Szczechy Wielkie: Różnice pomiędzy wersjami
| [wersja nieprzejrzana] | [wersja zweryfikowana] |
| (Nie pokazano 7 wersji utworzonych przez 5 użytkowników) | |||
| Linia 1: | Linia 1: | ||
| − | |||
| − | |||
{{Wieś infobox | {{Wieś infobox | ||
|nazwa = Szczechy Wielkie | |nazwa = Szczechy Wielkie | ||
| Linia 7: | Linia 5: | ||
|herb artykuł = | |herb artykuł = | ||
|dopełniacz wsi = Szczech Wielkich | |dopełniacz wsi = Szczech Wielkich | ||
| − | |zdjęcie = | + | |zdjęcie = szczechy wlk.jpg |
| − | |opis zdjęcia = | + | |opis zdjęcia = Groby na ewangelickim cmentarzu. <br>Fot. Mieczysław Kalski |
| − | |rodzaj miejscowości = | + | |rodzaj miejscowości = wieś sołecka |
|województwo = warmińsko-mazurskie | |województwo = warmińsko-mazurskie | ||
| − | |powiat = | + | |powiat = piski |
| − | |gmina = | + | |gmina = Pisz |
|miejscowość podstawowa = | |miejscowość podstawowa = | ||
|sołectwo = | |sołectwo = | ||
| Linia 30: | Linia 28: | ||
|wikisłownik = | |wikisłownik = | ||
|www = | |www = | ||
| − | }} | + | }}<br/> |
| − | < | + | ''' Szczechy Wielkie''' (niem. ''Gross Zechen'') – wieś sołecka położona w [[Województwo warmińsko-mazurskie|województwie warmińsko–mazurskim]], w [[Powiat piski|powiecie piskim]], w [[Pisz (gmina miejsko-wiejska)|gminie Pisz]]. W latach 1975–1998 miejscowość [[Podział administracyjny |administracyjnie]] należała do [[Województwo suwalskie|województwa suwalskiego]]. W 2010 roku wieś liczyła 64 mieszkańców. Obecnie funkcję sołtysa sprawuje [[Barbara Lemańska]]<ref>[http://www.bip.pisz.hi.pl/index.php?k=853/ Strona Urzędu Gminy Pisz]</ref>. |
| + | <br/><br/> | ||
| + | |||
| + | ==Położenie== | ||
| + | Wieś położona jest w południowo–wschodniej części województwa warmińsko–mazurskiego, na [[Równina Mazurska|Równinie Mazurskiej]], 8 km na północ od [[Pisz|Pisza]], a około 2 km na wschód od jeziora [[Jezioro Seksty|Seksty]]; przebiega przez nią droga krajowa nr 63. | ||
| + | <br/> | ||
| − | + | == Dzieje miejscowości == | |
| + | Osada istniała przed 1519 rokiem, wymieniana w źródłach jako ''Kynorth'' (1515), ''Konopke'' lub ''Mathes und Konopke'' (1519). Pierwszy przywilej na tę okolicę wystawiono dopiero w 1531 roku, gdy Jan Szczech zakupił tu 25 morgów lasu. Z kolei w 1538 roku książę [[Albrecht Hohenzollern|Albrecht]] nadał 10 łanów na [[Prawo magdeburskie|prawie magdeburskim]] braciom Wawrzyńcowi, Stefanowi i Maciejowi, a także Wojtkowi Kopiszowi i Marcinowi Byczkowi. Zapewne w związku ze zniknięciem stąd osiadłych tu wcześniej Konopków, wieś zwano Szczechami (''Sczacher''); później utrwaliła się nazwa ''Zechen'', ''Gross Zechen''. W wyniku epidemii dżumy, która dotarła do wsi latem 1710 roku, populacja wsi znacznie się zmniejszyła (zmarło 49 mieszkańców). Wieś należała do [[Parafia ewangelicka w Piszu|parafii ewangelickiej w Piszu]]. | ||
| − | + | Po [[II wojna światowa na Warmii i Mazurach|II wojnie światowej]] w 1949 roku uruchomiono we wsi urząd pocztowy. | |
| − | + | ||
| − | + | Aktualnie wieś jest siedzibą sołectwa. | |
| − | |||
| − | + | Liczba mieszkańców w poszczególnych okresach: | |
| − | |||
| − | + | *1857 r. – 120 osób | |
| − | |||
| − | + | *1864 r. – 129 osób | |
| − | + | *1867 r. – 154 osoby | |
| − | + | *1933 r. – 158 osób | |
| − | + | *1939 r. – 148 osób | |
| − | + | *1988 r. – 72 osoby | |
| − | + | ==Zabytki== | |
| + | *na dawnym [[Cmentarz ewangelicki w Szczechach Wielkich |cmentarzu ewangelickim]] zlokalizowana jest kwatera wojenna – miejsce spoczynku 8 nieznanych żołnierzy armii rosyjskiej poległych w 1914–1915 roku | ||
| − | + | == Bibliografia == | |
| + | Białuński Grzegorz, ''Kolonizacja „Wielkiej Puszczy” (do 1568 roku) – starostwa piskie, ełckie, straduńskie, zelkowskie i węgoborskie (węgorzewskie)'', Olsztyn 2002.<br/> | ||
| + | Białuński Grzegorz, ''Przyczynek do przebiegu zarazy dżumy w starostwie piskim w latach 1709–1711'', Znad Pisy, nr 13/14, 2004/2005, ss. 51–57.<br/> | ||
| + | von Hippel Rudolf, ''Przegląd statystycznych i innych uwarunkowań powiatu Johannisburg na podstawie przeprowadzonego spisu powszechnego w dniu 3 grudnia 1867 r. wg zestawienia starosty von Hippela w roku 1868'', Znad Pisy, nr 19–20, 2010–2011, ss. 83–157.<br/> | ||
| + | ''Pisz. Z dziejów miasta i powiatu'', red. Wanda Korycka, Olsztyn 1970.<br/> | ||
| + | ''Statistisch-Topographisches Adreß-Handbuch von Ostpreussen, Commission bei Wilhelm Koch'', Königsberg 1857.<br/> | ||
| + | [http://www.verwaltungsgeschichte.de/johannisburg.html/ Deutsche Verwaltungsgeschichte] [05.08.2013]<br/> | ||
| + | [http://www.stat.gov.pl/bdl/app/samorzad_m.dims/ Bank Danych Lokalnych GUS] [05.08.2013]<br/> | ||
| + | [http://www.rowery.olsztyn.pl/wiki/miejsca/1914/warminsko-mazurskie/szczechy_wielkie/ Olsztyńska Strona Rowerowa] [05.08.2013] | ||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
{{Przypisy}} | {{Przypisy}} | ||
| − | |||
<references/> | <references/> | ||
<br/> | <br/> | ||
| − | + | [[Kategoria: Powiat piski]] | |
| − | + | [[Kategoria: Pisz (gmina miejsko-wiejska)]] | |
| − | + | [[Kategoria: Wsie sołeckie]] | |
| − | [[Kategoria: | + | [[Kategoria: 1501-1600]] |
| − | [[ | ||
Aktualna wersja na dzień 10:55, 15 cze 2016
| Szczechy Wielkie | |
| | |
 Groby na ewangelickim cmentarzu.
Fot. Mieczysław Kalski | |
| Rodzaj miejscowości | wieś sołecka |
| Państwo |  Polska
|
| Województwo | warmińsko-mazurskie |
| Powiat | piski |
| Gmina | Pisz |
| Liczba ludności (2010) | 64 |
| Strefa numeracyjna | (+48) 87 |
| Kod pocztowy | 12-200 |
| Tablice rejestracyjne | NPI |
| Położenie na mapie województwa warmińsko-mazurskiego   Szczechy Wielkie | |
| Położenie na mapie Polski  Szczechy Wielkie | |
{{#invoke:Koordynaty|szablon}} | |
Szczechy Wielkie (niem. Gross Zechen) – wieś sołecka położona w województwie warmińsko–mazurskim, w powiecie piskim, w gminie Pisz. W latach 1975–1998 miejscowość administracyjnie należała do województwa suwalskiego. W 2010 roku wieś liczyła 64 mieszkańców. Obecnie funkcję sołtysa sprawuje Barbara Lemańska[1].
Położenie
Wieś położona jest w południowo–wschodniej części województwa warmińsko–mazurskiego, na Równinie Mazurskiej, 8 km na północ od Pisza, a około 2 km na wschód od jeziora Seksty; przebiega przez nią droga krajowa nr 63.
Dzieje miejscowości
Osada istniała przed 1519 rokiem, wymieniana w źródłach jako Kynorth (1515), Konopke lub Mathes und Konopke (1519). Pierwszy przywilej na tę okolicę wystawiono dopiero w 1531 roku, gdy Jan Szczech zakupił tu 25 morgów lasu. Z kolei w 1538 roku książę Albrecht nadał 10 łanów na prawie magdeburskim braciom Wawrzyńcowi, Stefanowi i Maciejowi, a także Wojtkowi Kopiszowi i Marcinowi Byczkowi. Zapewne w związku ze zniknięciem stąd osiadłych tu wcześniej Konopków, wieś zwano Szczechami (Sczacher); później utrwaliła się nazwa Zechen, Gross Zechen. W wyniku epidemii dżumy, która dotarła do wsi latem 1710 roku, populacja wsi znacznie się zmniejszyła (zmarło 49 mieszkańców). Wieś należała do parafii ewangelickiej w Piszu.
Po II wojnie światowej w 1949 roku uruchomiono we wsi urząd pocztowy.
Aktualnie wieś jest siedzibą sołectwa.
Liczba mieszkańców w poszczególnych okresach:
- 1857 r. – 120 osób
- 1864 r. – 129 osób
- 1867 r. – 154 osoby
- 1933 r. – 158 osób
- 1939 r. – 148 osób
- 1988 r. – 72 osoby
Zabytki
- na dawnym cmentarzu ewangelickim zlokalizowana jest kwatera wojenna – miejsce spoczynku 8 nieznanych żołnierzy armii rosyjskiej poległych w 1914–1915 roku
Bibliografia
Białuński Grzegorz, Kolonizacja „Wielkiej Puszczy” (do 1568 roku) – starostwa piskie, ełckie, straduńskie, zelkowskie i węgoborskie (węgorzewskie), Olsztyn 2002.
Białuński Grzegorz, Przyczynek do przebiegu zarazy dżumy w starostwie piskim w latach 1709–1711, Znad Pisy, nr 13/14, 2004/2005, ss. 51–57.
von Hippel Rudolf, Przegląd statystycznych i innych uwarunkowań powiatu Johannisburg na podstawie przeprowadzonego spisu powszechnego w dniu 3 grudnia 1867 r. wg zestawienia starosty von Hippela w roku 1868, Znad Pisy, nr 19–20, 2010–2011, ss. 83–157.
Pisz. Z dziejów miasta i powiatu, red. Wanda Korycka, Olsztyn 1970.
Statistisch-Topographisches Adreß-Handbuch von Ostpreussen, Commission bei Wilhelm Koch, Königsberg 1857.
Deutsche Verwaltungsgeschichte [05.08.2013]
Bank Danych Lokalnych GUS [05.08.2013]
Olsztyńska Strona Rowerowa [05.08.2013]
Przypisy
