Soplówka jeżowata: Różnice pomiędzy wersjami

Z Encyklopedia Warmii i Mazur
Skocz do: nawigacja, szukaj
m (Zastępowanie tekstu - "Kategoria: Rezerwaty przyrody" na " ")
 
(Nie pokazano 21 wersji utworzonych przez 4 użytkowników)
Linia 4: Linia 4:
 
  |L =(Bull.) Pers.
 
  |L =(Bull.) Pers.
 
  |Pusta linia = <br/>
 
  |Pusta linia = <br/>
  |grafika =  
+
  |grafika = hericium.jpg
  |podpis grafiki =  
+
  |podpis grafiki = Owocnik soplówki jeżowatej. Fot. Lebrac. Źródło: [http://commons.wikimedia.org/wiki/File:Igelstachelbart,_Hericium_erinaceus.jpg Commons Wikimedia]
|Systematyka = Systematyka
+
|Systematyka = Systematyka
 
  |Domena = eukarionty  
 
  |Domena = eukarionty  
 
  |Królestwo = grzyby
 
  |Królestwo = grzyby
|Podkrólestwo =
+
|Podkrólestwo =
 
  |Gromada = grzyby podstawkowe
 
  |Gromada = grzyby podstawkowe
 
  |Klasa = pieczarniaki
 
  |Klasa = pieczarniaki
  |Rząd =gołąbkowce
+
  |Rząd = gołąbkowce
  |Rodzina =soplówkowate
+
  |Rodzina = soplówkowate
 
  |Rodzaj = soplówka
 
  |Rodzaj = soplówka
 
  |Gatunek = soplówka jeżowata
 
  |Gatunek = soplówka jeżowata
Linia 19: Linia 19:
 
  |Lista synonimów = }}
 
  |Lista synonimów = }}
 
<br/>
 
<br/>
 +
'''Soplówka jeżowata''' (''Hericium erinaceum'' (Bull.) Pers.) – gatunek grzyba wielkoowocnikowego z rodziny soplówkowatych (''Hericiaceae''), rzędu gołąbkowców (''Russullales'').
 +
<br/><br/>
 +
== Owocnik ==
 +
Owocnik soplówki jeżowatej w zarysie jest kulisty lub półkolisty, nierozgałęziony, wielkości 8–20 cm, lecz dorastający niekiedy nawet do 30 cm. Przyrasta do drzewa bokiem lub bulwiastą częścią, która w przypadku starszych okazów drewnieje. Jest on początkowo białawy, z wiekiem żółknący i ochrowobrązowy. Jego powierzchnia gęsto pokryta jest zwieszającymi się kolcami długimi do 4(6) cm i grubymi (przy podstawie) na 1,5–2 mm.
  
''' Soplówka jeżowata ''' ('' Hericium erinaceum '' (Bull.) Pers.) – gatunek grzyba wielkoowocnikowego z rodziny soplówkowatych (Hericiaceae), rzędu gołąbkowców (Russullales).
+
Kolce za młodu są białawożółte, później śmietankowe, na starość mają kolor od żółtopomarańczowego do siwobrązowawego. Miąższ owocnika jest mięsisty, elastyczny, sprężysty i nieco włóknisty. Ma biały kolor, jest zwarty i dziurkowany.  
  
 +
Smak jest słodkawy, a zapach grzybowy. Jest to gatunek o charakterystycznym wyglądzie, łatwy do oznaczenia.
 +
<br/>
 +
 +
== Rozmieszczenie i ekologia ==
 +
Rośnie w lasach liściastych ze starym drzewostanem jako grzyb saprotroficzny. Owocniki wyrastają późną jesienią, głównie na pniach starszych drzew w ich dolnej części, do wysokości kilku metrów, na uszkodzonych i martwych drzewach liściastych, głównie na [[buk zwyczajny|buku zwyczajnym]] i [[dąb szypułkowy|dębie szypułkowym]], lecz także na jabłoniach lub orzechach włoskich.
 +
 +
Jest to grzyb bardzo rzadki, znany tylko z kilku stanowisk w Polsce. Podlega ochronie prawnej. Znajduje się na ''Czerwonej liście roślin i grzybów Polski'', posiada status E – wymierający. Znajduje się na listach gatunków zagrożonych także w Austrii, Belgii, Czechach, Szwajcarii, Niemczech, Danii, Anglii, Holandii, Szwecji oraz na Słowacji.
  
=== Owocnik ===
+
Na [[Warmia|Warmii]] i [[Mazury|Mazurach]] soplówka jeżowata została odnotowana w [[Rezerwat Niedźwiedzie Wielkie|rezerwacie Niedźwiedzie Wielkie]].
Owocnik w  zarysie kulisty lub pólkolisty, nie rozgałęziony, wielkości od 8-20 cm, ale dorastający nawet do 30 cm. Przyrasta do drzewa bokiem lub bulwiastą częścią, która w starszych okazach drewnieje. Początkowo białawy, żółknący i ochrowobrązowy z wiekiem, jego powierzchnia gęsto pokryta długimi do 4 (6) cm i o grubości (przy podstawie) 1,5-2 mm, zwieszającymi się kolcami. Kolce za młodu są białawożółte, później śmietankowe, na starość mają kolor od żółtopomarańczowego do siwobrązowawego. Miąższ owocnika Mięsisty, elastyczny, sprężysty i trochę włóknisty. Ma biały kolor jest zwarty i dziurkowany. Smak słodkawy, zapach grzybowy. Jest to gatunek o charakterystycznym wyglądzie i łatwy do oznaczenia.
 
<br/>
 
  
=== Rozmieszczenie i ekologia ===
+
== Wartość użytkowa ==
Rośnie w lasach liściastych ze starym drzewostanem jako grzyb saprotroficzny. Owocniki wyrastają późną jesienią głównie na pniach starszych drzew w ich dolnej części, do wysokości kilku metrów, na uszkodzonych i martwych drzewach liściastych, głównie na [[buk zwyczajny|buka zwyczajnego]] i [[dąb szypułkowy| dębie szypułkowym]]  lecz także jabłoni lub orzechów włoskich.
+
Gatunek jadalny, uważany za smaczny, ale tylko w fazie młodych owocników. W Polsce podlega ochronie całkowitej, poza tym jest bardzo rzadki.
<br/>
 
Bardzo rzadki, znany tylko z kilku stanowisk w Polsce. Podlega ochronie prawnej. Znajduje się na „Czerwonej liście roślin i grzybów Polski”. Ma status E – wymierający. Znajduje się na listach gatunków zagrożonych także w Austrii, Belgii, Czechach, Szwajcarii, Niemczech, Danii, Anglii, Holandii, Szwecji, Słowacji.
 
<br/>
 
Na Warmii i Mazurach soplówka jeżowata została odnotowana w  [[Rezerwat Niedźwiedzie Wielkie |Rezerwacie Niedźwiedzie Wielkie]].
 
<br/>
 
  
=== Wartość użytkowa ===
+
Grzyb uprawiany jest na Dalekim Wschodzie, gdzie uważany jest za przysmak, a także w amatorskiej uprawie w Polsce.  
Gatunek jadalny, uważany za smaczny,  ale tylko w fazie młodych owocników . W Polsce podlega ochronie całkowitej, poza tym jest bardzo rzadki.
 
Grzyb uprawiany na Dalekim Wschodzie, gdzie uważany jest za przysmak i w amatorskiej uprawie w Polsce.  
 
  
 +
== Ciekawostki ==
 +
W Polsce występuje poza soplówką jeżowatą [[soplówka bukowa]] (''Hericium coralloides'') wyrastająca na drewnie drzew liściastych oraz soplówka jodłowa (''Hericium alpestre'') wyrastająca na drewnie drzew iglastych. Od soplówki jeżowatej różnią się znacznie kształtem owocnika i kolcami.
 
<br/>
 
<br/>
  
=== Ciekawostki ===
+
== Zobacz też ==
W Polsce występuje jeszcze [[soplówka bukowa]] (Hericium coralloides) wyrastająca na drewnie drzew liściastych i soplówka jodłowa (Hericium alpestre), wyrastająca na drewnie drzew iglastych. Od soplówki  jeżowatej różnią się znacznie kształtem owocnika i kolcami.
+
[http://www.grzyby.pl/gatunki/Hericium_erinaceum.htm grzyby.pl] [21.05.2014]
 +
<br/>
 +
[http://obszary.natura2000.org.pl/index.php?s=obszar&id=495 obszary.natura2000.org.pl] [21.05.2014]
 
<br/>
 
<br/>
  
 
== Bibliografia ==
 
== Bibliografia ==
W. Wojewoda, M. Ławrynowicz: ''Red list of the macrofungi in Poland''. W: Z. Mirek, . Zarzycki, W. Wojewoda Z. Szelag (red.), ''Red lists of plants and fungi in Poland''. Kraków: W. Szafer Institute of Botany, PolishAcademy of Sciences, 2006, 55-70.
+
Wojewoda Władysław, Ławrynowicz Maria, ''Red list of the macrofungi in Poland'', [w:] ''Red lists of plants and fungi in Poland. Czerwona lista roślin i grzybów Polski'', red. Zbigniew Mirek, Kazimierz Zarzycki, Władysław Wojewoda i Zbigniew Szeląg, Kraków 2006, s. 55-70.
 
<br/>
 
<br/>
  
== Linki zewnętrzne ==
 
http://www.grzyby.pl/gatunki/Hericium_erinaceum.htm
 
<br/>
 
http://pl.wikipedia.org/wiki/Soplowka_jeżowata
 
<br/>
 
http://obszary.natura2000.org.pl/index.php?s=obszar&id=495
 
<br/>
 
  
[[Kategoria: Przyroda]]
+
 
[[Kategoria: Grzyby]]
+
[[Kategoria: Przyroda]]  [[Kategoria: Rośliny Warmii i Mazur]]
 +
[[Kategoria: Grzyby Warmii i Mazur]]

Aktualna wersja na dzień 16:25, 21 mar 2015

Soplówka jeżowata

Hericium erinaceum
(Bull.) Pers.
Owocnik soplówki jeżowatej. Fot. Lebrac. Źródło: Commons Wikimedia
Owocnik soplówki jeżowatej. Fot. Lebrac. Źródło: Commons Wikimedia
Systematyka
Królestwo grzyby
Gromada grzyby podstawkowe
Klasa pieczarniaki
Rząd gołąbkowce
Rodzina soplówkowate
Rodzaj soplówka
Gatunek soplówka jeżowata
Synonimy


Soplówka jeżowata (Hericium erinaceum (Bull.) Pers.) – gatunek grzyba wielkoowocnikowego z rodziny soplówkowatych (Hericiaceae), rzędu gołąbkowców (Russullales).

Owocnik

Owocnik soplówki jeżowatej w zarysie jest kulisty lub półkolisty, nierozgałęziony, wielkości 8–20 cm, lecz dorastający niekiedy nawet do 30 cm. Przyrasta do drzewa bokiem lub bulwiastą częścią, która w przypadku starszych okazów drewnieje. Jest on początkowo białawy, z wiekiem żółknący i ochrowobrązowy. Jego powierzchnia gęsto pokryta jest zwieszającymi się kolcami długimi do 4(6) cm i grubymi (przy podstawie) na 1,5–2 mm.

Kolce za młodu są białawożółte, później śmietankowe, na starość mają kolor od żółtopomarańczowego do siwobrązowawego. Miąższ owocnika jest mięsisty, elastyczny, sprężysty i nieco włóknisty. Ma biały kolor, jest zwarty i dziurkowany.

Smak jest słodkawy, a zapach grzybowy. Jest to gatunek o charakterystycznym wyglądzie, łatwy do oznaczenia.

Rozmieszczenie i ekologia

Rośnie w lasach liściastych ze starym drzewostanem jako grzyb saprotroficzny. Owocniki wyrastają późną jesienią, głównie na pniach starszych drzew w ich dolnej części, do wysokości kilku metrów, na uszkodzonych i martwych drzewach liściastych, głównie na buku zwyczajnym i dębie szypułkowym, lecz także na jabłoniach lub orzechach włoskich.

Jest to grzyb bardzo rzadki, znany tylko z kilku stanowisk w Polsce. Podlega ochronie prawnej. Znajduje się na Czerwonej liście roślin i grzybów Polski, posiada status E – wymierający. Znajduje się na listach gatunków zagrożonych także w Austrii, Belgii, Czechach, Szwajcarii, Niemczech, Danii, Anglii, Holandii, Szwecji oraz na Słowacji.

Na Warmii i Mazurach soplówka jeżowata została odnotowana w rezerwacie Niedźwiedzie Wielkie.

Wartość użytkowa

Gatunek jadalny, uważany za smaczny, ale tylko w fazie młodych owocników. W Polsce podlega ochronie całkowitej, poza tym jest bardzo rzadki.

Grzyb uprawiany jest na Dalekim Wschodzie, gdzie uważany jest za przysmak, a także w amatorskiej uprawie w Polsce.

Ciekawostki

W Polsce występuje poza soplówką jeżowatą soplówka bukowa (Hericium coralloides) wyrastająca na drewnie drzew liściastych oraz soplówka jodłowa (Hericium alpestre) wyrastająca na drewnie drzew iglastych. Od soplówki jeżowatej różnią się znacznie kształtem owocnika i kolcami.

Zobacz też

grzyby.pl [21.05.2014]
obszary.natura2000.org.pl [21.05.2014]

Bibliografia

Wojewoda Władysław, Ławrynowicz Maria, Red list of the macrofungi in Poland, [w:] Red lists of plants and fungi in Poland. Czerwona lista roślin i grzybów Polski, red. Zbigniew Mirek, Kazimierz Zarzycki, Władysław Wojewoda i Zbigniew Szeląg, Kraków 2006, s. 55-70.