Urowo: Różnice pomiędzy wersjami
| [wersja nieprzejrzana] | [wersja zweryfikowana] |
(→Dzieje miejscowości) |
|||
| (Nie pokazano 11 wersji utworzonych przez 3 użytkowników) | |||
| Linia 5: | Linia 5: | ||
|herb artykuł = | |herb artykuł = | ||
|dopełniacz wsi = | |dopełniacz wsi = | ||
| − | |zdjęcie = | + | |zdjęcie = |
| − | |opis zdjęcia = | + | |opis zdjęcia = |
|rodzaj miejscowości = | |rodzaj miejscowości = | ||
|województwo = warmińsko-mazurskie | |województwo = warmińsko-mazurskie | ||
| Linia 29: | Linia 29: | ||
|www = | |www = | ||
}} | }} | ||
| − | ''' Urowo ''' (niem. ''Auer'') – wieś sołecka położona w [[województwo warmińsko-mazurskie|województwie warmińsko-mazurskim]], w [[powiat iławski|powiecie iławskim]], w [[Zalewo (gmina miejsko-wiejska)|gminie Zalewo]]. W latach 1975–1998 miejscowość należała administracyjnie do województwa olsztyńskiego. W latach 1946–1975 wieś wchodziła w skład [[ | + | ''' Urowo ''' (niem. ''Auer'') – wieś sołecka położona w [[województwo warmińsko-mazurskie|województwie warmińsko-mazurskim]], w [[powiat iławski|powiecie iławskim]], w [[Zalewo (gmina miejsko-wiejska)|gminie Zalewo]]. W latach 1975–1998 miejscowość należała administracyjnie do województwa olsztyńskiego. W latach 1946–1975 wieś wchodziła w skład powiatu morąskiego. |
| + | Miejscowość w 2010 roku liczyła 190 mieszkańców (łącznie z osadami [[Murawki]] i [[Nowe Chmielówko]]). W skład sołectwa wchodzą wsie Urowo, Murawki i Nowe Chmielówko. Obecnie funkcję sołtysa sprawuje [[Ewa Nykołyszak]]<ref>http://www.zalewo.f117.pl/download/wykazsolectw24082012.doc</ref>. | ||
| + | <br/><br/> | ||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
== Położenie == | == Położenie == | ||
Wieś położona jest w zachodniej części województwa warmińsko-mazurskiego, na [[Pojezierze Iławskie|Pojezierzu Iławskim]], między jeziorami [[Jezioro Jeziorak|Jeziorak]], [[Jezioro Kocioł|Kocioł]] i [[Jezioro Gil Wielki|Gil Wielki]], 17 km na południowy wschód od [[Zalewo|Zalewa]]. | Wieś położona jest w zachodniej części województwa warmińsko-mazurskiego, na [[Pojezierze Iławskie|Pojezierzu Iławskim]], między jeziorami [[Jezioro Jeziorak|Jeziorak]], [[Jezioro Kocioł|Kocioł]] i [[Jezioro Gil Wielki|Gil Wielki]], 17 km na południowy wschód od [[Zalewo|Zalewa]]. | ||
<br/> | <br/> | ||
== Dzieje miejscowości == | == Dzieje miejscowości == | ||
| − | Miejscowość została założona przez sołtysa Wenera w roku | + | Miejscowość została założona przez sołtysa Wenera w 1346 roku na obszarze dawnej [[Prusowie| pruskiej]] osady. Wystawcą przywileju był ówczesny komtur dzierzgoński [[Konrad von Bruningsheim]]. Wieś obejmowała wówczas 60 łanów. Miejscowy kościół został wzniesiony przed 1346 rokiem. Około 1552 roku Urowo było własnością Michała von Drahe. Drahe po kilku latach sprzedał wieś ówczesnemu staroście [[Taplewo|Taplewa]] – Ahaswerowi Brandtowi. Pod koniec XVI wieku Urowo przez pewien czas znajdowało się w rękach Hildebrandta Kreytzena. Ostatecznie wieś powróciła do rodziny Brandtów. W 1782 roku w skład majątku wchodziły jeszcze przysiółki Gil, Chmielówka oraz Murawki. W tym czasie jego właścicielem był kapitan von Hotzendorf pochodzący z [[Miłomłyn|Miłomłyna]]. Na początku kolejnego stulecia Urowo należało już do Rosenberga-Gruszczyńskiego. W 1817 roku wieś była zamieszkana przez 206 osób i składała się z 30 zagród wiejskich. W dokumentach z lat 30. pojawia się nazwisko kolejnego właściciela – Martina Neumanna. |
| − | Od 1648 roku Urowo wchodziło w skład parafii [[Boreczno]]. Miejscowa świątynia z powodu doznanych zniszczeń została rozebrana. W XVIII | + | Od 1648 roku Urowo wchodziło w skład parafii [[Boreczno]]. Miejscowa świątynia z powodu doznanych zniszczeń została rozebrana. W XVIII w. wybudowano jednoklasową szkołę, do której uczęszczały dzieci z sąsiednich miejscowości. W 1939 roku obszar sołectwa Urowo był zamieszkany przez 371 osób. W tym czasie istniało 88 gospodarstw, a ponad połowa mieszkańców była zatrudniona w rolnictwie i przy pracach leśnych. |
| − | Po zakończeniu II wojny światowej uruchomiona została szkoła podstawowa, która | + | Po zakończeniu II wojny światowej uruchomiona została szkoła podstawowa, która obecnie nie istnieje. Dzieci dojeżdżają do placówki w Borecznie. Swoją działalność zakończył również zespół ludowy Urowianka. |
<br/> | <br/> | ||
| Linia 51: | Linia 48: | ||
<br/> | <br/> | ||
== Turystyka == | == Turystyka == | ||
| − | W miejscowości znajduje się pensjonat, mieszczący się w | + | W miejscowości znajduje się pensjonat, mieszczący się w budynku dawnej szkoły. Ze względu na swoje atrakcyjne położenie Urowo ma obecnie charakter wsi turystycznej. |
<br/> | <br/> | ||
== Zabytki == | == Zabytki == | ||
| Linia 57: | Linia 54: | ||
*resztki fundamentów miejscowego pałacu, znajdujące się w opuszczonym i zaniedbanym parku | *resztki fundamentów miejscowego pałacu, znajdujące się w opuszczonym i zaniedbanym parku | ||
*pozostałości prawdopodobnie pałacowej kaplicy, zlokalizowane na terenie parku | *pozostałości prawdopodobnie pałacowej kaplicy, zlokalizowane na terenie parku | ||
| − | *budynek dawnej szkoły; obecnie własność prywatna | + | *budynek dawnej szkoły; obecnie własność prywatna |
{{Przypisy}} | {{Przypisy}} | ||
<references/> | <references/> | ||
| Linia 64: | Linia 61: | ||
Niesiobędzki Wiesław, ''Powiat iławski. Dzieje, zabytki, pejzaż i kultura. Szkice historyczne'', wydanie II, poprawione i poszerzone, Iława 2008.<br/> | Niesiobędzki Wiesław, ''Powiat iławski. Dzieje, zabytki, pejzaż i kultura. Szkice historyczne'', wydanie II, poprawione i poszerzone, Iława 2008.<br/> | ||
''Statistisch-Topographisches Adreß-Handbuch von Westpreussen, Commission bei Leon Saunier'', Danzig und Elbing 1858.<br/> | ''Statistisch-Topographisches Adreß-Handbuch von Westpreussen, Commission bei Leon Saunier'', Danzig und Elbing 1858.<br/> | ||
| − | [http://www.stat.gov.pl/bdl/app/samorzad_m.dims | + | [http://www.stat.gov.pl/bdl/app/samorzad_m.dims Bank Danych Lokalnych GUS] [05.03.2014]<br/> |
| − | [http://www.zalewo.bil-wm.pl/index.php?inf=7&idsl=14&id=23 | + | [http://www.zalewo.bil-wm.pl/index.php?inf=7&idsl=14&id=23 Baza Informacji Lokalnej] [05.03.2014]<br/> |
| − | [http://www.verwaltungsgeschichte.de/rosenberg.html | + | [http://www.verwaltungsgeschichte.de/rosenberg.html Deutsche Verwaltungsgeschichte] [05.03.2014]<br/> |
| − | [http://grodziska.eu/pomezania-urowo/ | + | [http://grodziska.eu/pomezania-urowo/ Grodziska i szlaki Prusów] [05.03.2014]<br/> |
| − | [http://www.finelife.pl/#fway-historia-starej-szkoly | + | [http://www.finelife.pl/#fway-historia-starej-szkoly Historia Starej Szkoły, finelife.pl] [05.03.2014]<br/> |
| − | [http://www.marienburg.pl/viewtopic.php?t=5695 | + | [http://www.marienburg.pl/viewtopic.php?t=5695 marienburg.pl] [05.03.2014]<br/> |
| − | [http://radioszczecin.pl/index.php?idp=52&idx=4594&idr=4668 | + | [http://radioszczecin.pl/index.php?idp=52&idx=4594&idr=4668 Nagranie z Zespołami Folklorystycznymi Śparogi z Olsztynka i Urowianka, radioszczecin.pl] [05.03.2014]<br/> |
| − | [http://www.zalewo.f117.pl/modules.php?name=Sections&op=printpage&artid=2125 | + | [http://www.zalewo.f117.pl/modules.php?name=Sections&op=printpage&artid=2125 Studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego gminy Zalewo] [05.03.2014]<br/> |
| − | [http://zsboreczno.edupage.org/text/?text=text/text1&subpage=1& | + | [http://zsboreczno.edupage.org/text/?text=text/text1&subpage=1& Z historii szkoły podstawowej w Urowie, zsboreczno.edupage.org] [05.03.2014] |
<br/> | <br/> | ||
<br/> | <br/> | ||
| − | + | [[Kategoria: Miejscowość]] [[Kategoria: Powiat iławski]] [[Kategoria: Zalewo (gmina miejsko-wiejska)]] [[Kategoria: wsie sołeckie]] [[Kategoria: 1301-1400]] | |
| − | [[Kategoria: Miejscowość]] [[Kategoria: Powiat iławski]] [[Kategoria: Zalewo (gmina miejsko-wiejska)]] [[Kategoria: wsie sołeckie]] | ||
Aktualna wersja na dzień 09:07, 14 lip 2016
| Urowo | |
| | |
| Państwo |  Polska
|
| Województwo | warmińsko-mazurskie |
| Powiat | iławski |
| Gmina | Zalewo |
| Liczba ludności (2010) | 190[1] |
| Położenie na mapie województwa warmińsko-mazurskiego   Urowo | |
| Położenie na mapie Polski  Urowo | |
{{#invoke:Koordynaty|szablon}} | |
Urowo (niem. Auer) – wieś sołecka położona w województwie warmińsko-mazurskim, w powiecie iławskim, w gminie Zalewo. W latach 1975–1998 miejscowość należała administracyjnie do województwa olsztyńskiego. W latach 1946–1975 wieś wchodziła w skład powiatu morąskiego.
Miejscowość w 2010 roku liczyła 190 mieszkańców (łącznie z osadami Murawki i Nowe Chmielówko). W skład sołectwa wchodzą wsie Urowo, Murawki i Nowe Chmielówko. Obecnie funkcję sołtysa sprawuje Ewa Nykołyszak[2].
Spis treści
Położenie
Wieś położona jest w zachodniej części województwa warmińsko-mazurskiego, na Pojezierzu Iławskim, między jeziorami Jeziorak, Kocioł i Gil Wielki, 17 km na południowy wschód od Zalewa.
Dzieje miejscowości
Miejscowość została założona przez sołtysa Wenera w 1346 roku na obszarze dawnej pruskiej osady. Wystawcą przywileju był ówczesny komtur dzierzgoński Konrad von Bruningsheim. Wieś obejmowała wówczas 60 łanów. Miejscowy kościół został wzniesiony przed 1346 rokiem. Około 1552 roku Urowo było własnością Michała von Drahe. Drahe po kilku latach sprzedał wieś ówczesnemu staroście Taplewa – Ahaswerowi Brandtowi. Pod koniec XVI wieku Urowo przez pewien czas znajdowało się w rękach Hildebrandta Kreytzena. Ostatecznie wieś powróciła do rodziny Brandtów. W 1782 roku w skład majątku wchodziły jeszcze przysiółki Gil, Chmielówka oraz Murawki. W tym czasie jego właścicielem był kapitan von Hotzendorf pochodzący z Miłomłyna. Na początku kolejnego stulecia Urowo należało już do Rosenberga-Gruszczyńskiego. W 1817 roku wieś była zamieszkana przez 206 osób i składała się z 30 zagród wiejskich. W dokumentach z lat 30. pojawia się nazwisko kolejnego właściciela – Martina Neumanna.
Od 1648 roku Urowo wchodziło w skład parafii Boreczno. Miejscowa świątynia z powodu doznanych zniszczeń została rozebrana. W XVIII w. wybudowano jednoklasową szkołę, do której uczęszczały dzieci z sąsiednich miejscowości. W 1939 roku obszar sołectwa Urowo był zamieszkany przez 371 osób. W tym czasie istniało 88 gospodarstw, a ponad połowa mieszkańców była zatrudniona w rolnictwie i przy pracach leśnych.
Po zakończeniu II wojny światowej uruchomiona została szkoła podstawowa, która obecnie nie istnieje. Dzieci dojeżdżają do placówki w Borecznie. Swoją działalność zakończył również zespół ludowy Urowianka.
Religia
Wieś znajduje się na terenie parafii rzymskokatolickiej pw. Podwyższenia Krzyża Świętego w Borecznie.
Turystyka
W miejscowości znajduje się pensjonat, mieszczący się w budynku dawnej szkoły. Ze względu na swoje atrakcyjne położenie Urowo ma obecnie charakter wsi turystycznej.
Zabytki
- wczesnośredniowieczne grodzisko pruskie, położone w odległości 1 km na południe od wsi
- resztki fundamentów miejscowego pałacu, znajdujące się w opuszczonym i zaniedbanym parku
- pozostałości prawdopodobnie pałacowej kaplicy, zlokalizowane na terenie parku
- budynek dawnej szkoły; obecnie własność prywatna
Przypisy
- ↑ Łączna liczba mieszkańców wsi: Urowo, Murawki i Nowe Chmielówko.
- ↑ http://www.zalewo.f117.pl/download/wykazsolectw24082012.doc
Bibliografia
Morąg. Z dziejów miasta i powiatu, red. Andrzej Wakar, Olsztyn 1973.
Niesiobędzki Wiesław, Powiat iławski. Dzieje, zabytki, pejzaż i kultura. Szkice historyczne, wydanie II, poprawione i poszerzone, Iława 2008.
Statistisch-Topographisches Adreß-Handbuch von Westpreussen, Commission bei Leon Saunier, Danzig und Elbing 1858.
Bank Danych Lokalnych GUS [05.03.2014]
Baza Informacji Lokalnej [05.03.2014]
Deutsche Verwaltungsgeschichte [05.03.2014]
Grodziska i szlaki Prusów [05.03.2014]
Historia Starej Szkoły, finelife.pl [05.03.2014]
marienburg.pl [05.03.2014]
Nagranie z Zespołami Folklorystycznymi Śparogi z Olsztynka i Urowianka, radioszczecin.pl [05.03.2014]
Studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego gminy Zalewo [05.03.2014]
Z historii szkoły podstawowej w Urowie, zsboreczno.edupage.org [05.03.2014]
