Wyłuszczarnia nasion w Rucianem-Nidzie: Różnice pomiędzy wersjami
| [wersja nieprzejrzana] | [wersja zweryfikowana] |
(Utworzono nową stronę "'''Wyłuszczarnia nasion w Rucianym–Nida''' do 1945 r. była największą wyłuszczarnią na terenie dawnych Prus Wschodnich. W zachowanych do dziś z...") |
(→Zobacz także) |
||
| (Nie pokazano 5 wersji utworzonych przez 3 użytkowników) | |||
| Linia 1: | Linia 1: | ||
| − | |||
| − | |||
{{Wieś infobox | {{Wieś infobox | ||
|nazwa = Ruciane-Nida | |nazwa = Ruciane-Nida | ||
| Linia 8: | Linia 6: | ||
|dopełniacz wsi = Rucianego-Nidy | |dopełniacz wsi = Rucianego-Nidy | ||
|zdjęcie = Ruciane-wyłuszczarnia.jpg | |zdjęcie = Ruciane-wyłuszczarnia.jpg | ||
| − | |opis zdjęcia = Wyłuszczarnia nasion przy ul. Dworcowej w Rucianym-Nida | + | |opis zdjęcia = Wyłuszczarnia nasion przy ul. Dworcowej w Rucianym-Nida. Fot. Adam Płoski. |
|rodzaj miejscowości = | |rodzaj miejscowości = | ||
|województwo = warmińsko-mazurskie | |województwo = warmińsko-mazurskie | ||
| Linia 31: | Linia 29: | ||
|www = | |www = | ||
}} | }} | ||
| + | '''Wyłuszczarnia nasion w Rucianem–Nidzie''' – obiekt w [[Ruciane-Nida|Rucianem-Nidzie]] pochodzący z końca XIX wieku, do 1945 r. największa wyłuszczarnia na terenie dawnych [[Prusy Wschodnie|Prus Wschodnich]]. W zachowanych do dziś zabytkowych budynkach nadal łuszczy się szyszki, z wykorzystaniem zarówno historycznych, jak i nowoczesnych urządzeń. | ||
| + | <br/><br/> | ||
==Historia== | ==Historia== | ||
| − | Pierwsze budynki wyłuszczarni wybudowano w | + | Pierwsze budynki wyłuszczarni wybudowano w latach 1890–1892. Zakład funkcjonował na potrzeby okolicznych nadleśnictw zlokalizowanych na terenie [[Puszcza Piska|Puszczy Piskiej]]. Wykorzystywał w swej działalności przebiegające przez Ruciane połączenie kolejowe [[Olsztyn]] - Ruciane - [[Ełk]]. |
| − | Wyłuszczarnię wykorzystywano do łuszczenia nasion dominujących w okolicznych lasach drzew iglastych (świerku, sosny, jodły, modrzewia). W latach: 1914, 1927 i 1934 r. wyłuszczarnię przebudowano oraz zwiększono jej moce produkcyjne. Wyłuszczarnia funkcjonowała do 1945 r. | + | Wyłuszczarnię wykorzystywano do łuszczenia nasion dominujących w okolicznych lasach drzew iglastych (świerku, sosny, jodły, modrzewia). W latach: 1914, 1927 i 1934 r. wyłuszczarnię przebudowano oraz zwiększono jej moce produkcyjne. Wyłuszczarnia funkcjonowała do 1945 r. |
| − | Po zakończeniu drugiej wojny światowej wyposażenie wyłuszczarni zostało uzupełnione. Zakład ponownie uruchomiono w 1948 r. Do dziś pozostaje w użytkowaniu Nadleśnictwa Maskulińskie (dawniej Ruciane). W latach | + | |
| + | Po zakończeniu drugiej wojny światowej wyposażenie wyłuszczarni zostało uzupełnione. Zakład ponownie uruchomiono w 1948 r. Do dziś pozostaje w użytkowaniu [[Nadleśnictwo Maskulińskie|Nadleśnictwa Maskulińskie]] (dawniej Ruciane). W latach 2001–2002 przeprowadzono remont kapitalny budynków wyłuszczarni, której nadano imię dawnego kierownika Zdzisława Borońskiego. | ||
==Zabytkowe budynki== | ==Zabytkowe budynki== | ||
| − | Budynki wyłuszczarni | + | Budynki wyłuszczarni znajdujące się przy ul. Dworcowej wpisane zostały do rejestru zabytków. W skład zespołu zabudowy wyłuszczarni wchodzą murowane i drewniane budynki produkcyjne, gospodarcze, magazynowe, administracyjne i biurowe. W ceglanym budynku produkcyjnym połączonym z budynkiem mieszkalnym zachowane jest historyczne wyposażenie z 1890 r., w tym m.in. piec i bębny wyłuszczarskie. Wśród budynków wyróżnia się także drewniany, sześciokondygnacyjny magazyn szyszek, połączony z budynkiem produkcyjnym pomostem transportowym. |
| − | W dawnym magazynie nasion, | + | |
| + | W dawnym magazynie nasion, obecnie kotłowni, dla zapewnienia dobrych warunków termicznych do przechowywania nasion (4-5 C°) przestrzenie między deskami izolowano torfem. Obecnie magazyn nasion mieści się w piwnicy magazynu głównego, gdzie nasiona przechowuje się w szklanych gąsiorach. | ||
==Historyczny proces technologiczny== | ==Historyczny proces technologiczny== | ||
| Linia 44: | Linia 46: | ||
==Zobacz także== | ==Zobacz także== | ||
| − | http://www.maskulinskie.bialystok.lasy.gov.pl/warto-zobaczyc#.VIlFOHvaKeE | + | [http://www.maskulinskie.bialystok.lasy.gov.pl/warto-zobaczyc#.VIlFOHvaKeE Nadleśnictwo Maskulińskie] [08.02.2015]<br/> |
| + | [http://www.maskulinskie.bialystok.lasy.gov.pl/documents/62781/1276174/Opracowanie+o+Wy%C5%82uszczarni+nasion.pdf Sławomir Fura, opracowanie o wyłuszczarni nasion dla Nadleśnictwa Maskulińskie] [22.03.2015]<br/> | ||
==Bibliografia== | ==Bibliografia== | ||
| − | Zabytkowa wyłuszczarnia nasion w Nadleśnictwie Maskulińskie w Rucienem Nidzie, Ruciane-Nida 2011. | + | ''Zabytkowa wyłuszczarnia nasion w Nadleśnictwie Maskulińskie w Rucienem Nidzie'', Ruciane-Nida 2011. |
| − | |||
| − | + | [[Kategoria: Turystyka]] [[Kategoria: Zabytki techniki]] [[Kategoria: Powiat piski]] [[Kategoria: Ruciane-Nida (gmina miejsko-wiejska)]] | |
| − | [[Kategoria: Turystyka]] [[Kategoria: Zabytki]] [[Kategoria: | + | [[Kategoria: 1801-1918]] |
| + | [[Kategoria: Inne obiekty architektury]] | ||
Aktualna wersja na dzień 12:24, 22 mar 2015
| Ruciane-Nida | |
| | |
 Wyłuszczarnia nasion przy ul. Dworcowej w Rucianym-Nida. Fot. Adam Płoski.
| |
| Państwo |  Polska
|
| Województwo | warmińsko-mazurskie |
| Powiat | Olsztyn |
| Gmina | Olsztyn |
| Położenie na mapie województwa warmińsko-mazurskiego   Ruciane-Nida | |
| Położenie na mapie Polski  Ruciane-Nida | |
{{#invoke:Koordynaty|szablon}} | |
Wyłuszczarnia nasion w Rucianem–Nidzie – obiekt w Rucianem-Nidzie pochodzący z końca XIX wieku, do 1945 r. największa wyłuszczarnia na terenie dawnych Prus Wschodnich. W zachowanych do dziś zabytkowych budynkach nadal łuszczy się szyszki, z wykorzystaniem zarówno historycznych, jak i nowoczesnych urządzeń.
Spis treści
Historia
Pierwsze budynki wyłuszczarni wybudowano w latach 1890–1892. Zakład funkcjonował na potrzeby okolicznych nadleśnictw zlokalizowanych na terenie Puszczy Piskiej. Wykorzystywał w swej działalności przebiegające przez Ruciane połączenie kolejowe Olsztyn - Ruciane - Ełk. Wyłuszczarnię wykorzystywano do łuszczenia nasion dominujących w okolicznych lasach drzew iglastych (świerku, sosny, jodły, modrzewia). W latach: 1914, 1927 i 1934 r. wyłuszczarnię przebudowano oraz zwiększono jej moce produkcyjne. Wyłuszczarnia funkcjonowała do 1945 r.
Po zakończeniu drugiej wojny światowej wyposażenie wyłuszczarni zostało uzupełnione. Zakład ponownie uruchomiono w 1948 r. Do dziś pozostaje w użytkowaniu Nadleśnictwa Maskulińskie (dawniej Ruciane). W latach 2001–2002 przeprowadzono remont kapitalny budynków wyłuszczarni, której nadano imię dawnego kierownika Zdzisława Borońskiego.
Zabytkowe budynki
Budynki wyłuszczarni znajdujące się przy ul. Dworcowej wpisane zostały do rejestru zabytków. W skład zespołu zabudowy wyłuszczarni wchodzą murowane i drewniane budynki produkcyjne, gospodarcze, magazynowe, administracyjne i biurowe. W ceglanym budynku produkcyjnym połączonym z budynkiem mieszkalnym zachowane jest historyczne wyposażenie z 1890 r., w tym m.in. piec i bębny wyłuszczarskie. Wśród budynków wyróżnia się także drewniany, sześciokondygnacyjny magazyn szyszek, połączony z budynkiem produkcyjnym pomostem transportowym.
W dawnym magazynie nasion, obecnie kotłowni, dla zapewnienia dobrych warunków termicznych do przechowywania nasion (4-5 C°) przestrzenie między deskami izolowano torfem. Obecnie magazyn nasion mieści się w piwnicy magazynu głównego, gdzie nasiona przechowuje się w szklanych gąsiorach.
Historyczny proces technologiczny
W wyłuszczarni nasion utrzymana została historyczna linia technologiczna do łuszczenia szyszek. Odbywa się to z użyciem gorącego powietrza, które pochodzi z pieca, gdzie pali się wyłuszczonymi szyszkami. Gorące powietrze tłoczone jest do góry, skąd szyszki podawane są na trzy niższe poziomy, gdzie odbywa się ich suszenie z wykorzystaniem ruchomego bębna i rusztów. Czas łuszczenia partii szyszek wynosi 32-48 godzin. Maksymalna wydajność wyłuszczarni wynosi 2700 kg szyszek sosny na dobę.
Zobacz także
Nadleśnictwo Maskulińskie [08.02.2015]
Sławomir Fura, opracowanie o wyłuszczarni nasion dla Nadleśnictwa Maskulińskie [22.03.2015]
Bibliografia
Zabytkowa wyłuszczarnia nasion w Nadleśnictwie Maskulińskie w Rucienem Nidzie, Ruciane-Nida 2011.
