Piaskowiec kasztanowaty: Różnice pomiędzy wersjami

Z Encyklopedia Warmii i Mazur
Skocz do: nawigacja, szukaj
[wersja nieprzejrzana][wersja zweryfikowana]
(Utworzono nową stronę "{{Roślina infobox |Nazwa rośliny = Piaskowiec kasztanowaty |Nazwa łacińska = Gyroporus castaneus |L = (Bull.) Quél. |Pusta linia = <br/> |grafika = Plik:pias...")
 
 
(Nie pokazano 16 wersji utworzonych przez 3 użytkowników)
Linia 1: Linia 1:
 
{{Roślina infobox
 
{{Roślina infobox
  |Nazwa rośliny = Piaskowiec kasztanowaty
+
  |Nazwa rośliny = '''Piaskowiec kasztanowaty'''
  |Nazwa łacińska = Gyroporus castaneus
+
  |Nazwa łacińska = ''Gyroporus castaneus''
 
  |L = (Bull.) Quél.
 
  |L = (Bull.) Quél.
 
  |Pusta linia = <br/>
 
  |Pusta linia = <br/>
  |grafika = [[Plik:piaskowiec.jpg]]
+
  |grafika = piaskowiec.jpg
  |podpis grafiki =  
+
  |podpis grafiki = Owocniki piaskowca kasztanowatego.<br>Fot. George Chernilevsky. Źródło: [http://commons.wikimedia.org/wiki/File:Gyroporus_castaneus_2011_G2.jpg Commons Wikimedia]
 
  |Systematyka = Systematyka
 
  |Systematyka = Systematyka
 
  |Domena = eukarionty  
 
  |Domena = eukarionty  
 
  |Królestwo = grzyby
 
  |Królestwo = grzyby
 +
|Podkrólestwo =
 
  |Gromada = grzyby podstawkowe
 
  |Gromada = grzyby podstawkowe
 
  |Klasa = pieczarniaki
 
  |Klasa = pieczarniaki
Linia 17: Linia 18:
 
  |Synonimy = Synonimy
 
  |Synonimy = Synonimy
 
  |Lista synonimów = }}
 
  |Lista synonimów = }}
 +
'''Piaskowiec  kasztanowaty ''' (''Gyroporus castaneus'' (Bull.) Quél.) – gatunek grzyba wielkoowocnikowego z rodziny piaskowcowatych (''Gyroporaceae''), rzędu borowikowców (''Boletales'').
 +
<br/><br/>
 +
== Owocnik ==
 +
Piaskowiec kasztanowaty tworzy owocniki jednoroczne złożone z trzonu i kapelusza. Kapelusz o średnicy 4-10 cm, początkowo kasztanowaty, z czasem cynamonowobrązowy, z wiekiem słomkowy do ochrowego. W fazie młodej półkolisty, potem wypukły, spłaszczony, starsze owocniki czasem wklęsłe, grubomięsiste. Powierzchnia kapelusza pilśniowata, potem gładka. Trzon barwy kapelusza, łamliwy, cylindryczny, łatwy do oddzielenia od kapelusza, młody pełny, potem gąbczasty do komorowatego. Powierzchnia pilśniowata, potem gładka, podstawa trzonu często pękata do maczugowatej.
 
<br/>
 
<br/>
  
'''Piaskowiec kasztanowaty ''' (''Gyroporus castaneus'' (Bull.) Quél.) – gatunek grzyba wielkoowocnikowego z rodziny piaskowcowatych (Gyroporaceae), rzędu borowikowców (Boletales).
+
== Rozmieszczenie i ekologia ==
 +
Piaskowiec kasztanowaty występuje w ciepłych i suchych lasach liściastych, często pod dębami, rzadziej w lasach iglastych, na kwaśnych, piaszczystych glebach. Unika gleb wapiennych. Owocniki wyrastają od lipca do października. Jest grzybem mykoryzowym.
 +
<br/>
 +
Na [[Warmia|Warmii]] i [[Mazury|Mazurach]] piaskowiec kasztanowaty został odnotowany w [[Mazurski Park Krajobrazowy|Mazurskim Parku Krajobrazowym]].  
 +
<br/>
  
 +
== Wartość użytkowa ==
 +
Jest to grzyb jadalny. W Polsce uznany został gatunek rzadki. Znajduje się na ''Czerwonej liście roślin i grzybów Polski''. Ma status R – potencjalnie zagrożony z powodu ograniczonego zasięgu geograficznego i małych obszarów siedliskowych. Znajduje się na czerwonych listach gatunków zagrożonych także w Austrii, Czechach, Niemczech, Danii, Norwegii, Holandii, Szwecji, Finlandii.
 +
<br/>
  
=== Owocnik ===
+
== Ciekawostki ==
 
+
Piaskowiec kasztanowaty nadaje się głównie do suszenia, gdyż ugotowane świeże owocniki są gorzkie. Gatunek ten jest charakterystyczny i trudny do pomylenia. Inny przedstawiciel tego rodzaju, równie rzadki piaskowiec modrzak (''Gyroporus cyanescens''), charakteryzuje się szybko siniejącym miąższem, jaśniejszym kapeluszem oraz trzonem.
Piaskowiec kasztanowaty tworzy owocniki jednoroczne złożone z trzonu i kapelusza. Kapelusz 4-10 cm, początkowo kasztanowaty, z czasem cynamonowobrązowy, z wiekiem słomkowy do ochrowego. W fazie młodej półkolisty, potem wypukły, spłaszczony, starsze owocniki czasem wklęsłe, grubomięsiste. Powierzchnia kapelusza pilśniowata, potem gładka. Trzon barwy kapelusza, łamliwy, cylindryczny, łatwy do oddzielenia od kapelusza, młody pełny, potem gąbczasty do komorowatego. Powierzchnia pilśniowata, potem gładka, podstawa trzonu często pękata do maczugowatej.
 
 
<br/>
 
<br/>
  
 
+
== Zobacz też ==
=== Rozmieszczenie i ekologia ===
+
[http://www.grzyby.pl//gatunki/Gyroporus_castaneus.htm grzyby.pl] [24.04.2014]
Piaskowiec kasztanowaty występuje w ciepłych i suchych lasach liściastych, często pod dębami, rzadziej w lasach iglastych, na kwaśnych, piaszczystych glebach, unika gleb wapiennych. Owocniki wyrastają od lipca do października.Grzyb mykoryzowy.
 
 
 
 
 
 
<br/>
 
<br/>
 
+
[http://www.indexfungorum.org/names/Names.asp indexfungorum.org] [24.04.2014]
 
 
=== Wartość użytkowa ===
 
Grzyb jadalny. W Polsce gatunek rzadki. Znajduje się na Czerwonej liście roślin i grzybów Polski. Ma status R – potencjalnie zagrożony z powodu ograniczonego zasięgu geograficznego i małych obszarów siedliskowych. Znajduje się na czerwonych listach gatunków zagrożonych także w Austrii, Czechach, Niemczech, Danii, Norwegii, Holandii, Szwecji, Finlandii.
 
 
<br/>
 
<br/>
 
+
[http://pl.wikipedia.org/wiki/Piaskowiec_kasztanowaty pl.wikipedia.org, Piaskowiec kasztanowaty] [24.04.2014]
 
 
=== Ciekawostki ===
 
Piaskowiec kasztanowaty nadaje się głównie do suszenia, gdyż ugotowane świeże owocniki są gorzkie.Gatunek ten jest charakterystyczny i trudny do pomylenia. Inny przedstawiciel tego rodzaju, również rzadki piaskowiec modrzak (Gyroporus cyanescens) charakteryzuje się szybko siniejącym miąższem, jaśniejszym kapeluszem oraz trzonem.
 
Na Warmii i Mazurach piaskowiec kasztanowaty został odnotowany w [[Mazurski Park Krajobrazowy|Mazurskim Parku Krajobrazowym]].
 
 
<br/>
 
<br/>
 
 
 
== Bibliografia ==
 
== Bibliografia ==
Fiedorowicz G..The participation of macromycetes In selected forest communities of the Masurian Landscape Park (NE Poland). Acta Mycologica, 2009, 44(1): 77-95.
+
Fiedorowicz Grzegorz, ''The participation of macromycetes In selected forest communities of the Masurian Landscape Park (NE Poland)'', "Acta Mycologica" 2009, nr 44, s. 77-95.
Flück M.. Atlas grzybów. Oznaczanie, zbiór, użytkowanie. Franckh-KosmosVerlags-GmbH & Co., Stuttgart.
 
W. Wojewoda, M. Ławrynowicz: ''Red list of the macrofungi in Poland''. W: Z. Mirek, . Zarzycki, W. Wojewoda Z. Szelag (red.), ''Red lists of plants and fungi in Poland''. Kraków: W. Szafer Institute of Botany, Polish Academy of Sciences, 2006, 55-70.
 
 
<br/>
 
<br/>
 
+
Flück Markus, ''Atlas grzybów. Oznaczanie, zbiór, użytkowanie'', Warszawa 1995.
== Linki zewnętrzne ==
 
http://pl.wikipedia.org/wiki/Piaskowiec_kasztanowaty
 
http://www.grzyby.pl//gatunki/Gyroporus_castaneus.htm
 
http://www.indexfungorum.org/names/Names.asp
 
 
 
 
<br/>
 
<br/>
 
+
Wojewoda Władysław, Ławrynowicz Maria, ''Red list of the macrofungi in Poland'', [w:] ''Red lists of plants and fungi in Poland. Czerwona lista roślin i grzybów Polski'', red. Zbigniew Mirek, Kazimierz Zarzycki, Władysław Wojewoda i Zbigniew Szeląg, Kraków 2006, s. 55-70.
  
 
[[Kategoria: Przyroda]]
 
[[Kategoria: Przyroda]]
[[Kategoria: Grzyby]]
+
[[Kategoria: Grzyby Warmii i Mazur]]
 +
[[Kategoria: Parki krajobrazowe]]
 +
[[Kategoria: powiat mrągowski]]
 +
[[Kategoria: Powiat piski]]
 +
[[kategoria: Powiat szczycieński]]

Aktualna wersja na dzień 09:52, 10 mar 2015

Piaskowiec kasztanowaty

Gyroporus castaneus
(Bull.) Quél.
Owocniki piaskowca kasztanowatego.Fot. George Chernilevsky. Źródło: Commons Wikimedia
Owocniki piaskowca kasztanowatego.
Fot. George Chernilevsky. Źródło: Commons Wikimedia
Systematyka
Królestwo grzyby
Gromada grzyby podstawkowe
Klasa pieczarniaki
Rząd borowikowców
Rodzina piaskowcowate
Rodzaj piaskowiec
Gatunek piaskowiec kasztanowaty
Synonimy

Piaskowiec kasztanowaty (Gyroporus castaneus (Bull.) Quél.) – gatunek grzyba wielkoowocnikowego z rodziny piaskowcowatych (Gyroporaceae), rzędu borowikowców (Boletales).

Owocnik

Piaskowiec kasztanowaty tworzy owocniki jednoroczne złożone z trzonu i kapelusza. Kapelusz o średnicy 4-10 cm, początkowo kasztanowaty, z czasem cynamonowobrązowy, z wiekiem słomkowy do ochrowego. W fazie młodej półkolisty, potem wypukły, spłaszczony, starsze owocniki czasem wklęsłe, grubomięsiste. Powierzchnia kapelusza pilśniowata, potem gładka. Trzon barwy kapelusza, łamliwy, cylindryczny, łatwy do oddzielenia od kapelusza, młody pełny, potem gąbczasty do komorowatego. Powierzchnia pilśniowata, potem gładka, podstawa trzonu często pękata do maczugowatej.

Rozmieszczenie i ekologia

Piaskowiec kasztanowaty występuje w ciepłych i suchych lasach liściastych, często pod dębami, rzadziej w lasach iglastych, na kwaśnych, piaszczystych glebach. Unika gleb wapiennych. Owocniki wyrastają od lipca do października. Jest grzybem mykoryzowym.
Na Warmii i Mazurach piaskowiec kasztanowaty został odnotowany w Mazurskim Parku Krajobrazowym.

Wartość użytkowa

Jest to grzyb jadalny. W Polsce uznany został gatunek rzadki. Znajduje się na Czerwonej liście roślin i grzybów Polski. Ma status R – potencjalnie zagrożony z powodu ograniczonego zasięgu geograficznego i małych obszarów siedliskowych. Znajduje się na czerwonych listach gatunków zagrożonych także w Austrii, Czechach, Niemczech, Danii, Norwegii, Holandii, Szwecji, Finlandii.

Ciekawostki

Piaskowiec kasztanowaty nadaje się głównie do suszenia, gdyż ugotowane świeże owocniki są gorzkie. Gatunek ten jest charakterystyczny i trudny do pomylenia. Inny przedstawiciel tego rodzaju, równie rzadki piaskowiec modrzak (Gyroporus cyanescens), charakteryzuje się szybko siniejącym miąższem, jaśniejszym kapeluszem oraz trzonem.

Zobacz też

grzyby.pl [24.04.2014]
indexfungorum.org [24.04.2014]
pl.wikipedia.org, Piaskowiec kasztanowaty [24.04.2014]

Bibliografia

Fiedorowicz Grzegorz, The participation of macromycetes In selected forest communities of the Masurian Landscape Park (NE Poland), "Acta Mycologica" 2009, nr 44, s. 77-95.
Flück Markus, Atlas grzybów. Oznaczanie, zbiór, użytkowanie, Warszawa 1995.
Wojewoda Władysław, Ławrynowicz Maria, Red list of the macrofungi in Poland, [w:] Red lists of plants and fungi in Poland. Czerwona lista roślin i grzybów Polski, red. Zbigniew Mirek, Kazimierz Zarzycki, Władysław Wojewoda i Zbigniew Szeląg, Kraków 2006, s. 55-70.