Krusze: Różnice pomiędzy wersjami

Z Encyklopedia Warmii i Mazur
Skocz do: nawigacja, szukaj
[wersja nieprzejrzana][wersja zweryfikowana]
(Bibliografia)
 
(Nie pokazano 8 wersji utworzonych przez 4 użytkowników)
Linia 1: Linia 1:
 
 
 
{{Wieś infobox
 
{{Wieś infobox
 
  |nazwa                = Krusze  
 
  |nazwa                = Krusze  
Linia 10: Linia 8:
 
  |opis zdjęcia          =     
 
  |opis zdjęcia          =     
 
  |rodzaj miejscowości  = wieś sołecka
 
  |rodzaj miejscowości  = wieś sołecka
  |województwo          = warmińsko - mazurskie
+
  |województwo          = warmińsko-mazurskie
 
  |powiat                = nidzicki
 
  |powiat                = nidzicki
 
  |gmina                = Janowiec Kościelny
 
  |gmina                = Janowiec Kościelny
Linia 17: Linia 15:
 
  |wysokość              =
 
  |wysokość              =
 
  |liczba ludności      = 80
 
  |liczba ludności      = 80
  |rok                  = 2013, źródło: http://wrota.warmia.mazury.pl/janowiec_koscielny_gmina_wiejska/Charakterystyka-gminnych-wsi.html. 
+
  |rok                  = 2013
 
  |strefa numeracyjna    = (+48) 89
 
  |strefa numeracyjna    = (+48) 89
 
  |kod pocztowy          =
 
  |kod pocztowy          =
Linia 30: Linia 28:
 
  |wikisłownik          =
 
  |wikisłownik          =
 
  |www                  =
 
  |www                  =
}}
+
}}<br/>
<big>'''Krusze'''</big> (niem. Krusch) – wieś sołecka w Polsce w [[województwo warmińsko - mazurskie |województwie warmińsko – mazurskim]], w [[powiat nidzicki |powiecie nidzickim]], w [[gmina Janowiec Kościelny| gminie Janowiec Kościelny]]. W latach 1975-1998 miejscowość administracyjnie przynależała do [[województwo olsztyńskie |województwa olsztyńskiego]].
+
'''Krusze''' (niem. ''Krusch'') – wieś sołecka położona w [[Województwo warmińsko-mazurskie |województwie warmińsko–mazurskim]], w [[Powiat nidzicki |powiecie nidzickim]], w [[Janowiec Kościelny (gmina wiejska)| gminie Janowiec Kościelny]]. W latach 1975–1998 miejscowość [[Podział administracyjny |administracyjnie]] należała do [[Województwo olsztyńskie |województwa olsztyńskiego]]. W 2013 roku wieś liczyła 80 mieszkańców. Obecnie funkcję sołtysa pełni [[Wiesława Malinowska]]<ref>[http://bip.warmia.mazury.pl/janowiec_koscielny_gmina_wiejska/99/Solectwa/ Wrota Warmii i Mazur] [28.09.2014]</ref>.
+
<br/><br/>
 
 
 
 
<br/>
 
  
=== Charakterystyka fizjograficzna ===
+
== Położenie ==
Wieś znajduje się w dolinie [[rzeka Orzyc |rzeki Orzyc]] oraz na skraju terenu o walorach przyrodniczych rangi ponadlokalnej z ostoją ptactwa wodnego i nie tylko. Miejscowość położona jest na terenie [[gmina Janowiec Kościelny |gminy Janowiec Kościelny]], która znajduje się na obszarze Niżu Środkowoeuropejskiego, na pograniczu dwóch podprowincji: Pojezierza Środkowo-Bałtyckiego i Niziny Północnomazowieckiej. Natomiast pas południowy obszaru gminy to mazoregion [[Wzniesienia Mławskie |Wzniesień Mławskich]], który graniczy od północy z [[Garb Lubawski| Garbem Lubawskim]]. Zatem powierzchnia [[gmina Janowiec Kościelny| gminy Janowiec Kościelny]] posiada charakter falisty, miejscami równinny. W południowej części gminy – w dolinie [[ rzeka Orzyc | rzeki Orzycy]] znajdują się wzniesienia od ok. 60 m. do ok. 200 m n.p.m. oraz wzgórza i wały moreny czołowej. Od południa na terenie gminy występują dwa wały morenowe, rozcięte [[dolina Wieczfinianki |doliną Wieczfnianki]]. Wał wschodni posiada wysokości bezwzględne do 200 m n.p.m., zaś stoki w tym rejonie bywają bardzo strome, a nachylenia terenu przekraczają często 15%. W zachodniej części gminy rzeźba terenu wyróżnia się pojedynczymi pagórkami i wzgórzami. Natomiast pomiędzy nimi znajdują się obniżenia i zagłębienia, bądź suche dolinki erozyjno-denudacyjne. Ponadto występują tutaj formy późnoglacjalne i holoceńskie - doliny rzeczne, z których największą jest [[rzeka Orzyc |rzeka Orzyc]]. Obszar [[gmina Janowiec Kościelny |gminy Janowiec Kościelny]] położony jest w obrębie Niecki Mazowieckiej. Występują tutaj następujące osady: kredowe, piaski, mułki, iły,  piaski drobnoziarniste, piaski pylaste, gliny zwałowe, torfowiska,  piaskowce margliste i mułowce z glaukonitem oraz szczątkami fauny.
+
Wieś leży w dolinie rzeki [[Rzeka Orzyc |Orzyc]], w odległości ok. 6 km od [[Janowiec Kościelny |Janowca Kościelnego]].  
 
<br/>
 
<br/>
  
=== Dzieje miejscowości ===
+
== Dzieje miejscowości ==
Na terenie wsi odkryto cmentarzysko z okresu wpływów rzymskich i starożytne. Natknięto się także na świadectwa osadnictwa wczesnej epoki żelaza i epoki brązu. Nie znana jest dokładna data lokacji miejscowości. Trudno też nakreślić etymologię nazwy wsi. Krusze wspomniano po raz pierwszy w 1413 r. Wieś szlachecka w 1418 r. należała do Mroczka. W tym roku została napadnięta przez [[Krzyżacy |Krzyżaków]]. W 1578 r. i 1781 r. Krusze należały do [[parafia Grzebsk| parafii Grzebsk]]. W 1827 r. w obrębie wsi było 7 domów. Mieszkało wówczas we wsi 38 osób. Pod koniec XIX w. było tu 11 domów. Krusze zaś zamieszkiwało 101 osób. Zabudowa wsi jest zagrodowa, zwarta.
+
Na terenie wsi odkryto cmentarzysko z okresu wpływów rzymskich. Nieznana jest dokładna data lokacji miejscowości. Pierwsze informacje o funkcjonowaniu wsi pochodzą z 1413 r. W XV w. Krusze były wsią szlachecką. W 1418 r. należały do majątku Mroczko. W 1578 r. i 1781 r. Krusze należały do parafii w [[Grzebsk|Grzebsku]]. W 1827 r. było tu 7 domów, a we wsi mieszkało 38 osób. Pod koniec XIX w. było tu 11 domów, Krusze zaś zamieszkiwało 101 osób. Zabudowa wsi jest zagrodowa, zwarta.
 
<br/>
 
<br/>
  
=== Zabytki: ===
+
==Ludzie związani z miejscowością==
 
+
*[[Marian Gotowiec]] (1913–1973) – urodzony w Kruszach rektor Wyższej Szkoły Gospodarstwa Wiejskiego w Cieszynie, [[Wyższa Szkoła Rolnicza w Olsztynie |Wyższej Szkoły Rolniczej w Olsztynie]], poseł na Sejm PRL VI kadencji.  
Na terenie miejscowości znajdują się zabudowania gospodarcze i domowe z I poł. XX w. oraz dwa krzyże przydrożne z XX w.
 
 
 
  
 +
== Szkolnictwo ==
 +
Dzieci z tej miejscowości uczęszczają do [[Szkoła podstawowa w Waśniewie |Szkoły Podstawowej im. Zawiszy Czarnego w Waśniewie]].
 
<br/>
 
<br/>
  
=== Bibliografia: ===
+
== Zabytki==
 
+
*zabudowania gospodarcze i budynki mieszkalne z I połowy XX w.  
''Słownik geograficzny Królestwa Polskiego i innych krajów słowiańskich'', pod red. Bronisława Chlebowskiego, Filipa Sulimierskiego, Władysława Walewskiego,  t. IV, Warszawa 1883, 963 ss.  
+
*dwa krzyże przydrożne z XX w.
 
 
Wijaczka Jacek, ''Dzieje wsi do końca XVIII wieku'', [w:] Historia Nidzicy i okolic, pod red. Waldemara Rezmera, Nidzica 2012, s. 165 - 202.
 
 
 
http://www.zsjanowiec.org.pl/rp-internetowa/PRZEWODNIK/KRUSZE.html, 12.09.2013.
 
 
 
<br/>
 
  
 +
== Bibliografia==
 +
''Słownik geograficzny Królestwa Polskiego i innych krajów słowiańskich'', pod red. Bronisława Chlebowskiego, Filipa Sulimierskiego, Władysława Walewskiego,  t. IV, Warszawa 1883. <br/>
 +
Wijaczka Jacek, ''Dzieje wsi do końca XVIII wieku'', [w:] Historia Nidzicy i okolic, pod red. Waldemara Rezmera, Nidzica 2012, ss. 165–202.<br/>
 +
[http://www.zsjanowiec.org.pl/rp-internetowa/PRZEWODNIK/KRUSZE.html/ Strona Gminy Janowiec Kościelny] [12.09.2013]<br/>
 +
[http://wrota.warmia.mazury.pl/ Wrota Warmii i Mazur] [12.09.2013]
  
 +
{{Przypisy}}
 +
<references/>
  
  
[[Kategoria: Miejscowość]][[Kategoria:Powiat nidzicki]][[Kategoria:Gmina Janowiec Kościelny]][[Kategoria:Wieś sołecka]]
+
[[Kategoria: Powiat nidzicki]]
[[Użytkownik:Kinlis|Kinlis]] ([[Dyskusja użytkownika:Kinlis|dyskusja]]) 15:47, 8 wrz 2013 (CEST)
+
[[Kategoria: Janowiec Kościelny (gmina wiejska)]]
 +
[[Kategoria: Wsie sołeckie]]
 +
[[Kategoria: 1401-1500]]

Aktualna wersja na dzień 14:13, 20 sty 2015

Krusze

Rodzaj miejscowości wieś sołecka
Państwo  Polska
Województwo warmińsko-mazurskie
Powiat nidzicki
Gmina Janowiec Kościelny
Sołectwo Krusze
Liczba ludności (2013) 80
Strefa numeracyjna (+48) 89
Tablice rejestracyjne NNI
Położenie na mapie województwa warmińsko-mazurskiego
Mapa lokalizacyjna województwa warmińsko-mazurskiego
Krusze
Krusze
Położenie na mapie Polski
Mapa lokalizacyjna Polski
Krusze
Krusze
Ziemia

{{#invoke:Koordynaty|szablon}}


Krusze (niem. Krusch) – wieś sołecka położona w województwie warmińsko–mazurskim, w powiecie nidzickim, w gminie Janowiec Kościelny. W latach 1975–1998 miejscowość administracyjnie należała do województwa olsztyńskiego. W 2013 roku wieś liczyła 80 mieszkańców. Obecnie funkcję sołtysa pełni Wiesława Malinowska[1].

Położenie

Wieś leży w dolinie rzeki Orzyc, w odległości ok. 6 km od Janowca Kościelnego.

Dzieje miejscowości

Na terenie wsi odkryto cmentarzysko z okresu wpływów rzymskich. Nieznana jest dokładna data lokacji miejscowości. Pierwsze informacje o funkcjonowaniu wsi pochodzą z 1413 r. W XV w. Krusze były wsią szlachecką. W 1418 r. należały do majątku Mroczko. W 1578 r. i 1781 r. Krusze należały do parafii w Grzebsku. W 1827 r. było tu 7 domów, a we wsi mieszkało 38 osób. Pod koniec XIX w. było tu 11 domów, Krusze zaś zamieszkiwało 101 osób. Zabudowa wsi jest zagrodowa, zwarta.

Ludzie związani z miejscowością

Szkolnictwo

Dzieci z tej miejscowości uczęszczają do Szkoły Podstawowej im. Zawiszy Czarnego w Waśniewie.

Zabytki

  • zabudowania gospodarcze i budynki mieszkalne z I połowy XX w.
  • dwa krzyże przydrożne z XX w.

Bibliografia

Słownik geograficzny Królestwa Polskiego i innych krajów słowiańskich, pod red. Bronisława Chlebowskiego, Filipa Sulimierskiego, Władysława Walewskiego, t. IV, Warszawa 1883.
Wijaczka Jacek, Dzieje wsi do końca XVIII wieku, [w:] Historia Nidzicy i okolic, pod red. Waldemara Rezmera, Nidzica 2012, ss. 165–202.
Strona Gminy Janowiec Kościelny [12.09.2013]
Wrota Warmii i Mazur [12.09.2013]

Przypisy

  1. Wrota Warmii i Mazur [28.09.2014]