Józef Kupczyk: Różnice pomiędzy wersjami

Z Encyklopedia Warmii i Mazur
Skocz do: nawigacja, szukaj
[wersja nieprzejrzana][wersja zweryfikowana]
(Działalność społeczna, kulturalna, naukowa, polityczna)
 
(Nie pokazano 14 wersji utworzonych przez 6 użytkowników)
Linia 9: Linia 9:
 
  |miejsce urodzenia    = Bartąg
 
  |miejsce urodzenia    = Bartąg
 
  |imię przy narodzeniu =
 
  |imię przy narodzeniu =
  |data śmierci        = 7 XI 1911 r.
+
  |data śmierci        = 7 listopada 1911 r.
 
  |miejsce śmierci      = Bartąg
 
  |miejsce śmierci      = Bartąg
 
  |przyczyna śmierci    =
 
  |przyczyna śmierci    =
 
  |miejsce spoczynku    = Bartąg
 
  |miejsce spoczynku    = Bartąg
  |zawód                = Rzeźbiarz, poeta
+
  |zawód                = rzeźbiarz, poeta
 
  |odznaczenia          =
 
  |odznaczenia          =
 
  |commons              =  
 
  |commons              =  
Linia 21: Linia 21:
 
}}
 
}}
  
'''Józef Kupczyk''' (ur. w 1846 r. w [[Bartąg|Bartągu]] koło [[Olsztyn|Olsztyna]], zm. 7 XI 1911 r. w [[Bartąg|Bartągu]]) – poeta, rzeźbiarz, bibliofil.  
+
'''Józef Kupczyk''' (ur. w 1846 r. w [[Bartąg|Bartągu]] koło [[Olsztyn|Olsztyna]], zm. 7 listopada 1911 r. w [[Bartąg|Bartągu]]) – poeta, rzeźbiarz, bibliofil.  
 
<br/><br/>
 
<br/><br/>
 
== Życiorys ==  
 
== Życiorys ==  
  
 
=== Szkoła i wykształcenie ===
 
=== Szkoła i wykształcenie ===
Urodził się w [[Bartąg|Bartągu]], [[Powiat olsztyński|powiat olsztyński]], w rodzinie chłopskiej. Był synem Jakuba, cieśli, który posiadał gospodarstwo niedaleko [[Bartąg|Bartąga]]. Dzierżawił też od nadleśnictwa sąsiadujące z gospodarstwem pole.
+
Urodził się w [[Bartąg|Bartągu]], [[Powiat olsztyński|powiat olsztyński]], w rodzinie chłopskiej. Był synem Jakuba, cieśli, który posiadał gospodarstwo niedaleko Bartąga. Dzierżawił też od nadleśnictwa sąsiadujące z gospodarstwem pole.
 +
 
 
Józef nie uzyskał żadnego wykształcenia. Był samoukiem. Zawód stolarza nabył dzięki praktyce.
 
Józef nie uzyskał żadnego wykształcenia. Był samoukiem. Zawód stolarza nabył dzięki praktyce.
 +
 
Józef Kupczyk odbył służbę wojskową w armii pruskiej. W 1871 r., jako żołnierz armii pruskiej trafił do Gdańska. Prawdopodobne jest również, że szukał tam pracy jako stolarz.  
 
Józef Kupczyk odbył służbę wojskową w armii pruskiej. W 1871 r., jako żołnierz armii pruskiej trafił do Gdańska. Prawdopodobne jest również, że szukał tam pracy jako stolarz.  
 
<br/>
 
<br/>
 +
=== Praca ===
 +
Jako samouk wykonywał rzeźby, głównie o tematyce religijnej. Wykonywał je dla kościołów wiejskich, m. in.: ołtarze w [[Bartąg|Bartągu]] i [[Klebark Wielki|Klebarku]]. Tworzył też figury świętych i przydrożne krzyże, a nawet pozytywki. Dodatkowo zajmował się budową i naprawą zniszczonych organów kościelnych. Swoje usługi rzeźbiarskie reklamował w "[[lkwim:Gazeta Olsztyńska|Gazecie Olsztyńskiej]]", oferując budowę ołtarzy, ambon, konfesjonałów, chrzcielnic, krzyży.
 +
 +
Pisał korespondencje do "[[Pielgrzym|Pielgrzyma]]" i "Gazety Olsztyńskiej", ogłaszając się jako rzeźbiarz i stolarz.
  
=== Praca ===
+
Wiersze religijne i patriotyczne pisał w języku polskim. Być może pod wpływem [[lkwim:Andrzej Samulowski|Andrzeja Samulowskiego]], z którym się przyjaźnił. Z okazji ślubu syna Mieczysława z Józefą Biegałówną z [[Gietrzwałd|Gietrzwałdu]], Andrzej Samulowski napisał im wiersz.  
Jako samouk wykonywał rzeźby, głównie o tematyce religijnej. Wykonywał je dla kościołów wiejskich, m. in.: ołtarze w [[Bartąg|Bartągu]] i [[Klebark|Klebarku]]. Tworzył też figury świętych i przydrożne krzyże, a nawet pozytywki. Dodatkowo zajmował się budową i naprawą zniszczonych organów kościelnych. Swoje usługi rzeźbiarskie reklamował w "[[Gazeta Olsztyńska|Gazecie Olsztyńskiej]]", oferując budowę ołtarzy, ambon, konfesjonałów, chrzcielnic, krzyży.
 
Pisał korespondencje do "[[Pielgrzym|Pielgrzyma]]" i "[[Gazeta Olsztyńska|Gazety Olsztyńskiej]]", ogłaszając się jako rzeźbiarz i stolarz.
 
Wiersze religijne i patriotyczne pisał w języku polskim. Być może pod wpływem [[Andrzej Samulowski|Andrzeja Samulowskiego]], z którym się przyjaźnił. Z okazji ślubu syna Mieczysława z Józefą Biegałówną z [[Gietrzwałd|Gietrzwałdu]],[[Andrzej Samulowski]] napisał im wiersz.  
 
 
Teksty rękopiśmienne Kupczyka zaginęły po 1945 r.
 
Teksty rękopiśmienne Kupczyka zaginęły po 1945 r.
 
<br/>
 
<br/>
 
=== Działalność społeczna, kulturalna, naukowa, polityczna ===
 
=== Działalność społeczna, kulturalna, naukowa, polityczna ===
Kupczyk był związany z ruchem polskim na [[Warmia|Warmii]]. Od 1882 r. miał w swoim domu bibliotekę Towarzystwa Czytelni Ludowych, liczącą 260 tytułów. Przez władze pruskie był przepytywany w sprawie biblioteki. Skonfiskowano pięć książek, które uznano za niepożądane politycznie, jak również zakazano rozpowszechniania biografii [[Jan Kiliński|Jana Kilińskiego]]. Na zarzuty współpracy z polskimi organizacjami z ziem wielkopolskich Kupczyk mówił, że książki osobiście zakupił i służą mu do użytku własnego i w celach zarobkowych, z zamiarem wypożyczania ich za pieniądze. Należy przypuszczać, że władze pruskie wierzyły tłumaczeniom Kupczyka, o czym świadczy uwolnienie go od kary i kosztów.  
+
Kupczyk był związany z ruchem polskim na [[Warmia|Warmii]]. Od 1882 r. miał w swoim domu bibliotekę [[Towarzystwo Czytelni Ludowych |Towarzystwa Czytelni Ludowych]], liczącą 260 tytułów. Przez władze pruskie był przepytywany w sprawie biblioteki. Skonfiskowano pięć książek, które uznano za niepożądane politycznie, jak również zakazano rozpowszechniania biografii [[Jan Kiliński|Jana Kilińskiego]]. Na zarzuty współpracy z polskimi organizacjami z ziem wielkopolskich Kupczyk mówił, że książki osobiście zakupił i służą mu do użytku własnego i w celach zarobkowych, z zamiarem wypożyczania ich za pieniądze. Należy przypuszczać, że władze pruskie wierzyły tłumaczeniom Kupczyka, o czym świadczy uwolnienie go od kary i kosztów.  
W 1892 r. bibliotekę Towarzystw Czytelni Ludowych przeniesiono z domu Kupczyka do Rusi, do kowala Jana Jagalskiego. W 1910 r. Kupczyk brał udział w założeniu Banku Polskiego w [[Olsztyn|Olsztynie]]. W tym samym czasie wybudował duży dom w [[Bartąg|Bartągu]].
+
W 1892 r. bibliotekę Towarzystw Czytelni Ludowych przeniesiono z domu Kupczyka do Rusi, do kowala Jana Jagalskiego. W 1910 r. Kupczyk brał udział w założeniu Banku Polskiego w [[Olsztyn|Olsztynie]]. W tym samym czasie wybudował duży dom w Bartągu.
 
<br/>
 
<br/>
 +
=== Ciekawostki ===
 +
Przypuszcza się, że Kupczyk był autorem korespondencji zamieszczonych w "Gazecie Olsztyńskiej" pod pseudonimem "Stary Wiarus znad Łyny". Poświęcone one były germanizacji wsi, a także odkryciom archeologicznym w okolicy Bartąga. Wiersze religijne i patriotyczne Kupczyka pozostały w rękopisie, po II wojnie światowej zaginęły.
  
=== Ciekawostki ===
+
W czasopiśmie "[[Mazur]]" wydawanym przez [[Jan Karol Sembrzycki |Jana Karola Sembrzyckiego]], o Józefie Kupczyku, pod rokiem 1884, pisano: "Kupczyk jest rodem [[Warmiak]] z rodziców polskiej narodowości, miłujący swój ojczysty język, choć i w niemieckim nie da się oszukać. Jest dobrym obywatelem pruskim, służył w wojsku, składał przysięgę najjaśniejszemu królowi, której też wiernie dochował".  
Przypuszcza się, że Kupczyk był autorem korespondencji zamieszczonych w "[[Gazeta Olsztyńska|Gazecie Olsztyńskiej]]" pod pseudonimem "Stary Wiarus znad Łyny". Poświęcone one były germanizacji wsi, a także odkryciom archeologicznym w okolicy [[Bartąg|Bartąga]]. Wiersze religijne i patriotyczne Kupczyka pozostały w rękopisie, po II wojnie światowej zaginęły.
+
W kościele w Bartągu, w kuli nad żyrandolem, zachowały się krótkie zapiski Józefa Kupczyka odnoszące się do jego stosunku do rzeczywistości: "Mowa przeważnie polska, lecz teraz chcą nas gwałtem zniemczyć, czytamy gazety polskie, Pielgrzyma, Przyjaciela. Niemców mamy czystych sześciu''.
W czasopiśmie "[[Mazur]]" wydawanym przez Jana Karola Sembrzyckiego, o Józefie Kupczyku, pod rokiem 1884, pisano: "Kupczyk jest rodem [[Warmiak]] z rodziców polskiej narodowości, miłujący swój ojczysty język, choć i w niemieckim nie da się oszukać. Jest dobrym obywatelem pruskim, służył w wojsku, składał przysięgę najjaśniejszemu królowi, której też wiernie dochował".  
 
W kościele w [[Bartąg|Bartągu]], w kuli nad żyrandolem, zachowały się krótkie zapiski Józefa Kupczyka odnoszące się do jego stosunku do rzeczywistości: "Mowa przeważnie polska, lecz teraz chcą nas gwałtem zniemczyć, czytamy gazety polskie, Pielgrzyma, Przyjaciela. Niemców mamy czystych sześciu''.
 
 
<br/>
 
<br/>
 +
 
== Bibliografia ==
 
== Bibliografia ==
 
Oracki Tadeusz, ''Słownik biograficzny Warmii, Mazur i Powiśla od połowy XV wieku  do 1945 roku'', Warszawa 1963.<br/>
 
Oracki Tadeusz, ''Słownik biograficzny Warmii, Mazur i Powiśla od połowy XV wieku  do 1945 roku'', Warszawa 1963.<br/>
 
Oracki Tadeusz, ''Słownik biograficzny Warmii, Mazur i Powiśla XIX i XX wieku (do 1945 roku)'', Warszawa 1983.<br/>
 
Oracki Tadeusz, ''Słownik biograficzny Warmii, Mazur i Powiśla XIX i XX wieku (do 1945 roku)'', Warszawa 1983.<br/>
''Szkice olsztyńskie'', red. Janusz Jasiński, Olsztyn 1967.
+
''Szkice olsztyńskie'', red. Janusz Jasiński, Olsztyn 1967.<br/>
Józef Kupczyk - <http://pl.wikipedia.org/wiki/J%C3%B3zef_Kupczyk, 18 listopada 2013>
+
Józef Kupczyk - [http://pl.wikipedia.org/wiki/J%C3%B3zef_Kupczyk pl.wikipedia.org] [27.12.2013]
 
<br/>
 
<br/>
 +
[[Kategoria:Osoby|Kupczyk, Józef]]
  
[[Kategoria: Osoba|Kupczyk, Józef]][[Kategoria: Poeta|Kupczyk, Józef]][[Kategoria: Rzeźbiarz|Kupczyk, Józef]][[Kategoria: Bibliofil|Kupczyk, Józef]]
+
[[Kategoria:Ludzie kultury|Kupczyk, Józef]] [[Kategoria:Pisarze i poeci|Kupczyk, Józef]]
 +
[[Kategoria:Rzeźbiarze|Kupczyk, Józef]]
 +
[[Kategoria:Działacze społeczni|Kupczyk, Józef]]
 +
[[Kategoria:Bibliotekarze i księgarze|Kupczyk, Józef]]
 +
[[Kategoria: Powiat olsztyński|Kupczyk, Józef]]
 +
[[Kategoria: Stawiguda (gmina wiejska)|Kupczyk, Józef]]
 +
[[Kategoria: 1801-1918|Kupczyk, Józef]]

Aktualna wersja na dzień 08:53, 26 sie 2015

Józef Kupczyk
Stary Wiarus znad Łyny

Data i miejsce urodzenia 1846 r.
Bartąg
Data i miejsce śmierci 7 listopada 1911 r.
Bartąg
Miejsce spoczynku Bartąg
Zawód rzeźbiarz, poeta

Józef Kupczyk (ur. w 1846 r. w Bartągu koło Olsztyna, zm. 7 listopada 1911 r. w Bartągu) – poeta, rzeźbiarz, bibliofil.

Życiorys

Szkoła i wykształcenie

Urodził się w Bartągu, powiat olsztyński, w rodzinie chłopskiej. Był synem Jakuba, cieśli, który posiadał gospodarstwo niedaleko Bartąga. Dzierżawił też od nadleśnictwa sąsiadujące z gospodarstwem pole.

Józef nie uzyskał żadnego wykształcenia. Był samoukiem. Zawód stolarza nabył dzięki praktyce.

Józef Kupczyk odbył służbę wojskową w armii pruskiej. W 1871 r., jako żołnierz armii pruskiej trafił do Gdańska. Prawdopodobne jest również, że szukał tam pracy jako stolarz.

Praca

Jako samouk wykonywał rzeźby, głównie o tematyce religijnej. Wykonywał je dla kościołów wiejskich, m. in.: ołtarze w Bartągu i Klebarku. Tworzył też figury świętych i przydrożne krzyże, a nawet pozytywki. Dodatkowo zajmował się budową i naprawą zniszczonych organów kościelnych. Swoje usługi rzeźbiarskie reklamował w "Gazecie Olsztyńskiej", oferując budowę ołtarzy, ambon, konfesjonałów, chrzcielnic, krzyży.

Pisał korespondencje do "Pielgrzyma" i "Gazety Olsztyńskiej", ogłaszając się jako rzeźbiarz i stolarz.

Wiersze religijne i patriotyczne pisał w języku polskim. Być może pod wpływem Andrzeja Samulowskiego, z którym się przyjaźnił. Z okazji ślubu syna Mieczysława z Józefą Biegałówną z Gietrzwałdu, Andrzej Samulowski napisał im wiersz. Teksty rękopiśmienne Kupczyka zaginęły po 1945 r.

Działalność społeczna, kulturalna, naukowa, polityczna

Kupczyk był związany z ruchem polskim na Warmii. Od 1882 r. miał w swoim domu bibliotekę Towarzystwa Czytelni Ludowych, liczącą 260 tytułów. Przez władze pruskie był przepytywany w sprawie biblioteki. Skonfiskowano pięć książek, które uznano za niepożądane politycznie, jak również zakazano rozpowszechniania biografii Jana Kilińskiego. Na zarzuty współpracy z polskimi organizacjami z ziem wielkopolskich Kupczyk mówił, że książki osobiście zakupił i służą mu do użytku własnego i w celach zarobkowych, z zamiarem wypożyczania ich za pieniądze. Należy przypuszczać, że władze pruskie wierzyły tłumaczeniom Kupczyka, o czym świadczy uwolnienie go od kary i kosztów. W 1892 r. bibliotekę Towarzystw Czytelni Ludowych przeniesiono z domu Kupczyka do Rusi, do kowala Jana Jagalskiego. W 1910 r. Kupczyk brał udział w założeniu Banku Polskiego w Olsztynie. W tym samym czasie wybudował duży dom w Bartągu.

Ciekawostki

Przypuszcza się, że Kupczyk był autorem korespondencji zamieszczonych w "Gazecie Olsztyńskiej" pod pseudonimem "Stary Wiarus znad Łyny". Poświęcone one były germanizacji wsi, a także odkryciom archeologicznym w okolicy Bartąga. Wiersze religijne i patriotyczne Kupczyka pozostały w rękopisie, po II wojnie światowej zaginęły.

W czasopiśmie "Mazur" wydawanym przez Jana Karola Sembrzyckiego, o Józefie Kupczyku, pod rokiem 1884, pisano: "Kupczyk jest rodem Warmiak z rodziców polskiej narodowości, miłujący swój ojczysty język, choć i w niemieckim nie da się oszukać. Jest dobrym obywatelem pruskim, służył w wojsku, składał przysięgę najjaśniejszemu królowi, której też wiernie dochował". W kościele w Bartągu, w kuli nad żyrandolem, zachowały się krótkie zapiski Józefa Kupczyka odnoszące się do jego stosunku do rzeczywistości: "Mowa przeważnie polska, lecz teraz chcą nas gwałtem zniemczyć, czytamy gazety polskie, Pielgrzyma, Przyjaciela. Niemców mamy czystych sześciu.

Bibliografia

Oracki Tadeusz, Słownik biograficzny Warmii, Mazur i Powiśla od połowy XV wieku do 1945 roku, Warszawa 1963.
Oracki Tadeusz, Słownik biograficzny Warmii, Mazur i Powiśla XIX i XX wieku (do 1945 roku), Warszawa 1983.
Szkice olsztyńskie, red. Janusz Jasiński, Olsztyn 1967.
Józef Kupczyk - pl.wikipedia.org [27.12.2013]