Burkat: Różnice pomiędzy wersjami
[wersja zweryfikowana] | [wersja zweryfikowana] |
(→Zabytki) |
|||
(Nie pokazano 8 wersji utworzonych przez 3 użytkowników) | |||
Linia 4: | Linia 4: | ||
|flaga wsi = | |flaga wsi = | ||
|herb artykuł = | |herb artykuł = | ||
− | |dopełniacz wsi = | + | |dopełniacz wsi = Burkata |
− | |zdjęcie = | + | |zdjęcie = Burkat.jpg |
− | |opis zdjęcia = | + | |opis zdjęcia = Szkoła w Burkacie.<br>Źródło: [http://www.szkolnictwo.pl/index.php?id=PB5814 www.szkolnictwo.pl] [16.07.2014] |
− | |rodzaj miejscowości = | + | |rodzaj miejscowości = wieś sołecka |
|województwo = warmińsko-mazurskie | |województwo = warmińsko-mazurskie | ||
|powiat = działdowski | |powiat = działdowski | ||
Linia 29: | Linia 29: | ||
|www = | |www = | ||
}}<br/> | }}<br/> | ||
− | ''' Burkat ''' (niem. ''Borchersdorf'') – | + | ''' Burkat ''' (niem. ''Borchersdorf'') – wieś sołecka położona w [[Województwo warmińsko-mazurskie|województwie warmińsko–mazurskim]], w [[Powiat działdowski|powiecie działdowskim]], w [[Działdowo (gmina wiejska)|gminie Działdowo]]. W latach 1975–1998 miejscowość należała [[Podział administracyjny|administracyjnie]] do [[Województwo ciechanowskie|województwa ciechanowskiego]]. Miejscowość w 2010 roku liczyła 438 mieszkańców. Obecnie funkcję sołtysa sprawuje [[Krystyna Wasiak]]<ref>[http://gminadzialdowo.pl/asp/pl_start.asp?typ=14&menu=24&strona=1&prywatnosc=tak Strona Urzędu Gminy w Działdowie] </ref>. |
− | + | <br/><br/> | |
− | Miejscowość w 2010 roku liczyła 438 mieszkańców. Obecnie funkcję sołtysa sprawuje [[ | ||
− | |||
− | <br/> | ||
== Położenie == | == Położenie == | ||
− | Wieś położona jest w południowej części województwa | + | Wieś położona jest w południowej części województwa warmińsko–mazurskiego, na pograniczu [[Pojezierze Mazurskie|Pojezierza Mazurskiego]] i Niziny Mazowieckiej, 4 km na północ od [[Działdowo|Działdowa]]; przebiega przez nią droga wojewódzka nr 542 oraz linia kolejowa Działdowo – [[Nowe Miasto Lubawskie]] i [[Lubawa]]. |
− | |||
<br/> | <br/> | ||
== Dzieje miejscowości == | == Dzieje miejscowości == | ||
− | Wieś powstała w ramach kolonizacji południowych terenów państwa [[Zakon Krzyżacki|Zakonu Krzyżackiego]]. Dokładna data jej założenia nie jest znana, ale z pewnością istniała już przed 1350 rokiem. Jej nazwa wywodzi się być może od imienia Burhardt lub od ptaka burkata z rodziny sokołowatych, używanego do polowań. W połowie XVI wieku wieś wchodziła w skład rozległych włości Fryderyka von Oelsnitza, który mieszkał w nieistniejącym już dworze w Burkacie | + | Wieś powstała w ramach kolonizacji południowych terenów państwa [[Zakon Krzyżacki|Zakonu Krzyżackiego]]. Dokładna data jej założenia nie jest znana, ale wieś z pewnością istniała już przed 1350 rokiem. Jej nazwa wywodzi się być może od imienia Burhardt lub od ptaka burkata z rodziny sokołowatych, używanego do polowań. W połowie XVI wieku wieś wchodziła w skład rozległych włości [[Fryderyk von Oelsnitz |Fryderyka von Oelsnitza]], który mieszkał w nieistniejącym już dworze w Burkacie. |
− | |||
− | |||
− | + | Kościół we wsi został wybudowany już w XIV wieku. Zniszczony podczas wojen polsko–krzyżackich w następnym stuleciu, został odbudowany, a w XVI wieku stał się świątynią ewangelicką. Został rozebrany w 1821 roku, a w połowie XIX wieku wzniesiono nowy kościół w stylu neogotyckim. | |
− | + | Szkoła w Burkacie istniała już przed 1712 rokiem, kiedy to uczęszczało do niej 30 dzieci. Mieściła się w budynku zbudowanym z kamienia i krytym słomą; połowę zajmowała klasa i mieszkanie nauczyciela, a połowę stanowiło pomieszczenie gospodarcze, w którym trzymano bydło i składowano opał. Budynek został rozebrany w 1864 roku i zastąpiony nowym, który z kolei spłonął. Następny budynek w dalszym ciągu był jednoklasowy; drugą klasę dobudowano przed wybuchem [[I wojna światowa na Warmii i Mazurach|I wojny światowej]]. | |
+ | Rozwój wsi znacznie przyspieszył po wybudowaniu szosy z Działdowa do [[Dąbrówno|Dąbrówna]] (1860) oraz stacji kolejowej na linii Mława – Malbork (1877). Burkat nie ucierpiał podczas działań wojennych w latach 1914-1918. Po I wojnie światowej na mocy Traktatu Wersalskiego wieś – wraz z całą Działdowszczyzną – przyznana została Rzeczpospolitej Polskiej. W 1939 roku znalazła się pod okupacją niemiecką. Od połowy lat 50. Burkat był siedzibą [[Gromada Burkat|gromady]]. | ||
− | |||
− | + | Liczba mieszkańców w poszczególnych latach: | |
− | + | *1857 r. – 313 osób | |
− | + | *1931 r. – 528 osób | |
== Kultura == | == Kultura == | ||
Na terenie wsi działa [[Gminna Biblioteka Publiczna w Burkacie| Gminna Biblioteka Publiczna]]. Placówka organizuje szereg imprez, w tym spotkania autorskie z pisarzami, poetami, ciekawymi ludźmi oraz tzw. [[Biesiady Poetyckie w Burkacie|Biesiady Poetyckie]]. | Na terenie wsi działa [[Gminna Biblioteka Publiczna w Burkacie| Gminna Biblioteka Publiczna]]. Placówka organizuje szereg imprez, w tym spotkania autorskie z pisarzami, poetami, ciekawymi ludźmi oraz tzw. [[Biesiady Poetyckie w Burkacie|Biesiady Poetyckie]]. | ||
− | |||
<br/> | <br/> | ||
== Religia == | == Religia == | ||
Znajdujący się we wsi [[Kościół pw. Narodzenia Najświętszej Maryi Panny i Trójcy Świętej w Burkacie |kościół filialny]] należy do [[Parafia pw. św. Wojciecha w Działdowie | parafii rzymskokatolickiej pw. św. Wojciecha w Działdowie]]. | Znajdujący się we wsi [[Kościół pw. Narodzenia Najświętszej Maryi Panny i Trójcy Świętej w Burkacie |kościół filialny]] należy do [[Parafia pw. św. Wojciecha w Działdowie | parafii rzymskokatolickiej pw. św. Wojciecha w Działdowie]]. | ||
− | |||
<br/> | <br/> | ||
== Szkolnictwo == | == Szkolnictwo == | ||
− | *[[Publiczne Gimnazjum im. Kazimierza Górskiego w Burkacie]] | + | *[[Gimnazjum w Burkacie |Publiczne Gimnazjum im. Kazimierza Górskiego w Burkacie]] |
− | |||
− | |||
== Ludzie związani z miejscowością == | == Ludzie związani z miejscowością == | ||
− | *[[lkwim:Bogumiła Stachowiak |Bogumiła Stachowiak]] | + | *[[lkwim:Bogumiła Stachowiak |Bogumiła Stachowiak]] – (ur. 1945) – bibliotekarka, poetka, kronikarka, regionalistka |
− | *[[lkwim:Hieronim Skurpski|Hieronim Skurpski]] ( | + | *[[lkwim:Hieronim Skurpski|Hieronim Skurpski]] (1914–2006) – urodzony w [[Skurpie|Skurpiach]], malarz, rysownik, historyk sztuki, działacz kulturalny; wykonał polichromię w kościele w Burkacie w 1933 roku |
− | |||
− | |||
== Zabytki == | == Zabytki == | ||
− | *[[Kościół pw. Narodzenia Najświętszej Maryi Panny i Trójcy Świętej w Burkacie| | + | *[[Kościół pw. Narodzenia Najświętszej Maryi Panny i Trójcy Świętej w Burkacie|kościół neogotycki]] z lat 1854–1856, murowany z kamienia i czerwonej cegły |
− | * | + | *budynek szkoły z pierwszej ćwierci XX wieku, murowany z czerwonej cegły |
− | * | + | *budynek Straży Pożarnej z pierwszej ćwierci XX wieku, murowany z czerwonej cegły |
− | * | + | *dom mieszkalny z około 1900 roku, murowany |
− | * | + | *cmentarz ewangelicki, położony za szkołą, własność parafii ewangelickiej |
− | * | + | *cmentarz ewangelicki, położony za wsią, przy drodze do [[Uzdowo|Uzdowa]], własność parafii ewangelickiej |
− | |||
− | |||
== Bibliografia == | == Bibliografia == | ||
− | + | ''Działdowo. Z dziejów miasta i powiatu'', red. Wanda Korycka, Olsztyn 1966.<br/> | |
− | + | Orłowicz Mieczysław, ''Ilustrowany przewodnik po Mazurach Pruskich i Warmii'', Na nowo podali do druku Grzegorz Jasiński, Andrzej Rzempołuch, Robert Traba, Olsztyn 1991.<br/> | |
− | + | ''Statistisch-Topographisches Adreß-Handbuch von Ostpreussen, Commission bei Wilhelm Koch'', Königsberg 1857.<br/> | |
− | + | ''Warmia i Mazury. Przewodnik ilustrowany'', red. Marcin Kuleszo, Barbara Wojczulanis, Olsztyn 2001.<br/> | |
− | + | [http://www.dzialdowo.ug.gov.pl/ Strona Urzędu Gminy w Działdowie] [12.11.2013]<br/> | |
− | + | [http://www.stat.gov.pl/bdl/app/samorzad_m.dims| Bank Danych Lokalnych GUS] [12.11.2013]<br/> | |
− | + | [http://www.verwaltungsgeschichte.de/neidenburg.html| Verwaltungsgeschichte] [12.11.2013]<br/> | |
− | <br/> | + | [http://www.szkolnictwo.pl/ Szkolnictwo.pl] [16.07.2014] |
{{Przypisy}} | {{Przypisy}} |
Aktualna wersja na dzień 09:43, 11 maj 2016
Burkat | |
| |
Szkoła w Burkacie.
Źródło: www.szkolnictwo.pl [16.07.2014] | |
Rodzaj miejscowości | wieś sołecka |
Państwo | Polska |
Województwo | warmińsko-mazurskie |
Powiat | działdowski |
Gmina | Działdowo |
Liczba ludności (2010) | 438 |
{{#invoke:Koordynaty|szablon}} |
Burkat (niem. Borchersdorf) – wieś sołecka położona w województwie warmińsko–mazurskim, w powiecie działdowskim, w gminie Działdowo. W latach 1975–1998 miejscowość należała administracyjnie do województwa ciechanowskiego. Miejscowość w 2010 roku liczyła 438 mieszkańców. Obecnie funkcję sołtysa sprawuje Krystyna Wasiak[1].
Spis treści
Położenie
Wieś położona jest w południowej części województwa warmińsko–mazurskiego, na pograniczu Pojezierza Mazurskiego i Niziny Mazowieckiej, 4 km na północ od Działdowa; przebiega przez nią droga wojewódzka nr 542 oraz linia kolejowa Działdowo – Nowe Miasto Lubawskie i Lubawa.
Dzieje miejscowości
Wieś powstała w ramach kolonizacji południowych terenów państwa Zakonu Krzyżackiego. Dokładna data jej założenia nie jest znana, ale wieś z pewnością istniała już przed 1350 rokiem. Jej nazwa wywodzi się być może od imienia Burhardt lub od ptaka burkata z rodziny sokołowatych, używanego do polowań. W połowie XVI wieku wieś wchodziła w skład rozległych włości Fryderyka von Oelsnitza, który mieszkał w nieistniejącym już dworze w Burkacie.
Kościół we wsi został wybudowany już w XIV wieku. Zniszczony podczas wojen polsko–krzyżackich w następnym stuleciu, został odbudowany, a w XVI wieku stał się świątynią ewangelicką. Został rozebrany w 1821 roku, a w połowie XIX wieku wzniesiono nowy kościół w stylu neogotyckim.
Szkoła w Burkacie istniała już przed 1712 rokiem, kiedy to uczęszczało do niej 30 dzieci. Mieściła się w budynku zbudowanym z kamienia i krytym słomą; połowę zajmowała klasa i mieszkanie nauczyciela, a połowę stanowiło pomieszczenie gospodarcze, w którym trzymano bydło i składowano opał. Budynek został rozebrany w 1864 roku i zastąpiony nowym, który z kolei spłonął. Następny budynek w dalszym ciągu był jednoklasowy; drugą klasę dobudowano przed wybuchem I wojny światowej.
Rozwój wsi znacznie przyspieszył po wybudowaniu szosy z Działdowa do Dąbrówna (1860) oraz stacji kolejowej na linii Mława – Malbork (1877). Burkat nie ucierpiał podczas działań wojennych w latach 1914-1918. Po I wojnie światowej na mocy Traktatu Wersalskiego wieś – wraz z całą Działdowszczyzną – przyznana została Rzeczpospolitej Polskiej. W 1939 roku znalazła się pod okupacją niemiecką. Od połowy lat 50. Burkat był siedzibą gromady.
Liczba mieszkańców w poszczególnych latach:
- 1857 r. – 313 osób
- 1931 r. – 528 osób
Kultura
Na terenie wsi działa Gminna Biblioteka Publiczna. Placówka organizuje szereg imprez, w tym spotkania autorskie z pisarzami, poetami, ciekawymi ludźmi oraz tzw. Biesiady Poetyckie.
Religia
Znajdujący się we wsi kościół filialny należy do parafii rzymskokatolickiej pw. św. Wojciecha w Działdowie.
Szkolnictwo
Ludzie związani z miejscowością
- Bogumiła Stachowiak – (ur. 1945) – bibliotekarka, poetka, kronikarka, regionalistka
- Hieronim Skurpski (1914–2006) – urodzony w Skurpiach, malarz, rysownik, historyk sztuki, działacz kulturalny; wykonał polichromię w kościele w Burkacie w 1933 roku
Zabytki
- kościół neogotycki z lat 1854–1856, murowany z kamienia i czerwonej cegły
- budynek szkoły z pierwszej ćwierci XX wieku, murowany z czerwonej cegły
- budynek Straży Pożarnej z pierwszej ćwierci XX wieku, murowany z czerwonej cegły
- dom mieszkalny z około 1900 roku, murowany
- cmentarz ewangelicki, położony za szkołą, własność parafii ewangelickiej
- cmentarz ewangelicki, położony za wsią, przy drodze do Uzdowa, własność parafii ewangelickiej
Bibliografia
Działdowo. Z dziejów miasta i powiatu, red. Wanda Korycka, Olsztyn 1966.
Orłowicz Mieczysław, Ilustrowany przewodnik po Mazurach Pruskich i Warmii, Na nowo podali do druku Grzegorz Jasiński, Andrzej Rzempołuch, Robert Traba, Olsztyn 1991.
Statistisch-Topographisches Adreß-Handbuch von Ostpreussen, Commission bei Wilhelm Koch, Königsberg 1857.
Warmia i Mazury. Przewodnik ilustrowany, red. Marcin Kuleszo, Barbara Wojczulanis, Olsztyn 2001.
Strona Urzędu Gminy w Działdowie [12.11.2013]
Bank Danych Lokalnych GUS [12.11.2013]
Verwaltungsgeschichte [12.11.2013]
Szkolnictwo.pl [16.07.2014]
Przypisy