Bogumił Labusz: Różnice pomiędzy wersjami
| [wersja nieprzejrzana] | [wersja zweryfikowana] |
| (Nie pokazano 13 wersji utworzonych przez 5 użytkowników) | |||
| Linia 6: | Linia 6: | ||
|opis grafiki = | |opis grafiki = | ||
|podpis = | |podpis = | ||
| − | |data urodzenia = 24 | + | |data urodzenia = 24 sierpnia 1860 r. |
|miejsce urodzenia = Rumy | |miejsce urodzenia = Rumy | ||
|imię przy narodzeniu = | |imię przy narodzeniu = | ||
| − | |data śmierci = 13 | + | |data śmierci = 13 marca 1919 r. |
|miejsce śmierci = Jeziorany | |miejsce śmierci = Jeziorany | ||
|przyczyna śmierci = | |przyczyna śmierci = | ||
| Linia 21: | Linia 21: | ||
}} | }} | ||
| − | ''' | + | '''Bogumił Labusz''' (ur. 24 sierpnia 1860 r. w [[Rumy|Rumach]], zm. 13 marca 1919 r. w Jezioranach) – rolnik, przywódca ruchu społeczno-politycznego na [[Mazury|Mazurach]]. |
| − | + | <br/><br/> | |
== Życiorys == | == Życiorys == | ||
| − | Najprawdopodobniej rodzina | + | Najprawdopodobniej rodzina Bogumiła pochodziła z francuskich hugenotów, którzy schronili się w [[Prusy|Prusach]] pod koniec XVII wieku, obawiając się prześladowań religijnych. Był synem Jakuba (zm. 1901 r., w wieku 81 lat), średniozamożnego rolnika. Bogumił był żonaty z Wilhelminą z Piętków. Zamieszkał we wsi Hozębark, w pięknym, mazurskim, stylowym domu. |
| − | |||
| − | |||
=== Szkoła i wykształcenie === | === Szkoła i wykształcenie === | ||
| − | Rodzina Labuszów mówiła po polsku. W tym języku Bogumił również się kształcił | + | Rodzina Labuszów mówiła po polsku. W tym języku Bogumił również się kształcił. W nauce języka niemieckiego Labusz nie zrobił dużych postępów. Także podczas obowiązującej służby wojskowej w Królewcu nauczył się tylko potrzebnych zwrotów dla żołnierskiej służby. |
| − | |||
<br/> | <br/> | ||
=== Praca === | === Praca === | ||
| − | Labusz odbywał obowiązkową służbę wojskową w [[Królewiec|Królewcu]]. Po zrzuceniu znienawidzonego munduru pruskiego, ożenił się i osiadł na gospodarstwie w Hozębarku w powiecie szczycieńskim. | + | Labusz odbywał obowiązkową służbę wojskową w [[Królewiec|Królewcu]]. Po zrzuceniu znienawidzonego munduru pruskiego, ożenił się i osiadł na gospodarstwie w Hozębarku, w powiecie szczycieńskim. |
| − | |||
<br/> | <br/> | ||
=== Działalność społeczna, kulturalna, naukowa, polityczna === | === Działalność społeczna, kulturalna, naukowa, polityczna === | ||
| − | Labusz wkroczył na arenę życia politycznego w 1896 | + | Labusz wkroczył na arenę życia politycznego w 1896 r. Był współzałożycielem [[Mazurska Partia Ludowa|Mazurskiej Partii Ludowej]], pierwszej tego typu organizacji polskiej w [[Prusy Wschodnie|Prusach Wschodnich]]. Partia ta upominała się o "język ojczysty". Założenie partii poprzedziła akcja propagandowa wydawanej w [[Ełk|Ełku]] przez Karola Bahrkego "Gazety Ludowej", której Labusz był współpracownikiem. |
| − | Labusz był też przewodniczącym Związku Wyborczego Mazurskiej Partii Ludowej w 1898 | + | Labusz był też przewodniczącym Związku Wyborczego Mazurskiej Partii Ludowej w 1898 r. i agitował za kandydaturą Zenona Lewandowskiego na posła do parlamentu niemieckiego. Sam też kandydował dwukrotnie do parlamentu Rzeszy (1903 r., 1908 r.) z ramienia ludności polskiej na [[Mazury|Mazurach]]. Wybory przegrał. Labusz był w 1910 r. współzałożycielem i członkiem zarządu [[Bank Ludowy w Szczytnie |Banku Ludowego w Szczytnie]]. Stał też na czele Komitetu Wyborczego (1911 r.), zakładał kółka rolnicze. |
| − | Zajmował się biblioteką Towarzystw Ludowych. W swoim domu miał skład wydawniczy serii Czytelnika Mazurskiego Lewandowskiego. Mazurzy aktywnie uczestnicząc w budowie nowej | + | Zajmował się biblioteką Towarzystw Ludowych. W swoim domu miał skład wydawniczy serii Czytelnika Mazurskiego Lewandowskiego. Mazurzy aktywnie uczestnicząc w budowie nowej polskiej rzeczywistości w [[Powiat olsztyński|powiecie olsztyńskim]] w 1945 r. utworzyli Radę Kościoła Ewangelickiego, którą tworzył między innymi Bogumił Labusz. Zadaniem rady było organizowanie życia religijnego ludności ewangelickiej. Labusz pełnił też w 1917 r. funkcję członka kierownictwa tajnego Komitetu Obywatelskiego w [[Nidzica|Nidzicy]]. W Poznaniu w 1918 r. reprezentował Mazurów w Naczelnej Radzie Ludowej i w Sejmie Dzielnicowym, brał również udział w [[Warmińska Rada Ludowa|Warmińskiej Radzie Ludowej]]. Był bliskim współpracownikiem [[Bogumił Leyk|Bogumiła Leyka]] (ojca), [[lkwim:Michał Kajka|Michała Kajki]], [[Teofil Rzepnikowski|Teofila Rzepnikowskiego]], [[Kazimierz Jaroszyk|Kazimierza Jaroszyka]]. |
| + | <br/> | ||
| − | |||
=== Ciekawostki === | === Ciekawostki === | ||
| − | Labusz zmarł w drodze do domu ze szpitala po długiej chorobie. Pochowano go w rodzinnym [[Hozębark|Hozębarku]]. Wieś | + | Labusz zmarł w drodze do domu ze szpitala po długiej chorobie. Pochowano go w rodzinnym [[Hozębark|Hozębarku]]. Wieś nazwano Labuszewem w uznaniu jego zasług. Jego prawnuczką jest [[Urszula Pasławska]], była wicemarszałek województwa warmińsko-mazurskiego. <br/> |
| − | |||
| − | |||
== Bibliografia == | == Bibliografia == | ||
Oracki Tadeusz, ''Słownik biograficzny Warmii, Mazur i Powiśla od połowy XV wieku do 1945 roku'', Warszawa 1963.<br/> | Oracki Tadeusz, ''Słownik biograficzny Warmii, Mazur i Powiśla od połowy XV wieku do 1945 roku'', Warszawa 1963.<br/> | ||
| Linia 53: | Linia 47: | ||
''Leksykon Historii Polski'', red. Michał Czajka, Marcin Kamler, Witold Sienkiewicz, Warszawa 1995.<br/> | ''Leksykon Historii Polski'', red. Michał Czajka, Marcin Kamler, Witold Sienkiewicz, Warszawa 1995.<br/> | ||
''Olsztyn 1353–2003'', red. Stanisław Achremczyk, Władysław Ogrodziński, Olsztyn 2003. | ''Olsztyn 1353–2003'', red. Stanisław Achremczyk, Władysław Ogrodziński, Olsztyn 2003. | ||
| − | |||
<br/> | <br/> | ||
| − | |||
| − | |||
| + | [[Kategoria:Osoby|Labusz, Bogumił]] | ||
| − | [[Kategoria: | + | [[Kategoria:Ludzie kultury|Labusz,Bogumił]] [[Kategoria:Działacze społeczni|Labusz, Bogumił]] |
| + | [[Kategoria: Powiat szczycieński|Labusz, Bogumił]] | ||
| + | [[Kategoria: Dźwierzuty (gmina wiejska)|Labusz, Bogumił]] | ||
| + | [[Kategoria: Powiat olsztyński|Labusz, Bogumił]] | ||
| + | [[Kategoria: Jeziorany (gmina miejsko-wiejska)|Labusz, Bogumił]] | ||
| + | [[Kategoria: 1801-1918|Labusz, Bogumił]] | ||
| + | [[Kategoria: 1919-1944|Labusz, Bogumił]] | ||
Aktualna wersja na dzień 06:54, 11 maj 2018
| Bogumił Labusz | |
| | |
| Data i miejsce urodzenia | 24 sierpnia 1860 r. Rumy |
| Data i miejsce śmierci | 13 marca 1919 r. Jeziorany |
| Miejsce spoczynku | Hozębark |
Bogumił Labusz (ur. 24 sierpnia 1860 r. w Rumach, zm. 13 marca 1919 r. w Jezioranach) – rolnik, przywódca ruchu społeczno-politycznego na Mazurach.
Spis treści
Życiorys
Najprawdopodobniej rodzina Bogumiła pochodziła z francuskich hugenotów, którzy schronili się w Prusach pod koniec XVII wieku, obawiając się prześladowań religijnych. Był synem Jakuba (zm. 1901 r., w wieku 81 lat), średniozamożnego rolnika. Bogumił był żonaty z Wilhelminą z Piętków. Zamieszkał we wsi Hozębark, w pięknym, mazurskim, stylowym domu.
Szkoła i wykształcenie
Rodzina Labuszów mówiła po polsku. W tym języku Bogumił również się kształcił. W nauce języka niemieckiego Labusz nie zrobił dużych postępów. Także podczas obowiązującej służby wojskowej w Królewcu nauczył się tylko potrzebnych zwrotów dla żołnierskiej służby.
Praca
Labusz odbywał obowiązkową służbę wojskową w Królewcu. Po zrzuceniu znienawidzonego munduru pruskiego, ożenił się i osiadł na gospodarstwie w Hozębarku, w powiecie szczycieńskim.
Działalność społeczna, kulturalna, naukowa, polityczna
Labusz wkroczył na arenę życia politycznego w 1896 r. Był współzałożycielem Mazurskiej Partii Ludowej, pierwszej tego typu organizacji polskiej w Prusach Wschodnich. Partia ta upominała się o "język ojczysty". Założenie partii poprzedziła akcja propagandowa wydawanej w Ełku przez Karola Bahrkego "Gazety Ludowej", której Labusz był współpracownikiem.
Labusz był też przewodniczącym Związku Wyborczego Mazurskiej Partii Ludowej w 1898 r. i agitował za kandydaturą Zenona Lewandowskiego na posła do parlamentu niemieckiego. Sam też kandydował dwukrotnie do parlamentu Rzeszy (1903 r., 1908 r.) z ramienia ludności polskiej na Mazurach. Wybory przegrał. Labusz był w 1910 r. współzałożycielem i członkiem zarządu Banku Ludowego w Szczytnie. Stał też na czele Komitetu Wyborczego (1911 r.), zakładał kółka rolnicze.
Zajmował się biblioteką Towarzystw Ludowych. W swoim domu miał skład wydawniczy serii Czytelnika Mazurskiego Lewandowskiego. Mazurzy aktywnie uczestnicząc w budowie nowej polskiej rzeczywistości w powiecie olsztyńskim w 1945 r. utworzyli Radę Kościoła Ewangelickiego, którą tworzył między innymi Bogumił Labusz. Zadaniem rady było organizowanie życia religijnego ludności ewangelickiej. Labusz pełnił też w 1917 r. funkcję członka kierownictwa tajnego Komitetu Obywatelskiego w Nidzicy. W Poznaniu w 1918 r. reprezentował Mazurów w Naczelnej Radzie Ludowej i w Sejmie Dzielnicowym, brał również udział w Warmińskiej Radzie Ludowej. Był bliskim współpracownikiem Bogumiła Leyka (ojca), Michała Kajki, Teofila Rzepnikowskiego, Kazimierza Jaroszyka.
Ciekawostki
Labusz zmarł w drodze do domu ze szpitala po długiej chorobie. Pochowano go w rodzinnym Hozębarku. Wieś nazwano Labuszewem w uznaniu jego zasług. Jego prawnuczką jest Urszula Pasławska, była wicemarszałek województwa warmińsko-mazurskiego.
Bibliografia
Oracki Tadeusz, Słownik biograficzny Warmii, Mazur i Powiśla od połowy XV wieku do 1945 roku, Warszawa 1963.
Oracki Tadeusz, Słownik biograficzny Warmii, Mazur i Powiśla XIX i XX wieku (do 1945 roku), Warszawa 1983.
Leksykon Historii Polski, red. Michał Czajka, Marcin Kamler, Witold Sienkiewicz, Warszawa 1995.
Olsztyn 1353–2003, red. Stanisław Achremczyk, Władysław Ogrodziński, Olsztyn 2003.
