Marian Rapacki: Różnice pomiędzy wersjami

Z Encyklopedia Warmii i Mazur
Skocz do: nawigacja, szukaj
[wersja nieprzejrzana][wersja zweryfikowana]
 
(Nie pokazano 10 wersji utworzonych przez 4 użytkowników)
Linia 2: Linia 2:
 
  |nazwa                  = Marian Tadeusz Rapacki
 
  |nazwa                  = Marian Tadeusz Rapacki
 
  |grafika                = Rapacki.jpg
 
  |grafika                = Rapacki.jpg
|podpis grafiki =
+
|podpis grafiki = z archiwum Janusza Poryckiego
 
  |Imię i Nazwisko        = Marian Tadeusz Rapacki
 
  |Imię i Nazwisko        = Marian Tadeusz Rapacki
 
  |Data i miejsce urodzenia = 26 sierpnia 1919 r., Płock
 
  |Data i miejsce urodzenia = 26 sierpnia 1919 r., Płock
|Data śmierci = 19 kwietnia 2009 r., Olsztyn
+
|Data śmierci = 19 kwietnia 2009 r.w Olsztynie
 
  |Dyscyplina              = kajakarstwo
 
  |Dyscyplina              = kajakarstwo
 
  |Największy sukces        = wychowawca wielu medalistów
 
  |Największy sukces        = wychowawca wielu medalistów
 
}}
 
}}
'''Marian Tadeusz Rapacki''' (ur. 26 sierpnia 1919 r. w Płocku, zm. 19 kwietnia 2009 r. w [[Olsztyn|Olsztynie]]) – polski trener kajakarstwa, działacz sportowy, twórca i wieloletni kierownik Olsztyńskiego Klubu Olimpijczyka i [[Muzeum Sportu|Olsztyńskiego Muzeum Sportu]], honorowy obywatel Olsztyna. Sędzia klasy związkowej, pierwszy absolwent Szkoły Trenerskiej przy Wyższej Szkole Wychowania Fizycznego we Wrocławiu ze specjalizacją kajakarstwo, wioślarstwo i żeglarstwo.  
+
[[image:acrapacki.jpg|thumb|right|290px|Tablica poświęcona Marianowi Rapackiemu przy Centrum Kajakarstwa nad Jeziorem Ukiel.<br>Źródło: Archiwum [[lkwim:Andrzej Cieślak|Andrzeja Cieślaka]]]]
 +
'''Marian Tadeusz Rapacki''' (ur. 26 sierpnia 1919 r. w Płocku, zm. 19 kwietnia 2009 r. w [[Olsztyn|Olsztynie]]) – polski trener kajakarstwa, działacz sportowy, twórca i wieloletni kierownik Olsztyńskiego Klubu Olimpijczyka i [[lkwim:Muzeum Sportu w Olsztynie|Olsztyńskiego Muzeum Sportu]], honorowy obywatel Olsztyna. Sędzia klasy związkowej, pierwszy absolwent Szkoły Trenerskiej przy Wyższej Szkole Wychowania Fizycznego we Wrocławiu ze specjalizacją kajakarstwo, wioślarstwo i żeglarstwo.  
 
<br/><br/>
 
<br/><br/>
 +
==Życiorys==
 +
Był synem dyrektora szkół rolniczych, który preferował wychowanie w duchu patriotyzmu dbał o rozwój tężyzny fizycznej.
 +
 +
Po  maturze uczył się w szkole podchorążych, plany studiów w Centralnym Instytucie Wychowania Fizycznego w Warszawie zniweczyła wojna. Uczestniczył  w kampanii wrześniowej, włączył się do oddziału partyzantki w powiecie grójeckim, był związany z Armią Krajową. Pod koniec wojny jako żołnierz Wojska Polskiego trafił do Olsztyna. Skierowano go do pracy w Urzędzie Wychowania Fizycznego i Przysposobienia Wojskowego w Olsztynie.
 
==Działalność==
 
==Działalność==
Marian Rapacki urodził się w rodzinie dyrektora szkół rolniczych. Po zdanej maturze kontynuował naukę w szkole podchorążych, mając w planach studia w Centralnym Instytucie Wychowania Fizycznego w Warszawie; zamiary te udaremnił wybuch II wojny światowej. Rapacki brał udział w kampanii wrześniowej, później trafił do partyzantki w powiecie grójeckim, był związany z Armią Krajową. Pod koniec wojny służył w Wojsku Polskim i jako żołnierz liniowej 15 Dywizji Piechoty trafił w 1945 r. do Olsztyna.
+
Otrzymał zadanie organizowania ruchu sportowego w [[Giżycko|Giżycku]]. W 1950 r. został przeniesiony do rezerwy w stopniu kapitana. Następne lata poświęcił na rozwój sportów wodnych w Olsztynie. Z jego inicjatywy przy Lidze Przyjaciół Żołnierza powstała pierwsza w województwie sekcja kajakarstwa wyczynowego. Zakładał następne w [[OKS Stomil Olsztyn|Olsztyńskim Klubie Sportowym Stomil Olsztyn]] (początkowo pod nazwą Olsztyński Klub Sportów Wodnych) i Zrywie Olsztyn. Tworzył potencjał tej dyscypliny na [[Warmia|Warmii]] i [[Mazury|Mazurach]].
Został skierowany do pracy w wojskowych jednostkach odpowiedzialnych za sport i kulturę fizyczną (Urząd Wychowania Fizycznego i Przysposobienia Wojskowego w Olsztynie).
 
 
 
Wkrótce trafił do Łuczan (przemianowanych w 1946 r. na [[Giżycko]]), gdzie tworzył podstawy powojennego ruchu sportowego w takich dyscyplinach, jak: lekkoatletyka, boks, piłka nożna, żeglarstwo, bojery. Był również kierownikiem Wydziału Wyszkolenia Liniowego Powszechnej Organizacji "Służba Polsce" w Olsztynie. W 1950 r. został przeniesiony do rezerwy w stopniu kapitana.  
 
 
 
Po przejściu do rezerwy kontynuował działalność w sporcie olsztyńskim. Aktywnie działał w Lidze Morskiej i Lidze Przyjaciół Żołnierza, kierował ośrodkami wodnymi tych stowarzyszeń w Olsztynie. Przy Lidze Przyjaciół Żołnierza stworzył pierwszą w województwie sekcję kajakarstwa. Założył także sekcje kajakarskie Olsztyńskiego Klubu Sportowego Stomil Olsztyn (początkowo pod nazwą Olsztyński Klub Sportów Wodnych) i Zrywu Olsztyn. Stworzył w ten sposób podstawy pod wyczynowe kajakarstwo na [[Warmia|Warmii]] i [[Mazury|Mazurach]].
 
 
 
Jako trener klasy mistrzowskiej znalazł także uznanie w oczach krajowej federacji. W 1955 r. został trenerem reprezentacji młodzieżowej Polski, w latach 1956–1964 był drugim trenerem kadry seniorskiej. Krótko przed olimpiadą w Tokio zastąpił Stanisława Zantarę na stanowisku pierwszego trenera i prowadził kadrę na igrzyskach.  
 
  
W latach 1961–1976 był kierownikiem sekcji kajakarskiej i trenerem w Olsztyńskim Klubie Sportowym, później Stomilu Olsztyn. Łącznie wychował około 150 medalistów mistrzostw Polski, mistrzostw Europy, mistrzostw świata. Do jego najbardziej znanych podopiecznych należą Wacław Sklinsmont, Kazimierz Nikin (wicemistrz świata na 10 000 m, 1975), Andrzej Gronowicz (wicemistrz olimpijski z Montrealu, 1976 na 500 m w kanadyjkach dwójkach). Poza pracą trenerską był również sędzią klasy związkowej.
+
W 1955 r. został trenerem reprezentacji młodzieżowej Polski w kajakarstwie, w latach 1956–1964 był drugim trenerem kadry seniorskiej, a podczas Igrzysk Olimpijskich w Tokio (1964) prowadził reprezentację w regatach olimpijskich. W tym okresie był członkiem zarządu Polskiego Związku Kajakowego i przewodniczącym Rady Trenerów.
  
W latach 1977–1979 pracował w Wojewódzkiej Federacji Sportu w Białymstoku jako szef wyszkolenia, następnie powrócił do Olsztyna i krótko był kierownikiem organizacyjnym oraz kierownikiem wyszkolenia Wojewódzkiego Zespołu Metodyczno-Szkoleniowego.  
+
W latach 1961–1976 budował potęgę Olsztyńskiego Klubu Sportowego, później Stomilu Olsztyn. Będąc szefem sekcji zajmował się jako trener klasy mistrzowskiej bezpośrednim szkoleniem zawodników. Wychował około 150 medalistów mistrzostw Polski, mistrzostw Europy, mistrzostw świata. Spod jego ręki wyszli tej klasy zawodnicy, a później trenerzy, co [[Wacław Sklinsmont]], [[Kazimierz Nikin]] (wicemistrz świata na 10 000 m, 1975) czy [[Andrzej Gronowicz]] (wicemistrz olimpijski z Montrealu w 1976 r. w wyścigu na 500 m w kanadyjkach dwójkach). W latach 1977–1979 był szefem wyszkolenia w Wojewódzkiej Federacji Sportu w Białymstoku , a po powrocie do Olsztyna kierownikiem wyszkolenia Wojewódzkiego Zespołu Metodyczno-Szkoleniowego.  
  
Pod koniec 1979 r. przeszedł na emeryturę. Nie zaprzestał działalności w sporcie – doprowadził do powstania Wojewódzkiego Klubu Olimpijczyka, a w 1988 r. – Olsztyńskiego Muzeum Sportu. Marian Rapacki był jego wieloletnim kierownikiem (do 2000 r.), udało mu się zgromadzić dokumentację i liczne eksponaty związane przede wszystkim z powojennym sportem na Warmii i Mazurach. Wiedzę na ten temat popularyzował również w czasie licznych spotkań z młodzieżą szkolną, a także w publikacjach prasowych.
+
Po przejściu na emeryturę zorganizował Wojewódzki Klub Olimpijczyka i Olsztyńskie Muzeum Sportu. Zbierał eksponaty i kompletował dokumentację, a przede wszystkim propagował wśród młodzieży ideę olimpijską poprzez spotkania ze znanymi sportowcami, prelekcje, filmy.
 
 
W Polskim Związku Kajakowym był przez pewien czas (w latach 50. i 60.) w składzie zarządu, potem przewodniczył Radzie Trenerów.  
 
  
 
===Odznaczenia===
 
===Odznaczenia===
Marian Rapacki otrzymał odznaczenia bojowe i państwowe. Został odznaczony m.in.:
+
'''Marian Rapacki otrzymał odznaczenia bojowe i państwowe. Został odznaczony m.in.:'''
 
*Krzyżem Walecznych
 
*Krzyżem Walecznych
 
*Krzyżem Partyzanckim
 
*Krzyżem Partyzanckim
Linia 40: Linia 36:
 
*Krzyżem Kawalerskim Orderu Odrodzenia Polski
 
*Krzyżem Kawalerskim Orderu Odrodzenia Polski
 
*Złotym Medalem za Zasługi dla Polskiego Ruchu Olimpijskiego
 
*Złotym Medalem za Zasługi dla Polskiego Ruchu Olimpijskiego
*Odznaką Zasłużony Działacz Kultury Fizycznej
+
*odznaką "Zasłużony działacz kultury fizycznej"
 
*Medalem 50-lecia i 60-lecia Polskiego Związku Kajakowego
 
*Medalem 50-lecia i 60-lecia Polskiego Związku Kajakowego
 
*Medalem za Szczególne Zasługi dla Polskiego Kajakarstwa
 
*Medalem za Szczególne Zasługi dla Polskiego Kajakarstwa
*Złotą Odznaką Zasłużony dla Warmii i Mazur  
+
*złotą odznaką "Zasłużony dla Warmii i Mazur"
 +
 
 +
26 maja 2004 r. władze Olsztyna nadały mu tytuł honorowego obywatela miasta. 20 października 2009 r. jego imieniem uhonorowano Muzeum Sportu w Olsztynie.
  
26 maja 2004 r. władze Olsztyna nadały mu tytuł Honorowego Obywatela Miasta. 20 października 2009 r. jego imieniem uhonorowano Muzeum Sportu w Olsztynie.
 
 
==Ciekawostki==
 
==Ciekawostki==
 
Marian Rapacki był żonaty. Z żoną Jadwigą miał dwoje dzieci: córkę Jadwigę (ur. 1946) i syna Mariana (1950-1995).
 
Marian Rapacki był żonaty. Z żoną Jadwigą miał dwoje dzieci: córkę Jadwigę (ur. 1946) i syna Mariana (1950-1995).
Linia 56: Linia 53:
 
''Olsztyn 1945–2005. Kultura i nauka'', pod red. Stanisława Achremczyka i Władysława Ogrodzińskiego, Olsztyn 2006. <br/>
 
''Olsztyn 1945–2005. Kultura i nauka'', pod red. Stanisława Achremczyka i Władysława Ogrodzińskiego, Olsztyn 2006. <br/>
 
Janka Lech, ''Żywot człowieka poczciwego'', "Gazeta Olsztyńska" z dn. 3–5 września 1999. <br/>
 
Janka Lech, ''Żywot człowieka poczciwego'', "Gazeta Olsztyńska" z dn. 3–5 września 1999. <br/>
Janka Lech, ''Jesteście narodem żołnierzy i macie Chopina. Igrzyska olimpijskie Mariana Rapackiego'', "Gazeta Olsztyńska" z dn. 18–20 sierpnia 2000. <br/>
+
Janka Lech, ''Jesteście narodem żołnierzy i macie Chopina. Igrzyska olimpijskie Mariana Rapackiego'',  
 +
"Gazeta Olsztyńska" z dn. 18–20 sierpnia 2000. <br/>
 
Jarząbek Paweł, ''Alfabet Mariana Rapackiego'', część 1, "Gazeta Olsztyńska" z 6–8 marca 1998.<br/>
 
Jarząbek Paweł, ''Alfabet Mariana Rapackiego'', część 1, "Gazeta Olsztyńska" z 6–8 marca 1998.<br/>
 
Materiały udostępnione przez Muzeum Sportu w Olsztynie. <br/>
 
Materiały udostępnione przez Muzeum Sportu w Olsztynie. <br/>
[http://pl.wikipedia.org/wiki/Marian_Rapacki_%28trener%29 pl.wikipedia.org, Marian Rapacki] [20.04.2014]<br/>
+
[http://pl.wikipedia.org/wiki/Marian_Rapacki_%28trener%29 pl.wikipedia.org, Marian Rapacki] [12.12.2014]<br/>
[http://www.olsztyn.eu/pl,tozsamosc-miasta,honorowi-obywatele-olsztyna,marian-rapacki.html olsztyn.pl] [20.04.2014]<br/>
+
[http://www.olsztyn.eu/pl,tozsamosc-miasta,honorowi-obywatele-olsztyna,marian-rapacki.html olsztyn.pl] [12.12.2014]<br/>
[http://www.olsztyn24.com/news/6031-wspomnienie-o-marianie-rapackim-1919---2009.html olsztyn.24] [20.04.2014]<br/>
+
[http://www.olsztyn24.com/news/6031-wspomnienie-o-marianie-rapackim-1919---2009.html olsztyn.24] [12.12.2014]<br/>
[http://www.osir.olsztyn.pl/pl/infrastruktura-osiru/muzeum-sportu.html osir.olsztyn.pl] [20.04.2014]<br/>
+
[http://www.osir.olsztyn.pl/pl/infrastruktura-osiru/muzeum-sportu.html osir.olsztyn.pl] [12.12.2014]<br/>
  
  
[[Kategoria:Sport]] [[Kategoria: Olsztyn|Rapacki, Marian]] [[Kategoria: Trenerzy|Rapacki, Marian]][[Kategoria: Działacze sportowi|Rapacki, Marian]] [[Kategoria:Muzealnicy i konserwatorzy zabytków|Rapacki, Marian]] [[Kategoria:Działacze społeczni|Rapacki, Marian]] [[Kategoria: 1945-1989|Rapacki, Marian]]
+
[[Kategoria:Sport|Rapacki, Marian]] [[Kategoria: Olsztyn|Rapacki, Marian]] [[Kategoria: Trenerzy|Rapacki, Marian]][[Kategoria: Działacze sportowi|Rapacki, Marian]] [[Kategoria:Ludzie kultury|Rapacki, Marian]] [[Kategoria:Konserwatorzy zabytków i muzealnicy|Rapacki, Marian]][[Kategoria:1945-1989|Rapacki, Marian]][[Kategoria:1990-|Rapacki, Marian]]

Aktualna wersja na dzień 12:01, 30 sie 2016

Marian Tadeusz Rapacki

z archiwum Janusza Poryckiego
z archiwum Janusza Poryckiego
Imię i nazwisko Marian Tadeusz Rapacki
Data i miejsce urodzenia 26 sierpnia 1919 r., Płock
Data śmierci 19 kwietnia 2009 r.w Olsztynie
Dyscyplina kajakarstwo
Największy sukces wychowawca wielu medalistów
Tablica poświęcona Marianowi Rapackiemu przy Centrum Kajakarstwa nad Jeziorem Ukiel.
Źródło: Archiwum Andrzeja Cieślaka

Marian Tadeusz Rapacki (ur. 26 sierpnia 1919 r. w Płocku, zm. 19 kwietnia 2009 r. w Olsztynie) – polski trener kajakarstwa, działacz sportowy, twórca i wieloletni kierownik Olsztyńskiego Klubu Olimpijczyka i Olsztyńskiego Muzeum Sportu, honorowy obywatel Olsztyna. Sędzia klasy związkowej, pierwszy absolwent Szkoły Trenerskiej przy Wyższej Szkole Wychowania Fizycznego we Wrocławiu ze specjalizacją kajakarstwo, wioślarstwo i żeglarstwo.

Życiorys

Był synem dyrektora szkół rolniczych, który preferował wychowanie w duchu patriotyzmu dbał o rozwój tężyzny fizycznej.

Po maturze uczył się w szkole podchorążych, plany studiów w Centralnym Instytucie Wychowania Fizycznego w Warszawie zniweczyła wojna. Uczestniczył w kampanii wrześniowej, włączył się do oddziału partyzantki w powiecie grójeckim, był związany z Armią Krajową. Pod koniec wojny jako żołnierz Wojska Polskiego trafił do Olsztyna. Skierowano go do pracy w Urzędzie Wychowania Fizycznego i Przysposobienia Wojskowego w Olsztynie.

Działalność

Otrzymał zadanie organizowania ruchu sportowego w Giżycku. W 1950 r. został przeniesiony do rezerwy w stopniu kapitana. Następne lata poświęcił na rozwój sportów wodnych w Olsztynie. Z jego inicjatywy przy Lidze Przyjaciół Żołnierza powstała pierwsza w województwie sekcja kajakarstwa wyczynowego. Zakładał następne w Olsztyńskim Klubie Sportowym Stomil Olsztyn (początkowo pod nazwą Olsztyński Klub Sportów Wodnych) i Zrywie Olsztyn. Tworzył potencjał tej dyscypliny na Warmii i Mazurach.

W 1955 r. został trenerem reprezentacji młodzieżowej Polski w kajakarstwie, w latach 1956–1964 był drugim trenerem kadry seniorskiej, a podczas Igrzysk Olimpijskich w Tokio (1964) prowadził reprezentację w regatach olimpijskich. W tym okresie był członkiem zarządu Polskiego Związku Kajakowego i przewodniczącym Rady Trenerów.

W latach 1961–1976 budował potęgę Olsztyńskiego Klubu Sportowego, później Stomilu Olsztyn. Będąc szefem sekcji zajmował się jako trener klasy mistrzowskiej bezpośrednim szkoleniem zawodników. Wychował około 150 medalistów mistrzostw Polski, mistrzostw Europy, mistrzostw świata. Spod jego ręki wyszli tej klasy zawodnicy, a później trenerzy, co Wacław Sklinsmont, Kazimierz Nikin (wicemistrz świata na 10 000 m, 1975) czy Andrzej Gronowicz (wicemistrz olimpijski z Montrealu w 1976 r. w wyścigu na 500 m w kanadyjkach dwójkach). W latach 1977–1979 był szefem wyszkolenia w Wojewódzkiej Federacji Sportu w Białymstoku , a po powrocie do Olsztyna kierownikiem wyszkolenia Wojewódzkiego Zespołu Metodyczno-Szkoleniowego.

Po przejściu na emeryturę zorganizował Wojewódzki Klub Olimpijczyka i Olsztyńskie Muzeum Sportu. Zbierał eksponaty i kompletował dokumentację, a przede wszystkim propagował wśród młodzieży ideę olimpijską poprzez spotkania ze znanymi sportowcami, prelekcje, filmy.

Odznaczenia

Marian Rapacki otrzymał odznaczenia bojowe i państwowe. Został odznaczony m.in.:

  • Krzyżem Walecznych
  • Krzyżem Partyzanckim
  • Krzyżem Armii Krajowej
  • Medalem Wojska (czterokrotnie)
  • Medalem za Udział w Wojnie Obronnej 1939 r.
  • Medalem Zwycięstwa i Wolności
  • Srebrnym Krzyżem Zasługi z Mieczami (1944)
  • Krzyżem Kawalerskim Orderu Odrodzenia Polski
  • Złotym Medalem za Zasługi dla Polskiego Ruchu Olimpijskiego
  • odznaką "Zasłużony działacz kultury fizycznej"
  • Medalem 50-lecia i 60-lecia Polskiego Związku Kajakowego
  • Medalem za Szczególne Zasługi dla Polskiego Kajakarstwa
  • złotą odznaką "Zasłużony dla Warmii i Mazur"

26 maja 2004 r. władze Olsztyna nadały mu tytuł honorowego obywatela miasta. 20 października 2009 r. jego imieniem uhonorowano Muzeum Sportu w Olsztynie.

Ciekawostki

Marian Rapacki był żonaty. Z żoną Jadwigą miał dwoje dzieci: córkę Jadwigę (ur. 1946) i syna Mariana (1950-1995).

Zobacz też

Gajewski Piotr, Siadali dookoła niego jak kurczaki i słuchali jego opowieści i gawęd, Olsztynianie znani i nieznani), "Gazeta Olsztyńska" 2009, nr 96, dod. "Olsztyn Dzień po Dniu", nr 1057, s. 7.
Janka Lech, Marian Rapacki patronem Muzeum Sportu w Olsztynie, "Gazeta Olsztyńska" 2009, nr 182, s. 30.

Bibliografia

Kto jest kim w województwie warmińsko-mazurskim, pod red. Grażyny Gregorowicz, Olsztyn 2001.
Olsztyn 1945–2005. Kultura i nauka, pod red. Stanisława Achremczyka i Władysława Ogrodzińskiego, Olsztyn 2006.
Janka Lech, Żywot człowieka poczciwego, "Gazeta Olsztyńska" z dn. 3–5 września 1999.
Janka Lech, Jesteście narodem żołnierzy i macie Chopina. Igrzyska olimpijskie Mariana Rapackiego, "Gazeta Olsztyńska" z dn. 18–20 sierpnia 2000.
Jarząbek Paweł, Alfabet Mariana Rapackiego, część 1, "Gazeta Olsztyńska" z 6–8 marca 1998.
Materiały udostępnione przez Muzeum Sportu w Olsztynie.
pl.wikipedia.org, Marian Rapacki [12.12.2014]
olsztyn.pl [12.12.2014]
olsztyn.24 [12.12.2014]
osir.olsztyn.pl [12.12.2014]