Welski Park Krajobrazowy: Różnice pomiędzy wersjami
| [wersja nieprzejrzana] | [wersja zweryfikowana] |
m (Zastępowanie tekstu - "Kategoria:Jeziora i rzeki" na " ") |
|||
| (Nie pokazano 28 wersji utworzonych przez 5 użytkowników) | |||
| Linia 16: | Linia 16: | ||
| sekundE= 42 | | sekundE= 42 | ||
}} | }} | ||
| − | '''Welski Park Krajobrazowy''' – park krajobrazowy położony w południowo-zachodniej części [[Województwo warmińsko-mazurskie|województwa warmińsko-mazurskiego]] | + | '''Welski Park Krajobrazowy''' – park krajobrazowy położony w południowo-zachodniej części [[Województwo warmińsko-mazurskie|województwa warmińsko-mazurskiego]], wzdłuż odcinka [[Rzeka Wel|rzeki Wel]]. Park utworzono w 1995 r. na mocy Rozporządzenia nr 24/95 Wojewody Ciechanowskiego z dn. 18 grudnia 1995 r. i Rozporządzenia nr 24/95 Wojewody Toruńskiego z dn. 8 sierpnia 1996 r. |
| − | + | Powierzchnia Welskiego Parku Krajobrazowego wynosi 20 444 ha. Wokół Parku wyznaczono otulinę o powierzchni 3 953 ha. Pierwsza siedziba dyrekcji Parku znajdowała się w [[Lidzbark|Lidzbarku]]. Obecnie mieści się ona w [[Jeleń|Jeleniu]] koło Lidzbarka. | |
| − | Powierzchnia Welskiego Parku Krajobrazowego wynosi 20 | ||
| − | |||
Park powstał w celu ochrony walorów przyrodniczych, historycznych oraz kulturowych regionu, a przede wszystkim – doliny rzeki Wel. Park cechuje wielka różnorodność środowiska przyrodniczego: bogactwo flory i fauny oraz zróżnicowanie krajobrazu. | Park powstał w celu ochrony walorów przyrodniczych, historycznych oraz kulturowych regionu, a przede wszystkim – doliny rzeki Wel. Park cechuje wielka różnorodność środowiska przyrodniczego: bogactwo flory i fauny oraz zróżnicowanie krajobrazu. | ||
<br/><br/> | <br/><br/> | ||
| + | |||
== Fizjogeografia terenu i szata roślinna == | == Fizjogeografia terenu i szata roślinna == | ||
| − | Dominującym elementem rzeźby terenu są piaszczyste równiny sandrowe zajmujące ponad połowę powierzchni Parku. Występuje również wysoczyzna morenowa oraz rynny subglacjalne. Ważnym elementem przyrodniczym są jeziora polodowcowe (można wyróżnić 13 większych | + | Dominującym elementem rzeźby terenu są piaszczyste równiny sandrowe zajmujące ponad połowę powierzchni Parku. Występuje również wysoczyzna morenowa oraz rynny subglacjalne. Ważnym elementem przyrodniczym są jeziora polodowcowe (można wyróżnić 13 większych zbiorników). Dużym urozmaiceniem krajobrazu są liczne, zwykle niewielkie wytopiska powstałe wskutek wytopienia się pogrzebanych brył martwego lodu pozostałych po okresie glacjalnym. Największe ich skupienia występują w okolicy Jelenia, [[Murawki|Murawek]] i [[Koszelewy|Koszelew]]. Na dnie wytopisk zalegają głównie torfy. |
Największe znaczenie w krajobrazach Parku mają zbiorowiska leśne. Na terenie [[Lidzbark (gmina miejsko-wiejska)| gminy Lidzbark]] stwierdzono występowanie 17 zespołów leśnych i zaroślowych, zaś na terenie [[Rybno (gmina wiejska)|gminy Rybno]] zanotowano ich 12. Lasy na terenie Parku (bez otuliny) zajmują powierzchnię 7 133 ha (34,9% powierzchni). | Największe znaczenie w krajobrazach Parku mają zbiorowiska leśne. Na terenie [[Lidzbark (gmina miejsko-wiejska)| gminy Lidzbark]] stwierdzono występowanie 17 zespołów leśnych i zaroślowych, zaś na terenie [[Rybno (gmina wiejska)|gminy Rybno]] zanotowano ich 12. Lasy na terenie Parku (bez otuliny) zajmują powierzchnię 7 133 ha (34,9% powierzchni). | ||
| Linia 30: | Linia 29: | ||
Fauna Welskiego Parku Krajobrazowego, który pod względem zoogeograficznym należy do krainy południowobałtyckiej, ma charakter typowy dla obszarów pojeziernych. Ilość kręgowców rozmnażających się lub prawdopodobnie rozmnażających się na terenie Parku liczy 269 gatunków, w tym: 46 gatunków ssaków, 165 gatunków ptaków (wśród nich m.in.: [[bielik]], [[rybołów]], [[Orlik krzykliwy|orlik krzykliwy]], [[kania ruda]], [[bocian czarny]], [[bocian biały]] oraz [[puchacz]]), 6 gatunków gadów, 13 gatunków płazów oraz 39 gatunków ryb i kręgoustych. | Fauna Welskiego Parku Krajobrazowego, który pod względem zoogeograficznym należy do krainy południowobałtyckiej, ma charakter typowy dla obszarów pojeziernych. Ilość kręgowców rozmnażających się lub prawdopodobnie rozmnażających się na terenie Parku liczy 269 gatunków, w tym: 46 gatunków ssaków, 165 gatunków ptaków (wśród nich m.in.: [[bielik]], [[rybołów]], [[Orlik krzykliwy|orlik krzykliwy]], [[kania ruda]], [[bocian czarny]], [[bocian biały]] oraz [[puchacz]]), 6 gatunków gadów, 13 gatunków płazów oraz 39 gatunków ryb i kręgoustych. | ||
| − | Badania i obserwacje prowadzone na terenie | + | Badania i obserwacje prowadzone na terenie Parku w ostatnich latach ujawniły występowanie na tym terenie 282 gatunków bezkręgowców. Zdecydowaną większość, bo aż 221 gatunków, stanowiły owady. Odnotowano 75 gatunków motyli, 41 gatunków chrząszczy, 38 gatunków [[chruściki|chruścików]], 25 gatunków pluskwiaków wodnych, 25 gatunków ważek, 12 gatunków jętek, 5 gatunków muchówek i 1 gatunek wielkoskrzydłych. |
Wśród innych grup bezkręgowców stwierdzono: 19 gatunków pajęczaków, w tym 13 gatunków pająków i 6 gatunków wodopójek, 3 gatunki skorupiaków, 16 gatunków pierścienic, w tym 14 gatunków pijawek i 2 gatunki skąposzczetów, oraz 23 gatunki mięczaków, w tym 12 gatunków ślimaków wodnych i 11 gatunków małży. | Wśród innych grup bezkręgowców stwierdzono: 19 gatunków pajęczaków, w tym 13 gatunków pająków i 6 gatunków wodopójek, 3 gatunki skorupiaków, 16 gatunków pierścienic, w tym 14 gatunków pijawek i 2 gatunki skąposzczetów, oraz 23 gatunki mięczaków, w tym 12 gatunków ślimaków wodnych i 11 gatunków małży. | ||
<br/> | <br/> | ||
| + | |||
== Rośliny == | == Rośliny == | ||
| − | O bogactwie flory Parku świadczy zarejestrowanie tu ponad 800 gatunków roślin naczyniowych i ok. 200 gatunków mchów. Wiele z | + | O bogactwie flory Parku świadczy zarejestrowanie tu ponad 800 gatunków roślin naczyniowych i ok. 200 gatunków mchów. Wiele z nich to gatunki rzadkie; 80 gatunków roślin naczyniowych i 47 gatunków mchów objęto ochroną prawną (ścisłą lub częściową). 6 gatunków roślin naczyniowych wymaga ochrony czynnej. Spośród gatunków o znaczeniu europejskim, tzw. "naturowych", w Parku stwierdzono występowanie 6, w tym: [[leniec bezpodkwiatkowy|leńca bezpodkwiatkowego]] (''Thesium ebracteatum''), [[lipiennik Loesela|lipiennika Loesela]] (''Liparis loeselii''), [[sasanka otwarta|sasanki otwartej]] (''Pulsatilla patens''), mchu [[haczykowiec błyszczący|haczykowca błyszczącego]] ''Hamatocaulis vernicosus'' (''Drepanocladus vernicosus'' (Lindb.) Warnst.) oraz [[skalnica torfowiskowa|skalnicy torfowiskowej]]. |
Największą ostoją różnorodności gatunkowej Parku są torfowiska i wilgotne łąki zagospodarowane ekstensywnie. | Największą ostoją różnorodności gatunkowej Parku są torfowiska i wilgotne łąki zagospodarowane ekstensywnie. | ||
<br/> | <br/> | ||
| + | |||
== Ochrona przyrody == | == Ochrona przyrody == | ||
| − | Na obszarze Welskiego Parku Krajobrazowego zlokalizowane są cztery rezerwaty przyrody: [[Rezerewat Bagno Koziana|Bagno Koziana]], [[Rezerwat Piekiełko|Piekiełko]], [[Rezerwat Ostrów Tarczyński|Ostrów Tarczyński]] i [[Rezerwat Jezioro Neliwa|Jezioro Neliwa]]. Planuje się utworzenie | + | Na obszarze Welskiego Parku Krajobrazowego zlokalizowane są cztery rezerwaty przyrody: [[Rezerewat Bagno Koziana|Bagno Koziana]], [[Rezerwat Piekiełko|Piekiełko]], [[Rezerwat Ostrów Tarczyński|Ostrów Tarczyński]] i [[Rezerwat Jezioro Neliwa|Jezioro Neliwa]]. Planuje się utworzenie kolejnych ośmiu rezerwatów chroniących przyrodę i piękno krajobrazu Parku. Mają być to następujące rezerwaty: Ostoje Koszelewskie, Las Nadwelski, Dolina Rzeki Rumian, Kopaniarze, Bagna Jeleńskie i Torfowisko Kopaniarze. |
| − | Ponadto na terenie | + | Ponadto na terenie Welskiego Parku Krajobrazowego znajduje się 5 użytków ekologicznych, 28 pomników przyrody, w tym dwie aleje pomnikowe (w Lidzbarku i w [[Prętki|Prętkach]]). Poza tym w najbliższej okolicy Parku znajduje się 7 obszarów chronionego krajobrazu. Ostoje [[Natura 2000]] świadczą o europejskiej randze tego terenu. |
<br/> | <br/> | ||
| + | |||
== Ciekawostki == | == Ciekawostki == | ||
Przy Parku działają dwa muzea: Muzeum Przyrody i Muzeum Etnograficzne. | Przy Parku działają dwa muzea: Muzeum Przyrody i Muzeum Etnograficzne. | ||
| − | Park | + | Park zaprasza na ścieżki krajobrazowe. W pobliżu znajduje się pieszo-rowerowa ścieżka biegnąca wokół [[Jezioro Lidzbarskie|Jeziora Lidzbarskiego]] (przejście jej zajmuje od 3 do 5 godzin). Ścieżka zaczyna się w parku miejskim w Lidzbarku przy ul. Sądowej, dalej trasa wiedzie przez las, w którym można obserwować ptaki, zwłaszcza dzięcioły, a kończy się w pobliżu mleczarni przy ul. Chopina. |
<br/> | <br/> | ||
| + | |||
| + | ==Galeria zdjęć== | ||
| + | <gallery mode=packed widths=300px heights=300px class="left"> | ||
| + | File: welski_pk_w.png|Welski Park Krajobrazowy | ||
| + | File: welski_pk_g.png|Welski Park Krajobrazowy | ||
| + | </gallery> | ||
== Zobacz też == | == Zobacz też == | ||
[http://pl.wikipedia.org/wiki/Welski_Park_Krajobrazowy pl.wikipedia.org, Welski Park Krajobrazowy] [21.05.2014]<br/> | [http://pl.wikipedia.org/wiki/Welski_Park_Krajobrazowy pl.wikipedia.org, Welski Park Krajobrazowy] [21.05.2014]<br/> | ||
[http://parkikrajobrazowewarmiimazur.pl/welski.html parkikrajobrazowewarmiimazur.pl] [21.05.2014]<br/> | [http://parkikrajobrazowewarmiimazur.pl/welski.html parkikrajobrazowewarmiimazur.pl] [21.05.2014]<br/> | ||
== Bibliografia == | == Bibliografia == | ||
| − | Dąbrowski Stanisław, Polakowski Benon, Wołos Lucjan, ''Obszary chronione i pomniki przyrody województwa warmińsko-mazurskiego'', Urząd Wojewódzki, Wydział Ochrony Środowiska i Rolnictwa w Olsztynie, 1999 | + | Dąbrowski Stanisław, Polakowski Benon, Wołos Lucjan, ''Obszary chronione i pomniki przyrody województwa warmińsko-mazurskiego'', Urząd Wojewódzki, Wydział Ochrony Środowiska i Rolnictwa w Olsztynie, Olsztyn 1999. |
| − | |||
| − | |||
<br/> | <br/> | ||
| − | [http://www.wfosigw.olsztyn.pl/pliki/poznajemy.pdf wfosigw.olsztyn.pl] [21.05.2014] | + | ''Poznajemy Parki Krajobrazowe Warmii i Mazur'', Fundacja Ochrony Wielkich Jezior Mazurskich, Mazurskie Centrum Edukacji Ekologicznej,[http://www.wfosigw.olsztyn.pl/pliki/poznajemy.pdf wfosigw.olsztyn.pl] [21.05.2014], Giżycko 2011. |
<br/> | <br/> | ||
| − | ''Welski Park Krajobrazowy. Przewodnik przyrodniczy'', praca zbiorowa pod red. Tomasza Załuskiego, Mirosława Szczepańskiego i in., Toruń | + | ''Welski Park Krajobrazowy. Przewodnik przyrodniczy'', praca zbiorowa pod red. Tomasza Załuskiego, Mirosława Szczepańskiego i in., Toruń 1999. |
<br/> | <br/> | ||
| − | [[Kategoria: Przyroda]] [[Kategoria: Natura 2000]] [[Kategoria: Ochrona przyrody]][[Kategoria: | + | [[Kategoria: Przyroda]][[Kategoria: Parki krajobrazowe]] [[Kategoria:Natura 2000]] [[Kategoria:Ochrona przyrody]] [[Kategoria: Rezerwaty przyrody]][[Kategoria:Przyroda]] [[Kategoria:Rzeki i kanały]] [[Kategoria: Powiat nowomiejski]] |
Aktualna wersja na dzień 10:07, 29 cze 2015
| Welski Park Krajobrazowy | |
| | |
 Logo Welskiego Parku Krajobrazowego | |
| Państwo |  Polska
|
| Data utworzenia | 1995 |
| Powierzchnia | 20 300 ha |
| Położenie na mapie województwa warmińsko-mazurskiego   Welski Park Krajobrazowy | |
| Położenie na mapie Polski  Welski Park Krajobrazowy | |
{{#invoke:Koordynaty|szablon}} | |
Welski Park Krajobrazowy – park krajobrazowy położony w południowo-zachodniej części województwa warmińsko-mazurskiego, wzdłuż odcinka rzeki Wel. Park utworzono w 1995 r. na mocy Rozporządzenia nr 24/95 Wojewody Ciechanowskiego z dn. 18 grudnia 1995 r. i Rozporządzenia nr 24/95 Wojewody Toruńskiego z dn. 8 sierpnia 1996 r.
Powierzchnia Welskiego Parku Krajobrazowego wynosi 20 444 ha. Wokół Parku wyznaczono otulinę o powierzchni 3 953 ha. Pierwsza siedziba dyrekcji Parku znajdowała się w Lidzbarku. Obecnie mieści się ona w Jeleniu koło Lidzbarka.
Park powstał w celu ochrony walorów przyrodniczych, historycznych oraz kulturowych regionu, a przede wszystkim – doliny rzeki Wel. Park cechuje wielka różnorodność środowiska przyrodniczego: bogactwo flory i fauny oraz zróżnicowanie krajobrazu.
Spis treści
Fizjogeografia terenu i szata roślinna
Dominującym elementem rzeźby terenu są piaszczyste równiny sandrowe zajmujące ponad połowę powierzchni Parku. Występuje również wysoczyzna morenowa oraz rynny subglacjalne. Ważnym elementem przyrodniczym są jeziora polodowcowe (można wyróżnić 13 większych zbiorników). Dużym urozmaiceniem krajobrazu są liczne, zwykle niewielkie wytopiska powstałe wskutek wytopienia się pogrzebanych brył martwego lodu pozostałych po okresie glacjalnym. Największe ich skupienia występują w okolicy Jelenia, Murawek i Koszelew. Na dnie wytopisk zalegają głównie torfy.
Największe znaczenie w krajobrazach Parku mają zbiorowiska leśne. Na terenie gminy Lidzbark stwierdzono występowanie 17 zespołów leśnych i zaroślowych, zaś na terenie gminy Rybno zanotowano ich 12. Lasy na terenie Parku (bez otuliny) zajmują powierzchnię 7 133 ha (34,9% powierzchni).
Zwierzęta
Fauna Welskiego Parku Krajobrazowego, który pod względem zoogeograficznym należy do krainy południowobałtyckiej, ma charakter typowy dla obszarów pojeziernych. Ilość kręgowców rozmnażających się lub prawdopodobnie rozmnażających się na terenie Parku liczy 269 gatunków, w tym: 46 gatunków ssaków, 165 gatunków ptaków (wśród nich m.in.: bielik, rybołów, orlik krzykliwy, kania ruda, bocian czarny, bocian biały oraz puchacz), 6 gatunków gadów, 13 gatunków płazów oraz 39 gatunków ryb i kręgoustych.
Badania i obserwacje prowadzone na terenie Parku w ostatnich latach ujawniły występowanie na tym terenie 282 gatunków bezkręgowców. Zdecydowaną większość, bo aż 221 gatunków, stanowiły owady. Odnotowano 75 gatunków motyli, 41 gatunków chrząszczy, 38 gatunków chruścików, 25 gatunków pluskwiaków wodnych, 25 gatunków ważek, 12 gatunków jętek, 5 gatunków muchówek i 1 gatunek wielkoskrzydłych.
Wśród innych grup bezkręgowców stwierdzono: 19 gatunków pajęczaków, w tym 13 gatunków pająków i 6 gatunków wodopójek, 3 gatunki skorupiaków, 16 gatunków pierścienic, w tym 14 gatunków pijawek i 2 gatunki skąposzczetów, oraz 23 gatunki mięczaków, w tym 12 gatunków ślimaków wodnych i 11 gatunków małży.
Rośliny
O bogactwie flory Parku świadczy zarejestrowanie tu ponad 800 gatunków roślin naczyniowych i ok. 200 gatunków mchów. Wiele z nich to gatunki rzadkie; 80 gatunków roślin naczyniowych i 47 gatunków mchów objęto ochroną prawną (ścisłą lub częściową). 6 gatunków roślin naczyniowych wymaga ochrony czynnej. Spośród gatunków o znaczeniu europejskim, tzw. "naturowych", w Parku stwierdzono występowanie 6, w tym: leńca bezpodkwiatkowego (Thesium ebracteatum), lipiennika Loesela (Liparis loeselii), sasanki otwartej (Pulsatilla patens), mchu haczykowca błyszczącego Hamatocaulis vernicosus (Drepanocladus vernicosus (Lindb.) Warnst.) oraz skalnicy torfowiskowej.
Największą ostoją różnorodności gatunkowej Parku są torfowiska i wilgotne łąki zagospodarowane ekstensywnie.
Ochrona przyrody
Na obszarze Welskiego Parku Krajobrazowego zlokalizowane są cztery rezerwaty przyrody: Bagno Koziana, Piekiełko, Ostrów Tarczyński i Jezioro Neliwa. Planuje się utworzenie kolejnych ośmiu rezerwatów chroniących przyrodę i piękno krajobrazu Parku. Mają być to następujące rezerwaty: Ostoje Koszelewskie, Las Nadwelski, Dolina Rzeki Rumian, Kopaniarze, Bagna Jeleńskie i Torfowisko Kopaniarze.
Ponadto na terenie Welskiego Parku Krajobrazowego znajduje się 5 użytków ekologicznych, 28 pomników przyrody, w tym dwie aleje pomnikowe (w Lidzbarku i w Prętkach). Poza tym w najbliższej okolicy Parku znajduje się 7 obszarów chronionego krajobrazu. Ostoje Natura 2000 świadczą o europejskiej randze tego terenu.
Ciekawostki
Przy Parku działają dwa muzea: Muzeum Przyrody i Muzeum Etnograficzne.
Park zaprasza na ścieżki krajobrazowe. W pobliżu znajduje się pieszo-rowerowa ścieżka biegnąca wokół Jeziora Lidzbarskiego (przejście jej zajmuje od 3 do 5 godzin). Ścieżka zaczyna się w parku miejskim w Lidzbarku przy ul. Sądowej, dalej trasa wiedzie przez las, w którym można obserwować ptaki, zwłaszcza dzięcioły, a kończy się w pobliżu mleczarni przy ul. Chopina.
Galeria zdjęć
Welski Park Krajobrazowy
Welski Park Krajobrazowy
Zobacz też
pl.wikipedia.org, Welski Park Krajobrazowy [21.05.2014]
parkikrajobrazowewarmiimazur.pl [21.05.2014]
Bibliografia
Dąbrowski Stanisław, Polakowski Benon, Wołos Lucjan, Obszary chronione i pomniki przyrody województwa warmińsko-mazurskiego, Urząd Wojewódzki, Wydział Ochrony Środowiska i Rolnictwa w Olsztynie, Olsztyn 1999.
Poznajemy Parki Krajobrazowe Warmii i Mazur, Fundacja Ochrony Wielkich Jezior Mazurskich, Mazurskie Centrum Edukacji Ekologicznej,wfosigw.olsztyn.pl [21.05.2014], Giżycko 2011.
Welski Park Krajobrazowy. Przewodnik przyrodniczy, praca zbiorowa pod red. Tomasza Załuskiego, Mirosława Szczepańskiego i in., Toruń 1999.
