Zajdy

Zajdy
Rodzaj miejscowości	wieś sołecka
Państwo	Polska
Województwo	warmińsko-mazurskie
Powiat	olecki
Gmina	Olecko
Liczba ludności (2010)	159
Położenie wsi 220px|Położenie wsi
Położenie na mapie województwa warmińsko-mazurskiego Zajdy
Położenie na mapie Polski Zajdy
{{#invoke:Koordynaty|szablon}}

Zajdy (niem. Sayden, od 1938 r. Saiden) – wieś sołecka położona w województwie warmińsko–mazurskim, w powiecie oleckim, w gminie Olecko. W latach 1975–1998 miejscowość należała administracyjnie do województwa suwalskiego. W latach 1999–2001 wieś wchodziła w skład powiatu olecko–gołdapskiego. W 2010 roku liczyła 159 mieszkańców. Obecnie funkcję sołtysa sprawuje Krzysztof Klimaszewski.

Położenie

Wieś położona jest w północno–wschodniej części województwa warmińsko–mazurskiego, na Pojezierzu Ełckim, nad jeziorem Zajdy i na północ od jeziora Kukowino, 9 km na południowy zachód od Olecka i na zachód od drogi krajowej nr 65.

Dzieje miejscowości

Wieś powstała w ramach kolonizacji północno–wschodnich terenów Prus Książęcych. Trudno jest ustalić dokładną datę jej założenia. Z całą pewnością istniała już przed rokiem 1557 jako wieś czynszowa. W tym czasie sołtys posiadał sześć łanów, a chłopi gospodarzyli na 60 łanach - była to zatem jedna z większych wsi w okolicy. W tym samym roku mieszkaniec Zajd, niejaki Maciej Biały, zakupił jeden łan w Gordejkach i został tam jednym z sołtysów. Zajdy należały do parafii ewangelickiej w Gąskach.

Szkoła w Zajdach (data założenia nie jest znana) w 1935 roku zatrudniała dwóch nauczycieli, a uczęszczało do niej w ośmiu klasach łącznie 80 dzieci. Po II wojnie światowej uruchomiono ją ponownie w sierpniu 1945 roku jako jedną z pierwszych w powiecie oleckim; zatrudnionych w niej było dwóch nauczycieli.

Liczba mieszkańców w poszczególnych latach:

• 1857 r. - 422 osoby

• 1933 r. - 477 osób

• 1939 r. - 405 osób

Religia

Wieś znajduje się na terenie parafii rzymskokatolickiej w Gąskach.

Zabytki

• zespół budynków szkolnych z początku XX wieku: szkoła i budynek gospodarczy (obecnie dom nr 19)
• zespół budynków szkolnych z lat 30. XX wieku: szkoła i budynek gospodarczy (obecnie dom nr 17)
• cmentarz ewangelicki z XIX wieku, w lesie
• mogiła zbiorowa żołnierzy armii niemieckiej z okresu I wojny światowej

Bibliografia

Achremczyk Stanisław, Historia Warmii i Mazur, t. 1, Olsztyn 2011.
Olecko. Z dziejów miasta i powiatu, red. Andrzej Wakar i in., Olsztyn 1974.
Statistisch-Topographisches Adreß-Handbuch von Ostpreussen, Commission bei Wilhelm Koch, Königsberg 1857.
Strona Urzędu Miasta i Gminy Olecko [12.11.2013]
Bank Danych Lokalnych GUS [12.11.2013]
Vervaltugsgeschichte [12.11.2013]