Bobrek trójlistkowy: Różnice pomiędzy wersjami
| [wersja nieprzejrzana] | [wersja zweryfikowana] |
(→Bibliografia) |
|||
| (Nie pokazano 12 wersji utworzonych przez 2 użytkowników) | |||
| Linia 5: | Linia 5: | ||
|Pusta linia = <br/> | |Pusta linia = <br/> | ||
|grafika = bobrek.jpg | |grafika = bobrek.jpg | ||
| − | |podpis grafiki = Bobrek trójlistkowy na torfowisku nad jeziorem Kliwotek (Nadleśnictwo Kudypy) | + | |podpis grafiki = Bobrek trójlistkowy na torfowisku nad jeziorem Kliwotek (Nadleśnictwo Kudypy). Fot. Dariusz Kubiak. |
|Systematyka = Systematyka | |Systematyka = Systematyka | ||
|Domena = eukarionty | |Domena = eukarionty | ||
| Linia 21: | Linia 21: | ||
<br/><br/> | <br/><br/> | ||
== Morfologia == | == Morfologia == | ||
| − | Łodyga jest prosto wzniesiona, naga i bezlistna. Pod ziemią znajduje się grube, pełzające kłącze. Liście tworzą się tylko w części odziomkowej | + | Łodyga jest prosto wzniesiona, naga i bezlistna. Pod ziemią znajduje się grube, pełzające kłącze. Liście tworzą się tylko w części odziomkowej, są ułożone skrętolegle, skórzaste, ciemnozielone, całobrzegie, potrójne na długich ogonkach, zwykle częściowo zanurzone w wodzie. |
| + | |||
| + | Kwiaty są białoróżowe, zebrane w gęste, zwężające się ku szczytowi grona na długiej, bezlistnej szypułce (10–30 cm) bocznie wyrastającej z kłącza. Kielich pięciodzielny, lejkowatodzwonkowaty, korona biała lub różowa, o pięciu odgiętych do tyłu płatkach pokrytych wewnątrz licznymi włoskami. Posiada 1 słupek z długą szyjką i dwudzielnym znamieniem, pręcików zwykle 5 o fioletowych pylnikach. | ||
| + | |||
| + | Roślina kwitnie od czerwca do września. Owocem jest kulistojajowata torebka o długości do 13 mm zawierająca drobne nasiona brązowej barwy. | ||
<br/> | <br/> | ||
| + | |||
== Rozmieszczenie i ekologia == | == Rozmieszczenie i ekologia == | ||
Bobrek trójlistkowy jest szeroko rozprzestrzeniony na całej półkuli północnej: występuje w Azji, Europie, Ameryce Północnej i w Maroku. W Polsce występuje na terenie całego niżu, jednak niezbyt pospolicie. | Bobrek trójlistkowy jest szeroko rozprzestrzeniony na całej półkuli północnej: występuje w Azji, Europie, Ameryce Północnej i w Maroku. W Polsce występuje na terenie całego niżu, jednak niezbyt pospolicie. | ||
| − | Rośnie na torfowiskach i mokrych łąkach, na bagnach i w rowach, a w górach na młakach. Można go spotkać również w zaroślach z wierzbą rokitą i w olsach | + | Rośnie na torfowiskach i mokrych łąkach, na bagnach i w rowach, a w górach na młakach. Można go spotkać również w zaroślach z wierzbą rokitą i w olsach. W górach sięga po regiel dolny. Najwyższe stanowiska tej rośliny znajdują się w Gorcach. W klasyfikacji zbiorowisk roślinnych gatunek charakterystyczny dla klasy ''Scheuchzerio-Caricetea nigrae'', związku ''Caricion lasiocarpae''. |
| − | + | ||
| + | Bobrek trójlistkowy występuje m.in. na torfowisku nad [[Jezioro Kliwotek|jeziorem Kliwotek]] w [[Nadleśnictwo Kudypy|Nadleśnictwie Kudypy]]. | ||
| + | |||
== Wartość użytkowa == | == Wartość użytkowa == | ||
| − | + | Roślina podlega w Polsce od 2001 r. ochronie częściowej (obecnie na podstawie Rozporządzenia Ministra Środowiska z dnia 5 stycznia 2012 r. w sprawie ochrony gatunkowej roślin). Bobrek nie jest zagrożony wyginięciem, jednak wiele jego stanowisk zanikło w wyniku osuszenia terenu. | |
| − | + | To roślina lecznicza. Surowcem lekarskim bobrka są liście ''Folium Melianthidis'' o bardzo gorzkim smaku (zawartość: gorycze, glikozydy, garbniki oraz składniki mineralne, głównie jod, żelazo i mangan). Liście te wykazują działanie przeciwszkorbutowe i przeciwmigrenowe. Ziele bobrka powoduje między innymi zwiększenie wydzielania soków trawiennych, zwiększa przemianę materii, znacznie pobudza apetyt. Bobrek wykazuje również działanie przeczyszczające, jest polecany przy trudnych, długo trwających miesiączkach, działa przeciwzapalnie, a nawet poprawia samopoczucie psychiczne. Napary i leki, w których składzie można wyróżnić bobrek, polecane są przy anemii, niestrawności i występowaniu pasożytów układu pokarmowego. Ziele bobrka jest stosowane jako zamiennik tytoniu papierosowego. | |
<br/> | <br/> | ||
| + | |||
== Zobacz też == | == Zobacz też == | ||
[http://pl.wikipedia.org/wiki/Bobrek_tr%C3%B3jlistkowy pl.wikipedia.org, bobrek trójlistkowy] [20.04.2014]<br/> | [http://pl.wikipedia.org/wiki/Bobrek_tr%C3%B3jlistkowy pl.wikipedia.org, bobrek trójlistkowy] [20.04.2014]<br/> | ||
| Linia 38: | Linia 46: | ||
<br/> | <br/> | ||
== Bibliografia == | == Bibliografia == | ||
| − | ''Flora i Fauna wód śródlądowych. Przewodnik'', pod red. Wolfganga Engelhardta, Warszawa | + | ''Flora i Fauna wód śródlądowych. Przewodnik'', pod red. Wolfganga Engelhardta, Warszawa 1998.<br/> |
| − | Zarzycki Kazimierz, Szeląg Zbigniew, ''Red list of the vascular plants in Poland'', [w:] ''Red lists of plants and fungi in Poland'', red. | + | Zarzycki Kazimierz, Szeląg Zbigniew, ''Red list of the vascular plants in Poland'', [w:] ''Red lists of plants and fungi in Poland. Czerwona lista roślin i grzybów Polski'', red. Zbigniew Mirek, Kazimierz Zarzycki, Władysław Wojewoda i Zbigniew Szeląg, Kraków 2006, s. 11-20.<br/> |
| + | [[Kategoria: Przyroda]] | ||
| − | + | [[Kategoria: Rośliny Warmii i Mazur]] | |
Aktualna wersja na dzień 19:53, 9 mar 2015
| Bobrek trójlistkowy | |
| | |
| Menyanthes trifoliata | |
| L. | |
 Bobrek trójlistkowy na torfowisku nad jeziorem Kliwotek (Nadleśnictwo Kudypy). Fot. Dariusz Kubiak. | |
| Systematyka | |
| Królestwo | rośliny |
| Podkrólestwo | rośliny naczyniowe |
| Gromada | okrytonasienne |
| Klasa | jednoliścienne |
| Rząd | żabieńcowce |
| Rodzina | bagnicowate |
| Rodzaj | bobrek |
| Gatunek | bobrek trójlistkowy |
| Synonimy | |
Bobrek trójlistkowy (Menyanthes trifoliata L.) – inaczej bobrek trójlistny, gatunek rośliny z monotypowego rodzaju bobrek należącego do rodziny bobrkowatych (Menyanthaceae).
Morfologia
Łodyga jest prosto wzniesiona, naga i bezlistna. Pod ziemią znajduje się grube, pełzające kłącze. Liście tworzą się tylko w części odziomkowej, są ułożone skrętolegle, skórzaste, ciemnozielone, całobrzegie, potrójne na długich ogonkach, zwykle częściowo zanurzone w wodzie.
Kwiaty są białoróżowe, zebrane w gęste, zwężające się ku szczytowi grona na długiej, bezlistnej szypułce (10–30 cm) bocznie wyrastającej z kłącza. Kielich pięciodzielny, lejkowatodzwonkowaty, korona biała lub różowa, o pięciu odgiętych do tyłu płatkach pokrytych wewnątrz licznymi włoskami. Posiada 1 słupek z długą szyjką i dwudzielnym znamieniem, pręcików zwykle 5 o fioletowych pylnikach.
Roślina kwitnie od czerwca do września. Owocem jest kulistojajowata torebka o długości do 13 mm zawierająca drobne nasiona brązowej barwy.
Rozmieszczenie i ekologia
Bobrek trójlistkowy jest szeroko rozprzestrzeniony na całej półkuli północnej: występuje w Azji, Europie, Ameryce Północnej i w Maroku. W Polsce występuje na terenie całego niżu, jednak niezbyt pospolicie.
Rośnie na torfowiskach i mokrych łąkach, na bagnach i w rowach, a w górach na młakach. Można go spotkać również w zaroślach z wierzbą rokitą i w olsach. W górach sięga po regiel dolny. Najwyższe stanowiska tej rośliny znajdują się w Gorcach. W klasyfikacji zbiorowisk roślinnych gatunek charakterystyczny dla klasy Scheuchzerio-Caricetea nigrae, związku Caricion lasiocarpae.
Bobrek trójlistkowy występuje m.in. na torfowisku nad jeziorem Kliwotek w Nadleśnictwie Kudypy.
Wartość użytkowa
Roślina podlega w Polsce od 2001 r. ochronie częściowej (obecnie na podstawie Rozporządzenia Ministra Środowiska z dnia 5 stycznia 2012 r. w sprawie ochrony gatunkowej roślin). Bobrek nie jest zagrożony wyginięciem, jednak wiele jego stanowisk zanikło w wyniku osuszenia terenu.
To roślina lecznicza. Surowcem lekarskim bobrka są liście Folium Melianthidis o bardzo gorzkim smaku (zawartość: gorycze, glikozydy, garbniki oraz składniki mineralne, głównie jod, żelazo i mangan). Liście te wykazują działanie przeciwszkorbutowe i przeciwmigrenowe. Ziele bobrka powoduje między innymi zwiększenie wydzielania soków trawiennych, zwiększa przemianę materii, znacznie pobudza apetyt. Bobrek wykazuje również działanie przeczyszczające, jest polecany przy trudnych, długo trwających miesiączkach, działa przeciwzapalnie, a nawet poprawia samopoczucie psychiczne. Napary i leki, w których składzie można wyróżnić bobrek, polecane są przy anemii, niestrawności i występowaniu pasożytów układu pokarmowego. Ziele bobrka jest stosowane jako zamiennik tytoniu papierosowego.
Zobacz też
pl.wikipedia.org, bobrek trójlistkowy [20.04.2014]
ziolowyporadnik.pl [20.04.2014]
Bibliografia
Flora i Fauna wód śródlądowych. Przewodnik, pod red. Wolfganga Engelhardta, Warszawa 1998.
Zarzycki Kazimierz, Szeląg Zbigniew, Red list of the vascular plants in Poland, [w:] Red lists of plants and fungi in Poland. Czerwona lista roślin i grzybów Polski, red. Zbigniew Mirek, Kazimierz Zarzycki, Władysław Wojewoda i Zbigniew Szeląg, Kraków 2006, s. 11-20.
