Parafia Ewangelicko-Augsburska w Kętrzynie: Różnice pomiędzy wersjami

Z Encyklopedia Warmii i Mazur
Skocz do: nawigacja, szukaj
[wersja nieprzejrzana][wersja zweryfikowana]
(→‎Historia parafii)
m (Zastępowanie tekstu - "Kler parafialny" na "Duchowni parafii")
 
(Nie pokazano 27 wersji utworzonych przez 7 użytkowników)
Linia 1: Linia 1:
−
 
 
{{Parafia infobox
 
{{Parafia infobox
 
  |nazwa                  = Parafia Ewangelicko-Augsburska w Kętrzynie
 
  |nazwa                  = Parafia Ewangelicko-Augsburska w Kętrzynie
 
  |grafika                = Ewangelicka-Kętrzyn.jpg
 
  |grafika                = Ewangelicka-Kętrzyn.jpg
−
  |podpis grafiki          = Kościół parafialny, źródło: http://www.wikipedia.pl, 17.12.2013.  
+
  |podpis grafiki          = Kościół parafialny.<br>Fot. Serdelll. Źródło: [http://commons.wikimedia.org/wiki/File:Kętrzyn_św.Jana.jpg Commons Wikimedia], 17.12.2013.  
 
  |siedziba                = Kętrzyn
 
  |siedziba                = Kętrzyn
 
  |adres                  = ul. Zjazdowa 15, 11-400 Kętrzyn
 
  |adres                  = ul. Zjazdowa 15, 11-400 Kętrzyn
Linia 17: Linia 16:
 
  |obiekt sakralny        = Kościół Ewangelicko-Augsburski w Kętrzynie
 
  |obiekt sakralny        = Kościół Ewangelicko-Augsburski w Kętrzynie
 
  |dzień wspomnienia      =  
 
  |dzień wspomnienia      =  
−
  |www                    = http://www.ketrzyn.luteranie.pl
+
  |www                    = [http://www.ketrzyn.luteranie.pl Parafia w Kętrzynie]
 
}}<br/>
 
}}<br/>
−
 
+
''' Parafia Ewangelicko-Augsburska w Kętrzynie ''' – ewangelicko-augsburska parafia należąca do [[diecezja mazurska |diecezji mazurskiej]]. Erygowana w XVI w. Mieści się przy ul. Zjazdowej 15 w [[Kętrzyn|Kętrzynie]].  
−
''' Parafia Ewangelicko-Augsburska w Kętrzynie ''' – [[Ewangelicko-Augsburska]] parafia należąca do [[diecezja mazurska | diecezji mazurskiej]]. Erygowana w XVI w. Mieści się przy ul. Zjazdowej 15 w [[Kętrzyn|Kętrzynie]].  
 
 
<br/><br/>
 
<br/><br/>
  
 
== Historia parafii ==
 
== Historia parafii ==
−
Na dawnym cmentarzu miejskim tuż obok Kościoła parafialnego Św. Jerzego (były Kościół Ewangelicki) ok. 1480 r. wybudowano obszerną kaplicę tzw. dom modlitwy (obecny Kościół Ewangelicki). Ten mały kościół, nazywany też „polskim kościołem”, stoi jakby na uboczu, w cieniu kościoła św. Jerzego. Uosabia on znaczną część historii Kętrzyna, ma także interesujący wystrój wnętrza.
 
  
 +
Parafia powstała w XV w. Nabożeństwa odbywały się wówczas w kaplicy. W XVI w. wybudowano tutaj [[lkwim:Kościół pw. św. Jerzego w Kętrzynie |kościół]], w którym nabożeństwa odprawiano w języku polskim. [[lkwim:Kościół pw. św. Jerzego w Kętrzynie|Kościół]] był wielokrotnie przebudowywany. W XVI w. powstała przy nim także szkoła łacińska. Po 1945 r. [[lkwim:Kościół pw. św. Jerzego w Kętrzynie |kościół]] przejęli katolicy. Z boku świątyni wybudowano kaplicę, w której do dziś mieści się parafia. 
 +
<br/>
 +
 +
== Duchowni parafii ==
 +
'''Proboszczowie:'''
 +
 +
(1526-1528) - Christof Meddingen
 +
 +
(1529-1530) - Michael Mauer
 +
 +
(1531-1538) - M. von Drahe
 +
 +
(1539-1549) - Johann Pauli
 +
 +
(1550-1551) -  Bonaventura von Stein
 +
 +
(1552-1566) - Albert Meldius
 +
 +
(1566-1570) - Johann Lidicius Liedtcke
 +
 +
(1571-1575) - Matthias Brew
 +
 +
(1576-1581) - Lazarus Hohensee
 +
 +
(1579-1580) - Michael Wissowatti
 +
 +
(1581-1597) - Caspar Stürmer
 +
 +
(1581-1590) - Michael Pormann
 +
 +
(1597-1607) - Valentin Belendorf
 +
 +
(1597-1603) - Urban Sommer
  
 +
(1608-1616) - Gerhard Roberti
 +
 +
(1616-1642) - Adam Prätorius
 +
 +
(1621-1628) - Johann Stiebnerus
  
−
Przez prawie trzy stulecia budowla związana była z dziejami szkoły łacińskiej, założonej w 1545 r. Albrechta Herzoga.
+
(1641-1644) - Christian Sinnknecht
 +
 +
(1644-1646) - Wilhelm Wtzendorf
 +
 +
(1646-1663) - Christian Walter
 +
 +
(1664-1671) - Reinhold von Derschau
 +
 +
(1671-1674) - Martin Babatius
 +
 +
(1674-1689) - George Heiligendörfer
 +
 +
(1689-1697) - Salomo Jester
 +
 +
(1691-1697) - Gottfried Fröhlich
  
−
W 1546 r. nad pomieszczeniem kościelnym dobudowano drugie piętro dla potrzeb szkoły, gdzie poza dużą klasą znajdowały się mieszkania dla dwóch nauczycieli (wg innych źródeł bursa dla uczniów). Szkoła ta zwana „Królewieckim Gimnazjum” przygotowywała uczniów na Uniwersytet w Królewcu.
+
(1697-1699) - Christoph Heilbrunner
 +
 +
(1699-1703) - Johann Baasel
 +
 +
(1703-1729) - Friedrich Seuberlich
 +
 +
(1704-1710) - Thomas Jacob Rynckowski
  
−
Wtedy też kaplicę przebudowano na kościół, w którym odtąd odbywały się nabożeństwa w języku polskim. Do budynku kościoła przylegał budynek szkolny. Kościół posiadał ściany w stylu renesansowym. W 1565 r. kościół, do którego wejście było od strony zachodniej, przedłużono w kierunku południowym aż do murów obronnych.
+
(1724-1729) - Franz Albrecht Schultz
  
−
W 1630 r., po najeździe Szwedów (26.XI.1628 pod wodzą Butlera) kurator Jerzy Wilhelm zlecił gruntowne odnowienie budynku.
+
(1724-1732) - Daniel Krzossa
  
−
Kolejnego remontu i odnowienia dokonał w 1691 r. ochmistrz Christoph Alexander von Rauschke, który przywrócił dawny wygląd kościołowi i szkole (wzmianka o kościele w kronice miejskiej z r. 1704), przedłużono też kościół w kierunku północnym.
+
(1729-1781) - Andreas Schumann
 +
 +
(1771-1772) - Johann Emanuel Volmer
  
−
W latach 1750-70 przeprowadzono remonty w budynku kościoła. W tym czasie zaproponowano przeniesienie polskich nabożeństw do kościoła św. Jerzego, aby polski kościół przysposobić do powiększenia szkoły łacińskiej. Władze miejskie nie dopuściły do tego. W planach była sprzedaż ołtarza i zamiana ambony na katedrę. Kiedy wreszcie w 1817 r. Gimnazjum otrzymało nowe pomieszczenia, kościół zachował swe wyposażenie. Zlikwidowano piętro i zainstalowano beczkowe sklepienie. W szczytowych ścianach pozostawiono górne małe okna, a pozostałe otwory okienne piętra zamurowano.
+
(1782-1808) - Wilhelm Pisanski
 +
 +
(1782-1800) - Carl Wenzek
  
−
Od 1880 r. kościół polski przeznaczono na naukę dla konfirmantów.
+
(1809-1822) - Ludwig Leopold Hagemann
 +
 +
(1822-1824) - Carl Friedrich Wendland
 +
 +
(1824-1825) - Christian Michael Nietzki
 +
 +
(1825-1840) - Fürchtegott Adolf Kah
 +
 +
(1841-1855) - Friedrich Wilhelm Teodor Driest
 +
 +
(1856-1878) - Carl August Thal
 +
 +
(1879-1891) - Christian Klapp
 +
 +
(1880-1889) - Rudolf Albrecht Chr. Meyer
  
−
Od 1946 r. jest to jedyny w Kętrzynie kościół ewangelicki, kościół św. Jerzego „przechodzi” w ręce katolików.
+
(1892-1893) - Albert Ferd. O. Rudzewski
−
<br/>
+
 +
(1893-1910) - Heinrich Otto K. Borowski
 +
 +
(1911-1913) - Gottfried Julius Doliva
 +
 +
(1914-1930) - Ad. Friedrich M. Plath
 +
 +
(1919-1927) - Hans Georg Borchert
  
−
== Kler parafialny ==
+
(1930-1945) - Wilhelm Gottlieb Gemmel
−
'''Proboszcz:'''
+
 +
(1934-1938) - Karl Sedlag
  
−
ks. Paweł Hause
+
(1945-1952) - Emil Dawid
 +
 +
(1953-1984) - Paweł Bakałarz
 +
 +
(1984-1997) - Rudolf Bażanowski
 +
 +
(od 1997) - Paweł Hause
 
<br/>
 
<br/>
  
Linia 65: Linia 152:
 
== Zobacz też ==
 
== Zobacz też ==
 
[http://diec.mazurska.luteranie.pl/pl/default.html Diecezja mazurska]
 
[http://diec.mazurska.luteranie.pl/pl/default.html Diecezja mazurska]
−
<br/>
+
== Bibliografia ==
 +
''Ewangelicy na Mazurach'', pod red. Erwina Kruka, Olsztyn 2001, 156 ss.<br/>
 +
Grzegorz Jasiński, ''Kościół ewangelicki na Mazurach w XIX w. (1817-1914)'', Olsztyn 2003, 503 ss.<br/>
 +
Korowaj Tadeusz, ''Kętrzyn. Dzieje miasta'', Kętrzyn 2012, 289 ss. <br/>
 +
[http://www.ketrzyn.luteranie.pl Parafia w Kętrzynie], 17.12.2013.
  
−
== Bibliografia ==
 
−
...
 
 
<br/>
 
<br/>
  
−
[[Kategoria: Kościół]][[Kategoria: Parafia]][[Kategoria: Kościół Ewangelicko-Augsburski]][[Kategoria: Diecezja mazurska]]
+
−
[[Użytkownik:Kinlis|Kinlis]] ([[Dyskusja użytkownika:Kinlis|dyskusja]]) 17:45, 30 lis 2013 (CET)
+
[[Kategoria: Kościół ewangelicko-augsburski]]
 +
[[Kategoria: Parafie ewangelicko-augsburskie]]
 +
[[Kategoria: Diecezja mazurska]]
 +
[[Kategoria: Kętrzyn]]
 +
[[Kategoria: Powiat kętrzyński]]
 +
[[Kategoria: Powiat bartoszycki]]
 +
[[Kategoria: 1501-1600]]
 +
[[Kategoria: 1990-]]

Aktualna wersja na dzień 07:29, 28 lip 2015

Parafia Ewangelicko-Augsburska w Kętrzynie
Kościół parafialny.Fot. Serdelll. Źródło: Commons Wikimedia, 17.12.2013.
Kościół parafialny.
Fot. Serdelll. Źródło: Commons Wikimedia, 17.12.2013.
Siedziba Kętrzyn
Adres ul. Zjazdowa 15, 11-400 Kętrzyn
Data powołania XVI w.
Wyznanie protestanckie
Kościół Ewangelicko-Augsburski
Diecezja mazurska
Kościół Kościół Ewangelicko-Augsburski w Kętrzynie
Parafia w Kętrzynie


Parafia Ewangelicko-Augsburska w Kętrzynie – ewangelicko-augsburska parafia należąca do diecezji mazurskiej. Erygowana w XVI w. Mieści się przy ul. Zjazdowej 15 w Kętrzynie.

Historia parafii

Parafia powstała w XV w. Nabożeństwa odbywały się wówczas w kaplicy. W XVI w. wybudowano tutaj kościół, w którym nabożeństwa odprawiano w języku polskim. Kościół był wielokrotnie przebudowywany. W XVI w. powstała przy nim także szkoła łacińska. Po 1945 r. kościół przejęli katolicy. Z boku świątyni wybudowano kaplicę, w której do dziś mieści się parafia.

Duchowni parafii

Proboszczowie:

(1526-1528) - Christof Meddingen

(1529-1530) - Michael Mauer

(1531-1538) - M. von Drahe

(1539-1549) - Johann Pauli

(1550-1551) - Bonaventura von Stein

(1552-1566) - Albert Meldius

(1566-1570) - Johann Lidicius Liedtcke

(1571-1575) - Matthias Brew

(1576-1581) - Lazarus Hohensee

(1579-1580) - Michael Wissowatti

(1581-1597) - Caspar Stürmer

(1581-1590) - Michael Pormann

(1597-1607) - Valentin Belendorf

(1597-1603) - Urban Sommer

(1608-1616) - Gerhard Roberti

(1616-1642) - Adam Prätorius

(1621-1628) - Johann Stiebnerus

(1641-1644) - Christian Sinnknecht

(1644-1646) - Wilhelm Wtzendorf

(1646-1663) - Christian Walter

(1664-1671) - Reinhold von Derschau

(1671-1674) - Martin Babatius

(1674-1689) - George Heiligendörfer

(1689-1697) - Salomo Jester

(1691-1697) - Gottfried Fröhlich

(1697-1699) - Christoph Heilbrunner

(1699-1703) - Johann Baasel

(1703-1729) - Friedrich Seuberlich

(1704-1710) - Thomas Jacob Rynckowski

(1724-1729) - Franz Albrecht Schultz

(1724-1732) - Daniel Krzossa

(1729-1781) - Andreas Schumann

(1771-1772) - Johann Emanuel Volmer

(1782-1808) - Wilhelm Pisanski

(1782-1800) - Carl Wenzek

(1809-1822) - Ludwig Leopold Hagemann

(1822-1824) - Carl Friedrich Wendland

(1824-1825) - Christian Michael Nietzki

(1825-1840) - Fürchtegott Adolf Kah

(1841-1855) - Friedrich Wilhelm Teodor Driest

(1856-1878) - Carl August Thal

(1879-1891) - Christian Klapp

(1880-1889) - Rudolf Albrecht Chr. Meyer

(1892-1893) - Albert Ferd. O. Rudzewski

(1893-1910) - Heinrich Otto K. Borowski

(1911-1913) - Gottfried Julius Doliva

(1914-1930) - Ad. Friedrich M. Plath

(1919-1927) - Hans Georg Borchert

(1930-1945) - Wilhelm Gottlieb Gemmel

(1934-1938) - Karl Sedlag

(1945-1952) - Emil Dawid

(1953-1984) - Paweł Bakałarz

(1984-1997) - Rudolf Bażanowski

(od 1997) - Paweł Hause

Filiały

Filiał w Barcianach

Filiał w Bartoszycach

Filiał w Brzeźnicy

Filiał w Koczarkach

Filiał w Srokowie

Zobacz też

Diecezja mazurska

Bibliografia

Ewangelicy na Mazurach, pod red. Erwina Kruka, Olsztyn 2001, 156 ss.
Grzegorz Jasiński, Kościół ewangelicki na Mazurach w XIX w. (1817-1914), Olsztyn 2003, 503 ss.
Korowaj Tadeusz, Kętrzyn. Dzieje miasta, Kętrzyn 2012, 289 ss.
Parafia w Kętrzynie, 17.12.2013.


Źródło: „http://encyklopedia.warmia.mazury.pl/index.php?title=Parafia_Ewangelicko-Augsburska_w_Kętrzynie&oldid=152060”