Pleśno: Różnice pomiędzy wersjami
Z Encyklopedia Warmii i Mazur
| [wersja zweryfikowana] | [wersja zweryfikowana] |
(→Ciekawostki) |
|||
| (Nie pokazano 11 wersji utworzonych przez 2 użytkowników) | |||
| Linia 7: | Linia 7: | ||
|zdjęcie = | |zdjęcie = | ||
|opis zdjęcia = | |opis zdjęcia = | ||
| − | |rodzaj miejscowości = | + | |rodzaj miejscowości = wieś sołecka |
|województwo = warmińsko-mazurskie | |województwo = warmińsko-mazurskie | ||
|powiat = bartoszycki | |powiat = bartoszycki | ||
| Linia 29: | Linia 29: | ||
|www = | |www = | ||
}} | }} | ||
| − | '''Pleśno''' (niem. ''Plößen'') – wieś sołecka położona w [[Województwo warmińsko-mazurskie|województwie warmińsko-mazurskim]], w [[Powiat bartoszycki|powiecie bartoszyckim]], w [[Bisztynek (gmina miejsko-wiejska)|gminie Bisztynek]]. Miejscowość w 2010 roku liczyła 41 mieszkańców. W skład sołectwa wchodzą wsie: Pleśno, [[Pleśnik]]. Funkcję sołtysa sprawuje [[Marianna Zapadka]]<ref>[http://bip.warmia.mazury.pl/bisztynek_gmina_miejsko_-_wiejska/101/132/WYKAZ__SOLTYSOW__SOLECTW__GMINY__BISZTYNEK/ BIP Urzędu Gminy Bisztynek]</ref>. | + | '''Pleśno''' (niem. ''Plößen'') – wieś sołecka położona w [[Województwo warmińsko-mazurskie|województwie warmińsko-mazurskim]], w [[Powiat bartoszycki|powiecie bartoszyckim]], w [[Bisztynek (gmina miejsko-wiejska)|gminie Bisztynek]]. Miejscowość w 2010 roku liczyła 41 mieszkańców. W skład sołectwa wchodzą wsie: Pleśno, [[Pleśnik]]. Funkcję sołtysa sprawuje [[Marianna Zapadka]]<ref>[http://bip.warmia.mazury.pl/bisztynek_gmina_miejsko_-_wiejska/101/132/WYKAZ__SOLTYSOW__SOLECTW__GMINY__BISZTYNEK/ BIP Urzędu Gminy Bisztynek] [10.02.2015]</ref>. |
<br/><br/> | <br/><br/> | ||
== Położenie == | == Położenie == | ||
| Linia 35: | Linia 35: | ||
== Dzieje miejscowości == | == Dzieje miejscowości == | ||
| − | Tereny, na których znajduje się wieś Pleśno zostały zdobyte przez [[Państwo zakonu krzyżackiego w Prusach| zakon krzyżacki]] w XIII wieku i darowane biskupowi warmińskiemu. Kolonizację tego obszaru dominium warmińskie | + | Tereny, na których znajduje się wieś Pleśno, zostały zdobyte przez [[Państwo zakonu krzyżackiego w Prusach| zakon krzyżacki]] w XIII wieku i darowane biskupowi warmińskiemu. Kolonizację tego obszaru [[dominium warmińskie|dominium warmińskiego]] rozpoczęto dopiero w latach 30. XIV wieku. Zasiedlili go przybysze ze Śląska, Pomorza i Niemiec. W procesie tym powstała m.in. wieś Pleśno<ref name="p1">''Biskupiec. Z dziejów miasta i powiatu'', red. Wanda Korycka, Olsztyn 1969.</ref>. Nie ma dokładnych danych dotyczących nadania jej przywileju lokacyjnego, najprawdopodobniej stało się to w tym samym czasie, w którym swoje początki miał Bisztynek, około 1350 roku. |
| − | Po zmianie podziału administracyjnego państwa w 1954 roku<ref>Dz.U. 1954 nr 43 poz. 191, Ustawa z dnia 25 września 1954 r. o reformie podziału administracyjnego wsi i powołaniu gromadzkich rad narodowych | + | Po zmianie podziału administracyjnego państwa w 1954 roku<ref>Dz.U. 1954, nr 43, poz. 191, Ustawa z dnia 25 września 1954 r. o reformie podziału administracyjnego wsi i powołaniu gromadzkich rad narodowych, [http://isap.sejm.gov.pl/DetailsServlet?id=WDU19540430191 isap.sejm.gov.pl] [10.02.2015]</ref> wieś Pleśno należała do gromady [[Grzęda]] w powiecie reszelskim. Po jej likwidacji<ref>Uchwała Nr V/23b/57 Wojewódzkiej Rady Narodowej w Olsztynie z dnia 16 listopada 1957 r. w sprawie zniesienia niektórych gromad w województwie olsztyńskim.</ref> Pleśno wraz z [[Państwowe Gospodarstwa Rolne (PGR)|PGR-em]] Pleśno i Pleśnik włączono do gromady [[Reszel]] w powiecie reszelskim, który pod koniec 1958 roku przemianowano na powiat biskupiecki<ref>Dz.U. 1958, nr 76, poz. 393, Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 15 grudnia 1958 r. w sprawie zmiany nazw niektórych powiatów w województwach olsztyńskim, poznańskim i zielonogórskim, [http://isap.sejm.gov.pl/DetailsServlet?id=WDU19580760393 isap.sejm.gov.pl] [10.02.2015]</ref>. W latach 1975-1998 miejscowość należała administracyjnie do województwa olsztyńskiego. |
| + | |||
| + | ==Turystyka== | ||
| + | *szlak brzegiem rozlewiska "Polder Sątopy-Samulewo" z Sątop do Pleśna<ref>[http://bisztynek.wm.pl/212637,Rowerzysci-wyznaczyli-nowy-szlak.html#axzz3RFPAZV5P bisztynek.wm.pl] [10.02.2015]</ref> | ||
| + | *rezerwat przyrody, jezioro i [[rzeka Sajna]] | ||
==Przyroda== | ==Przyroda== | ||
W pobliżu wsi znajduje się [[Rezerwat Polder Sątopy-Samulewo| Rezerwat Polder Sątopy-Samulewo]]. | W pobliżu wsi znajduje się [[Rezerwat Polder Sątopy-Samulewo| Rezerwat Polder Sątopy-Samulewo]]. | ||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
==Ciekawostki== | ==Ciekawostki== | ||
| − | *W okolicach wsi Pleśno, we wczesnej epoce żelaza, istniała osada obronna. Zbudowano ją na przybrzeżnym, niedostępnym mokradle w pobliżu jeziora. Osada otoczona była palisadą, wewnątrz której znajdowały się chaty o wymiarach 4×4 m oraz zabudowania gospodarcze. Ściany chat wykonane były z drewnianych belek oblepionych gliną, a ściany pomieszczeń gospodarczych wyplatane z wikliny i również oblepiane gliną. Podłogi w chatach zbudowano z kilku warstw darnic mających chronić przed wilgocią. Na podłogach chat znajdowały się nieckowate paleniska z kamieni i gliny. Archeolodzy odnaleźli w miejscu osady różnorodne przedmioty świadczące o zajęciach i trybie życia mieszkańców. Znaleziono | + | *W okolicach wsi Pleśno, we wczesnej epoce żelaza, istniała osada obronna. Zbudowano ją na przybrzeżnym, niedostępnym mokradle w pobliżu jeziora. Osada otoczona była palisadą, wewnątrz której znajdowały się chaty o wymiarach 4×4 m oraz zabudowania gospodarcze. Ściany chat wykonane były z drewnianych belek oblepionych gliną, a ściany pomieszczeń gospodarczych wyplatane z wikliny i również oblepiane gliną. Podłogi w chatach zbudowano z kilku warstw darnic mających chronić przed wilgocią. Na podłogach chat znajdowały się nieckowate paleniska z kamieni i gliny. Archeolodzy odnaleźli w miejscu osady różnorodne przedmioty świadczące o zajęciach i trybie życia mieszkańców. Znaleziono liczne gliniane naczynia: talerze, cedzaki i łyżki. Wszystkie były zdobione rytmicznymi układami odcisków palców bądź ornamentami z kresek wykonanych patyczkiem. Odkryto przęśliki do wrzecion, świadczące o tym, że na miejscu wykonywano tkaniny z wełny hodowanych owiec. Hodowano także kozy, bydło, świnie i kury (znaleziono ich kości). W osadzie zajmowano się również metalurgią, co sugerują odnalezione: tygiel do przetapiania brązu oraz półfabrykaty brązowe. Z brązu robiono także ozdoby, głównie bransolety. Mieszkańcy osady wyposażeni byli w narzędzia wykonane z żelaza: siekiery, noże i haczyki na ryby. Według archeologów osada została zniszczona w wyniku pożaru<ref name="p1"/>. |
*Znajdujący się w pobliżu wsi Pleśno rezerwat przyrody obejmuje rozlewisko rzeki Sajny. W XIX wieku w jego miejscu było jezioro rynnowe, które zostało osuszone poprzez wybudowanie dwóch kanałów obwodowych i zastosowanie przepompowni wody zrzucających wodę za groblę. Uzyskany w ten sposób polder (o powierzchni około 300 ha) stał się obszarem żyznych łąk. Po likwidacji PGR odwodnienie polderu nie funkcjonuje. Jego teren jest już w znacznej części jeziorem i stał się ostoją ptaków wodnych. | *Znajdujący się w pobliżu wsi Pleśno rezerwat przyrody obejmuje rozlewisko rzeki Sajny. W XIX wieku w jego miejscu było jezioro rynnowe, które zostało osuszone poprzez wybudowanie dwóch kanałów obwodowych i zastosowanie przepompowni wody zrzucających wodę za groblę. Uzyskany w ten sposób polder (o powierzchni około 300 ha) stał się obszarem żyznych łąk. Po likwidacji PGR odwodnienie polderu nie funkcjonuje. Jego teren jest już w znacznej części jeziorem i stał się ostoją ptaków wodnych. | ||
| − | |||
{{Przypisy}} | {{Przypisy}} | ||
<references/> | <references/> | ||
== Bibliografia == | == Bibliografia == | ||
| − | Dz.U. 1954 nr 43 poz. 191, Ustawa z dnia 25 września 1954 r. o reformie podziału administracyjnego wsi i powołaniu gromadzkich rad narodowych | + | Dz.U. 1954, nr 43, poz. 191, Ustawa z dnia 25 września 1954 r. o reformie podziału administracyjnego wsi i powołaniu gromadzkich rad narodowych, [http://isap.sejm.gov.pl/DetailsServlet?id=WDU19540430191 isap.sejm.gov.pl] [09.02.2015]<br/> |
| − | Dz.U. 1958 nr 76 poz. 393, Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 15 grudnia 1958 r. w sprawie zmiany nazw niektórych powiatów w województwach olsztyńskim, poznańskim i zielonogórskim | + | Dz.U. 1958, nr 76, poz. 393, Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 15 grudnia 1958 r. w sprawie zmiany nazw niektórych powiatów w województwach olsztyńskim, poznańskim i zielonogórskim, [http://isap.sejm.gov.pl/DetailsServlet?id=WDU19580760393 isap.sejm.gov.pl] [09.02.2015]<br/> |
Uchwała Nr V/23b/57 Wojewódzkiej Rady Narodowej w Olsztynie z dnia 16 listopada 1957 r. w sprawie zniesienia niektórych gromad w województwie olsztyńskim. [w:] Dziennik Urzędowy Wojewódzkiej Rady Narodowej w Olsztynie z dnia 6 grudnia 1957 roku.<br/> | Uchwała Nr V/23b/57 Wojewódzkiej Rady Narodowej w Olsztynie z dnia 16 listopada 1957 r. w sprawie zniesienia niektórych gromad w województwie olsztyńskim. [w:] Dziennik Urzędowy Wojewódzkiej Rady Narodowej w Olsztynie z dnia 6 grudnia 1957 roku.<br/> | ||
''Biskupiec. Z dziejów miasta i powiatu'', red. Wanda Korycka, Olsztyn 1969.<br/> | ''Biskupiec. Z dziejów miasta i powiatu'', red. Wanda Korycka, Olsztyn 1969.<br/> | ||
| Linia 62: | Linia 61: | ||
[http://bip.warmia.mazury.pl/bisztynek_gmina_miejsko_-_wiejska/101/132/WYKAZ__SOLTYSOW__SOLECTW__GMINY__BISZTYNEK BIP Urzędu Gminy Bisztynek] [09.02.2015]<br/> | [http://bip.warmia.mazury.pl/bisztynek_gmina_miejsko_-_wiejska/101/132/WYKAZ__SOLTYSOW__SOLECTW__GMINY__BISZTYNEK BIP Urzędu Gminy Bisztynek] [09.02.2015]<br/> | ||
[http://pl.wikipedia.org/wiki/Sajna_(rzeka) wikipedia.org] [09.02.2015]<br/> | [http://pl.wikipedia.org/wiki/Sajna_(rzeka) wikipedia.org] [09.02.2015]<br/> | ||
| − | [http://bisztynek.wm.pl/212637,Rowerzysci-wyznaczyli-nowy-szlak.html#axzz3RFPAZV5P wm.pl] [09.02.2015]<br/> | + | [http://bisztynek.wm.pl/212637,Rowerzysci-wyznaczyli-nowy-szlak.html#axzz3RFPAZV5P bisztynek.wm.pl] [09.02.2015]<br/> |
| + | [https://www.google.pl/maps Mapy Google Maps][09.02.2015]<br/> | ||
[[Kategoria: Miejscowość]] [[Kategoria: Powiat bartoszycki]] [[Kategoria: Bisztynek (gmina miejsko-wiejska)]] [[Kategoria: Wsie sołeckie]] | [[Kategoria: Miejscowość]] [[Kategoria: Powiat bartoszycki]] [[Kategoria: Bisztynek (gmina miejsko-wiejska)]] [[Kategoria: Wsie sołeckie]] | ||
[[Kategoria: 1301-1400]] | [[Kategoria: 1301-1400]] | ||
Aktualna wersja na dzień 18:21, 20 lut 2015
| Pleśno | |
| | |
| Rodzaj miejscowości | wieś sołecka |
| Państwo |  Polska
|
| Województwo | warmińsko-mazurskie |
| Powiat | bartoszycki |
| Gmina | Bisztynek |
| Liczba ludności (2010) | 41 |
| Położenie na mapie województwa warmińsko-mazurskiego   Pleśno | |
| Położenie na mapie Polski  Pleśno | |
{{#invoke:Koordynaty|szablon}} | |
Pleśno (niem. Plößen) – wieś sołecka położona w województwie warmińsko-mazurskim, w powiecie bartoszyckim, w gminie Bisztynek. Miejscowość w 2010 roku liczyła 41 mieszkańców. W skład sołectwa wchodzą wsie: Pleśno, Pleśnik. Funkcję sołtysa sprawuje Marianna Zapadka[1].
Spis treści
Położenie
Wieś położona jest w północnej części województwa warmińsko-mazurskiego, 13 km na wschód od Bisztynka.
Dzieje miejscowości
Tereny, na których znajduje się wieś Pleśno, zostały zdobyte przez zakon krzyżacki w XIII wieku i darowane biskupowi warmińskiemu. Kolonizację tego obszaru dominium warmińskiego rozpoczęto dopiero w latach 30. XIV wieku. Zasiedlili go przybysze ze Śląska, Pomorza i Niemiec. W procesie tym powstała m.in. wieś Pleśno[2]. Nie ma dokładnych danych dotyczących nadania jej przywileju lokacyjnego, najprawdopodobniej stało się to w tym samym czasie, w którym swoje początki miał Bisztynek, około 1350 roku.
Po zmianie podziału administracyjnego państwa w 1954 roku[3] wieś Pleśno należała do gromady Grzęda w powiecie reszelskim. Po jej likwidacji[4] Pleśno wraz z PGR-em Pleśno i Pleśnik włączono do gromady Reszel w powiecie reszelskim, który pod koniec 1958 roku przemianowano na powiat biskupiecki[5]. W latach 1975-1998 miejscowość należała administracyjnie do województwa olsztyńskiego.
Turystyka
- szlak brzegiem rozlewiska "Polder Sątopy-Samulewo" z Sątop do Pleśna[6]
- rezerwat przyrody, jezioro i rzeka Sajna
Przyroda
W pobliżu wsi znajduje się Rezerwat Polder Sątopy-Samulewo.
Ciekawostki
- W okolicach wsi Pleśno, we wczesnej epoce żelaza, istniała osada obronna. Zbudowano ją na przybrzeżnym, niedostępnym mokradle w pobliżu jeziora. Osada otoczona była palisadą, wewnątrz której znajdowały się chaty o wymiarach 4×4 m oraz zabudowania gospodarcze. Ściany chat wykonane były z drewnianych belek oblepionych gliną, a ściany pomieszczeń gospodarczych wyplatane z wikliny i również oblepiane gliną. Podłogi w chatach zbudowano z kilku warstw darnic mających chronić przed wilgocią. Na podłogach chat znajdowały się nieckowate paleniska z kamieni i gliny. Archeolodzy odnaleźli w miejscu osady różnorodne przedmioty świadczące o zajęciach i trybie życia mieszkańców. Znaleziono liczne gliniane naczynia: talerze, cedzaki i łyżki. Wszystkie były zdobione rytmicznymi układami odcisków palców bądź ornamentami z kresek wykonanych patyczkiem. Odkryto przęśliki do wrzecion, świadczące o tym, że na miejscu wykonywano tkaniny z wełny hodowanych owiec. Hodowano także kozy, bydło, świnie i kury (znaleziono ich kości). W osadzie zajmowano się również metalurgią, co sugerują odnalezione: tygiel do przetapiania brązu oraz półfabrykaty brązowe. Z brązu robiono także ozdoby, głównie bransolety. Mieszkańcy osady wyposażeni byli w narzędzia wykonane z żelaza: siekiery, noże i haczyki na ryby. Według archeologów osada została zniszczona w wyniku pożaru[2].
- Znajdujący się w pobliżu wsi Pleśno rezerwat przyrody obejmuje rozlewisko rzeki Sajny. W XIX wieku w jego miejscu było jezioro rynnowe, które zostało osuszone poprzez wybudowanie dwóch kanałów obwodowych i zastosowanie przepompowni wody zrzucających wodę za groblę. Uzyskany w ten sposób polder (o powierzchni około 300 ha) stał się obszarem żyznych łąk. Po likwidacji PGR odwodnienie polderu nie funkcjonuje. Jego teren jest już w znacznej części jeziorem i stał się ostoją ptaków wodnych.
Przypisy
- ↑ BIP Urzędu Gminy Bisztynek [10.02.2015]
- ↑ 2,0 2,1 Biskupiec. Z dziejów miasta i powiatu, red. Wanda Korycka, Olsztyn 1969.
- ↑ Dz.U. 1954, nr 43, poz. 191, Ustawa z dnia 25 września 1954 r. o reformie podziału administracyjnego wsi i powołaniu gromadzkich rad narodowych, isap.sejm.gov.pl [10.02.2015]
- ↑ Uchwała Nr V/23b/57 Wojewódzkiej Rady Narodowej w Olsztynie z dnia 16 listopada 1957 r. w sprawie zniesienia niektórych gromad w województwie olsztyńskim.
- ↑ Dz.U. 1958, nr 76, poz. 393, Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 15 grudnia 1958 r. w sprawie zmiany nazw niektórych powiatów w województwach olsztyńskim, poznańskim i zielonogórskim, isap.sejm.gov.pl [10.02.2015]
- ↑ bisztynek.wm.pl [10.02.2015]
Bibliografia
Dz.U. 1954, nr 43, poz. 191, Ustawa z dnia 25 września 1954 r. o reformie podziału administracyjnego wsi i powołaniu gromadzkich rad narodowych, isap.sejm.gov.pl [09.02.2015]
Dz.U. 1958, nr 76, poz. 393, Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 15 grudnia 1958 r. w sprawie zmiany nazw niektórych powiatów w województwach olsztyńskim, poznańskim i zielonogórskim, isap.sejm.gov.pl [09.02.2015]
Uchwała Nr V/23b/57 Wojewódzkiej Rady Narodowej w Olsztynie z dnia 16 listopada 1957 r. w sprawie zniesienia niektórych gromad w województwie olsztyńskim. [w:] Dziennik Urzędowy Wojewódzkiej Rady Narodowej w Olsztynie z dnia 6 grudnia 1957 roku.
Biskupiec. Z dziejów miasta i powiatu, red. Wanda Korycka, Olsztyn 1969.
Bank Danych Lokalnych GUS [09.02.2015]
BIP Urzędu Gminy Bisztynek [09.02.2015]
wikipedia.org [09.02.2015]
bisztynek.wm.pl [09.02.2015]
Mapy Google Maps[09.02.2015]
