Ględy: Różnice pomiędzy wersjami

Z Encyklopedia Warmii i Mazur
Skocz do: nawigacja, szukaj
[wersja nieprzejrzana][wersja nieprzejrzana]
(Zobacz też)
Linia 31: Linia 31:
 
  |www                  =
 
  |www                  =
 
}}
 
}}
<big>''' Ględy''' (niem. ''Gallinden'') – wieś w Polsce położona w województwie warmińsko-mazurskim, w powiecie ostródzkim, w gminie Małdyty.  
+
<big>''' Ględy''' (niem. ''Gallinden'') – [[wieś niesołecka]] w Polsce położona w [[województwo warmińsko-mazurskie|województwie warmińsko-mazurskim]], w [[powiat ostródzki|powiecie ostródzkim]], w [[gmina Małdyty|gminie Małdyty]].  
  
W latach 1975-1998 miejscowość administracyjnie należała do województwa olsztyńskiego.
+
W latach 1975-1998 miejscowość [[administracja|administracyjnie]] należała do [[województwo olsztyńskie|województwa olsztyńskiego]].
  
 
<br/>
 
<br/>
  
 
=== Charakterystyka fizjograficzna ===
 
=== Charakterystyka fizjograficzna ===
Miejscowość położona na Mazurach Zachodnich (Pojezierze Iławsko-Ostródzkie). W pobliżu wsi położone jest Jezioro Brzeźne.
+
Miejscowość położona na [[Mazury Zachodnie|Mazurach Zachodnich]] ([[Pojezierze Iławsko-Ostródzkie]]). W pobliżu wsi położone jest [[Jezioro Brzeźne]].
  
 
<br/>
 
<br/>
  
 
=== Dzieje miejscowości ===
 
=== Dzieje miejscowości ===
Nazwa wywodzi się ze staropruskiego Gallinden.  Nawiązuje prawdopodobnie do litewskiego słowa galas – na końcu. W 1345 roku 20 łanów w lesie zwanym Sanagais otrzymało sześciu Prusów: Bandule, Glabune, Narune, Noke, Sentey, Swayprote .  Pochodzący ze Śląska Albrecht Fryderyk Schöneich dotychczasowy właściciel 12 włók w Ględach odsprzedał je  właścicielom Jaśkowa, rodzinie Köhne-Jaskich. W latach 1409-1411 w trakcie wojny polsko-krzyżackiej miejscowość znacznie ucierpiała.  W XVIII wieku Ględy stało się wsią folwarczną. W 1717 roku w miejscowości było siedmiu gospodarzy .  W 1782 roku wieś składała się z dwóch gospodarstw. Siedem lat później Ględy posiadały  20 domów. W 1820 roku miejscowość zamieszkiwało 131 osób. Miejscowość nie posiadała własnej szkoły. Przed 1945 rokiem dzieci z Ględ uczęszczały do dwuklasowej szkoły w Wilamowie. W 1925 roku liczba mieszkańców wzrosła do 400, a wieś zajmowała obszar 434 ha. U progu II wojny światowej miejscowość liczyła 290 mieszkańców.
+
Nazwa wywodzi się ze staropruskiego Gallinden.  Nawiązuje prawdopodobnie do litewskiego słowa galas – na końcu. W 1345 roku 20 łanów w lesie zwanym Sanagais otrzymało sześciu Prusów: Bandule, Glabune, Narune, Noke, Sentey, Swayprote .  Pochodzący ze Śląska [[Albrecht Fryderyk Schöneich]]dotychczasowy właściciel 12 włók w Ględach odsprzedał je  właścicielom Jaśkowa, rodzinie Köhne-Jaskich. W latach 1409-1411 w trakcie [[wojny polsko-krzyżackie|wojny polsko-krzyżackiej]] miejscowość znacznie ucierpiała.  W XVIII wieku Ględy stały się [[wieś folwarczna|wsią folwarczną]]. W 1717 roku w miejscowości było siedmiu gospodarzy .  W 1782 roku wieś składała się z dwóch gospodarstw. Siedem lat później Ględy posiadały  20 domów. W 1820 roku miejscowość zamieszkiwało 131 osób. Miejscowość nie posiadała własnej szkoły. Przed 1945 rokiem dzieci z Ględ uczęszczały do dwuklasowej szkoły w [[Wilamowo|Wilamowie]]. W 1925 roku liczba mieszkańców wzrosła do 400, a wieś zajmowała obszar 434 ha. U progu [[II wojna światowa|II wojny światowej]] miejscowość liczyła 290 mieszkańców.
W roku 1973 wieś jako osada Ględy należała do powiatu morąskiego.
+
W roku 1973 wieś jako osada Ględy należała do [[powiat morąski|powiatu morąskiego]].
  
 
<br/>
 
<br/>
  
 
=== Zabytki: ===
 
=== Zabytki: ===
*Dawny cmentarz ewangelicki, wpisany do wojewódzkiego rejestru zabytków.
+
*Dawny [[cmentarz ewangelicki]], wpisany do [[wojewódzki rejestr zabytków|wojewódzkiego rejestru zabytków]].
 
*Budynek remizy strażackiej
 
*Budynek remizy strażackiej
 
*Stanowisko archeologiczne z okresu późnego średniowiecza
 
*Stanowisko archeologiczne z okresu późnego średniowiecza
Linia 63: Linia 63:
 
<br/>
 
<br/>
 
== Zobacz też ==
 
== Zobacz też ==
 
+
[[Użytkownik:Emzet|Emzet]] ([[Dyskusja użytkownika:Emzet|dyskusja]]) 00:04, 27 paź 2013 (CEST)
 
[[Użytkownik:Emzet|Emzet]] ([[Dyskusja użytkownika:Emzet|dyskusja]]) 14:59, 26 wrz 2013 (CEST)
 
[[Użytkownik:Emzet|Emzet]] ([[Dyskusja użytkownika:Emzet|dyskusja]]) 14:59, 26 wrz 2013 (CEST)
[[Kategoria: Miejscowość]]
+
[[Kategoria: Miejscowość]][[Kategoria: wieś sołecka]] [[Kategoria: powiat ostródzki]]  [[Kategoria: gmina Małdyty]]  
 
[[Użytkownik:Emzet|Emzet]] ([[Dyskusja użytkownika:Emzet|dyskusja]]) 14:42, 26 wrz 2013 (CEST)
 
[[Użytkownik:Emzet|Emzet]] ([[Dyskusja użytkownika:Emzet|dyskusja]]) 14:42, 26 wrz 2013 (CEST)

Wersja z 00:04, 27 paź 2013


Pole-obowiązkowe

Pole-obowiązkowe
Pole-obowiązkowe
Rodzaj miejscowości wieś niesołecka
Państwo  Polska
Województwo warmińsko-mazurskie
Powiat ostródzki
Gmina Małdyty
Liczba ludności (2010) 60 (łącznie Naświty i Ględy)
Strefa numeracyjna (+48) 89
Kod pocztowy 14-105
Tablice rejestracyjne NOS
Położenie na mapie województwa warmińsko-mazurskiego
Mapa lokalizacyjna województwa warmińsko-mazurskiego
Pole-obowiązkowe
Pole-obowiązkowe
Położenie na mapie Polski
Mapa lokalizacyjna Polski
Pole-obowiązkowe
Pole-obowiązkowe
Ziemia

{{#invoke:Koordynaty|szablon}}

Ględy (niem. Gallinden) – wieś niesołecka w Polsce położona w województwie warmińsko-mazurskim, w powiecie ostródzkim, w gminie Małdyty.

W latach 1975-1998 miejscowość administracyjnie należała do województwa olsztyńskiego.


Charakterystyka fizjograficzna

Miejscowość położona na Mazurach Zachodnich (Pojezierze Iławsko-Ostródzkie). W pobliżu wsi położone jest Jezioro Brzeźne.


Dzieje miejscowości

Nazwa wywodzi się ze staropruskiego Gallinden. Nawiązuje prawdopodobnie do litewskiego słowa galas – na końcu. W 1345 roku 20 łanów w lesie zwanym Sanagais otrzymało sześciu Prusów: Bandule, Glabune, Narune, Noke, Sentey, Swayprote . Pochodzący ze Śląska Albrecht Fryderyk Schöneichdotychczasowy właściciel 12 włók w Ględach odsprzedał je właścicielom Jaśkowa, rodzinie Köhne-Jaskich. W latach 1409-1411 w trakcie wojny polsko-krzyżackiej miejscowość znacznie ucierpiała. W XVIII wieku Ględy stały się wsią folwarczną. W 1717 roku w miejscowości było siedmiu gospodarzy . W 1782 roku wieś składała się z dwóch gospodarstw. Siedem lat później Ględy posiadały 20 domów. W 1820 roku miejscowość zamieszkiwało 131 osób. Miejscowość nie posiadała własnej szkoły. Przed 1945 rokiem dzieci z Ględ uczęszczały do dwuklasowej szkoły w Wilamowie. W 1925 roku liczba mieszkańców wzrosła do 400, a wieś zajmowała obszar 434 ha. U progu II wojny światowej miejscowość liczyła 290 mieszkańców. W roku 1973 wieś jako osada Ględy należała do powiatu morąskiego.


Zabytki:


Bibliografia:

  1. Morąg. Z dziejów miasta i powiatu, red. Andrzej Wakar i in., Olsztyn 1973.
  2. Ostróda. Z dziejów miasta i okolic, red. Andrzej Wakar i in., Olsztyn 1976.
  3. Bank Danych Lokalnych GUS: http://www.stat.gov.pl/bdl/app/samorzad_m.dims [data dostępu: 30.08.2013]
  4. Deutsche Verwaltungsgeschichte: http://www.verwaltungsgeschichte.de/osterode.html [data dostępu: 30.08.2013]

Przypisy


Zobacz też

Emzet (dyskusja) 00:04, 27 paź 2013 (CEST) Emzet (dyskusja) 14:59, 26 wrz 2013 (CEST) Emzet (dyskusja) 14:42, 26 wrz 2013 (CEST)