Buławka pałeczkowata

Buławka pałeczkowata
Clavariadelphus pistillaris
(L.) Donk
Owocniki buławki pałeczkowatej
Systematyka
Królestwo	grzyby
Gromada	grzyby podstawkowe
Klasa	pieczarniaki
Rząd	siatkolistkowce
Rodzina	buławkowate
Rodzaj	buławka
Gatunek	buławka pałeczkowata
Synonimy

Buławka pałeczkowata (Clavariadelphus pistillaris (L.) Donk) – gatunek grzyba wielkoowocnikowego z rodziny buławkowatych (Clavariadelphaceae), rzędu siatkolistkowców (Gomphales).

Owocnik

Owocnik duży, wydłużony, mniej lub bardziej wyraźnie maczugowaty, tępo zaokrąglony, o wysokości 7-30 cm i średnicy 2-6 cm. Młody owocnik jest jasnożółty, z wiekiem ciemniejszy, pomarańczowobrązowy do brązowożółtego i cynamonowobrązowego z liliowym odcieniem. Podstawa trzonowato zwężona, ciemniejsza. Powierzchnia początkowo gładka, następnie podłużnie bruzdowana, matowa, naga, przy ucisku przebarwia się na fioletowobrązowo; pod wpływem KOH szafranowożółto. Zapach słaby, przyjemny. Smak gorzkawy.

Rozmieszczenie i ekologia

Owocniki buławki pałeczkowatej wyrastają od sierpnia do listopada, pojedynczo lub w grupach po kilkanaście, w lasach liściastych, najczęściej na glebach wapiennych, głównie pod bukami, z którymi wchodzą w mykoryzę.

Na Warmii i Mazurach buławka pałeczkowata została odnotowana w Mazurskim Parku Krajobrazowym.

Wartość użytkowa

Jest to grzyb niejadalny. Buławka pałeczkowata stanowi gatunek rzadki, w Polsce objęta jest ochroną gatunkową. Znajduje się na Czerwonej liście roślin i grzybów Polski. Ma status V – narażona na wyginięcie. Na listach gatunków zagrożonych znajduje się także w Belgii, Czechach, na Litwie, w Holandii.

Ciekawostki

Inne gatunki z tego rodzaju, jak buławka spłaszczona (Clavariadelphus ligula), mają mniejsze owocniki, osiągają do 10 cm wysokości, są zwykle cienkie, pałeczkowate i występują w lasach iglastych, w górach. Rzadka buławka obcięta (Clavariadelphus truncatus) ma owocniki z płasko ściętym wierzchołkiem i wyrasta w lasach iglastych na wapieniu. Bardzo rzadka buławka cytrynowa (Clavariadelphus flavoimmaturatus) jest mała (do 10 cm wysokości), żółto zabarwiona, jej miąższ ma gorzki smak.

Zobacz też

pl.wikipedia.org, buławka pałeczkowata [10.06.2014]
grzyby.pl [10.06.2014]
indexfungorum.org [10.06.2014]

Bibliografia

Fiedorowicz Grzegorz, The participation of macromycetes In selected forest communities of the Masurian Landscape Park (NE Poland), "Acta Mycologica" 2009, nr 44, s. 77-95.
Flück Markus, Atlas grzybów. Oznaczanie, zbiór, użytkowanie, tłum. Helena Terpińska-Ostrowska, Warszawa 1995.
Zarzycki Kazimierz, Szeląg Zbigniew, Red list of the vascular plants in Poland, [w:] Red lists of plants and fungi in Poland. Czerwona lista roślin i grzybów Polski, red. Zbigniew Mirek, Kazimierz Zarzycki, Władysław Wojewoda i Zbigniew Szeląg, Kraków 2006, s. 55-70.