Dziewięciornik błotny: Różnice pomiędzy wersjami

Z Encyklopedia Warmii i Mazur
Skocz do: nawigacja, szukaj
[wersja nieprzejrzana][wersja zweryfikowana]
 
(Nie pokazano 7 wersji utworzonych przez 3 użytkowników)
Linia 1: Linia 1:
 
{{Roślina infobox
 
{{Roślina infobox
  |Nazwa rośliny = Dzięwieciornik błotny
+
  |Nazwa rośliny = Dziewięciornik błotny
 
  |Nazwa łacińska = Parnassia palustris
 
  |Nazwa łacińska = Parnassia palustris
 
  |L = L.
 
  |L = L.
 
  |Pusta linia = <br/>
 
  |Pusta linia = <br/>
 
  |grafika = Grass_of_Parnassus_(7833302858).jpg
 
  |grafika = Grass_of_Parnassus_(7833302858).jpg
  |podpis grafiki = Pięciornik błotny - pokrój [http://commons.wikimedia.org/wiki/Category:Parnassia_palustris#mediaviewer/File:Grass_of_Parnassus_(7833302858).jpg]
+
  |podpis grafiki = Dziewięciornik błotny pokrój. Fot. NPS / Jacob W. Frank. Źródło: [http://commons.wikimedia.org/wiki/File:Grass_of_Parnassus_%287833302858%29.jpg Commons Wikimedia]
 
  |Systematyka = Systematyka
 
  |Systematyka = Systematyka
 
  |Domena = eukarionty  
 
  |Domena = eukarionty  
Linia 18: Linia 18:
 
  |Synonimy = Synonimy
 
  |Synonimy = Synonimy
 
  |Lista synonimów =  }}
 
  |Lista synonimów =  }}
<br/>
+
'''Dziewięciornik błotny''' (''Parnassia palustris'' L.) –  gatunek rośliny należący do rodziny dziewięciornikowatych (''Parnassiaceae'').  
 
+
<br/><br/>
'''Dzięwieciornik błotny''' (''Parnassia palustris'' L.) –  gatunek rośliny należący do rodziny dziewięciornikowatych (''Parnassiaceae'').  
+
=== Morfologia ===
 
+
Łodyga wzniesiona, prosta, kanciasta i naga, wysokości 5-45 cm. Ma tylko jeden liść łodygowy, sercowatego kształtu, który swoją nasadą obejmuje łodygę (siedzący). Wszystkie pozostałe liście tworzą przyziemną różyczkę. Mają sercowatojajowaty kształt i wyrastają na długich ogonkach.
  
=== Morfologia ===
+
Kwiaty są pojedyncze, wyrastają na szczycie łodygi. Mają bardzo charakterystyczną budowę. Ich korona składa się z 5 białych płatków z dobrze widoczną, ciemniejszą nerwacją. Słupek jest pojedynczy, 4-krotny, z beczułkowatą zalążnią i 4 siedzącymi znamieniami. Pomiędzy pięcioma pręcikami występuje 5 postrzępionych żółto-zielonych prątniczek, które spełniają funkcję miodników. 5 pręcików przed działkami kielicha dojrzewa po kolei, 5 pręcików przed płatkami korony spełnia rolę organów wabiących owady. W nasadowej części znajdują się miodniki, a w szczytowej wydzielane są połyskujące kropelki wody, które odstraszają muchówki.
  
Łodyga zniesiona, prosta, kanciasta i naga, wysokości 5-45 cm. Ma tylko jeden liść łodygowy, sercowatego kształtu, który swoją nasadą obejmuje łodygę (siedzący). Wszystkie pozostałe liście tworzą przyziemną różyczkę. Mają sercowatojajowaty kształt i wyrastają na długich ogonkach. Kwiaty są pojedyncze, wyrastają na szczycie łodygi. Mają bardzo charakterystyczną budowę. Ich korona składa się z 5 białych płatków z dobrze widoczną, ciemniejszą nerwacją. Słupek jest pojedynczy, 4-krotny, z beczułkowatą zalążnią i 4 siedzącymi znamieniami. Pomiędzy pięcioma pręcikami występuje 5 postrzępionych żółto-zielonych prątniczek, które spełniają funkcję miodników. 5 pręcików przed działkami kielicha dojrzewa po kolei, 5 pręcików przed płatkami korony spełnia rolę organów wabiących owady. W nasadowej części znajdują się miodniki a w szczytowej wydzielane są połyskujące kropelki wody, które odstraszają muchówki. Kwiaty kwitną od czerwca do sierpnia. Są przedprątne i owadopylne. Owocem jest jednokomorowa torebka, otwierająca się 4 klapami. Nasiona są podługowate, spłaszczone i oskrzydlone. Nasiona roznoszone są przez wiatr.  
+
Kwiaty kwitną od czerwca do sierpnia. Są przedprątne i owadopylne. Owocem jest jednokomorowa torebka otwierająca się 4 klapami. Nasiona są podługowate, spłaszczone i oskrzydlone. Roznoszone są przez wiatr.  
 
<br/>
 
<br/>
  
 
=== Rozmieszczenie i ekologia ===
 
=== Rozmieszczenie i ekologia ===
 
 
Gatunek ten występuje w Europie, Ameryce Północnej, Azji i Afryce Północnej. W Polsce jest dość pospolity na całym obszarze, zarówno na niżu, jak i w górach. W Tatrach występuje aż po piętro alpejskie.
 
Gatunek ten występuje w Europie, Ameryce Północnej, Azji i Afryce Północnej. W Polsce jest dość pospolity na całym obszarze, zarówno na niżu, jak i w górach. W Tatrach występuje aż po piętro alpejskie.
  
 
Siedliskiem tego gatunku są płytkie i mokre torfowiska, jałowe darnie, mokre łąki. Rośnie na dobrze nawilżonych glebach, gdzie przeważa wapń.  
 
Siedliskiem tego gatunku są płytkie i mokre torfowiska, jałowe darnie, mokre łąki. Rośnie na dobrze nawilżonych glebach, gdzie przeważa wapń.  
 +
 +
Na [[Warmia|Warmii]] i [[Mazury|Mazurach]] gatunek ten występuje m.in. w obszarze [[Natura 2000 Torfowisko Zocie|Natura 2000 Torfowisko Zocie]].
 
<br/>
 
<br/>
  
 
=== Wartość użytkowa ===
 
=== Wartość użytkowa ===
 
+
W klasyfikacji zbiorowisk roślinnych jest to gatunek charakterystyczny dla rzędu ''Caricetalia davallianae'' i związku ''Caricion davallianae''. Należą tu tzw. torfowiska zasadowe, tj. zbiorowiska "naturowe" wymienione w Załączniku I Dyrektywy Siedliskowej (górskie i nizinne torfowiska zasadowe o charakterze młak, turzycowisk i mechowisk – kod 7230).
W klasyfikacji zbiorowisk roślinnych jest to gatunek charakterystyczny torfowisk zasadowych ''Caricetalia davallianae'', zbiorowisk "naturowych" wymienionych w Załączniku I Dyrektywy Siedliskowej (kod 7230).
 
<br/>
 
 
 
=== Ciekawostki ===
 
 
 
Na Warmii i Mazurach gatunek ten występuje m.in. w [[Natura 2000 Torfowisko Zocie|Obszarze Natura 2000 Torfowisko Zocie]].
 
 
<br/>
 
<br/>
  
 
== Bibliografia ==
 
== Bibliografia ==
<br/>
+
[http://pl.wikipedia.org/wiki/Dziewi%C4%99ciornik_b%C5%82otny pl.wikipedia.org, dziewięciornik błotny] [27.06.2014]<br/>
 
 
== Linki zewnętrzne ==
 
 
 
Dzięwieciornik błotny [http://pl.wikipedia.org/wiki/Dziewi%C4%99ciornik_b%C5%82otny] 27.06.2014
 
<br/>
 
  
  
[[Kategoria: Przyroda]][[Kategoria: Rośliny]] [[Kategoria: Rośliny Warmii i Mazur]]
+
[[Kategoria: Przyroda]] [[Kategoria: Rośliny Warmii i Mazur]] [[Kategoria:Natura 2000]] [[Kategoria:Ochrona przyrody]]

Aktualna wersja na dzień 10:54, 18 mar 2015

Dziewięciornik błotny

Parnassia palustris
L.
Dziewięciornik błotny – pokrój. Fot. NPS / Jacob W. Frank. Źródło: Commons Wikimedia
Dziewięciornik błotny – pokrój. Fot. NPS / Jacob W. Frank. Źródło: Commons Wikimedia
Systematyka
Królestwo rośliny
Gromada rośliny naczyniowe
Klasa okrytonasienne
Rząd dławiszowce
Rodzina pięciornikowate
Rodzaj pięciornik
Gatunek pięciornik błotny
Synonimy

Dziewięciornik błotny (Parnassia palustris L.) – gatunek rośliny należący do rodziny dziewięciornikowatych (Parnassiaceae).

Morfologia

Łodyga wzniesiona, prosta, kanciasta i naga, wysokości 5-45 cm. Ma tylko jeden liść łodygowy, sercowatego kształtu, który swoją nasadą obejmuje łodygę (siedzący). Wszystkie pozostałe liście tworzą przyziemną różyczkę. Mają sercowatojajowaty kształt i wyrastają na długich ogonkach.

Kwiaty są pojedyncze, wyrastają na szczycie łodygi. Mają bardzo charakterystyczną budowę. Ich korona składa się z 5 białych płatków z dobrze widoczną, ciemniejszą nerwacją. Słupek jest pojedynczy, 4-krotny, z beczułkowatą zalążnią i 4 siedzącymi znamieniami. Pomiędzy pięcioma pręcikami występuje 5 postrzępionych żółto-zielonych prątniczek, które spełniają funkcję miodników. 5 pręcików przed działkami kielicha dojrzewa po kolei, 5 pręcików przed płatkami korony spełnia rolę organów wabiących owady. W nasadowej części znajdują się miodniki, a w szczytowej wydzielane są połyskujące kropelki wody, które odstraszają muchówki.

Kwiaty kwitną od czerwca do sierpnia. Są przedprątne i owadopylne. Owocem jest jednokomorowa torebka otwierająca się 4 klapami. Nasiona są podługowate, spłaszczone i oskrzydlone. Roznoszone są przez wiatr.

Rozmieszczenie i ekologia

Gatunek ten występuje w Europie, Ameryce Północnej, Azji i Afryce Północnej. W Polsce jest dość pospolity na całym obszarze, zarówno na niżu, jak i w górach. W Tatrach występuje aż po piętro alpejskie.

Siedliskiem tego gatunku są płytkie i mokre torfowiska, jałowe darnie, mokre łąki. Rośnie na dobrze nawilżonych glebach, gdzie przeważa wapń.

Na Warmii i Mazurach gatunek ten występuje m.in. w obszarze Natura 2000 Torfowisko Zocie.

Wartość użytkowa

W klasyfikacji zbiorowisk roślinnych jest to gatunek charakterystyczny dla rzędu Caricetalia davallianae i związku Caricion davallianae. Należą tu tzw. torfowiska zasadowe, tj. zbiorowiska "naturowe" wymienione w Załączniku I Dyrektywy Siedliskowej (górskie i nizinne torfowiska zasadowe o charakterze młak, turzycowisk i mechowisk – kod 7230).

Bibliografia

pl.wikipedia.org, dziewięciornik błotny [27.06.2014]