Zabudowa drewniana wsi Klon: Różnice pomiędzy wersjami
[wersja nieprzejrzana] | [wersja zweryfikowana] |
(Nie pokazano 16 wersji utworzonych przez 5 użytkowników) | |||
Linia 1: | Linia 1: | ||
{{Mała architektura2 sakralna infobox | {{Mała architektura2 sakralna infobox | ||
<!-- w trakcie opracowania --> | <!-- w trakcie opracowania --> | ||
− | |nazwa = | + | |nazwa = Zabudowa drewniana wsi Klon |
− | |typ obiektu = | + | |typ obiektu = chaty <!-- Parametr obowiązkowy --> |
|datacja = od k. XIX w. | |datacja = od k. XIX w. | ||
|powiat = szczycieński | |powiat = szczycieński | ||
Linia 8: | Linia 8: | ||
|miejscowość = Klon | |miejscowość = Klon | ||
}} <br/> | }} <br/> | ||
− | ''' Zabudowa drewniana wsi Klon''' | + | ''' Zabudowa drewniana wsi Klon''' - położona w [[Powiat szczycieński|powiecie szczycieńskim]], w [[Rozogi (gmina wiejska)|gminie Rozogi]]. |
− | + | <br/><br/> | |
− | + | ||
− | [[ | ||
− | |||
− | [[ | ||
− | |||
− | <br/> | ||
== Opis == | == Opis == | ||
− | Wieś Klon położona na pograniczu mazursko-kurpiowskim ma układ ulicówki, której | + | Wieś [[Klon]] położona na [[Pogranicze mazursko-kurpiowskie|pograniczu mazursko-kurpiowskim]] ma układ ulicówki, której zabudowa ustawiona była wzdłuż jednej ulicy. W Klonie domy ustawione są szczytem do drogi. Takie ustawienie kiedyś dominowało na [[Mazury|Mazurach]], a obecnie jest rzadko spotykane. Klon jest obecnie największym i najcenniejszym na Mazurach oraz w skali kraju zespołem tradycyjnej zwartej drewnianej zabudowy z końca XIX wieku. W latach 70. XX wieku został wpisany do rejestru zabytków ówczesnego województwa olsztyńskiego. |
+ | |||
+ | [[Wieś szkatułowa]], lokowana 1645 roku na ówczesnych 56 włókach gruntu (około 1000 ha). Jedna z niewielu wsi na Mazurach o przewadze katolików. W 1893 roku wieś zniszczył pożar. Zarówno I i II wojnę światową wieś przetrwała bez większych strat w zabudowie. Po drugiej wojnie rozpoczęły się jednak procesy dewastacji zabudowy wsi, które trwają nadal. Do dziś zachowało się około 40 drewnianych chałup różnych typów i w różnym wieku oraz skromnych zabudowań gospodarczych stodół i obór. To stanowi zaledwie połowę tego, co było tuż po wojnie. Jest tu jedna z ostatnich na Mazurach zachowana in situ chałupa z podcieniem szczytowym. Istnieją archaiczne domy, które pod wspólnym dachem kryją pomieszczenia inwentarskie i pomieszczenia mieszkalne. Jest także przykład domu w postaci chałupy z dachem półszczytowym, charakterystycznym dla Podhala. Katolicyzm mieszkańców wsi przejawiał się tym, że niemal wszystkie domy zostały przyozdobione drewnianymi krzyżami. <br/> | ||
− | |||
==Ciekawostki== | ==Ciekawostki== | ||
− | Wieś wyróżnia się także tym że posiada dwie świątynie. W środku wsi znajduje się murowany z granitu polnego i cegły kościół katolicki z 1866 roku. W pewnym oddaleniu od niego znajduje się murowany, z drewnianą wieżą zbór protestancki z okresu międzywojennego. Obecnie jest nieczynny i zniszczony, wewnątrz zachowały się niektóre elementy wyposażenia. | + | Wieś wyróżnia się także tym, że posiada dwie świątynie. W środku wsi znajduje się murowany z granitu polnego i cegły kościół katolicki z 1866 roku. W pewnym oddaleniu od niego znajduje się murowany, z drewnianą wieżą zbór protestancki z okresu międzywojennego. Obecnie jest nieczynny i zniszczony, wewnątrz zachowały się niektóre elementy wyposażenia. |
Przed budynkiem dawnej szkoły stoi pomnik upamiętniający mieszkańców wsi, którzy zginęli w czasie I wojny światowej. | Przed budynkiem dawnej szkoły stoi pomnik upamiętniający mieszkańców wsi, którzy zginęli w czasie I wojny światowej. | ||
− | We wsi dwie kapliczki. Jedna o charakterze przydrożnym na początku wsi od strony wjazdu z Rozog, a druga, o cechach stylowych neogotyckich, wzniesiona w sąsiedztwie kościoła. | + | We wsi dwie kapliczki. Jedna o charakterze przydrożnym na początku wsi od strony wjazdu z [[Rozogi (gmina Rozogi)|Rozog]], a druga, o cechach stylowych neogotyckich, wzniesiona w sąsiedztwie kościoła. |
<br/> | <br/> | ||
+ | |||
+ | ==Galeria zdjęć== | ||
+ | <gallery mode=packed widths=300px heights=300px class="left"> | ||
+ | Plik:klo1.jpg|<center>Chata drewniana we wsi Klon. Fot. Stanisław Kuprjaniuk | ||
+ | Plik:klo2.jpg|<center>Zabudowa drewniana wsi Klon. Fot. Stanisław Kuprjaniuk | ||
+ | Plik:klo3.jpg|<center>Chata drewniana we wsi Klon. Fot. Stanisław Kuprjaniuk | ||
+ | </gallery> | ||
== Bibliografia == | == Bibliografia == | ||
− | Max | + | Toeppen Max, ''Historia Mazur'', Olsztyn 1995. |
+ | |||
+ | ''Warmia i Mazury. Przewodnik'', Olsztyn 1993. | ||
<br/> | <br/> | ||
− | [[Kategoria: | + | [[Kategoria: Powiat szczycieński]] |
− | + | [[Kategoria: Rozogi (gmina wiejska)]] | |
+ | [[Kategoria: Budownictwo ludowe]] | ||
+ | [[Kategoria: 1801-1918]] |
Aktualna wersja na dzień 11:52, 27 lis 2015
Zabudowa drewniana wsi Klon | |
| |
typ obiektu: | chaty |
datacja: | od k. XIX w. |
powiat: | szczycieński |
gmina: | Rozogi |
miejscowość: | Klon |
Zabudowa drewniana wsi Klon - położona w powiecie szczycieńskim, w gminie Rozogi.
Spis treści
Opis
Wieś Klon położona na pograniczu mazursko-kurpiowskim ma układ ulicówki, której zabudowa ustawiona była wzdłuż jednej ulicy. W Klonie domy ustawione są szczytem do drogi. Takie ustawienie kiedyś dominowało na Mazurach, a obecnie jest rzadko spotykane. Klon jest obecnie największym i najcenniejszym na Mazurach oraz w skali kraju zespołem tradycyjnej zwartej drewnianej zabudowy z końca XIX wieku. W latach 70. XX wieku został wpisany do rejestru zabytków ówczesnego województwa olsztyńskiego.
Wieś szkatułowa, lokowana 1645 roku na ówczesnych 56 włókach gruntu (około 1000 ha). Jedna z niewielu wsi na Mazurach o przewadze katolików. W 1893 roku wieś zniszczył pożar. Zarówno I i II wojnę światową wieś przetrwała bez większych strat w zabudowie. Po drugiej wojnie rozpoczęły się jednak procesy dewastacji zabudowy wsi, które trwają nadal. Do dziś zachowało się około 40 drewnianych chałup różnych typów i w różnym wieku oraz skromnych zabudowań gospodarczych stodół i obór. To stanowi zaledwie połowę tego, co było tuż po wojnie. Jest tu jedna z ostatnich na Mazurach zachowana in situ chałupa z podcieniem szczytowym. Istnieją archaiczne domy, które pod wspólnym dachem kryją pomieszczenia inwentarskie i pomieszczenia mieszkalne. Jest także przykład domu w postaci chałupy z dachem półszczytowym, charakterystycznym dla Podhala. Katolicyzm mieszkańców wsi przejawiał się tym, że niemal wszystkie domy zostały przyozdobione drewnianymi krzyżami.
Ciekawostki
Wieś wyróżnia się także tym, że posiada dwie świątynie. W środku wsi znajduje się murowany z granitu polnego i cegły kościół katolicki z 1866 roku. W pewnym oddaleniu od niego znajduje się murowany, z drewnianą wieżą zbór protestancki z okresu międzywojennego. Obecnie jest nieczynny i zniszczony, wewnątrz zachowały się niektóre elementy wyposażenia.
Przed budynkiem dawnej szkoły stoi pomnik upamiętniający mieszkańców wsi, którzy zginęli w czasie I wojny światowej.
We wsi dwie kapliczki. Jedna o charakterze przydrożnym na początku wsi od strony wjazdu z Rozog, a druga, o cechach stylowych neogotyckich, wzniesiona w sąsiedztwie kościoła.
Galeria zdjęć
Bibliografia
Toeppen Max, Historia Mazur, Olsztyn 1995.
Warmia i Mazury. Przewodnik, Olsztyn 1993.