Widłak jałowcowaty

Widłak jałowcowaty
Lycopodium annotinum L.
{{{L}}}
Systematyka
Królestwo	rośliny
Podkrólestwo	rośliny naczyniowe
Gromada	widłaki
Klasa	widłaki jednakozarodnikowe
Rząd	widłakowce
Rodzina	widłakowate
Rodzaj	widłak
Gatunek	Widłak jałowcowaty
Synonimy
widłak gajowy

Rosiczka długolistna ( Lycopodium annotinum L. ) – gatunek rośliny należący do rodziny widłakowatych (Lycopodiaceae).

Morfologia

Widlak jałowcowaty wykształca długie, czołgające się pędy z prosto wzniesionymi, widlastymi gałązkami. Osiągają długość do 1m.Liście równowąskolancetowate, małe, całobrzegie, lub drobno piłkowane, bez włosków, spiczasto zakończone. Na dolnej stronie widoczny pojedynczy nerw. Ustawione skrętolegle na pędach, w górnej części pędu gęściej, niż w dolnej. Rzadko są przystające do pędu, przeważnie poziomo odstają od pędów. Liście zarodniowe, różniące się od płonnych, są żółtawe, jajowate, z błoniastymi brzegami, zaostrzone zebrane w pojedyncze kłosy. Kłosy złożone są z liści zarodniowych i wyrastają pojedynczo na szczytach pędów, siedzące, o długości 8-13 mm i średnicy 3-4 mm. Liście zarodniowe mają szerokojajowaty kształt, są. Zarodniki dojrzewają od lipca do września. Zawierają łatwopalne olejki eteryczne.

Rozmieszczenie i ekologia

Występuje na terenie całej Polski, jednak jest rośliną dość rzadką. Częściej występuje w górach i na pogórzu, niż na niżu. Gatunek rosnący na siedliskach zacienionych, w lasach na niżu i w górach. Roślina kwasolubna, unika podłoża wapiennego. Rośnie przede wszystkim na wilgotnych miejscach porośniętych mchami. Czasami tworzy całe łany na obrzeżach torfowisk, zwłaszcza w sąsiedztwie bagna zwyczajnego.Gatunek charakterystyczny dla O. Vaccinio-Piceetalia, Ass. Vaccinio-uliginosi-Betuletum pubescentis i Ass. Abietetum polonicum. Jest rośliną wskaźnikową gleb o małej ilości próchnicy.
Na Warmii i Mazurach widłak jałowcowaty notowany w rezerwatach:Rezerwat Uroczysko Kramnik oraz w Rezerwat Dolina rzeki Wałszy.

Wartość użytkowa

Ziele tego gatunku zawiera znaczne ilości trujących alkaloidów: anotynę, likopodynę, obskurynę i nikotynę
Widlak jałowcowaty jest rośliną objętą w Polsce ścisłą ochroną gatunkową. W ostatnich latach zmniejsza się liczba stanowisk, na których występuje.

Ciekawostki

Ponieważ zarodniki są bardzo łatwopalne, dawniej używano ich do wywoływania efektów specjalnych w teatrach, a także do czyszczenia kominów. Dawniej zarodników widłaka  używano do produkcji zasypki dla niemowląt, zasypki na rany, otaczania pigułek z lekarstwem a także w odlewnictwie do wysypywania form odlewniczych dzwonów. 

Bibliografia

Polakowski B. Rośliny chronione. Atlas. PWN Warszawa, 1995.

Linki zewnętrzne

http://pl.wikipedia.org/wiki/Wid%C5%82ak_ja%C5%82owcowaty