Lipniki: Różnice pomiędzy wersjami

Z Encyklopedia Warmii i Mazur
Skocz do: nawigacja, szukaj
[wersja nieprzejrzana][wersja zweryfikowana]
 
(Nie pokazano 18 wersji utworzonych przez 6 użytkowników)
Linia 1: Linia 1:
 
 
 
{{Wieś infobox
 
{{Wieś infobox
 
  |nazwa                = Lipniki   
 
  |nazwa                = Lipniki   
Linia 8: Linia 6:
 
  |dopełniacz wsi        = Lipników   
 
  |dopełniacz wsi        = Lipników   
 
  |zdjęcie              = Współczesne Lipniki.jpg  
 
  |zdjęcie              = Współczesne Lipniki.jpg  
  |opis zdjęcia          = Współczesne Lipniki  
+
  |opis zdjęcia          = Współczesne Lipniki.<br> Źródło: [http://www.lipniki.pl/informacje-o-lipnikach/ Strona Wsi Lipniki] [30.09.2014] 
 
  |rodzaj miejscowości  =wieś sołecka
 
  |rodzaj miejscowości  =wieś sołecka
 
  |województwo          = warmińsko-mazurskie  
 
  |województwo          = warmińsko-mazurskie  
Linia 30: Linia 28:
 
  |wikisłownik          =
 
  |wikisłownik          =
 
  |www                  =
 
  |www                  =
}}
+
}}<br/>
<big>''' Lipniki''' (niem. ''Lipnicken'') – [[wieś sołecka]] w Polsce położona w [[województwo warmińsko-mazurskie|województwie warmińsko-mazurskim]], w [[powiat szczycieński|powiecie szczycieńskim]], w [[gmina Jedwabno|gminie Jedwabno]].  
+
''' Lipniki''' (niem. ''Lipnicken'') – wieś sołecka położona w [[Województwo warmińsko-mazurskie|województwie warmińsko–mazurskim]], w [[Powiat szczycieński|powiecie szczycieńskim]], w [[Jedwabno (gmina wiejska)|gminie Jedwabno]].  
 
+
Po [[II wojna światowa na Warmii i Mazurach |II wojnie światowej]] miejscowość wchodziła w skład [[Powiat nidzicki|powiatu nidzickiego]], w roku 1955 została przyłączona do powiatu szczycieńskiego. W latach 1975–1998 należała [[Podział administracyjny|administracyjnie]] do [[Województwo olsztyńskie|województwa olsztyńskiego]]. W 2010 roku wieś liczyła 159 mieszkańców. Aktualnie funkcję sołtysa sprawuje [[Halina Jaśkiewicz]]<ref>[http://www.lipniki.pl/149/solectwo-lipniki-2/ Strona Wsi Lipniki] [30.09.2014]</ref>.
Po [[II wojna światowa|II wojnie światowej]] miejscowość wchodziła w skład [[powiat niedzicki|powiatu nidzickiego]], w roku 1955 została przyłączona do powiatu szczycieńskiego. W latach 1975-1998 należała administracyjnie do [[województwo olsztyńskie|województwa olsztyńskiego]].
+
<br/><br/>
 
+
[[File: Mapa Jedwabna i okolic z roku 1802 z odznaczoną wsią Lipniki.jpg|thumb|right|290px|Mapa Jedwabna i okolic z roku 1802 z odznaczoną wsią Lipniki. Źródło: [http://www.jedwabno.pl/historia www.jedwabno.pl] [30.09.2014]
 
+
]]
 +
== Położenie ==
 +
Wieś położona jest na [[Pojezierze Mazurskie|Pojezierzu Mazurskim]], w południowej części województwa warmińsko–mazurskiego. Miejscowość leży w odległości około 3 km na północ od [[Jedwabno|Jedwabna]] i drogi krajowej nr 58 na odcinku Jedwabno – [[Olsztynek]].
 
<br/>
 
<br/>
  
=== Charakterystyka fizjograficzna ===
+
== Dzieje miejscowości ==
Wieś położona jest na [[Pojezierze Mazurskie|Pojezierzu Mazurskim]], w południowej części województwa warmińsko-mazurskiego. Miejscowość leży w odległości około 3 km na północ od [[Jedwabno|Jedwabna]] i drogi krajowej nr 58 na odcinku Jedwabno-[[Olsztynek]].
 
<br/>
 
 
 
=== Dzieje miejscowości ===
 
 
Miejscowość powstała na dawnych terenach [[Galindowie|Galindów]]. Kolonizacja okolic przez [[Zakon Krzyżacki]] rozpoczęła się około 1380 roku.
 
Miejscowość powstała na dawnych terenach [[Galindowie|Galindów]]. Kolonizacja okolic przez [[Zakon Krzyżacki]] rozpoczęła się około 1380 roku.
Dwór szlachecki w Lipnikach powstał przed 1775 rokiem. Wieś natomiast została założona w podobnym okresie co [[Omulew]] Pierwsza wzmianka na temat Lipnik pochodzi ze sprawozdania z wizytacji jedwabnieńskiej parafii ewangelickiej w dniu 25 lipca 1687 r. dokonanej przez rewizora Chrystiana Wilhelma von Derschau. Dowiadujemy się z niego, że H. Birnhauer z Lipnik pozostawał w sporze z innym możnym parafianinem, H. Drauschwitzem. Spór dotyczył ławki zajmowanej przez nich w kościele. Ze sprawozdania z 1697 r. możemy się dowiedzieć, że ojciec Birnhauera był właścicielem Lipnik. Król Pruski Fryderyk II Wielki zapisał Lipnki porucznikowi Schmidtowi wraz z podniesieniem go do stanu szlacheckiego. Dokument wydany przez Fryderyka Wielkiego przechodził później z rąk do rąk kolejnych właścicieli, aż do ostatniego z nich przed rokiem 1945. Porucznik Schmidt sprzedał Lipniki porucznikowi Rastowi. Później majątek ten znajdował się w posiadaniu rodziny Fleischerów.
+
Dwór szlachecki w Lipnikach powstał przed 1775 rokiem. Natomiast pierwsza wzmianka dotycząca wsi pochodzi ze sprawozdania z wizytacji jedwabnieńskiej parafii ewangelickiej w dniu 25 lipca 1687 roku, dokonanej przez rewizora [[Chrystian  von Derschau|Chrystiana Wilhelma von Derschau]]. Fryderyk II Wielki przekazał Lipniki porucznikowi Schmidtowi, który został jednocześnie wyniesiony do stanu szlacheckiego. Schmidt sprzedał majątek porucznikowi Rastowi. Kolejnymi właścicielami stała się rodzina [[Rodzina Fleischer |Fleischer]]. W 1782 roku Lipniki posiadały 4 gospodarstwa. W 1818 roku wieś była zamieszkana przez 30 osób i składała się z 5 gospodarstw.
W 1848 r. w Lipnikach znajdowało się 7 budynków mieszkalnych. W 1873 r. jako właściciela majątku wymieniono Richarda Godczeba. W 1879 r. właścicielem był pochodzący spod Brodnicy August Kulow. W jego imieniu majątkiem zarządzał administrator o nazwisku Pankin. W tymże roku majątek posiadał 265 ha i musiał zapłacić 946 marek podatku. Około 1890 r. właścicielem Lipnik na skutek licytacji został Żyd o nazwisku Lewin. Po 1890 r. właścicielem był Erdmann Dobberstein, około 1903 r. – Wilhelm Penk i przed 1910 r. porucznik Langensteaßen. Ten ostatni sprzedał Lipniki w 1912 r. gospodarzowi Adolfowi Busse. W 1914 r. Busse odstąpił majątek swojemu, pochodzącemu z Nadrenii szwagrowi, gospodarzowi Eugenowi Rochowi. W rękach rodziny Rochów Lipniki pozostały do 1945 r. Ostatnią właścicielką była jedyna córka Eugenia Rotha – Ilse. Eugen Roth zmarł w 1963 r. w Korbach w Hesji, w wieku 80 lat. Ilse Roth po II wojnie światowej osiadła w Kolonii.
+
W 1848 roku w Lipnikach znajdowało się 7 budynków mieszkalnych. W 1873 roku jako właściciela majątku wymieniono Richarda Godczeba. W 1879 roku kolejnym właścicielem był pochodzący spod Brodnicy August Kulow. W jego imieniu majątkiem zarządzał administrator o nazwisku Pankin. W tymże roku majątek obejmował obszar 265 ha. Około 1890 roku na skutek licytacji majątek znalazł się w posiadaniu Żyda o nazwisku Lewin. Po 1890 roku Lewin prawdopodobnie odsprzedał Lipniki  Erdmannowi Dobberstein. Ale już około 1903 roku majątek znajdował się w rękach Wilhelm Penk. Przed 1910 rokiem majątek znalazł się w posiadaniu porucznika Langensteaßen, który sprzedał Lipniki w 1912 roku gospodarzowi Adolfowi Busse. W 1914 roku Busse odstąpił majątek pochodzącemu z Nadrenii szwagrowi, gospodarzowi Eugenowi Rochowi. W rękach rodziny Rochów Lipniki pozostały do 1945 roku. Ostatnią właścicielką była jedyna córka Eugena Rotha – Ilse. Eugen Roth zmarł w 1963 roku w Korbach w Hesji, w wieku 80 lat. Ilse Roth po [[II wojna światowa na Warmii i Mazurach |II wojnie światowej]] osiedliła się w Kolonii.
Wielkość majątku Lipniki na początku jego istnienia wynosiła około 300 ha. W 1919 r. majątek liczył 286,36 ha, a tuż przed 1945 r. – 182,5 ha. Przed II wojną światową w skład majątku wchodziło: 141 ha gruntów ornych, 9 ha łąk, 10 ha pastwisk, 20 ha lasów, 0,5 ha ogrodu, 0,5 ha wód, 1 ha ziemi leżącej odłogiem i 5 ha dróg i podwórza. W 1919 r. w majątku zamieszkiwały 62 osoby. Tuż przed 1945 r. Lipniki liczyły 38 mieszkańców (z czego 3 osoby to rodzina Rothów). W 1924 r. zbudowano nową siedzibę właścicieli. Był to dwupiętrowy budynek budynek 16 pomieszczeniami, centralnym ogrzewaniem i ciepłą wodą. Robotnicy (łącznie 10 rodzin) mieszkali w trzech specjalnie dla nich przeznaczonych budynkach. Po 1945 r. majątek Lipniki przekształcono w państwowe gospodarstwo rolne. Po 1989 r. PGR Lipniki upadł, jednakże pozostałe po nim osiedle w dalszym ciągu służy mieszkańcom.”Natomiast niektóre źródła podają,że w 1782 roku Lipniki liczyły cztery dymy,a w1858 roku obejmował 13 włok(powierzchnia gruntu) i 10 morgów magdeburskich z 7 domami mieszkalnymi. W 1904 roku do Lipnik należało 19 włok.W 1858 roku obejmował on ponad 13 łanów, zaś w 1904 roku – 19 łanów.
 
  
Po II wojnie światowej we wsi działało Państwowe Gospodarstwo Rolne.
+
Przed II wojną światową w skład majątku wchodziło: 141 ha gruntów ornych, 9 ha łąk, 10 ha pastwisk, 20 ha lasów, 0,5 ha ogrodu, 0,5 ha wód, 1 ha ziemi leżącej odłogiem i 5 ha dróg i podwórza. W 1919 roku w majątku mieszkały 62 osoby. Tuż przed 1945 rokiem Lipniki liczyły 38 mieszkańców. W 1924 roku zbudowano nową siedzibę właścicieli. Był to dwupiętrowy budynek z 16 pomieszczeniami, centralnym ogrzewaniem i ciepłą wodą. Robotnicy (łącznie 10 rodzin) mieszkali w trzech specjalnie dla nich przeznaczonych budynkach. Po II wojnie światowej we wsi działało [[Państwowe Gospodarstwo Rolne]].
  
Liczba mieszkańców i gospodarstw rolnych
+
Obecnie miejscowość jest siedzibą sołectwa.
1782 – 4 gospodarstwa
+
<br/>
1818 – 30 osób, 5 gospodarstw
 
2010 – 157 osób
 
  
Miejscowość jest siedzibą sołectwa.Aktualnie funkcję sołtysa sprawuje [[Iwona Arbatowska]]<ref> Źródło: http://www.lipniki.pl/149/solectwo-lipniki-2/</ref>. W Lipnikach działa [[Koło Gospodyń Wiejskich]], aktywizujące lokalną społeczność za pośrednictwem organizowanych spotkań tematycznych i wycieczek turystycznych.
+
==Kultura==
[[File: Mapa Jedwabna i okolic z roku 1802 z odznaczoną wsią Lipniki.jpg|thumb|300px|Mapa Jedwabna i okolic z roku 1802 z odznaczoną wsią Lipniki]]
+
W Lipnikach działa [[Koło Gospodyń Wiejskich]], aktywizujące lokalną społeczność za pośrednictwem organizowanych spotkań tematycznych i wycieczek turystycznych.
 +
==Gospodarka==
 +
Lipniki to typowa wieś popegeerowska, borykająca się z marazmem sektora gospodarczego. W miejscowości funkcjonuje jeden sklep. Większość mieszkańców pracuje w Jedwabnie, Olsztynku, [[Szczytno|Szczytnie]] i [[Olsztynie|Olsztynie]].
 
<br/>
 
<br/>
===Gospodarka===
 
Lipniki to osiedle leżące około 1,5 km od Jedwabna. Wygląda podobnie jak wiele wsi o popegeerowskim rodowodzie: niskie wielorodzinne budynki, kilka chałup i sklep. Od szosy olsztyńskiej dojechać tam można wąską drogą z betonowych płyt, ułożonych przed laty przez nadleśnictwo. W Lipnikach mieszka około 30 rodzin, większość mieszkańców pracuje – w Jedwabnie, Olsztynku, Szczytnie i Olsztynie.
 
<br/>
 
 
=== Bibliografia: ===
 
#Ambroziak Sławomir, ''Dzieje parafii, kościołów i życia religijnego gminy Jedwabno (Jedwabno, Małga, Nowy Dwór)'', Rocznik Mazurski, t. 5, 2001, s. 3-30.
 
#Ambroziak Sławomir, ''Historia gminy Jedwabno'', http://www.jedwabno.pl/historia [dostęp: 22.08.2013]
 
#Ambroziak Sławomir, ''Z dziejów gminy Jedwabno'', Rocznik Mazurski, t. 10, 2006, s. 7-15.
 
#''Szczytno. Z dziejów miasta i powiatu'', red. Jan Jałoszyński i in., Olsztyn 1962.
 
#Bank Danych Lokalnych GUS: http://www.stat.gov.pl/bdl/app/samorzad_m.dims [data dostępu: 10.09.2013]
 
#Oficjalna Strona Wsi Lipniki: http://www.lipniki.pl/ [data dostępu: 10.09.2013]
 
  
 +
== Bibliografia ==
 +
Ambroziak Sławomir, ''Dzieje parafii, kościołów i życia religijnego gminy Jedwabno (Jedwabno, Małga, Nowy Dwór)'', Rocznik Mazurski, t. 5, 2001, ss. 3–30.<br/>
 +
Ambroziak Sławomir, ''Historia gminy Jedwabno'', http://www.jedwabno.pl/historia [22.08.2013]<br/>
 +
Ambroziak Sławomir, ''Z dziejów gminy Jedwabno'', Rocznik Mazurski, t. 10, 2006, ss. 7–15.<br/>
 +
''Szczytno. Z dziejów miasta i powiatu'', red. Jan Jałoszyński i in., Olsztyn 1962.<br/>
 +
[http://www.stat.gov.pl/bdl/app/samorzad_m.dims/ Bank Danych Lokalnych GUS] [10.09.2013]<br/>
 +
[http://www.lipniki.pl/informacje-o-lipnikach/ Strona Wsi Lipniki] [30.09.2014]
 +
 
{{Przypisy}}
 
{{Przypisy}}
 
+
<references>
 
 
 
<br/>
 
<br/>
  
== Zobacz też ==
+
[[Kategoria: Powiat szczycieński]]
 
+
[[Kategoria: Jedwabno (gmina wiejska)]]
[[Użytkownik:Emes|Emes]] ([[Dyskusja użytkownika:Emes|dyskusja]]) 16:39, 22 wrz 2013 (CEST)
+
[[Kategoria: Wsie sołeckie]]
[[Kategoria: Miejscowość]]
+
[[Kategoria: 1401-1500]]
[[Użytkownik:Emes|Emes]] ([[Dyskusja użytkownika:Emes|dyskusja]]) 16:30, 22 wrz 2013 (CEST)
 

Aktualna wersja na dzień 13:07, 28 sie 2015

Lipniki

Współczesne Lipniki. Źródło: Strona Wsi Lipniki [30.09.2014]
Współczesne Lipniki.
Źródło: Strona Wsi Lipniki [30.09.2014]
Rodzaj miejscowości wieś sołecka
Państwo  Polska
Województwo warmińsko-mazurskie
Powiat szczycieński
Gmina Jedwabno
Liczba ludności (2010) 159
Strefa numeracyjna (+48) 89
Kod pocztowy 12-122
Tablice rejestracyjne NSZ
Położenie na mapie województwa warmińsko-mazurskiego
Mapa lokalizacyjna województwa warmińsko-mazurskiego
Lipniki
Lipniki
Położenie na mapie Polski
Mapa lokalizacyjna Polski
Lipniki
Lipniki
Ziemia

{{#invoke:Koordynaty|szablon}}


Lipniki (niem. Lipnicken) – wieś sołecka położona w województwie warmińsko–mazurskim, w powiecie szczycieńskim, w gminie Jedwabno. Po II wojnie światowej miejscowość wchodziła w skład powiatu nidzickiego, w roku 1955 została przyłączona do powiatu szczycieńskiego. W latach 1975–1998 należała administracyjnie do województwa olsztyńskiego. W 2010 roku wieś liczyła 159 mieszkańców. Aktualnie funkcję sołtysa sprawuje Halina Jaśkiewicz[1].

Mapa Jedwabna i okolic z roku 1802 z odznaczoną wsią Lipniki. Źródło: www.jedwabno.pl [30.09.2014]

Położenie

Wieś położona jest na Pojezierzu Mazurskim, w południowej części województwa warmińsko–mazurskiego. Miejscowość leży w odległości około 3 km na północ od Jedwabna i drogi krajowej nr 58 na odcinku Jedwabno – Olsztynek.

Dzieje miejscowości

Miejscowość powstała na dawnych terenach Galindów. Kolonizacja okolic przez Zakon Krzyżacki rozpoczęła się około 1380 roku. Dwór szlachecki w Lipnikach powstał przed 1775 rokiem. Natomiast pierwsza wzmianka dotycząca wsi pochodzi ze sprawozdania z wizytacji jedwabnieńskiej parafii ewangelickiej w dniu 25 lipca 1687 roku, dokonanej przez rewizora Chrystiana Wilhelma von Derschau. Fryderyk II Wielki przekazał Lipniki porucznikowi Schmidtowi, który został jednocześnie wyniesiony do stanu szlacheckiego. Schmidt sprzedał majątek porucznikowi Rastowi. Kolejnymi właścicielami stała się rodzina Fleischer. W 1782 roku Lipniki posiadały 4 gospodarstwa. W 1818 roku wieś była zamieszkana przez 30 osób i składała się z 5 gospodarstw. W 1848 roku w Lipnikach znajdowało się 7 budynków mieszkalnych. W 1873 roku jako właściciela majątku wymieniono Richarda Godczeba. W 1879 roku kolejnym właścicielem był pochodzący spod Brodnicy August Kulow. W jego imieniu majątkiem zarządzał administrator o nazwisku Pankin. W tymże roku majątek obejmował obszar 265 ha. Około 1890 roku na skutek licytacji majątek znalazł się w posiadaniu Żyda o nazwisku Lewin. Po 1890 roku Lewin prawdopodobnie odsprzedał Lipniki Erdmannowi Dobberstein. Ale już około 1903 roku majątek znajdował się w rękach Wilhelm Penk. Przed 1910 rokiem majątek znalazł się w posiadaniu porucznika Langensteaßen, który sprzedał Lipniki w 1912 roku gospodarzowi Adolfowi Busse. W 1914 roku Busse odstąpił majątek pochodzącemu z Nadrenii szwagrowi, gospodarzowi Eugenowi Rochowi. W rękach rodziny Rochów Lipniki pozostały do 1945 roku. Ostatnią właścicielką była jedyna córka Eugena Rotha – Ilse. Eugen Roth zmarł w 1963 roku w Korbach w Hesji, w wieku 80 lat. Ilse Roth po II wojnie światowej osiedliła się w Kolonii.

Przed II wojną światową w skład majątku wchodziło: 141 ha gruntów ornych, 9 ha łąk, 10 ha pastwisk, 20 ha lasów, 0,5 ha ogrodu, 0,5 ha wód, 1 ha ziemi leżącej odłogiem i 5 ha dróg i podwórza. W 1919 roku w majątku mieszkały 62 osoby. Tuż przed 1945 rokiem Lipniki liczyły 38 mieszkańców. W 1924 roku zbudowano nową siedzibę właścicieli. Był to dwupiętrowy budynek z 16 pomieszczeniami, centralnym ogrzewaniem i ciepłą wodą. Robotnicy (łącznie 10 rodzin) mieszkali w trzech specjalnie dla nich przeznaczonych budynkach. Po II wojnie światowej we wsi działało Państwowe Gospodarstwo Rolne.

Obecnie miejscowość jest siedzibą sołectwa.

Kultura

W Lipnikach działa Koło Gospodyń Wiejskich, aktywizujące lokalną społeczność za pośrednictwem organizowanych spotkań tematycznych i wycieczek turystycznych.

Gospodarka

Lipniki to typowa wieś popegeerowska, borykająca się z marazmem sektora gospodarczego. W miejscowości funkcjonuje jeden sklep. Większość mieszkańców pracuje w Jedwabnie, Olsztynku, Szczytnie i Olsztynie.

Bibliografia

Ambroziak Sławomir, Dzieje parafii, kościołów i życia religijnego gminy Jedwabno (Jedwabno, Małga, Nowy Dwór), Rocznik Mazurski, t. 5, 2001, ss. 3–30.
Ambroziak Sławomir, Historia gminy Jedwabno, http://www.jedwabno.pl/historia [22.08.2013]
Ambroziak Sławomir, Z dziejów gminy Jedwabno, Rocznik Mazurski, t. 10, 2006, ss. 7–15.
Szczytno. Z dziejów miasta i powiatu, red. Jan Jałoszyński i in., Olsztyn 1962.
Bank Danych Lokalnych GUS [10.09.2013]
Strona Wsi Lipniki [30.09.2014]

Przypisy

  1. Strona Wsi Lipniki [30.09.2014]

<references>