Nowe Kiejkuty: Różnice pomiędzy wersjami

Z Encyklopedia Warmii i Mazur
Skocz do: nawigacja, szukaj
[wersja zweryfikowana][wersja zweryfikowana]
 
(Nie pokazano 2 pośrednich wersji utworzonych przez tego samego użytkownika)
Linia 5: Linia 5:
 
  |herb artykuł          =
 
  |herb artykuł          =
 
  |dopełniacz wsi        = Nowych Kiejkut   
 
  |dopełniacz wsi        = Nowych Kiejkut   
  |zdjęcie              = Nowe Kiejkuty na pocztówce sprzed 1945 roku.jpg
+
  |zdjęcie              =  
  |opis zdjęcia          = Nowe Kiejkuty na pocztówce sprzed 1945 roku.<br>Źródło: [http://www.rowery.olsztyn.pl/wiki/miejsca/1914/warminsko-mazurskie/nowe_kiejkuty/ www.rowery.olsztyn.pl] [04.10.2014]
+
  |opis zdjęcia          =
 
  |rodzaj miejscowości  =wieś sołecka
 
  |rodzaj miejscowości  =wieś sołecka
 
  |województwo          = warmińsko-mazurskie  
 
  |województwo          = warmińsko-mazurskie  
Linia 31: Linia 31:
 
''' Nowe Kiejkuty''' (niem. ''Neu Keykuth'') – wieś sołecka położona w [[Województwo warmińsko-mazurskie |województwie warmińsko–mazurskim]], w [[Powiat szczycieński|powiecie szczycieńskim]], w [[Dźwierzuty (gmina wiejska)|gminie Dźwierzuty]]. W latach 1975–1998 miejscowość [[Podział administracyjny |administracyjnie]] należała do [[Województwo olsztyńskie|województwa olsztyńskiego]]. W 2010 roku wieś liczyła 325 mieszkańców. Aktualnie funkcję sołtysa sprawuje [[Bernarda Mikulak]]<ref>[http://www.gminadzwierzuty.pl/?c=mdTresc-cmPokaz-271/ Strona Gminy Dźwierzuty] [04.10.2014]</ref>.
 
''' Nowe Kiejkuty''' (niem. ''Neu Keykuth'') – wieś sołecka położona w [[Województwo warmińsko-mazurskie |województwie warmińsko–mazurskim]], w [[Powiat szczycieński|powiecie szczycieńskim]], w [[Dźwierzuty (gmina wiejska)|gminie Dźwierzuty]]. W latach 1975–1998 miejscowość [[Podział administracyjny |administracyjnie]] należała do [[Województwo olsztyńskie|województwa olsztyńskiego]]. W 2010 roku wieś liczyła 325 mieszkańców. Aktualnie funkcję sołtysa sprawuje [[Bernarda Mikulak]]<ref>[http://www.gminadzwierzuty.pl/?c=mdTresc-cmPokaz-271/ Strona Gminy Dźwierzuty] [04.10.2014]</ref>.
 
<br/><br/>
 
<br/><br/>
{{Galeria|Nazwa=Nowe Kiejkuty|wielkość=290|pozycja=right
+
 
|File: Pomnik ku czci mieszkańców poległych w latach 1914-1918.jpg|Nowe Kiejkuty. Pomnik ku czci mieszkańców poległych w latach 1914-1918. Źródło: [http://www.rowery.olsztyn.pl/wiki/miejsca/1914/warminsko-mazurskie/nowe_kiejkuty/ www.rowery.olsztyn.pl] [04.10.2014]
 
|File: Budynek stacji kolejowej w Nowych Kiejkutach.jpg|Budynek stacji kolejowej w Nowych Kiejkutach. Źródło: [http://www.bazakolejowa.pl/index.php?dzial=stacje&id=9925 www.bazakolejowa.pl] [04.10.2014]
 
}}
 
 
== Położenie ==
 
== Położenie ==
 
Wieś położona jest na [[Pojezierze Mazurskie|Pojezierzu Mazurskim]], w południowo–wschodniej części województwa warmińsko–mazurskiego, w północnej części powiatu szczycieńskiego. Miejscowość leży w odległości 10 km na północ od [[Szczytno|Szczytna]], na północ od jeziora [[Jezioro Wałpusz|Wałpusz]], przy drodze nr 600 w kierunku [[Mrągowo|Mrągowa]] oraz linii kolejowej na linii Szczytno – [[Biskupiec]].
 
Wieś położona jest na [[Pojezierze Mazurskie|Pojezierzu Mazurskim]], w południowo–wschodniej części województwa warmińsko–mazurskiego, w północnej części powiatu szczycieńskiego. Miejscowość leży w odległości 10 km na północ od [[Szczytno|Szczytna]], na północ od jeziora [[Jezioro Wałpusz|Wałpusz]], przy drodze nr 600 w kierunku [[Mrągowo|Mrągowa]] oraz linii kolejowej na linii Szczytno – [[Biskupiec]].
Linia 40: Linia 37:
  
 
== Dzieje miejscowości ==
 
== Dzieje miejscowości ==
Miejscowość powstała na obszarze dawnej [[Galindia|Galindii]]. Następnie tereny te stanowiły część [[Prokuratoria szczycieńska|prokuratorii szczycieńskiej]] przeznaczonej do nadań dla rycerstwa w zamian za zasługi dla [[Zakon Krzyżacki|Zakonu]]. Obdarowani rycerze we własnym zakresie zakładali nowe [Wieś czynszowa |wsie czynszowe]], dwory i folwarki, a także często sprzedawali, zamieniali lub tracili własne majątki, stąd spora liczba kolejnych właścicieli. Nowe Kiejkuty zostały założone pod koniec XIV wieku (po raz pierwszy zostały wymienione w 1399 roku). W 1406 roku była to wieś czynszowa obejmująca 40 łanów, w tym 4 łany sołeckie. Zasiedlanie wsi najwyraźniej postępowało stosunkowo powoli, ponieważ w 1520 roku aż 24 łany były puste. W XVI wieku istniała tu karczma. W 1782 roku Nowe Kiejkuty składały się z 29 gospodarstw. W 1818 roku wieś liczyła 180 mieszkańców i 34 gospodarstwa. W 1939 roku Nowe Kiejkuty były zamieszkane przez 401 osób. W 1992 roku zamknięto przystanek osobowy na linii kolejowej nr 262 w Nowych Kiejkutach.
+
Miejscowość powstała na obszarze dawnej [[Galindia|Galindii]]. Następnie tereny te stanowiły część [[Prokuratoria szczycieńska|prokuratorii szczycieńskiej]] przeznaczonej do nadań dla rycerstwa w zamian za zasługi dla [[Zakon Krzyżacki|Zakonu]]. Obdarowani rycerze we własnym zakresie zakładali nowe [Wieś czynszowa |wsie czynszowe]], dwory i folwarki, a także często sprzedawali, zamieniali lub tracili własne majątki, stąd spora liczba kolejnych właścicieli. Nowe Kiejkuty zostały założone pod koniec XIV wieku (po raz pierwszy zostały wymienione w 1399 roku). W 1406 roku była to wieś czynszowa obejmująca 40 łanów, w tym 4 łany sołeckie. Zasiedlanie wsi najwyraźniej postępowało stosunkowo powoli, ponieważ w 1520 roku aż 24 łany były puste. W XVI wieku istniała tu karczma. W 1782 roku Nowe Kiejkuty składały się z 29 gospodarstw. W 1818 roku wieś liczyła 180 mieszkańców i 34 gospodarstwa.  
 +
 
 +
W raporcie starosty szczycieńskiego von Gaudeckera z 1730 r. odnotowano Nowe Kiejkuty jako miejscowość posiadającą szkołę.
 +
 
 +
W 1939 roku Nowe Kiejkuty były zamieszkane przez 401 osób.  
 +
 
 +
W 1992 roku zamknięto przystanek osobowy na linii kolejowej nr 262 w Nowych Kiejkutach.
  
 
Miejscowość jest obecnie siedzibą sołectwa.   
 
Miejscowość jest obecnie siedzibą sołectwa.   
br/>
 
  
 
==Bezpieczeństwo==
 
==Bezpieczeństwo==
Linia 63: Linia 65:
  
 
== Bibliografia ==
 
== Bibliografia ==
 +
Toeppen Max, ''Historia Mazur'', Olsztyn 1995 (przekład M. Szymańska-Jasińska)<br>
 
Grabowski Sławomir, ''Z dziejów gminy Dźwierzuty'', Rocznik Mazurski, t. 10, 2006, ss. 3–6.<br/>
 
Grabowski Sławomir, ''Z dziejów gminy Dźwierzuty'', Rocznik Mazurski, t. 10, 2006, ss. 3–6.<br/>
 
Kossert Andreas, ''Mazury. Zapomniane Południe dawnych Prus Wschodnich'', przeł. Barbara Ostrowska, Warszawa 2004. <br/>
 
Kossert Andreas, ''Mazury. Zapomniane Południe dawnych Prus Wschodnich'', przeł. Barbara Ostrowska, Warszawa 2004. <br/>

Aktualna wersja na dzień 08:28, 10 wrz 2015

Nowe Kiejkuty

Rodzaj miejscowości wieś sołecka
Państwo  Polska
Województwo warmińsko-mazurskie
Powiat szczycieński
Gmina Dźwierzuty
Liczba ludności (2010) 325
Strefa numeracyjna (+48) 89
Kod pocztowy 12-120
Tablice rejestracyjne NSZ
Położenie na mapie województwa warmińsko-mazurskiego
Mapa lokalizacyjna województwa warmińsko-mazurskiego
Nowe Kiejkuty
Nowe Kiejkuty
Położenie na mapie Polski
Mapa lokalizacyjna Polski
Nowe Kiejkuty
Nowe Kiejkuty
Ziemia

{{#invoke:Koordynaty|szablon}}


Nowe Kiejkuty (niem. Neu Keykuth) – wieś sołecka położona w województwie warmińsko–mazurskim, w powiecie szczycieńskim, w gminie Dźwierzuty. W latach 1975–1998 miejscowość administracyjnie należała do województwa olsztyńskiego. W 2010 roku wieś liczyła 325 mieszkańców. Aktualnie funkcję sołtysa sprawuje Bernarda Mikulak[1].

Położenie

Wieś położona jest na Pojezierzu Mazurskim, w południowo–wschodniej części województwa warmińsko–mazurskiego, w północnej części powiatu szczycieńskiego. Miejscowość leży w odległości 10 km na północ od Szczytna, na północ od jeziora Wałpusz, przy drodze nr 600 w kierunku Mrągowa oraz linii kolejowej na linii Szczytno – Biskupiec.

Dzieje miejscowości

Miejscowość powstała na obszarze dawnej Galindii. Następnie tereny te stanowiły część prokuratorii szczycieńskiej przeznaczonej do nadań dla rycerstwa w zamian za zasługi dla Zakonu. Obdarowani rycerze we własnym zakresie zakładali nowe [Wieś czynszowa |wsie czynszowe]], dwory i folwarki, a także często sprzedawali, zamieniali lub tracili własne majątki, stąd spora liczba kolejnych właścicieli. Nowe Kiejkuty zostały założone pod koniec XIV wieku (po raz pierwszy zostały wymienione w 1399 roku). W 1406 roku była to wieś czynszowa obejmująca 40 łanów, w tym 4 łany sołeckie. Zasiedlanie wsi najwyraźniej postępowało stosunkowo powoli, ponieważ w 1520 roku aż 24 łany były puste. W XVI wieku istniała tu karczma. W 1782 roku Nowe Kiejkuty składały się z 29 gospodarstw. W 1818 roku wieś liczyła 180 mieszkańców i 34 gospodarstwa.

W raporcie starosty szczycieńskiego von Gaudeckera z 1730 r. odnotowano Nowe Kiejkuty jako miejscowość posiadającą szkołę.

W 1939 roku Nowe Kiejkuty były zamieszkane przez 401 osób.

W 1992 roku zamknięto przystanek osobowy na linii kolejowej nr 262 w Nowych Kiejkutach.

Miejscowość jest obecnie siedzibą sołectwa.

Bezpieczeństwo

W Nowych Kiejkutach działa jednostka Ochotniczej Straży Pożarnej.

Sport

W miejscowości działa klub piłkarski FC Nowe Kiejkuty.

Turystyka

W okolicach miejscowości zlokalizowane są ośrodki wypoczynkowe, gospodarstwa agroturystyczne, stadniny koni.

Zabytki

  • w centrum wsi pozostałości pomnika na cześć mieszkańców wsi poległych podczas I wojny światowej; pomnik zlokalizowany był w centrum wsi, przy przydrożnej kapliczce; do czasów obecnych zachowały się jedynie szczątki podstawy pomnika
  • cmentarz ewangelicki z XIX wieku
  • budynek dawnej stacji kolejowej z początków XX wieku, zaadoptowany obecnie na mieszkania prywatne

Przyroda

W pobliżu miejscowości znajduje się pomnik przyrody - głaz narzutowy.

Bibliografia

Toeppen Max, Historia Mazur, Olsztyn 1995 (przekład M. Szymańska-Jasińska)
Grabowski Sławomir, Z dziejów gminy Dźwierzuty, Rocznik Mazurski, t. 10, 2006, ss. 3–6.
Kossert Andreas, Mazury. Zapomniane Południe dawnych Prus Wschodnich, przeł. Barbara Ostrowska, Warszawa 2004.
Liżewska Iwona, Knercer Wiktor, Przewodnik po historii i zabytkach ziemi szczycieńskiej, Olsztyn 1998.
Szczytno. Z dziejów miasta i powiatu, red. Jan Jałoszyński i in., Olsztyn 1962.
Bank Danych Lokalnych GUS [10.09.2013]
Deutsche Verwaltungsgeschichte [10.09.2013]
Strona Gminy Dźwierzuty [10.09.2013]
Olsztyńska Strona Rowerowa [04.10.2014]

Przypisy