Szwarcenowo: Różnice pomiędzy wersjami
| [wersja zweryfikowana] | [wersja zweryfikowana] |
| (Nie pokazano 3 wersji utworzonych przez 3 użytkowników) | |||
| Linia 6: | Linia 6: | ||
|dopełniacz wsi = Szwarcenowa | |dopełniacz wsi = Szwarcenowa | ||
|zdjęcie = Cmentarz w Szwarcenowie.jpg | |zdjęcie = Cmentarz w Szwarcenowie.jpg | ||
| − | |opis zdjęcia = Cmentarz w Szwarcenowie [http://www.gminabiskupiec.pl/ | + | |opis zdjęcia = Cmentarz w Szwarcenowie. Źródło: [http://www.gminabiskupiec.pl/asp/pl_start.asp?typ=14&sub=6&subsub=25&menu=128&strona=1 www.gminabiskupiec.pl] [12.09.2013] |
|rodzaj miejscowości = wieś sołecka | |rodzaj miejscowości = wieś sołecka | ||
|województwo = warmińsko-mazurskie | |województwo = warmińsko-mazurskie | ||
| Linia 29: | Linia 29: | ||
|www = | |www = | ||
}}<br/> | }}<br/> | ||
| − | '''Szwarcenowo''' (niem.''Schwarzenau'') – wieś sołecka położona w [[Województwo warmińsko-mazurskie| województwie warmińsko–mazurskim]], w [[Powiat nowomiejski |powiecie nowomiejskim]], w [[Biskupiec (gmina wiejska)|gminie Biskupiec ]]. W latach 1975–1998 miejscowość [[Podział administracyjny |administracyjnie]] należała do województwa toruńskiego. W 2010 roku wieś liczyła 654 mieszkańców. Obecnie funkcję sołtysa pełni [[ | + | '''Szwarcenowo''' (niem.''Schwarzenau'') – wieś sołecka położona w [[Województwo warmińsko-mazurskie| województwie warmińsko–mazurskim]], w [[Powiat nowomiejski |powiecie nowomiejskim]], w [[Biskupiec (gmina wiejska)|gminie Biskupiec ]]. W latach 1975–1998 miejscowość [[Podział administracyjny |administracyjnie]] należała do województwa toruńskiego. W 2010 roku wieś liczyła 654 mieszkańców. Obecnie funkcję sołtysa pełni [[Irena Klinicka]]<ref>[http://www.gminabiskupiec.pl/asp/pl_start.asp?typ=14&sub=6&menu=230&strona=1 Strona Gminy Biskupiec] </ref>. |
<br/><br/> | <br/><br/> | ||
| − | + | [[File:Kościół w Szwarcenowie.jpg|thumb|right|290px|Kościół w Szwarcenowie. Źródło: [http://www.gminabiskupiec.pl/asp/pl_start.asp?typ=14&sub=6&subsub=25&menu=128&strona=1 www.gminabiskupiec.pl] [12.09.2013] ]] | |
==Położenie== | ==Położenie== | ||
Miejscowość położona jest przy jeziorze [[Jezioro Trupel| Trupel]], w odległości ok. 6 km od [[Biskupiec| Biskupca]]. | Miejscowość położona jest przy jeziorze [[Jezioro Trupel| Trupel]], w odległości ok. 6 km od [[Biskupiec| Biskupca]]. | ||
| Linia 38: | Linia 38: | ||
== Dzieje miejscowości == | == Dzieje miejscowości == | ||
Pierwsze informacje o wsi pojawiły się w 1320 r. i podały, że wieś graniczyła z miejscowości [[Wonna]]. Nieznana jest dokładna data lokacji ani etymologia nazwy miejscowości. Nazwa Szwarcenowo ustaliła się w XVII w. W początkowym okresie funkcjonowania miejscowość administracyjnie należała do [[Komturstwo dzierzgońskie| komturstwa dzierzgońskiego]]. W 1437 r. należała do [[Zakon Krzyżacki |Zakonu Krzyżackiego]] ([[Wójtostwo bratiańskie| wójtostwo bratiańskie]]), a w 1467 do Wilkanowskiego, który otrzymał ją w zamian za zrzeczenie się dóbr niborskich. W 1472 r. Kazimierz Jagielończyk podarował majątek [[Ludwik Mortęski |Ludwikowi Mortęskiemu]]. W 1557 r. Zygmunt August przekazał wieś [[Jan Działyński| Janowi Działyńskiemu]]. Wiadomo również, że w XIV w. erygowano tutaj parafię. Przed [[I wojna światowa na Warmii i Mazurach| wojną]] istniał tutaj bank, wiatrak, piekarnia, kuźnia, zakład szewski, mleczarnia, świetlica i poczta. W 1885 r. było tutaj 90 domów, 165 [[Dym |dymów]]. We wsi mieszkały 832 osoby, w tym 689 katolików, 138 ewangelików i 5 Żydów. W tym czasie funkcjonowała szkoła z jedną klasą ewangelicką i dwiema katolickimi. Na terenie miejscowości działały dwa wiatraki i młyn. Od 1861 r. rozpoczęło działalność bractwo trzeźwości. W okresie [[II wojna światowa na Warmii i Mazurach| II wojny światow na terenie wsi żołnierze Armii Czerwonej zabili 5 osób. Po wojnie w 1945 r. Szwarcenowo weszło w skład [[Powiat nowomiejski |powiatu nowomiejskiego]]. Z instytucji ostały się z w nim jedynie wiatrak i kuźnia do 1950 r., świetlica i mleczarnia do 1970 r. Nie zachowała się informacja o kształcie zabudowy wiejskiej. | Pierwsze informacje o wsi pojawiły się w 1320 r. i podały, że wieś graniczyła z miejscowości [[Wonna]]. Nieznana jest dokładna data lokacji ani etymologia nazwy miejscowości. Nazwa Szwarcenowo ustaliła się w XVII w. W początkowym okresie funkcjonowania miejscowość administracyjnie należała do [[Komturstwo dzierzgońskie| komturstwa dzierzgońskiego]]. W 1437 r. należała do [[Zakon Krzyżacki |Zakonu Krzyżackiego]] ([[Wójtostwo bratiańskie| wójtostwo bratiańskie]]), a w 1467 do Wilkanowskiego, który otrzymał ją w zamian za zrzeczenie się dóbr niborskich. W 1472 r. Kazimierz Jagielończyk podarował majątek [[Ludwik Mortęski |Ludwikowi Mortęskiemu]]. W 1557 r. Zygmunt August przekazał wieś [[Jan Działyński| Janowi Działyńskiemu]]. Wiadomo również, że w XIV w. erygowano tutaj parafię. Przed [[I wojna światowa na Warmii i Mazurach| wojną]] istniał tutaj bank, wiatrak, piekarnia, kuźnia, zakład szewski, mleczarnia, świetlica i poczta. W 1885 r. było tutaj 90 domów, 165 [[Dym |dymów]]. We wsi mieszkały 832 osoby, w tym 689 katolików, 138 ewangelików i 5 Żydów. W tym czasie funkcjonowała szkoła z jedną klasą ewangelicką i dwiema katolickimi. Na terenie miejscowości działały dwa wiatraki i młyn. Od 1861 r. rozpoczęło działalność bractwo trzeźwości. W okresie [[II wojna światowa na Warmii i Mazurach| II wojny światow na terenie wsi żołnierze Armii Czerwonej zabili 5 osób. Po wojnie w 1945 r. Szwarcenowo weszło w skład [[Powiat nowomiejski |powiatu nowomiejskiego]]. Z instytucji ostały się z w nim jedynie wiatrak i kuźnia do 1950 r., świetlica i mleczarnia do 1970 r. Nie zachowała się informacja o kształcie zabudowy wiejskiej. | ||
| − | |||
| − | |||
== Gospodarka == | == Gospodarka == | ||
W Szwarcenowie działa firma P.P.U.H. Ziemar oraz funkcjonują gospodarstwa [[Agroturystyka |agroturystyczne]]. | W Szwarcenowie działa firma P.P.U.H. Ziemar oraz funkcjonują gospodarstwa [[Agroturystyka |agroturystyczne]]. | ||
| Linia 61: | Linia 59: | ||
==Bibliografia== | ==Bibliografia== | ||
| − | + | ''Słownik geograficzny Królestwa Polskiego i innych krajów słowiańskich'', pod red. Bronisława Chlebowskiego, Filipa Sulimierskiego, Władysława Walewskiego, t. XII, Warszawa 1892. <br/> | |
| − | + | [http://stat.gov.pl/bdl/app/samorzad_m.dims/ Bank Danych Lokalnych GUS] [12.09.2013]<br/> | |
| − | + | [http://www.gminabiskupiec.pl/ Strona Gminy Biskupiec] [12.09.2013] | |
{{Przypisy}} | {{Przypisy}} | ||
Aktualna wersja na dzień 09:00, 9 maj 2016
| Szwarcenowo | |
| | |
![Cmentarz w Szwarcenowie. Źródło: www.gminabiskupiec.pl [12.09.2013]](/index.php/Plik:Cmentarz_w_Szwarcenowie.jpg) Cmentarz w Szwarcenowie. Źródło: www.gminabiskupiec.pl [12.09.2013]
| |
| Rodzaj miejscowości | wieś sołecka |
| Państwo |  Polska
|
| Województwo | warmińsko-mazurskie |
| Powiat | nowomiejski |
| Gmina | Biskupiec |
| Sołectwo | Szwarcenowo |
| Liczba ludności (2010) | 654 |
| Strefa numeracyjna | (+48) 56 |
| Tablice rejestracyjne | NNM |
| Położenie na mapie województwa warmińsko-mazurskiego   Szwarcenowo | |
| Położenie na mapie Polski  Szwarcenowo | |
{{#invoke:Koordynaty|szablon}} | |
Szwarcenowo (niem.Schwarzenau) – wieś sołecka położona w województwie warmińsko–mazurskim, w powiecie nowomiejskim, w gminie Biskupiec . W latach 1975–1998 miejscowość administracyjnie należała do województwa toruńskiego. W 2010 roku wieś liczyła 654 mieszkańców. Obecnie funkcję sołtysa pełni Irena Klinicka[1].
Spis treści
Położenie
Miejscowość położona jest przy jeziorze Trupel, w odległości ok. 6 km od Biskupca.
Dzieje miejscowości
Pierwsze informacje o wsi pojawiły się w 1320 r. i podały, że wieś graniczyła z miejscowości Wonna. Nieznana jest dokładna data lokacji ani etymologia nazwy miejscowości. Nazwa Szwarcenowo ustaliła się w XVII w. W początkowym okresie funkcjonowania miejscowość administracyjnie należała do komturstwa dzierzgońskiego. W 1437 r. należała do Zakonu Krzyżackiego ( wójtostwo bratiańskie), a w 1467 do Wilkanowskiego, który otrzymał ją w zamian za zrzeczenie się dóbr niborskich. W 1472 r. Kazimierz Jagielończyk podarował majątek Ludwikowi Mortęskiemu. W 1557 r. Zygmunt August przekazał wieś Janowi Działyńskiemu. Wiadomo również, że w XIV w. erygowano tutaj parafię. Przed wojną istniał tutaj bank, wiatrak, piekarnia, kuźnia, zakład szewski, mleczarnia, świetlica i poczta. W 1885 r. było tutaj 90 domów, 165 dymów. We wsi mieszkały 832 osoby, w tym 689 katolików, 138 ewangelików i 5 Żydów. W tym czasie funkcjonowała szkoła z jedną klasą ewangelicką i dwiema katolickimi. Na terenie miejscowości działały dwa wiatraki i młyn. Od 1861 r. rozpoczęło działalność bractwo trzeźwości. W okresie [[II wojna światowa na Warmii i Mazurach| II wojny światow na terenie wsi żołnierze Armii Czerwonej zabili 5 osób. Po wojnie w 1945 r. Szwarcenowo weszło w skład powiatu nowomiejskiego. Z instytucji ostały się z w nim jedynie wiatrak i kuźnia do 1950 r., świetlica i mleczarnia do 1970 r. Nie zachowała się informacja o kształcie zabudowy wiejskiej.
Gospodarka
W Szwarcenowie działa firma P.P.U.H. Ziemar oraz funkcjonują gospodarstwa agroturystyczne.
Szkolnictwo
Religia
We wsi znajduje się siedziba parafii rzymskokatolickiej.
Zabytki
- kościół z I połowy XVIII w.
- rzymskokatolicki cmentarz parafialny z II połowy XIX w.
- przykościelny cmentarz rzymskokatolicki z II połowy XIX w.
- cmentarz ewangelicki z II połowy XIX w.
- dwie drewniane chaty z I połowy XIX w.
- przedwojenna szkoła podstawowa
- zabudowa gospodarcza na tyłach plebani
Bibliografia
Słownik geograficzny Królestwa Polskiego i innych krajów słowiańskich, pod red. Bronisława Chlebowskiego, Filipa Sulimierskiego, Władysława Walewskiego, t. XII, Warszawa 1892.
Bank Danych Lokalnych GUS [12.09.2013]
Strona Gminy Biskupiec [12.09.2013]
