XX wieku, przebudowany.
- Cmentarzysko ciałopalne z VI-VII wieku, na którym zlokalizowano kilkadziesiąt grobów. Stanowisko zostało odkryte w roku 1881, a w wyniku przeprowadzonych prac udało się odnaleźć 69 grobów. W roku 2011 cmentarzysko zostało ponownie "odkryte" przez dr Mirosława Rudnickiego. Wstępne badania zostały przeprowadzone latem 2012 roku. Odkryto 26 stanowisk ciałopalnych oraz liczne ozdoby.
Bibliografia:
- Stanisław Achremczyk, Historia Warmii i Mazur, t. 2, Olsztyn 2011.
- Sławomir Ambroziak, Dzieje parafii, kościołów i życia religijnego gminy Jedwabno (Jedwabno, Małga, Nowy Dwór), Rocznik Mazurski, t. 5, 2001, s. 3-30.
- Sławomir Ambroziak, Historia gminy Jedwabno, http://www.jedwabno.pl/historia [ data dostępu: 22.08.2013]
- Sławomir Ambroziak, Z dziejów gminy Jedwabno, Rocznik Mazurski, t. 10, 2006, s. 7-15.
- Iwona Liżewska Iwona, Wiktor Knercer, Przewodnik po historii i zabytkach ziemi szczycieńskiej, Olsztyn 1998.
- Szczytno. Z dziejów miasta i powiatu, red. Jan Jałoszyński i in., Olsztyn 1962.
- Badania archeologiczne w Burdągu: http://www.archeo-burdag.pl/ [data dostępu: 17.09.2013]
- Bank Danych Lokalnych GUS: http://www.stat.gov.pl/bdl/app/miejsc_w.display?p_id=6886&p_token=0.5831050824615632 [data dostępu: 18.08.2013]
- Wojewódzka Ewidencja Zabytków: http://www.wuoz.olsztyn.pl/ [data dostępu: 18.08.2013]
Przypisy
