Giętkie: Różnice pomiędzy wersjami
Z Encyklopedia Warmii i Mazur
| [wersja nieprzejrzana] | [wersja nieprzejrzana] |
(→Dzieje miejscowości) |
|||
| Linia 9: | Linia 9: | ||
|zdjęcie = Pole-obowiązkowe | |zdjęcie = Pole-obowiązkowe | ||
|opis zdjęcia = Pole-obowiązkowe | |opis zdjęcia = Pole-obowiązkowe | ||
| − | |rodzaj miejscowości = wieś sołecka | + | |rodzaj miejscowości = [[Kategoria: wieś sołecka]] wieś sołecka |
|województwo = warmińsko-mazurskie | |województwo = warmińsko-mazurskie | ||
| − | |powiat = piski | + | |powiat = [[Kategoria: powiat piski]] piski |
| − | |gmina = Biała Piska | + | |gmina = [[Kategoria: gmina Biała Piska]]Biała Piska |
|miejscowość podstawowa = | |miejscowość podstawowa = | ||
|sołectwo = | |sołectwo = | ||
| Linia 33: | Linia 33: | ||
<big>'''Giętkie''' (niem. ''Gentken'') – [[wieś sołecka]] w Polsce, położona w [[województwo warmińsko-mazurskie|województwie warmińsko-mazurskim]], w [[powiat piski|powiecie piskim]], w [[gmina Biała Piska|gminie Biała Piska]]. | <big>'''Giętkie''' (niem. ''Gentken'') – [[wieś sołecka]] w Polsce, położona w [[województwo warmińsko-mazurskie|województwie warmińsko-mazurskim]], w [[powiat piski|powiecie piskim]], w [[gmina Biała Piska|gminie Biała Piska]]. | ||
| − | W latach 1975-1998 miejscowość administracyjnie należała do [[województwo suwalskie|województwa suwalskiego]]. | + | W latach 1975-1998 miejscowość [[administracja|administracyjnie]] należała do [[województwo suwalskie|województwa suwalskiego]]. |
<br/> | <br/> | ||
| Linia 42: | Linia 42: | ||
=== Dzieje miejscowości === | === Dzieje miejscowości === | ||
| − | Miejscowość powstała na obszarze dawnej [[Galindia|Galindii]]. Wieś była wzmiankowana w źródłach już w 1424 roku. W roku 1445 komtur bałgijski i wójt natangijski [[Eberhard von Wesenthau]] nadał przywilej lokacyjny na [[prawo magdeburskie|prawie magdeburskim]]. Wieś liczyła wówczas 30 łanów. Przywilej był wystawiony na Jerzego Giętkiego i to od jego nazwiska poczęto nazywać osadę. W 1447 roku istniał tartak, położony między wsią Giętkie a Jeziorem Roś. W XV i XVI wieku miejscowość występowała pod nazwami ''Gentken'' lub ''Gantziken''. W wyniku wielkiej epidemii dżumy, która dotarła do wsi latem 1710 roku, populacja miejscowości znacznie się zmniejszyła (zmarło 60 mieszkańców). W 1857 roku miejscowość była zamieszkana przez 163 osoby. Giętkie należały do parafii ewangelickiej w Białej Piskiej. W roku 1939 wieś była zamieszkana przez 180 osób. Obecnie miejscowość jest siedzibą sołectwa. Aktualnie funkcję | + | Miejscowość powstała na obszarze dawnej [[Galindia|Galindii]]. Wieś była wzmiankowana w źródłach już w 1424 roku. W roku 1445 komtur bałgijski i wójt natangijski [[Eberhard von Wesenthau]] nadał przywilej lokacyjny na [[prawo magdeburskie|prawie magdeburskim]]. Wieś liczyła wówczas 30 łanów. Przywilej był wystawiony na Jerzego Giętkiego i to od jego nazwiska poczęto nazywać osadę. W 1447 roku istniał tartak, położony między wsią Giętkie a Jeziorem Roś. W XV i XVI wieku miejscowość występowała pod nazwami ''Gentken'' lub ''Gantziken''. W wyniku wielkiej [[epidemia dżumy|epidemii dżumy]], która dotarła do wsi latem 1710 roku, populacja miejscowości znacznie się zmniejszyła (zmarło 60 mieszkańców). W 1857 roku miejscowość była zamieszkana przez 163 osoby. Giętkie należały do parafii ewangelickiej w Białej Piskiej. W roku 1939 wieś była zamieszkana przez 180 osób. Obecnie miejscowość jest siedzibą [[sołectwo|sołectwa]]. Aktualnie funkcję [[sołtys|sołtysa]] sprawuje [[Jan Malinowski]]<ref>Źródło: http://bialapiska.eu/index.php?option=com_content&task=view&id=18&Itemid=22</ref>. |
<br/> | <br/> | ||
===Turystyka=== | ===Turystyka=== | ||
| − | W miejscowości istnieje gospodarstwo agroturystyczne [[Siedlisko Mazurskie]], należące do Kazimiery i Lecha Prusinowskich. | + | W miejscowości istnieje [[gospodarstwo agroturystyczne]] [[Siedlisko Mazurskie]], należące do Kazimiery i Lecha Prusinowskich. Miejscowość jest oddalona o 10. 7km od [[Muzeum Ziemi Piskiej]] i 18 km od [[Muzeum Michała Kajki]] w [[Ogródek|Ogródku]]. |
[[File: Giętkie. Gospodarstwo agroturystyczne Siedlisko Mazurskie.jpg|thumb|300px|right|Giętki. Gospodarstwo agroturystyczne Siedlisko Mazurskie]] | [[File: Giętkie. Gospodarstwo agroturystyczne Siedlisko Mazurskie.jpg|thumb|300px|right|Giętki. Gospodarstwo agroturystyczne Siedlisko Mazurskie]] | ||
=== Zabytki: === | === Zabytki: === | ||
| − | *Dawny cmentarz ewangelicki z XIX wieku | + | *Dawny [[cmentarz ewangelicki]] z XIX wieku |
*Zagroda nr 10 z okresu międzywojennego: dom drewniany, dwa murowane budynki inwentarskie | *Zagroda nr 10 z okresu międzywojennego: dom drewniany, dwa murowane budynki inwentarskie | ||
*Zagroda nr 11 z okresu międzywojennego: dom drewniany, dwa murowane budynki inwentarskie | *Zagroda nr 11 z okresu międzywojennego: dom drewniany, dwa murowane budynki inwentarskie | ||
*Dwie murowane zagrody z początku XX wieku (nr 8 i 12) | *Dwie murowane zagrody z początku XX wieku (nr 8 i 12) | ||
| − | |||
<br/> | <br/> | ||
| Linia 74: | Linia 73: | ||
== Zobacz też == | == Zobacz też == | ||
| + | [[Użytkownik:Emes|Emes]] ([[Dyskusja użytkownika:Emes|dyskusja]]) 16:43, 24 paź 2013 (CEST) | ||
[[Użytkownik:Emes|Emes]] ([[Dyskusja użytkownika:Emes|dyskusja]]) 03:11, 23 wrz 2013 (CEST) | [[Użytkownik:Emes|Emes]] ([[Dyskusja użytkownika:Emes|dyskusja]]) 03:11, 23 wrz 2013 (CEST) | ||
[[Kategoria: Miejscowość]] | [[Kategoria: Miejscowość]] | ||
[[Użytkownik:Emes|Emes]] ([[Dyskusja użytkownika:Emes|dyskusja]]) 03:09, 23 wrz 2013 (CEST) | [[Użytkownik:Emes|Emes]] ([[Dyskusja użytkownika:Emes|dyskusja]]) 03:09, 23 wrz 2013 (CEST) | ||
Wersja z 16:44, 24 paź 2013
| Giętkie | |
| | |
| Pole-obowiązkowe Pole-obowiązkowe
| |
| Rodzaj miejscowości | wieś sołecka |
| Państwo |  Polska
|
| Województwo | warmińsko-mazurskie |
| Powiat | piski |
| Gmina | Biała Piska |
| Liczba ludności (2010) | 43 |
| Strefa numeracyjna | (+48)87 |
| Kod pocztowy | 12-230 |
| Tablice rejestracyjne | NPI |
| Położenie na mapie województwa warmińsko-mazurskiego   Giętkie | |
| Położenie na mapie Polski  Giętkie | |
{{#invoke:Koordynaty|szablon}} | |
Giętkie (niem. Gentken) – wieś sołecka w Polsce, położona w województwie warmińsko-mazurskim, w powiecie piskim, w gminie Biała Piska.
W latach 1975-1998 miejscowość administracyjnie należała do województwa suwalskiego.
Spis treści
[ukryj]Charakterystyka fizjograficzna
Wieś położona jest w południowo-wschodniej części województwa warmińsko-mazurskiego, na Równinie Mazurskiej, około 9 km na zachód od Białej Piskiej, na północ od drogi krajowej nr 58, a na południe od Jeziora Roś.
Dzieje miejscowości
Miejscowość powstała na obszarze dawnej Galindii. Wieś była wzmiankowana w źródłach już w 1424 roku. W roku 1445 komtur bałgijski i wójt natangijski Eberhard von Wesenthau nadał przywilej lokacyjny na prawie magdeburskim. Wieś liczyła wówczas 30 łanów. Przywilej był wystawiony na Jerzego Giętkiego i to od jego nazwiska poczęto nazywać osadę. W 1447 roku istniał tartak, położony między wsią Giętkie a Jeziorem Roś. W XV i XVI wieku miejscowość występowała pod nazwami Gentken lub Gantziken. W wyniku wielkiej epidemii dżumy, która dotarła do wsi latem 1710 roku, populacja miejscowości znacznie się zmniejszyła (zmarło 60 mieszkańców). W 1857 roku miejscowość była zamieszkana przez 163 osoby. Giętkie należały do parafii ewangelickiej w Białej Piskiej. W roku 1939 wieś była zamieszkana przez 180 osób. Obecnie miejscowość jest siedzibą sołectwa. Aktualnie funkcję sołtysa sprawuje Jan Malinowski[1].
Turystyka
W miejscowości istnieje gospodarstwo agroturystyczne Siedlisko Mazurskie, należące do Kazimiery i Lecha Prusinowskich. Miejscowość jest oddalona o 10. 7km od Muzeum Ziemi Piskiej i 18 km od Muzeum Michała Kajki w Ogródku.
Zabytki:
- Dawny cmentarz ewangelicki z XIX wieku
- Zagroda nr 10 z okresu międzywojennego: dom drewniany, dwa murowane budynki inwentarskie
- Zagroda nr 11 z okresu międzywojennego: dom drewniany, dwa murowane budynki inwentarskie
- Dwie murowane zagrody z początku XX wieku (nr 8 i 12)
Bibliografia:
- Białuński Grzegorz, Kolonizacja „Wielkiej Puszczy” (do 1568 roku) – starostwa piskie, ełckie, straduńskie, zelkowskie i węgoborskie (węgorzewskie), Olsztyn 2002.
- Białuński Grzegorz, Przyczynek do przebiegu zarazy dżumy w starostwie piskim w latach 1709-1711, Znad Pisy, nr 13/14, 2004/2005, s. 51-57.
- Olszak Piotr, Przegląd budownictwa drewnianego na Ziemi Piskiej, Znad Pisy, nr 10, 2001, s. 106-121.
- Kossert Andreas, Mazury. Zapomniane Południe dawnych Prus Wschodnich, przeł. Barbara Ostrowska, Warszawa 2004.
- Pisz. Z dziejów miasta i powiatu, red. Wanda Korycka, Olsztyn 1970.
- Statistisch-Topographisches Adreß-Handbuch von Ostpreussen, Commission bei Wilhelm Koch, Königsberg 1857.
- Deutsche Verwaltungsgeschichte: http://www.verwaltungsgeschichte.de/johannisburg.html [data dostępu: 4.08.2013]
- Bank Danych Lokalnych GUS: http://www.stat.gov.pl/bdl/app/samorzad_m.dims [data dostępu: 4.08.2013]
- Gminna Ewidencja Zabytków bip.bialapiska.pl/zalaczniki/art/050506130925.doc [data dostępu: 4.08.2013]
- Siedlisko Mazurskie: http://www.siedliskomazurskie.pl/ [data dostępu: 4.08.2013]
Zobacz też
Emes (dyskusja) 16:43, 24 paź 2013 (CEST) Emes (dyskusja) 03:11, 23 wrz 2013 (CEST)Emes (dyskusja) 03:09, 23 wrz 2013 (CEST)
