Parafia Ewangelicko-Augsburska w Kętrzynie: Różnice pomiędzy wersjami

Z Encyklopedia Warmii i Mazur
Skocz do: nawigacja, szukaj
[wersja nieprzejrzana][wersja zweryfikowana]
(→‎Kler parafialny)
m (Zastępowanie tekstu - "Kler parafialny" na "Duchowni parafii")
 
(Nie pokazano 26 wersji utworzonych przez 7 użytkowników)
Linia 1: Linia 1:
−
 
 
{{Parafia infobox
 
{{Parafia infobox
 
  |nazwa                  = Parafia Ewangelicko-Augsburska w Kętrzynie
 
  |nazwa                  = Parafia Ewangelicko-Augsburska w Kętrzynie
 
  |grafika                = Ewangelicka-Kętrzyn.jpg
 
  |grafika                = Ewangelicka-Kętrzyn.jpg
−
  |podpis grafiki          = Kościół parafialny, źródło: http://www.wikipedia.pl, 17.12.2013.  
+
  |podpis grafiki          = Kościół parafialny.<br>Fot. Serdelll. Źródło: [http://commons.wikimedia.org/wiki/File:Kętrzyn_św.Jana.jpg Commons Wikimedia], 17.12.2013.  
 
  |siedziba                = Kętrzyn
 
  |siedziba                = Kętrzyn
 
  |adres                  = ul. Zjazdowa 15, 11-400 Kętrzyn
 
  |adres                  = ul. Zjazdowa 15, 11-400 Kętrzyn
Linia 17: Linia 16:
 
  |obiekt sakralny        = Kościół Ewangelicko-Augsburski w Kętrzynie
 
  |obiekt sakralny        = Kościół Ewangelicko-Augsburski w Kętrzynie
 
  |dzień wspomnienia      =  
 
  |dzień wspomnienia      =  
−
  |www                    = http://www.ketrzyn.luteranie.pl
+
  |www                    = [http://www.ketrzyn.luteranie.pl Parafia w Kętrzynie]
 
}}<br/>
 
}}<br/>
−
 
+
''' Parafia Ewangelicko-Augsburska w Kętrzynie ''' – ewangelicko-augsburska parafia należąca do [[diecezja mazurska |diecezji mazurskiej]]. Erygowana w XVI w. Mieści się przy ul. Zjazdowej 15 w [[Kętrzyn|Kętrzynie]].  
−
''' Parafia Ewangelicko-Augsburska w Kętrzynie ''' – [[Ewangelicko-Augsburska]] parafia należąca do [[diecezja mazurska | diecezji mazurskiej]]. Erygowana w XVI w. Mieści się przy ul. Zjazdowej 15 w [[Kętrzyn|Kętrzynie]].  
 
 
<br/><br/>
 
<br/><br/>
  
 
== Historia parafii ==
 
== Historia parafii ==
−
Na dawnym cmentarzu miejskim tuż obok Kościoła parafialnego Św. Jerzego (były Kościół Ewangelicki) ok. 1480 r. wybudowano obszerną kaplicę tzw. dom modlitwy (obecny Kościół Ewangelicki). Ten mały kościół, nazywany też „polskim kościołem”, stoi jakby na uboczu, w cieniu kościoła św. Jerzego. Uosabia on znaczną część historii Kętrzyna, ma także interesujący wystrój wnętrza.
 
  
 +
Parafia powstała w XV w. Nabożeństwa odbywały się wówczas w kaplicy. W XVI w. wybudowano tutaj [[lkwim:Kościół pw. św. Jerzego w Kętrzynie |kościół]], w którym nabożeństwa odprawiano w języku polskim. [[lkwim:Kościół pw. św. Jerzego w Kętrzynie|Kościół]] był wielokrotnie przebudowywany. W XVI w. powstała przy nim także szkoła łacińska. Po 1945 r. [[lkwim:Kościół pw. św. Jerzego w Kętrzynie |kościół]] przejęli katolicy. Z boku świątyni wybudowano kaplicę, w której do dziś mieści się parafia. 
 +
<br/>
 +
 +
== Duchowni parafii ==
 +
'''Proboszczowie:'''
 +
 +
(1526-1528) - Christof Meddingen
 +
 +
(1529-1530) - Michael Mauer
 +
 +
(1531-1538) - M. von Drahe
 +
 +
(1539-1549) - Johann Pauli
 +
 +
(1550-1551) -  Bonaventura von Stein
 +
 +
(1552-1566) - Albert Meldius
 +
 +
(1566-1570) - Johann Lidicius Liedtcke
 +
 +
(1571-1575) - Matthias Brew
 +
 +
(1576-1581) - Lazarus Hohensee
 +
 +
(1579-1580) - Michael Wissowatti
 +
 +
(1581-1597) - Caspar Stürmer
 +
 +
(1581-1590) - Michael Pormann
 +
 +
(1597-1607) - Valentin Belendorf
 +
 +
(1597-1603) - Urban Sommer
  
 +
(1608-1616) - Gerhard Roberti
 +
 +
(1616-1642) - Adam Prätorius
 +
 +
(1621-1628) - Johann Stiebnerus
  
−
Przez prawie trzy stulecia budowla związana była z dziejami szkoły łacińskiej, założonej w 1545 r. Albrechta Herzoga.
+
(1641-1644) - Christian Sinnknecht
 +
 +
(1644-1646) - Wilhelm Wtzendorf
 +
 +
(1646-1663) - Christian Walter
 +
 +
(1664-1671) - Reinhold von Derschau
 +
 +
(1671-1674) - Martin Babatius
 +
 +
(1674-1689) - George Heiligendörfer
 +
 +
(1689-1697) - Salomo Jester
 +
 +
(1691-1697) - Gottfried Fröhlich
  
−
W 1546 r. nad pomieszczeniem kościelnym dobudowano drugie piętro dla potrzeb szkoły, gdzie poza dużą klasą znajdowały się mieszkania dla dwóch nauczycieli (wg innych źródeł bursa dla uczniów). Szkoła ta zwana „Królewieckim Gimnazjum” przygotowywała uczniów na Uniwersytet w Królewcu.
+
(1697-1699) - Christoph Heilbrunner
 +
 +
(1699-1703) - Johann Baasel
 +
 +
(1703-1729) - Friedrich Seuberlich
 +
 +
(1704-1710) - Thomas Jacob Rynckowski
  
−
Wtedy też kaplicę przebudowano na kościół, w którym odtąd odbywały się nabożeństwa w języku polskim. Do budynku kościoła przylegał budynek szkolny. Kościół posiadał ściany w stylu renesansowym. W 1565 r. kościół, do którego wejście było od strony zachodniej, przedłużono w kierunku południowym aż do murów obronnych.
+
(1724-1729) - Franz Albrecht Schultz
  
−
W 1630 r., po najeździe Szwedów (26.XI.1628 pod wodzą Butlera) kurator Jerzy Wilhelm zlecił gruntowne odnowienie budynku.
+
(1724-1732) - Daniel Krzossa
  
−
Kolejnego remontu i odnowienia dokonał w 1691 r. ochmistrz Christoph Alexander von Rauschke, który przywrócił dawny wygląd kościołowi i szkole (wzmianka o kościele w kronice miejskiej z r. 1704), przedłużono też kościół w kierunku północnym.
+
(1729-1781) - Andreas Schumann
 +
 +
(1771-1772) - Johann Emanuel Volmer
  
−
W latach 1750-70 przeprowadzono remonty w budynku kościoła. W tym czasie zaproponowano przeniesienie polskich nabożeństw do kościoła św. Jerzego, aby polski kościół przysposobić do powiększenia szkoły łacińskiej. Władze miejskie nie dopuściły do tego. W planach była sprzedaż ołtarza i zamiana ambony na katedrę. Kiedy wreszcie w 1817 r. Gimnazjum otrzymało nowe pomieszczenia, kościół zachował swe wyposażenie. Zlikwidowano piętro i zainstalowano beczkowe sklepienie. W szczytowych ścianach pozostawiono górne małe okna, a pozostałe otwory okienne piętra zamurowano.
+
(1782-1808) - Wilhelm Pisanski
 +
 +
(1782-1800) - Carl Wenzek
  
−
Od 1880 r. kościół polski przeznaczono na naukę dla konfirmantów.
+
(1809-1822) - Ludwig Leopold Hagemann
 +
 +
(1822-1824) - Carl Friedrich Wendland
 +
 +
(1824-1825) - Christian Michael Nietzki
 +
 +
(1825-1840) - Fürchtegott Adolf Kah
 +
 +
(1841-1855) - Friedrich Wilhelm Teodor Driest
 +
 +
(1856-1878) - Carl August Thal
 +
 +
(1879-1891) - Christian Klapp
 +
 +
(1880-1889) - Rudolf Albrecht Chr. Meyer
  
−
Od 1946 r. jest to jedyny w Kętrzynie kościół ewangelicki, kościół św. Jerzego „przechodzi” w ręce katolików.
+
(1892-1893) - Albert Ferd. O. Rudzewski
−
<br/>
+
 +
(1893-1910) - Heinrich Otto K. Borowski
 +
 +
(1911-1913) - Gottfried Julius Doliva
 +
 +
(1914-1930) - Ad. Friedrich M. Plath
 +
 +
(1919-1927) - Hans Georg Borchert
  
−
== Kler parafialny ==
+
(1930-1945) - Wilhelm Gottlieb Gemmel
−
'''Proboszcz:'''
+
 +
(1934-1938) - Karl Sedlag
  
−
ks. Paweł Hause
+
(1945-1952) - Emil Dawid
−
Księża proboszczowie lata Księża pomocniczy lata
+
−
Christof Meddingen 1526-1528
+
(1953-1984) - Paweł Bakałarz
−
Michael Mauer 1529-1530
+
−
M. von Drahe 1531-1538 Appolinaris Pfluger 1531-1538
+
(1984-1997) - Rudolf Bażanowski
−
Johann Pauli 1539-1549 Georg Blumenstein 1545
+
−
Bonaventura von Stein 1550-1551 Peter Lypcke 1550-1561
+
(od 1997) - Paweł Hause
−
Albert Meldius 1552-1566 Albrt Dannowski 1563
 
−
Johann Lidicius Liedtcke 1566-1570 Albrecht d’Olive 1568
 
−
Matthias Brew 1571-1575
 
−
Lazarus Hohensee 1576-1581 Johann Misloncki
 
−
Michael Wissowatti 1579-1580
 
−
1581
 
−
Caspar Stürmer 1581-1597 Jacob Hintzke
 
−
Michael Pormann 1581-1590
 
−
1590-1597
 
−
Valentin Belendorf 1597-1607 Jacob Feldner
 
−
Urban Sommer 1597-1603
 
−
1603-1621
 
−
Gerhard Roberti 1608-1616
 
−
Adam Prätorius 1616-1642 Andreas Gille
 
−
Johann Stiebnerus 1621-1628
 
−
1628-1657
 
−
Christian Sinnknecht 1641-1644
 
−
Wilhelm Wtzendorf 1644-1646
 
−
Christian Walter 1646-1663 Leonard Nordhoff 1658-1678
 
−
Reinhold von Derschau 1664-1671
 
−
Martin Babatius 1671-1674
 
−
George Heiligendörfer 1674-1689 Christoph Fröhlich 1678-1695
 
−
Salomo Jester 1689-1697 Christoph Heilbrunner
 
−
Gottfried Fröhlich 1691-1697
 
−
1694-1698
 
−
Christoph Heilbrunner 1697-1699
 
−
Johann Baasel 1699-1703 Wilhelm Andersohn 1699-1704
 
−
Friedrich Seuberlich 1703-1729 Johann Christian Cretius
 
−
Thomas Jacob Rynckowski 1704-1710
 
−
1710-1724
 
−
Franz Albrecht Schultz 1724-1729 Johann George Pratius
 
−
Johann Bannasch
 
−
Daniel Krzossa 1724-1732
 
−
1732-1766
 
−
1763-1782
 
−
Andreas Schumann 1729-1781 Johann Christoph Wolf
 
−
Johann Emanuel Volmer 1771-1772
 
−
1774-1781
 
−
Wilhelm Pisanski 1782-1808 Johann Friedrich Nippa
 
−
Carl Wenzek 1782-1800
 
−
1800-1811
 
−
Ludwig Leopold Hagemann 1809-1822 Michael Borowski 1811-1832
 
−
Carl Friedrich Wendland 1822-1824
 
−
Christian Michael Nietzki 1824-1825
 
−
Fürchtegott Adolf Kah 1825-1840 Albrecht Friedrich Dreschhof 1833-1879
 
−
Friedrich Wilhelm Teodor Driest 1841-1855
 
−
Carl August Thal 1856-1878
 
−
Christian Klapp 1879-1891 Franz Szczybalski
 
−
Rudolf Albrecht Chr. Meyer 1880-1889
 
−
1889-1919
 
−
Albert Ferd. O. Rudzewski 1892-1893
 
−
Heinrich Otto K. Borowski 1893-1910
 
−
Gottfried Julius Doliva 1911-1913
 
−
Gustav Ad. Friedrich M. Plath 1914-1930 Pensky Willy
 
−
Hans Georg Borchert 1919-1927
 
−
1927-1934
 
−
Wilhelm Gottlieb Gemmel 1930-1945 Walter Vonthein
 
−
Karl Sedlag 1934-1938
 
−
1938-1945
 
−
Emil Dawid 1945-1952 Karol Napierski 1950
 
−
Paweł Bakałarz 1953-1984 Rudolf Bażanowski 1978-1984
 
−
Rudolf Bażanowski 1984-1997 Cezary Królewicz
 
−
Sławomir Fonfara
 
−
Paweł Hause …………..
 
−
1991-1995
 
−
1995-1997
 
−
Paweł Hause 1997-
 
 
<br/>
 
<br/>
  
Linia 138: Linia 152:
 
== Zobacz też ==
 
== Zobacz też ==
 
[http://diec.mazurska.luteranie.pl/pl/default.html Diecezja mazurska]
 
[http://diec.mazurska.luteranie.pl/pl/default.html Diecezja mazurska]
−
<br/>
+
== Bibliografia ==
 +
''Ewangelicy na Mazurach'', pod red. Erwina Kruka, Olsztyn 2001, 156 ss.<br/>
 +
Grzegorz Jasiński, ''Kościół ewangelicki na Mazurach w XIX w. (1817-1914)'', Olsztyn 2003, 503 ss.<br/>
 +
Korowaj Tadeusz, ''Kętrzyn. Dzieje miasta'', Kętrzyn 2012, 289 ss. <br/>
 +
[http://www.ketrzyn.luteranie.pl Parafia w Kętrzynie], 17.12.2013.
  
−
== Bibliografia ==
 
−
...
 
 
<br/>
 
<br/>
  
−
[[Kategoria: Kościół]][[Kategoria: Parafia]][[Kategoria: Kościół Ewangelicko-Augsburski]][[Kategoria: Diecezja mazurska]]
+
−
[[Użytkownik:Kinlis|Kinlis]] ([[Dyskusja użytkownika:Kinlis|dyskusja]]) 17:45, 30 lis 2013 (CET)
+
[[Kategoria: Kościół ewangelicko-augsburski]]
 +
[[Kategoria: Parafie ewangelicko-augsburskie]]
 +
[[Kategoria: Diecezja mazurska]]
 +
[[Kategoria: Kętrzyn]]
 +
[[Kategoria: Powiat kętrzyński]]
 +
[[Kategoria: Powiat bartoszycki]]
 +
[[Kategoria: 1501-1600]]
 +
[[Kategoria: 1990-]]

Aktualna wersja na dzień 07:29, 28 lip 2015

Parafia Ewangelicko-Augsburska w Kętrzynie
Kościół parafialny.Fot. Serdelll. Źródło: Commons Wikimedia, 17.12.2013.
Kościół parafialny.
Fot. Serdelll. Źródło: Commons Wikimedia, 17.12.2013.
Siedziba Kętrzyn
Adres ul. Zjazdowa 15, 11-400 Kętrzyn
Data powołania XVI w.
Wyznanie protestanckie
Kościół Ewangelicko-Augsburski
Diecezja mazurska
Kościół Kościół Ewangelicko-Augsburski w Kętrzynie
Parafia w Kętrzynie


Parafia Ewangelicko-Augsburska w Kętrzynie – ewangelicko-augsburska parafia należąca do diecezji mazurskiej. Erygowana w XVI w. Mieści się przy ul. Zjazdowej 15 w Kętrzynie.

Historia parafii

Parafia powstała w XV w. Nabożeństwa odbywały się wówczas w kaplicy. W XVI w. wybudowano tutaj kościół, w którym nabożeństwa odprawiano w języku polskim. Kościół był wielokrotnie przebudowywany. W XVI w. powstała przy nim także szkoła łacińska. Po 1945 r. kościół przejęli katolicy. Z boku świątyni wybudowano kaplicę, w której do dziś mieści się parafia.

Duchowni parafii

Proboszczowie:

(1526-1528) - Christof Meddingen

(1529-1530) - Michael Mauer

(1531-1538) - M. von Drahe

(1539-1549) - Johann Pauli

(1550-1551) - Bonaventura von Stein

(1552-1566) - Albert Meldius

(1566-1570) - Johann Lidicius Liedtcke

(1571-1575) - Matthias Brew

(1576-1581) - Lazarus Hohensee

(1579-1580) - Michael Wissowatti

(1581-1597) - Caspar Stürmer

(1581-1590) - Michael Pormann

(1597-1607) - Valentin Belendorf

(1597-1603) - Urban Sommer

(1608-1616) - Gerhard Roberti

(1616-1642) - Adam Prätorius

(1621-1628) - Johann Stiebnerus

(1641-1644) - Christian Sinnknecht

(1644-1646) - Wilhelm Wtzendorf

(1646-1663) - Christian Walter

(1664-1671) - Reinhold von Derschau

(1671-1674) - Martin Babatius

(1674-1689) - George Heiligendörfer

(1689-1697) - Salomo Jester

(1691-1697) - Gottfried Fröhlich

(1697-1699) - Christoph Heilbrunner

(1699-1703) - Johann Baasel

(1703-1729) - Friedrich Seuberlich

(1704-1710) - Thomas Jacob Rynckowski

(1724-1729) - Franz Albrecht Schultz

(1724-1732) - Daniel Krzossa

(1729-1781) - Andreas Schumann

(1771-1772) - Johann Emanuel Volmer

(1782-1808) - Wilhelm Pisanski

(1782-1800) - Carl Wenzek

(1809-1822) - Ludwig Leopold Hagemann

(1822-1824) - Carl Friedrich Wendland

(1824-1825) - Christian Michael Nietzki

(1825-1840) - Fürchtegott Adolf Kah

(1841-1855) - Friedrich Wilhelm Teodor Driest

(1856-1878) - Carl August Thal

(1879-1891) - Christian Klapp

(1880-1889) - Rudolf Albrecht Chr. Meyer

(1892-1893) - Albert Ferd. O. Rudzewski

(1893-1910) - Heinrich Otto K. Borowski

(1911-1913) - Gottfried Julius Doliva

(1914-1930) - Ad. Friedrich M. Plath

(1919-1927) - Hans Georg Borchert

(1930-1945) - Wilhelm Gottlieb Gemmel

(1934-1938) - Karl Sedlag

(1945-1952) - Emil Dawid

(1953-1984) - Paweł Bakałarz

(1984-1997) - Rudolf Bażanowski

(od 1997) - Paweł Hause

Filiały

Filiał w Barcianach

Filiał w Bartoszycach

Filiał w Brzeźnicy

Filiał w Koczarkach

Filiał w Srokowie

Zobacz też

Diecezja mazurska

Bibliografia

Ewangelicy na Mazurach, pod red. Erwina Kruka, Olsztyn 2001, 156 ss.
Grzegorz Jasiński, Kościół ewangelicki na Mazurach w XIX w. (1817-1914), Olsztyn 2003, 503 ss.
Korowaj Tadeusz, Kętrzyn. Dzieje miasta, Kętrzyn 2012, 289 ss.
Parafia w Kętrzynie, 17.12.2013.


Źródło: „http://encyklopedia.warmia.mazury.pl/index.php?title=Parafia_Ewangelicko-Augsburska_w_Kętrzynie&oldid=152060”