Borki: Różnice pomiędzy wersjami

Z Encyklopedia Warmii i Mazur
Skocz do: nawigacja, szukaj
[wersja nieprzejrzana][wersja zweryfikowana]
(Zobacz też)
 
(Nie pokazano 20 wersji utworzonych przez 5 użytkowników)
Linia 1: Linia 1:
 
  
 
{{Wieś infobox
 
{{Wieś infobox
|nazwa                 = Borki   
+
|nazwa                 = Borki   
 
  |herb wsi              =
 
  |herb wsi              =
 
  |flaga wsi            =
 
  |flaga wsi            =
 
  |herb artykuł          =
 
  |herb artykuł          =
  |dopełniacz wsi        = Pole-obowiązkowe  
+
  |dopełniacz wsi        = Borek  
  |zdjęcie              = Borki. Mogiła 2 żołnierzy niemieckich, poległych w roku 1915.jpg  
+
  |zdjęcie              = borki.jpg  
  |opis zdjęcia          = Borki. Mogiła 2 żołnierzy niemieckich, poległych w roku 1915 
+
  |opis zdjęcia          = Dworek w Borkach.<br>Fot. Mirosław Garniec
  |rodzaj miejscowości  =[[Kategoria: wieś sołecka]] wieś sołecka
+
  |rodzaj miejscowości  = wieś sołecka
 
  |województwo          = warmińsko-mazurskie  
 
  |województwo          = warmińsko-mazurskie  
  |powiat                = [[Kategoria: powiat piski]] piski  
+
  |powiat                = piski  
  |gmina                = [[Kategoria: gmina Pisza]] Pisz  
+
  |gmina                = Pisz  
 
  |miejscowość podstawowa =
 
  |miejscowość podstawowa =
 
  |sołectwo              =
 
  |sołectwo              =
Linia 30: Linia 29:
 
  |wikisłownik          =
 
  |wikisłownik          =
 
  |www                  =
 
  |www                  =
}}
+
}}<br/>
<big>''' Borki''' (dawniej Borki Szlacheckie, niem. ''Borken'', ''Kibissen'', ''Adlig-Borken'') – [[wieś sołecka]] w Polsce położona w [[województwo warmińsko-mazurskie|województwie warmińsko-mazurskim]], w [[powiat piski|powiecie piskim]], [[gmina Pisz|gminie Pisz]].
+
''' Borki''' (dawniej Borki Szlacheckie, niem. ''Borken'', ''Kibissen'', ''Adlig-Borken'') – wieś sołecka w Polsce położona w [[Województwo warmińsko-mazurskie|województwie warmińsko-mazurskim]], w [[Powiat piski|powiecie piskim]], [[Pisz (gmina miejsko-wiejska)|gminie Pisz]]. W latach 1975–1998 miejscowość należała [[Podział administracyjny|administracyjnie]] do [[Województwo suwalskie|województwa suwalskiego]]. Obecnie wieś jest siedzibą sołectwa. Liczy 462 mieszkańców. Aktualnie funkcję sołtysa sprawuje [[Grzegorz Gutowski]]<ref>[http://bip.pisz.hi.pl/index.php?k=853 BIP w Piszu]</ref>
 
+
<br/><br/>
W latach 1975-1998 miejscowość należała [[administracja|administracyjnie]] do [[województwo suwalskie|województwa suwalskiego]].
+
== Położenie ==
 
+
Wieś położona jest w południowo-wschodniej części województwa warmińsko-mazurskiego na [[Równina Mazurska|Równinie Mazurskiej]]. Miejscowość leży w odległości 7 km na południe od [[Pisz|Pisza]], na wschód od drogi krajowej nr 63.
<br/>
 
 
 
=== Charakterystyka fizjograficzna ===
 
Wieś położona jest w południowo-wschodniej części województwa warmińsko-mazurskiego,na [[Równina Mazurska|Równinie Mazurskiej]]. Miejscowość leży w odległości 7 km na południe od [[Pisz|Pisza]], na wschód od drogi krajowej nr 63.
 
 
 
<br/>
 
 
 
=== Dzieje miejscowości ===
 
Wieś powstała jako [[dobra szlacheckie]] (Borckenn) w 1565 roku na 8 łanach lasu na [[prawo magdeburskie|prawie magdeburskim]]. Nadanie otrzymał [[Kryspin Blumstein]], którego ojciec i stryj posiadali już dobra w tej okolicy ([[Liski]]). Kryspin ponadto otrzymał 2 łany między [[Pisa|Pisą]], [[Wilki]]Wilkami i [[Niedźwiedzie|Niedźwiedziami]] oraz położoną tam karczmę przy drodze krajowej, a także ponad 5 łanów w [[Kałęczyn|Kałęczynie]]; uzupełnieniem nabytków tego najwyraźniej bardzo przedsiębiorczego właściciela była karczma w [[Biała Piska|Białej Piskiej]] wraz z 4 morgami roli i łąki. W 1566 roku nadanie zostało powtórzone ze zmianą 5 łanów przy Kałęczynie na ponad 15 łanów tamże. Łącznie więc dobra w Borkach liczyły wówczas ponad 25 łanów. W następnych latach obszar ten zmniejszył się do 16 łanów (1579), ale już na początku XVII wieku ponownie wynosił ponad 25 łanów. Warto dodać, że Kryspin Blumstein występuje w pierwszym szczegółowym wykazie szlachty [[starostwo piskie|starostwa piskiego]] z 1570 roku, który powstał przy okazji składania hołdu dziedzicznego księciu pruskiemu. Obok niego wymienieni są tam również m.in. Andrzej i Fryderyk Blumsteinowie z Szymek, Walentyn Blumstein z Wilkusz ([[Kociołek Szlachecki|Kociołka Szlacheckiego]]) oraz pastor Jan Blumstein, właściciel niewielkiego majątku w [[Kumielsk|Kumielsku]]. W 1857 roku miejscowość liczyła 142 mieszkańców, zaś w roku 1867 - 130. W 1939 roku wieś była zamieszkana przez 57 osób.
 
Po [[II wojna światowa|II wojnie światowej]] działało tu [[Państwowe Gospodarstwo Rolne]] Borki. Obecnie wieś jest siedzibą [[sołectwo|sołectwa]]. Aktualnie funkcję [[sołtys|sołtysa]] sprawuje [[Edyta Chodnicka]]<ref> Źródło: http://www.bip.pisz.hi.pl/index.php?k=853</ref>
 
 
 
 
<br/>
 
<br/>
 
+
== Dzieje miejscowości ==
=== Zabytki: ===
+
Wieś powstała jako dobra szlacheckie (Borckenn) w 1565 roku na 8 łanach lasu na [[Prawo magdeburskie|prawie magdeburskim]]. Nadanie otrzymał [[Kryspin Blumstein]], którego ojciec i stryj posiadali już dobra w tej okolicy ([[Liski]]). Kryspin ponadto otrzymał 2 łany między [[Rzeka Pisa|Pisą]], [[Wilki|Wilkami]] i [[Niedźwiedzie|Niedźwiedziami]], karczmę przy drodze krajowej, a także ponad 5 łanów w [[Kałęczyn|Kałęczynie]]. Był on również właścicielem karczmy w [[Biała Piska|Białej Piskiej]]. W 1566 roku nadanie zostało powtórzone ze zmianą 5. łanów  na ponad 15 przy Kałęczynie. Łącznie więc dobra w Borkach liczyły wówczas ponad 25 łanów. W następnych latach obszar ten zmniejszył się do 16 łanów (1579 r.), ale już na początku XVII wieku ponownie wynosił ponad 25 łanów. Warto dodać, że Kryspin Blumstein występuje w pierwszym szczegółowym wykazie szlachty [[Starostwo piskie|starostwa piskiego]] z 1570 roku, który powstał przy okazji składania hołdu dziedzicznego księciu pruskiemu. Obok Kryspina wymienieni są tam również m.in. [[Andrzej Blumstein|Andrzej]] i [[Fryderyk Blumstein|Fryderyk]] Blumsteinowie z [[Szymki|Szymek]], [[Walentyn Blumstein]] z Wilkusz ([[Kociołek Szlachecki|Kociołka Szlacheckiego]]) oraz pastor [[Jan Blumstein]], właściciel niewielkiego majątku w [[Kumielsk|Kumielsku]]. W 1857 roku miejscowość liczyła 142 mieszkańców, zaś w 1867 roku - 130. W 1939 roku wieś była zamieszkana przez 57 osób.
*Dwa dawne [[cmentarz ewangelicki|cmentarze ewangelickie]] z XIX wieku, Borki-Wilki
+
Po [[II wojna światowa na Warmii i Mazurach|II wojnie światowej]] działało tu [[Państwowe Gospodarstwo Rolne]].
*[[Park dworski]] z przełomu XIX i XX wieku, PGR Borki, własność komunalna
 
 
 
 
<br/>
 
<br/>
 
+
== Zabytki ==
=== Bibliografia: ===
+
*dwa dawne cmentarze ewangelickie z XIX wieku, Borki-Wilki
#Białuński Grzegorz, ''Kolonizacja „Wielkiej Puszczy” (do 1568 roku) – starostwa piskie, ełckie, straduńskie, zelkowskie i węgoborskie (węgorzewskie)'', Olsztyn 2002.
+
*[[Park dworski w Borkach|park dworski]] z przełomu XIX i XX wieku
#Hippel Rudolf von, ''Przegląd statystycznych i innych uwarunkowań powiatu Johannisburg na podstawie przeprowadzonego spisu powszechnego w dniu 3 grudnia 1867 r. wg zestawienia starosty von Hippela w roku 1868'', Znad Pisy, nr 19-20, 2010-2011, s. 83-157.
+
== Bibliografia ==
#Kossert Andreas, ''Mazury. Zapomniane Południe dawnych Prus Wschodnich'', przeł. Barbara Ostrowska, Warszawa 2004.  
+
Białuński Grzegorz, ''Kolonizacja „Wielkiej Puszczy” (do 1568 roku) – starostwa piskie, ełckie, straduńskie, zelkowskie i węgoborskie (węgorzewskie)'', Olsztyn 2002.<br/>
#''Pisz. Z dziejów miasta i powiatu'', red. Wanda Korycka, Olsztyn 1970.
+
Hippel Rudolf von, ''Przegląd statystycznych i innych uwarunkowań powiatu Johannisburg na podstawie przeprowadzonego spisu powszechnego w dniu 3 grudnia 1867 r. wg zestawienia starosty von Hippela w roku 1868'', Znad Pisy, nr 19-20, 2010-2011, ss. 83-157.<br/>
#''Statistisch-Topographisches Adreß-Handbuch von Ostpreussen'', Commission bei Wilhelm Koch, Königsberg 1857.
+
Kossert Andreas, ''Mazury. Zapomniane Południe dawnych Prus Wschodnich'', przeł. Barbara Ostrowska, Warszawa 2004. <br/>
#Bank Danych Lokalnych GUS: http://www.stat.gov.pl/bdl/app/samorzad_m.dims [data dostępu: 10.09.2013]
+
''Pisz. Z dziejów miasta i powiatu'', red. Wanda Korycka, Olsztyn 1970.<br/>
#Deutsche Verwaltungsgeschichte: http://www.verwaltungsgeschichte.de/johannisburg.html [data dostępu: 10.09.2013]
+
''Statistisch-Topographisches Adreß-Handbuch von Ostpreussen'', Commission bei Wilhelm Koch, Königsberg 1857.<br/>
#Gminna Ewidencja Zabytków www.bip.pisz.hi.pl/zalaczniki/prawo/110131120520.doc [data dostępu: 10.09.2013]
+
[http://www.stat.gov.pl/ Bank Danych Lokalnych GUS] [10.09.2013]<br/>
#Olsztyńska Strona Rowerowa: http://www.rowery.olsztyn.pl/wiki/miejsca/1914/warminsko-mazurskie/borki2 [data dostępu: 10.09.2013]
+
[http://www.verwaltungsgeschichte.de/ Deutsche Verwaltungsgeschichte] [10.09.2013]<br/>
#Wojewódzka Ewidencja Zabytków http://www.wuoz.olsztyn.pl/ [data dostępu: 10.09.2013]
+
[http://www.bip.pisz.hi.pl/ Gminna Ewidencja Zabytków] [10.09.2013]<br/>
 
+
[http://www.rowery.olsztyn.pl/ Olsztyńska Strona Rowerowa] [10.09.2013]<br/>
 +
[http://www.wuoz.olsztyn.pl/ Wojewódzka Ewidencja Zabytków] [10.09.2013]
 
{{Przypisy}}
 
{{Przypisy}}
 
<references/>
 
<references/>
 
 
<br/>
 
<br/>
  
== Zobacz też ==
+
[[Kategoria: Powiat piski]]
[[Użytkownik:Emes|Emes]] ([[Dyskusja użytkownika:Emes|dyskusja]]) 17:45, 24 paź 2013 (CEST)
+
[[Kategoria: Pisz (gmina miejsko-wiejska)]]
[[Użytkownik:Emes|Emes]] ([[Dyskusja użytkownika:Emes|dyskusja]]) 23:15, 22 wrz 2013 (CEST)
+
[[Kategoria: Wsie sołeckie]]
[[Kategoria: Miejscowość]]
+
[[Kategoria: 1501-1600]]
[[Użytkownik:Emes|Emes]] ([[Dyskusja użytkownika:Emes|dyskusja]]) 23:15, 22 wrz 2013 (CEST)
 

Aktualna wersja na dzień 11:46, 15 cze 2016

Borki

Dworek w Borkach.Fot. Mirosław Garniec
Dworek w Borkach.
Fot. Mirosław Garniec
Rodzaj miejscowości wieś sołecka
Państwo  Polska
Województwo warmińsko-mazurskie
Powiat piski
Gmina Pisz
Liczba ludności (2010) 462
Strefa numeracyjna (+48) 87
Kod pocztowy 12-200
Tablice rejestracyjne NPI
Położenie na mapie województwa warmińsko-mazurskiego
Mapa lokalizacyjna województwa warmińsko-mazurskiego
Borki
Borki
Położenie na mapie Polski
Mapa lokalizacyjna Polski
Borki
Borki
Ziemia

{{#invoke:Koordynaty|szablon}}


Borki (dawniej Borki Szlacheckie, niem. Borken, Kibissen, Adlig-Borken) – wieś sołecka w Polsce położona w województwie warmińsko-mazurskim, w powiecie piskim, gminie Pisz. W latach 1975–1998 miejscowość należała administracyjnie do województwa suwalskiego. Obecnie wieś jest siedzibą sołectwa. Liczy 462 mieszkańców. Aktualnie funkcję sołtysa sprawuje Grzegorz Gutowski[1]

Położenie

Wieś położona jest w południowo-wschodniej części województwa warmińsko-mazurskiego na Równinie Mazurskiej. Miejscowość leży w odległości 7 km na południe od Pisza, na wschód od drogi krajowej nr 63.

Dzieje miejscowości

Wieś powstała jako dobra szlacheckie (Borckenn) w 1565 roku na 8 łanach lasu na prawie magdeburskim. Nadanie otrzymał Kryspin Blumstein, którego ojciec i stryj posiadali już dobra w tej okolicy (Liski). Kryspin ponadto otrzymał 2 łany między Pisą, Wilkami i Niedźwiedziami, karczmę przy drodze krajowej, a także ponad 5 łanów w Kałęczynie. Był on również właścicielem karczmy w Białej Piskiej. W 1566 roku nadanie zostało powtórzone ze zmianą 5. łanów na ponad 15 przy Kałęczynie. Łącznie więc dobra w Borkach liczyły wówczas ponad 25 łanów. W następnych latach obszar ten zmniejszył się do 16 łanów (1579 r.), ale już na początku XVII wieku ponownie wynosił ponad 25 łanów. Warto dodać, że Kryspin Blumstein występuje w pierwszym szczegółowym wykazie szlachty starostwa piskiego z 1570 roku, który powstał przy okazji składania hołdu dziedzicznego księciu pruskiemu. Obok Kryspina wymienieni są tam również m.in. Andrzej i Fryderyk Blumsteinowie z Szymek, Walentyn Blumstein z Wilkusz (Kociołka Szlacheckiego) oraz pastor Jan Blumstein, właściciel niewielkiego majątku w Kumielsku. W 1857 roku miejscowość liczyła 142 mieszkańców, zaś w 1867 roku - 130. W 1939 roku wieś była zamieszkana przez 57 osób. Po II wojnie światowej działało tu Państwowe Gospodarstwo Rolne.

Zabytki

  • dwa dawne cmentarze ewangelickie z XIX wieku, Borki-Wilki
  • park dworski z przełomu XIX i XX wieku

Bibliografia

Białuński Grzegorz, Kolonizacja „Wielkiej Puszczy” (do 1568 roku) – starostwa piskie, ełckie, straduńskie, zelkowskie i węgoborskie (węgorzewskie), Olsztyn 2002.
Hippel Rudolf von, Przegląd statystycznych i innych uwarunkowań powiatu Johannisburg na podstawie przeprowadzonego spisu powszechnego w dniu 3 grudnia 1867 r. wg zestawienia starosty von Hippela w roku 1868, Znad Pisy, nr 19-20, 2010-2011, ss. 83-157.
Kossert Andreas, Mazury. Zapomniane Południe dawnych Prus Wschodnich, przeł. Barbara Ostrowska, Warszawa 2004.
Pisz. Z dziejów miasta i powiatu, red. Wanda Korycka, Olsztyn 1970.
Statistisch-Topographisches Adreß-Handbuch von Ostpreussen, Commission bei Wilhelm Koch, Königsberg 1857.
Bank Danych Lokalnych GUS [10.09.2013]
Deutsche Verwaltungsgeschichte [10.09.2013]
Gminna Ewidencja Zabytków [10.09.2013]
Olsztyńska Strona Rowerowa [10.09.2013]
Wojewódzka Ewidencja Zabytków [10.09.2013]

Przypisy