Stanowo: Różnice pomiędzy wersjami

Z Encyklopedia Warmii i Mazur
Skocz do: nawigacja, szukaj
[wersja nieprzejrzana][wersja zweryfikowana]
(Zabytki)
 
(Nie pokazano 6 wersji utworzonych przez 3 użytkowników)
Linia 5: Linia 5:
 
  |herb artykuł          =
 
  |herb artykuł          =
 
  |dopełniacz wsi        =     
 
  |dopełniacz wsi        =     
  |zdjęcie              = Stanowo. Pozostałości rodzinnego grobowca.jpg  
+
  |zdjęcie              = Stanowo. Pozostałości rodzinnego grobowca.jpg
  |opis zdjęcia          = Stanowo. Pozostałości rodzinnego grobowca
+
  |opis zdjęcia          = Stanowo. Pozostałości rodzinnego grobowca. <br>Autor: Michał Młotek. Źródło: [http://fabryka-historii.pl/zabytki/cmentarz-w-stanowie/ www.fabryka-historii.pl]
 
  |rodzaj miejscowości  =
 
  |rodzaj miejscowości  =
 
  |województwo          = warmińsko-mazurskie  
 
  |województwo          = warmińsko-mazurskie  
Linia 14: Linia 14:
 
  |sołectwo              = Franciszkowo
 
  |sołectwo              = Franciszkowo
 
  |wysokość              =
 
  |wysokość              =
  |liczba ludności      = 166<ref>Łączna liczba mieszkańców wsi: Stanowo, [[Drwęca (gm. Iława)|Drwęca]], [[Kaletka]], [[Niziny]] i [[Prasneta]].</ref>
+
  |liczba ludności      = 166<ref>Łączna liczba mieszkańców wsi: Stanowo, Drwęca, Kaletka, Niziny i Prasneta.</ref>
 
  |rok                  = 2010  
 
  |rok                  = 2010  
 
  |strefa numeracyjna    =
 
  |strefa numeracyjna    =
Linia 30: Linia 30:
 
}}<br/>
 
}}<br/>
 
''' Stanowo ''' (niem. ''Stenkendorf'', ''Steenkendorf'') – wieś niesołecka położona w [[województwo warmińsko-mazurskie|województwie warmińsko-mazurskim]], w [[powiat iławski|powiecie iławskim]], w [[Iława (gmina wiejska)|gminie Iława]]. W latach 1975–1998 miejscowość należała administracyjnie do województwa olsztyńskiego.
 
''' Stanowo ''' (niem. ''Stenkendorf'', ''Steenkendorf'') – wieś niesołecka położona w [[województwo warmińsko-mazurskie|województwie warmińsko-mazurskim]], w [[powiat iławski|powiecie iławskim]], w [[Iława (gmina wiejska)|gminie Iława]]. W latach 1975–1998 miejscowość należała administracyjnie do województwa olsztyńskiego.
 
 
Miejscowość w 2010 roku liczyła 166 mieszkańców (łącznie z osadami: [[Drwęca (gm. Iława)|Drwęca]], [[Kaletka]], [[Niziny]] i [[Prasneta]]). Wieś wchodzi w skład sołectwa [[Franciszkowo]], w którym funkcję sołtysa sprawuje obecnie [[Barbara Wysocka]]<ref>[http://www.gmina-ilawa.pl/dla_mieszkanca/jednostki-podlegle/ gmina-ilawa.pl] [05.03.2014]</ref>.
 
Miejscowość w 2010 roku liczyła 166 mieszkańców (łącznie z osadami: [[Drwęca (gm. Iława)|Drwęca]], [[Kaletka]], [[Niziny]] i [[Prasneta]]). Wieś wchodzi w skład sołectwa [[Franciszkowo]], w którym funkcję sołtysa sprawuje obecnie [[Barbara Wysocka]]<ref>[http://www.gmina-ilawa.pl/dla_mieszkanca/jednostki-podlegle/ gmina-ilawa.pl] [05.03.2014]</ref>.
 
<br/><br/>
 
<br/><br/>
 +
[[File:Ruiny w parku dworskim.jpg|thumb|right|290px|Ruiny w parku dworskim.<br>Fot. Waldemar Sosnowski, 2011 r. Źródło: [http://www.polskiezabytki.pl/m/obiekt/8172/Stanowo/ www.polskiezabytki.pl/]
 +
]]
 
== Położenie ==
 
== Położenie ==
 
Wieś położona jest w zachodniej części województwa warmińsko-mazurskiego, na [[Pojezierze Iławskie|Pojezierzu Iławskim]], 15,5 km na północny wschód od [[Iława|Iławy]], w pobliżu granicy z [[powiat ostródzki|powiatem ostródzkim]]; przebiega przez nią droga krajowa nr 16.
 
Wieś położona jest w zachodniej części województwa warmińsko-mazurskiego, na [[Pojezierze Iławskie|Pojezierzu Iławskim]], 15,5 km na północny wschód od [[Iława|Iławy]], w pobliżu granicy z [[powiat ostródzki|powiatem ostródzkim]]; przebiega przez nią droga krajowa nr 16.
 
<br/>
 
<br/>
 
== Dzieje miejscowości ==
 
== Dzieje miejscowości ==
Miejscowość powstała na obszarze dawnej [[Prusowie|pruskiej osady]]. Niewiele wiadomo na temat jej dziejów. Przed wybuchem I wojny światowej wieś wraz z [[Kaletka|Kaletką]] i częścią [[Sąpy|Sąpów]] stanowiła własność rodziny Heimendahlów, którzy w połowie XIX wieku wznieśli w Stanowie pałac w stylu neogotyckim, nawiązujący do dawnych siedzib rycerskich. W 1920 roku majątek, który obejmował wówczas 510 ha, został zakupiony przez niejakiego Abramowskiego, rodem z Gdańska. Na terenie majątku zatrudnionych było 12 rodzin oraz nadzorca sprawujący pieczę na całością dóbr. W 1933 roku wieś była zamieszkana przez 151 osób. W 1945 roku w pałacu i pałacowych zabudowaniach Rosjanie urządzili magazyny wojskowe. Opuszczając pałac w 1948 roku, czerwonoarmiści splądrowali go, a następnie podpalili.  
+
Miejscowość powstała na obszarze dawnej [[Prusowie|pruskiej osady]]. Niewiele wiadomo na temat jej dziejów. Przed wybuchem I wojny światowej wieś wraz z [[Kaletka|Kaletką]] i częścią [[Sąpy|Sąpów]] stanowiła własność rodziny Heimendahlów, którzy w połowie XIX wieku wznieśli w Stanowie pałac w stylu neogotyckim, nawiązujący do dawnych siedzib rycerskich. W 1920 roku majątek, który obejmował wówczas 510 ha, został zakupiony przez niejakiego Abramowskiego z Gdańska. Na terenie majątku zatrudnionych było 12 rodzin oraz nadzorca sprawujący pieczę na całością dóbr. W 1933 roku wieś była zamieszkana przez 151 osób. W 1945 roku w pałacu i pałacowych zabudowaniach Rosjanie urządzili magazyny wojskowe. Opuszczając pałac w 1948 roku, czerwonoarmiści splądrowali go, a następnie podpalili.  
 
<br/>
 
<br/>
[[File:Ruiny w parku dworskim.jpg|thumb|300px|left|Ruiny w parku dworskim]]
 
 
==Religia==
 
==Religia==
 
Wieś znajduje się na terenie [[Parafia pw. Trójcy Przenajświętszej we Frednowach|parafii rzymskokatolickiej pw. Trójcy Przenajświętszej we Frednowach]].
 
Wieś znajduje się na terenie [[Parafia pw. Trójcy Przenajświętszej we Frednowach|parafii rzymskokatolickiej pw. Trójcy Przenajświętszej we Frednowach]].
Linia 48: Linia 48:
 
{{Przypisy}}
 
{{Przypisy}}
 
<references/>
 
<references/>
 
 
== Bibliografia ==
 
== Bibliografia ==
 
''Iława. Z dziejów miasta i powiatu'', red. Andrzej Wakar, Olsztyn 1972.<br/>
 
''Iława. Z dziejów miasta i powiatu'', red. Andrzej Wakar, Olsztyn 1972.<br/>
Linia 54: Linia 53:
 
''Statistisch-Topographisches Adreß-Handbuch von Westpreussen, Commission bei Leon Saunier'', Danzig und Elbing 1858.<br/>
 
''Statistisch-Topographisches Adreß-Handbuch von Westpreussen, Commission bei Leon Saunier'', Danzig und Elbing 1858.<br/>
 
Plan zagospodarowania przestrzennego gminy Iława 2003: [http://gmina-ilawa.mpzp.org/| Uchwała Nr XIII/108/2003 z dnia 3 grudnia 2003] [05.03.2014]<br/>
 
Plan zagospodarowania przestrzennego gminy Iława 2003: [http://gmina-ilawa.mpzp.org/| Uchwała Nr XIII/108/2003 z dnia 3 grudnia 2003] [05.03.2014]<br/>
[http://bip.warmia.mazury.pl/ilawa_gmina_wiejska/76/172/STRATEGIA_ROZWOJU_GMINY_ILAWA_2000-2015/| Strategia rozwoju gminy Iława 2000-2015] [05.03.2014]<br/>
+
[http://bip.warmia.mazury.pl/ilawa_gmina_wiejska/76/172/STRATEGIA_ROZWOJU_GMINY_ILAWA_2000-2015/ Strategia rozwoju gminy Iława 2000-2015] [05.03.2014]<br/>
[http://www.stat.gov.pl/bdl/app/samorzad_m.dims| Bank Danych Lokalnych GUS] [05.03.2014]<br/>
+
[http://www.stat.gov.pl/bdl/app/samorzad_m.dims Bank Danych Lokalnych GUS] [05.03.2014]<br/>
[http://www.verwaltungsgeschichte.de/rosenberg.html| Deutsche Verwaltungsgeschichte] [05.03.2014]<br/>
+
[http://www.verwaltungsgeschichte.de/rosenberg.html Deutsche Verwaltungsgeschichte] [05.03.2014]<br/>
 
<br/>
 
<br/>
  
 
[[Kategoria: Miejscowość]]  [[Kategoria: Powiat iławski]] [[Kategoria: Iława (gmina wiejska)]] [[Kategoria: Wsie niesołeckie]]
 
[[Kategoria: Miejscowość]]  [[Kategoria: Powiat iławski]] [[Kategoria: Iława (gmina wiejska)]] [[Kategoria: Wsie niesołeckie]]

Aktualna wersja na dzień 14:41, 9 mar 2015

Stanowo

Stanowo. Pozostałości rodzinnego grobowca. Autor: Michał Młotek. Źródło: www.fabryka-historii.pl
Stanowo. Pozostałości rodzinnego grobowca.
Autor: Michał Młotek. Źródło: www.fabryka-historii.pl
Państwo  Polska
Województwo warmińsko-mazurskie
Powiat iławski
Gmina Iława
Sołectwo Franciszkowo
Liczba ludności (2010) 166[1]
Położenie na mapie województwa warmińsko-mazurskiego
Mapa lokalizacyjna województwa warmińsko-mazurskiego
Stanowo
Stanowo
Położenie na mapie Polski
Mapa lokalizacyjna Polski
Stanowo
Stanowo
Ziemia

{{#invoke:Koordynaty|szablon}}


Stanowo (niem. Stenkendorf, Steenkendorf) – wieś niesołecka położona w województwie warmińsko-mazurskim, w powiecie iławskim, w gminie Iława. W latach 1975–1998 miejscowość należała administracyjnie do województwa olsztyńskiego. Miejscowość w 2010 roku liczyła 166 mieszkańców (łącznie z osadami: Drwęca, Kaletka, Niziny i Prasneta). Wieś wchodzi w skład sołectwa Franciszkowo, w którym funkcję sołtysa sprawuje obecnie Barbara Wysocka[2].

Ruiny w parku dworskim.
Fot. Waldemar Sosnowski, 2011 r. Źródło: www.polskiezabytki.pl/

Położenie

Wieś położona jest w zachodniej części województwa warmińsko-mazurskiego, na Pojezierzu Iławskim, 15,5 km na północny wschód od Iławy, w pobliżu granicy z powiatem ostródzkim; przebiega przez nią droga krajowa nr 16.

Dzieje miejscowości

Miejscowość powstała na obszarze dawnej pruskiej osady. Niewiele wiadomo na temat jej dziejów. Przed wybuchem I wojny światowej wieś wraz z Kaletką i częścią Sąpów stanowiła własność rodziny Heimendahlów, którzy w połowie XIX wieku wznieśli w Stanowie pałac w stylu neogotyckim, nawiązujący do dawnych siedzib rycerskich. W 1920 roku majątek, który obejmował wówczas 510 ha, został zakupiony przez niejakiego Abramowskiego z Gdańska. Na terenie majątku zatrudnionych było 12 rodzin oraz nadzorca sprawujący pieczę na całością dóbr. W 1933 roku wieś była zamieszkana przez 151 osób. W 1945 roku w pałacu i pałacowych zabudowaniach Rosjanie urządzili magazyny wojskowe. Opuszczając pałac w 1948 roku, czerwonoarmiści splądrowali go, a następnie podpalili.

Religia

Wieś znajduje się na terenie parafii rzymskokatolickiej pw. Trójcy Przenajświętszej we Frednowach.

Zabytki

  • Zespół folwarczny, dawniej pałacowo-parkowo-folwarczny, z przełomu XIX i XX wieku. Założenie zachowane w stanie szczątkowym; zachował się układ przestrzenny całego założenia, ale niewiele pozostało z dawnej zabudowy. Pałac został spalony, a po II wojnie światowej rozebrany. Spośród zabudowań folwarcznych większość obiektów zostało rozebranych, za wyjątkiem spichlerza, obory i rządcówki.
  • Park dworski z XIX wieku, który zachował się w dawnych granicach, lecz z nieczytelnym układem.

Przypisy

  1. Łączna liczba mieszkańców wsi: Stanowo, Drwęca, Kaletka, Niziny i Prasneta.
  2. gmina-ilawa.pl [05.03.2014]

Bibliografia

Iława. Z dziejów miasta i powiatu, red. Andrzej Wakar, Olsztyn 1972.
Niesiobędzki Wiesław, Powiat iławski. Dzieje, zabytki, pejzaż i kultura. Szkice historyczne, wydanie II, poprawione i poszerzone, Iława 2008.
Statistisch-Topographisches Adreß-Handbuch von Westpreussen, Commission bei Leon Saunier, Danzig und Elbing 1858.
Plan zagospodarowania przestrzennego gminy Iława 2003: Uchwała Nr XIII/108/2003 z dnia 3 grudnia 2003 [05.03.2014]
Strategia rozwoju gminy Iława 2000-2015 [05.03.2014]
Bank Danych Lokalnych GUS [05.03.2014]
Deutsche Verwaltungsgeschichte [05.03.2014]