Mroczno

Mroczno
Kościół pw. Najświętszego Serca Pana Jezusa w Mrocznie. Źródło: www.globtroter.pl [12.09.2013]
Rodzaj miejscowości	wieś sołecka
Państwo	Polska
Województwo	warmińsko-mazurskie
Powiat	nowomiejski
Gmina	Grodziczno
Sołectwo	Mroczno
Liczba ludności (2012)	1 165
Strefa numeracyjna	(+48) 56
Kod pocztowy	13 - 324
Tablice rejestracyjne	NNM
Położenie na mapie województwa warmińsko-mazurskiego Mroczno
Położenie na mapie Polski Mroczno
{{#invoke:Koordynaty|szablon}}

Mroczno (niem. Mrotschno, Moschen) – wieś sołecka położona w województwie warmińsko–mazurskim, w powiecie nowomiejskim, w gminie Grodziczno. Do 1954 roku istniała gmina Mroczno. W latach 1975–1998 miejscowość należała administracyjnie do województwa toruńskiego. W 2012 r wieś liczyła 1 165 mieszkańców. Obecnie funkcję sołtysa pełni Elżbieta Zagórska.

Położenie

Miejscowość położona jest w odległości ok. 3 km od Boleszyna i 11 km od Nowego Miasta Lubawskiego.

Dzieje miejscowości

Mroczno istniało już za czasów plemion pruskich. Miejscowością zarządzało wówczas plemię Sasinów. Od XIII w. do końca XVIII w. wieś należała do kanoników chełmińskich. Nieznana jest dokładna data lokacji wsi. W 1. połowie XV w. majątek Mroczno obejmował 88 włók.

Na terenie wsi istniał kościół, który spalono w czasie tzw. wojny głodowej. W XVI w. odbudowy zniszczonego kościoła podjął się proboszcz Jan z Praśnic. Świątynia ostała się do wojen polsko–szwedzkich w XVII w. W XVII w. we wsi funkcjonowała szkoła. W XVIII w. znajdował się tu folwark z dworem, karczma i posesje zamożnych chłopów. Po I rozbiorze Polski z majątku utworzono domeny państwowe. W poł. XIX w. założono w Mrocznie bractwo trzeźwości.

Pod koniec XIX w. wieś nieformalnie podzielono na trzy części: "Otchłań" (od wschodniego krańca wsi aż do szkoły), "Niebo" (od szkoły do kościoła) i "Piekło" (pozostały fragment wsi). W 1868 r. znajdowało się tutaj 191 budynków i 83 domy. We wsi było 624 mieszkańców, w tym 565 katolików i 59 ewangelików. W 1882 r. urodziło się 99 dzieci, zmarło 68 osób, zawarto 11 małżeństw.

Gospodarka

We wsi działa firma transportowa, hydrauliczna, elektroniczna, produkcyjno–handlowa, drzewiarska, zakład weterynaryjny, salon fryzjerski, gabinet lekarski.

Sport

W miejscowości znajduje się Klub Sportowy KS.

Szkolnictwo

We wsi działa szkoła podstawowa i gimnazjum.

Religia

We wsi znajduje się siedziba parafii rzymskokatolickiej.

Opieka zdrowotna

W Mrocznie funkcjonuje ośrodek zdrowia.

Bezpieczeństwo

Działa tutaj Ochotnicza Straż Pożarna, którą założono w 1905 r.

Zabytki

• kościół z 1. połowy XX w.
• mogiły pomordowanych podczas II wojny światowej
• zabytkowe domy z 1. połowy XIX w.

Ludzie związani z miejscowością

• Franciszek Bukowski (1882–1970) – nauczyciel w miejscowej szkole, założyciel i kierownik bibliotek w Nowym Mieście Lubawskim
• Michał Makowski (1832–1895) – duchowny katolicki, proboszcz miejscowej parafii pw. Najświętszego Serca Pana Jezusa w latach 1863-1895
• Michał Maliński (1850–1931) – duchowny katolicki, proboszcz miejscowej parafii w latach 1896–1931
• Wincenty Kalitowski (1894–1937) – duchowny katolicki, proboszcz miejscowej parafii w latach 1931–1937
• Wincenty Siegmund (1864–1948) – duchowny katolicki, proboszcz miejscowej parafii w latach 1937–1948
• Jan Sałacki – cieśla, około 1850 r. zbudował zegar dla kościoła w Rożentalu, obecnie zabytek znajduje się w Muzeum Ziemi Lubawskiej w Nowym Mieście Lubawskim

Bibliografia

Nowe Miasto. Z dziejów miasta i powiatu. Pojezierze, pod red. Andrzeja Wakara, Olsztyn 1953.
Korecki Andrzej, Z dziejów gminy Grodziczno, Pelplin 2003.
Słownik geograficzny Królestwa Polskiego i innych krajów słowiańskich, pod red. Bronisława Chlebowskiego, Filipa Sulimierskieg, Władysława Walewskiego, t. VI, Warszawa 1885.
Strona Gminy Grodziczno [12.09.2013]
Strona Parafii w Mrocznie [12.09.2013]