Kapliczki: Różnice pomiędzy wersjami
| [wersja nieprzejrzana] | [wersja nieprzejrzana] |
Krzysztofk (dyskusja | edycje) |
|||
| Linia 1: | Linia 1: | ||
| − | ''' Kapliczki''' | + | ''' Kapliczki''' – charakterystyczny element małej architektury sakralnej [[Warmia | Warmii]]. |
<br/><br/> | <br/><br/> | ||
== Położenie == | == Położenie == | ||
| Linia 5: | Linia 5: | ||
[[Plik:Luk4.jpg|left|thumb|300px|Kapliczka w Lubominie. © Stanisław Kuprjaniuk]] | [[Plik:Luk4.jpg|left|thumb|300px|Kapliczka w Lubominie. © Stanisław Kuprjaniuk]] | ||
[[Plik:Tru3.jpg|right|thumb|300px|Kapliczka w Trutnowie. © Stanisław Kuprjaniuk]] | [[Plik:Tru3.jpg|right|thumb|300px|Kapliczka w Trutnowie. © Stanisław Kuprjaniuk]] | ||
| − | Kapliczki znajdują | + | Kapliczki znajdują się na całym terytorium [[Warmia|Warmii]], a w szczególności liczna grupa zlokalizowana jest w jej zachodniej części. |
<br/> | <br/> | ||
== Opis== | == Opis== | ||
| Linia 12: | Linia 12: | ||
[[Plik:Szcz.jpg|left|thumb|300px|Kapliczka w Szczęsnych. © Stanisław Kuprjaniuk]] | [[Plik:Szcz.jpg|left|thumb|300px|Kapliczka w Szczęsnych. © Stanisław Kuprjaniuk]] | ||
[[Plik:Róży1.jpg|right|thumb|300px|Kapliczka w Różynce. © Stanisław Kuprjaniuk]] | [[Plik:Róży1.jpg|right|thumb|300px|Kapliczka w Różynce. © Stanisław Kuprjaniuk]] | ||
| − | Architektura stylowa wszystkich 1370 kapliczek warmińskich (na podstawie badań | + | Architektura stylowa wszystkich 1370 kapliczek warmińskich (na podstawie badań dr. [[Stanisław Kuprjaniuk|Stanisława Kuprjaniuka]]) jest bardzo urozmaicona i dobrze wpisuje się w krajobraz geograficzny. Wszak nie ma nic piękniejszego, jak kompozycja kapliczki otynkowanej i pobielonej albo wzniesionej z czerwonej cegły w urozmaiconym pejzażu warmińskim. |
| − | Analizując dokładnie architekturę poszczególnych | + | |
| − | przyjętych elementów architektonicznych, na typy: barokowe (np. przy drodze z [[Reszel|Reszla]] do [[Święta Lipka|Świętej Lipki]], [[Rogóż|Rogóżu]]), klasycystyczne (niewielka grupa np. w [[Braniewo|Braniewie]]) oraz neogotyckie (np. [[Babiak]], [[Franknowo]], [[Gietrzwałd]], [[Woryty]]) lub ludowe (w tym tzw. „bezstylowe” – nieposiadające żadnych | + | Wszystkie kapliczki cechuje różnorodność rozwiązań artystycznych, osiągnięta w ramach przestrzegania kilku podstawowych schematów kompozycyjnych. Można zauważyć, że kapliczki nie były budowane według jednego wzoru. Kształt kapliczek powołała do życia twórcza fantazja artystów profesjonalnych i ludowych. Proces przenoszenia elementów sztuki profesjonalnej na teren wiejski, doprowadził do tego, że Warmia wyróżnia się bogatą ich reprezentacją. |
| + | |||
| + | Analizując dokładnie architekturę poszczególnych warmińskich kapliczek, można dokonać ich podziału, w zależności od formy | ||
| + | przyjętych elementów architektonicznych, na typy: barokowe (np. przy drodze z [[Reszel|Reszla]] do [[Święta Lipka|Świętej Lipki]], [[Rogóż|Rogóżu]]), klasycystyczne (niewielka grupa np. w [[Braniewo|Braniewie]]) oraz neogotyckie (np. [[Babiak]], [[Franknowo]], [[Gietrzwałd]], [[Woryty]]) lub ludowe (w tym tzw. „bezstylowe” – nieposiadające żadnych rozpoznawalnych znamion stylów budowlanych, np. [[Lubomino]], [[Nowe Włóki]]). | ||
| + | |||
| + | Większość kapliczek posiada elementy architektoniczne, które jednoznacznie wskazują na pierwowzór w wielkiej architekturze sakralnej barokowej (pilastry, gzymsy, łuk pełny, otynkowanie) albo neogotyckiej (sterczyny, skarpy, łuk ostry, czerwona cegła). Fundowanie kapliczek w określonych stylach-typach było stymulowane przez procesy dziejowe. Ten czynnik umożliwia wskazanie i wytypowanie kapliczek powstałych w konkretnych okresach historycznych i tym samym określenia przypuszczalnej bądź wiarygodnej datacji kapliczek. | ||
<br/> | <br/> | ||
==Bibliografia== | ==Bibliografia== | ||
| − | |||
Kuprjaniuk Stanisław, ''Mała architektura sakralna na Warmii do 1945 roku ze szczególnym uwzględnieniem kapliczek'', w druku | Kuprjaniuk Stanisław, ''Mała architektura sakralna na Warmii do 1945 roku ze szczególnym uwzględnieniem kapliczek'', w druku | ||
<br/> | <br/> | ||
== Linki zewnętrzne == | == Linki zewnętrzne == | ||
| − | http:// | + | [http://kapliczkiwarmii.republika.pl/ Kapliczki Warmii] [22.12.2013] |
<br/> | <br/> | ||
[[Plik:Fra.jpg|right|thumb|300px|Kapliczka we Franknowie. © Stanisław Kuprjaniuk]] | [[Plik:Fra.jpg|right|thumb|300px|Kapliczka we Franknowie. © Stanisław Kuprjaniuk]] | ||
[[Kategoria:Turystyka]][[Kategoria: Obiekty architektury]][[Kategoria: Budownictwo ludowe]][[Kategoria: Zabytki]] | [[Kategoria:Turystyka]][[Kategoria: Obiekty architektury]][[Kategoria: Budownictwo ludowe]][[Kategoria: Zabytki]] | ||
<br/> | <br/> | ||
Wersja z 16:51, 22 cze 2014
Kapliczki – charakterystyczny element małej architektury sakralnej Warmii.
Spis treści
Położenie
Kapliczki znajdują się na całym terytorium Warmii, a w szczególności liczna grupa zlokalizowana jest w jej zachodniej części.
Opis
Architektura stylowa wszystkich 1370 kapliczek warmińskich (na podstawie badań dr. Stanisława Kuprjaniuka) jest bardzo urozmaicona i dobrze wpisuje się w krajobraz geograficzny. Wszak nie ma nic piękniejszego, jak kompozycja kapliczki otynkowanej i pobielonej albo wzniesionej z czerwonej cegły w urozmaiconym pejzażu warmińskim.
Wszystkie kapliczki cechuje różnorodność rozwiązań artystycznych, osiągnięta w ramach przestrzegania kilku podstawowych schematów kompozycyjnych. Można zauważyć, że kapliczki nie były budowane według jednego wzoru. Kształt kapliczek powołała do życia twórcza fantazja artystów profesjonalnych i ludowych. Proces przenoszenia elementów sztuki profesjonalnej na teren wiejski, doprowadził do tego, że Warmia wyróżnia się bogatą ich reprezentacją.
Analizując dokładnie architekturę poszczególnych warmińskich kapliczek, można dokonać ich podziału, w zależności od formy przyjętych elementów architektonicznych, na typy: barokowe (np. przy drodze z Reszla do Świętej Lipki, Rogóżu), klasycystyczne (niewielka grupa np. w Braniewie) oraz neogotyckie (np. Babiak, Franknowo, Gietrzwałd, Woryty) lub ludowe (w tym tzw. „bezstylowe” – nieposiadające żadnych rozpoznawalnych znamion stylów budowlanych, np. Lubomino, Nowe Włóki).
Większość kapliczek posiada elementy architektoniczne, które jednoznacznie wskazują na pierwowzór w wielkiej architekturze sakralnej barokowej (pilastry, gzymsy, łuk pełny, otynkowanie) albo neogotyckiej (sterczyny, skarpy, łuk ostry, czerwona cegła). Fundowanie kapliczek w określonych stylach-typach było stymulowane przez procesy dziejowe. Ten czynnik umożliwia wskazanie i wytypowanie kapliczek powstałych w konkretnych okresach historycznych i tym samym określenia przypuszczalnej bądź wiarygodnej datacji kapliczek.
Bibliografia
Kuprjaniuk Stanisław, Mała architektura sakralna na Warmii do 1945 roku ze szczególnym uwzględnieniem kapliczek, w druku
Linki zewnętrzne
Kapliczki Warmii [22.12.2013]
