Parafia Ewangelicko-Augsburska w Piszu: Różnice pomiędzy wersjami
Z Encyklopedia Warmii i Mazur
| [wersja nieprzejrzana] | [wersja zweryfikowana] |
m (Zastępowanie tekstu - "Kler parafialny" na "Duchowni parafii") |
|||
| (Nie pokazano 14 wersji utworzonych przez 6 użytkowników) | |||
| Linia 1: | Linia 1: | ||
| − | |||
{{Parafia infobox | {{Parafia infobox | ||
|nazwa = Parafia Ewangelicko-Augsburska w Piszu | |nazwa = Parafia Ewangelicko-Augsburska w Piszu | ||
|grafika = Ewangelicka Pisz.jpg | |grafika = Ewangelicka Pisz.jpg | ||
| − | |podpis grafiki = Wnętrze kaplicy parafialnej | + | |podpis grafiki = Wnętrze kaplicy parafialnej.<br>Źródło: [http://www.pisz.luteranie.pl/galeria.html www.pisz.luteranie.pl], 22.12.2013. |
|siedziba = Pisz | |siedziba = Pisz | ||
|adres = pl. Ignacego Daszyńskiego 12A, 12-200 Pisz | |adres = pl. Ignacego Daszyńskiego 12A, 12-200 Pisz | ||
| Linia 20: | Linia 19: | ||
}}<br/> | }}<br/> | ||
| − | ''' Parafia Ewangelicko-Augsburska w Piszu ''' – | + | ''' Parafia Ewangelicko-Augsburska w Piszu ''' – ewangelicko-augsburska parafia, należąca do [[diecezja mazurska |diecezji mazurskiej]]. Mieści się przy pl. Ignacego Daszyńskiego 12A w [[Pisz|Piszu]]. Od 2007 r. proboszczem parafii jest por. [[Marcin Pysz]] – kapelan ewangelicki Straży Granicznej. |
<br/><br/> | <br/><br/> | ||
== Historia parafii == | == Historia parafii == | ||
| − | Kilka lat po publicznym wystąpieniu ks. dr. Marcina Lutra w Wittenberdze, idee reformatora dotarły na [[Mazury]]. Zaczęto wygłaszać kazania w duchu ewangelickim i organizowano ewangelickie nabożeństwa. Po sekularyzacji [[Prusy|Prus]] w 1525 r., kościół w [[Pisz| Piszu]] stał się świątynią ewangelicką, ale jeszcze przez pewien czas mogła z niego korzystać grupa katolików. Pierwsi duchowni wyznania ewangelickiego pojawili się w [[Pisz |Piszu]] ok. 1530 r. | + | Kilka lat po publicznym wystąpieniu ks. dr. Marcina Lutra w Wittenberdze, idee reformatora dotarły na [[Mazury]]. Zaczęto wygłaszać kazania w duchu ewangelickim i organizowano ewangelickie nabożeństwa. Po sekularyzacji [[Prusy|Prus]] w 1525 r., kościół w [[Pisz|Piszu]] stał się świątynią ewangelicką, ale jeszcze przez pewien czas mogła z niego korzystać grupa katolików. Pierwsi duchowni wyznania ewangelickiego pojawili się w [[Pisz |Piszu]] ok. 1530 r. |
<br/> | <br/> | ||
W latach 1542–1543 w parafii przeprowadzono wizytację. Wykazała ona poważne braki w życiu duchownych. Pod groźbą kar cielesnych i pieniężnych wprowadzono obowiązek uczestnictwa w nabożeństwach. | W latach 1542–1543 w parafii przeprowadzono wizytację. Wykazała ona poważne braki w życiu duchownych. Pod groźbą kar cielesnych i pieniężnych wprowadzono obowiązek uczestnictwa w nabożeństwach. | ||
| Linia 31: | Linia 30: | ||
W 1547 r. proboszczem został Marcin Glossa. W 1567 r. parafia znalazła się pod jurysdykcją konsystorza [[Pomezania |Pomezanii]] i [[superintendent |superintendenta]] w [[Ełk |Ełku]]. | W 1547 r. proboszczem został Marcin Glossa. W 1567 r. parafia znalazła się pod jurysdykcją konsystorza [[Pomezania |Pomezanii]] i [[superintendent |superintendenta]] w [[Ełk |Ełku]]. | ||
<br/> | <br/> | ||
| − | Pod koniec 1694 r. [[Kościół ewangelicko–augsburski w Piszu]] spłonął. W XVIII w. przy parafii utworzono Urząd Główny, a następnie inspektorat z tytułem [[superintendent| superintendenta]]. W 1751 r. parafia została podporządkowana biskupstwu Samlandii. W XVIII w. w parafii odbywało się po kilka nabożeństw w języku polskim i niemieckim. | + | Pod koniec 1694 r. [[Kościół ewangelicko–augsburski w Piszu]] spłonął. W XVIII w. przy parafii utworzono Urząd Główny, a następnie inspektorat z tytułem [[superintendent|superintendenta]]. W 1751 r. parafia została podporządkowana biskupstwu Samlandii. W XVIII w. w parafii odbywało się po kilka nabożeństw w języku polskim i niemieckim. |
<br/> | <br/> | ||
| − | W 1830 r. ze względu na zły stan techniczny zamknięto kościół w [[Pisz| Piszu]], a nabożeństwa przeniesiono czasowo do pobliskiej [[Turośl |Turośli]]. | + | W 1830 r. ze względu na zły stan techniczny zamknięto kościół w [[Pisz|Piszu]], a nabożeństwa przeniesiono czasowo do pobliskiej [[Turośl |Turośli]]. |
<br/> | <br/> | ||
W 1947 r. Konsystorz Kościoła Ewangelicko–Augsburskiego w Warszawie mianował, w nowo utworzonej [[diecezja mazurska |diecezji mazurskiej]], pierwszego powojennego duchownego w [[Pisz |Piszu]] na stanowisko administratora. W XX w. liczba parafian znacznie zmalała. Spowodowane było to licznymi wyjazdami w ramach łączenia rodzin. | W 1947 r. Konsystorz Kościoła Ewangelicko–Augsburskiego w Warszawie mianował, w nowo utworzonej [[diecezja mazurska |diecezji mazurskiej]], pierwszego powojennego duchownego w [[Pisz |Piszu]] na stanowisko administratora. W XX w. liczba parafian znacznie zmalała. Spowodowane było to licznymi wyjazdami w ramach łączenia rodzin. | ||
<br/> | <br/> | ||
| − | == | + | == Duchowni parafii == |
'''Duszpasterze:''' | '''Duszpasterze:''' | ||
| − | (ok. 1530) | + | * ks. Bernard (ok. 1530) |
| − | ( | + | * ks. Stanisław (1531–1532) |
| − | + | * ks. prof. Marcin Glossa (1547–1564) – profesor Uniwersytetu Jagielońskiego, założył szkołę w Piszu | |
| − | ( | + | * ks. Mikołaj Orłowski (1614–1624) |
| − | + | * ks. Jerzy Grzegorzewski (Gregorovius) (1628–1670) | |
| − | + | * ks. Wojciech Bagiński (Albrecht Hoffmann) (1670–1690) | |
| − | ( | + | * ks. Jan Gregorovius (1690–1692) |
| − | ( | + | * ks. Szymon Hoffmann (1692–1710) |
| − | ( | + | * ks. Wilhelm Tyszka (1710–1725) – autor polskiej postylli, współautor kancjonału mazurskiego |
| − | + | * ks. Jan Fryderyk Borotius Borecki (1726–1735) | |
| − | ( | + | * ks. Michał Pisański (1742–1780) |
| − | ( | + | * ks. Tymoteusz Gizewiusz (1781–1787) |
| − | ( | + | * ks. Gotfryd Schulz (1838–1867) |
| − | + | * ks. Gottlieb Heinrich August Rothe (1869–1907) – II pastor | |
| − | + | * ks. Frydrich Julius Leopold Skierla (1888–1916) | |
| − | + | * ks. [[Paul Hensel |Paul Viktor Karl Hensel]] (1907–1916) – II pastor | |
| − | ( | + | * ks. Otto Eichel (1911–1917) – III pastor |
| − | + | * ks. Paul Viktor Karl Hensel (1916–1929) – superintendent | |
| − | ( | + | * ks. Otto Eichel (1917–1929) – II pastor |
| − | ( | + | * ks. Karl Rosenhan (1919–1931) – III pastor |
| − | ( | + | * ks. Ernst Link (1929–1945) – superintendent |
| − | ( | + | * ks. Waldemar Ambrosy (1932–1945) – II pastor |
| − | ( | + | * ks. Albert Droysen (1933–1945) – III pastor |
| − | ( | + | * ks. Bertold Rueckert (1947–1954) |
| − | ( | + | * ks. Otton Hintz (1955–1969) |
| − | ( | + | * ks. Edmund Schmidt (1970–1971) |
| − | ( | + | * ks. Henryk Sikora (1971–1977) |
| − | + | * ks. dr Krzysztof Rej (1978–2004) | |
| − | ( | + | * ks. Paweł Szwedo (2004–2007) |
| − | |||
== Filiały == | == Filiały == | ||
| − | Filiał w [[Biała Piska| Białej Piskiej]] | + | * Filiał w [[Biała Piska|Białej Piskiej]] |
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| + | * Filiał w [[Wejsuny|Wejsunach]] | ||
== Rada Parafialna == | == Rada Parafialna == | ||
'''Rada Parafialna wprowadzona 08 stycznia 2012 r.:''' | '''Rada Parafialna wprowadzona 08 stycznia 2012 r.:''' | ||
| − | Joanna Jarząbek (Wejsuny) | + | * Joanna Jarząbek (Wejsuny) |
| − | Kapteina | + | * Bernard Kapteina (Ruciane-Nida) |
| − | Kipnik | + | * Klaus Kipnik (Biała Piska) |
| − | Olchowy | + | * Ewa Olchowy (Pisz) |
| − | Redzko | + | * Krystyna Redzko (Pisz) |
| − | Żebrowska | + | * Agnieszka Żebrowska (Pisz) |
| − | ks. Marcin Pysz (Pisz) | + | * ks. Marcin Pysz (Pisz) |
'''Prezydium Rady Parafialnej:''' | '''Prezydium Rady Parafialnej:''' | ||
| − | ks. Marcin Pysz | + | * ks. Marcin Pysz – Prezes Rady Parafialnej |
| − | Ewa Olchowy | + | * Ewa Olchowy – Wiceprezes Rady Parafialnej, Kurator |
| − | Joanna Jarząbek | + | * Joanna Jarząbek – Sekretarz |
| − | Krystyna Redzko | + | * Krystyna Redzko – Skarbnik |
| − | '''Przedstawiciele | + | '''Przedstawiciele parafii do Synodu Diecezjalnego:''' |
| − | Dariusz Vogel (Wejsuny) | + | * Dariusz Vogel (Wejsuny) |
| − | ks. Marcin Pysz (Pisz) | + | * ks. Marcin Pysz (Pisz) |
'''Parafialana Komisja Rewizyjna:''' | '''Parafialana Komisja Rewizyjna:''' | ||
| − | Jabłońska | + | * Karina Jabłońska (Kwik) |
| − | Kowalczyk | + | * Monika Kowalczyk (Wejsuny) |
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| + | * Władysław Preneta (Pisz) | ||
== Organizacje i stowarzyszenia działające na terenie parafii== | == Organizacje i stowarzyszenia działające na terenie parafii== | ||
| − | + | Siódmego marca 2009 r. otworzono [[Środowiskowy Dom Samopomocy Parafii Ewangelicko-Augsburskiej w Piszu]]. W tym samym roku powołano [[Stacja Diakonijna w Piszu|Stację Diakonijną w Piszu]]. Natomiast w 2010 r. powstał miesięcznik „Piski Ewangelik”, który wychodzi w każdą pierwszą niedzielę miesiąca. W 2010 r. utworzono także [[Ewangelickie Stowarzyszenie Betel]], które ma na celu pomoc osobom w trudnej sytuacji. | |
| − | |||
| − | Natomiast w 2010 r. powstał miesięcznik | ||
<br/> | <br/> | ||
| − | |||
== Zobacz też == | == Zobacz też == | ||
| − | [http://diec.mazurska.luteranie.pl/pl/default.html Diecezja mazurska] | + | [http://diec.mazurska.luteranie.pl/pl/default.html Diecezja mazurska]<br/> |
| + | [http://www.pisz.luteranie.pl Parafia w Piszu] | ||
<br/> | <br/> | ||
| − | + | ||
| − | [ | + | [[Kategoria: Kościół ewangelicko-augsburski]] |
| − | + | [[Kategoria: Parafie ewangelicko-augsburskie]] | |
| − | + | [[Kategoria: Diecezja mazurska]] | |
| − | [[Kategoria: | + | [[Kategoria: Powiat piski]] |
| + | [[Kategoria: Pisz (gmina miejsko-wiejska)]] | ||
| + | [[Kategoria: Biała Piska (gmina miejsko-wiejska)]] | ||
| + | [[Kategoria: Ruciane-Nida (gmina miejsko-wiejska)]] | ||
| + | [[Kategoria: 1501-1600]] | ||
| + | [[Kategoria: 1990-]] | ||
Aktualna wersja na dzień 07:38, 28 lip 2015
| Parafia Ewangelicko-Augsburska w Piszu | |
| | |
 Wnętrze kaplicy parafialnej.
Źródło: www.pisz.luteranie.pl, 22.12.2013. | |
| Siedziba | Pisz |
| Adres | pl. Ignacego Daszyńskiego 12A, 12-200 Pisz |
| Wyznanie | protestanckie |
| Kościół | ewangelicko-augsburski |
| Diecezja | mazurska |
| Kaplica | kaplica ewangelicko-augsburska w Piszu |
| Parafia w Piszu | |
Parafia Ewangelicko-Augsburska w Piszu – ewangelicko-augsburska parafia, należąca do diecezji mazurskiej. Mieści się przy pl. Ignacego Daszyńskiego 12A w Piszu. Od 2007 r. proboszczem parafii jest por. Marcin Pysz – kapelan ewangelicki Straży Granicznej.
Spis treści
Historia parafii
Kilka lat po publicznym wystąpieniu ks. dr. Marcina Lutra w Wittenberdze, idee reformatora dotarły na Mazury. Zaczęto wygłaszać kazania w duchu ewangelickim i organizowano ewangelickie nabożeństwa. Po sekularyzacji Prus w 1525 r., kościół w Piszu stał się świątynią ewangelicką, ale jeszcze przez pewien czas mogła z niego korzystać grupa katolików. Pierwsi duchowni wyznania ewangelickiego pojawili się w Piszu ok. 1530 r.
W latach 1542–1543 w parafii przeprowadzono wizytację. Wykazała ona poważne braki w życiu duchownych. Pod groźbą kar cielesnych i pieniężnych wprowadzono obowiązek uczestnictwa w nabożeństwach.
W 1547 r. proboszczem został Marcin Glossa. W 1567 r. parafia znalazła się pod jurysdykcją konsystorza Pomezanii i superintendenta w Ełku.
Pod koniec 1694 r. Kościół ewangelicko–augsburski w Piszu spłonął. W XVIII w. przy parafii utworzono Urząd Główny, a następnie inspektorat z tytułem superintendenta. W 1751 r. parafia została podporządkowana biskupstwu Samlandii. W XVIII w. w parafii odbywało się po kilka nabożeństw w języku polskim i niemieckim.
W 1830 r. ze względu na zły stan techniczny zamknięto kościół w Piszu, a nabożeństwa przeniesiono czasowo do pobliskiej Turośli.
W 1947 r. Konsystorz Kościoła Ewangelicko–Augsburskiego w Warszawie mianował, w nowo utworzonej diecezji mazurskiej, pierwszego powojennego duchownego w Piszu na stanowisko administratora. W XX w. liczba parafian znacznie zmalała. Spowodowane było to licznymi wyjazdami w ramach łączenia rodzin.
Duchowni parafii
Duszpasterze:
- ks. Bernard (ok. 1530)
- ks. Stanisław (1531–1532)
- ks. prof. Marcin Glossa (1547–1564) – profesor Uniwersytetu Jagielońskiego, założył szkołę w Piszu
- ks. Mikołaj Orłowski (1614–1624)
- ks. Jerzy Grzegorzewski (Gregorovius) (1628–1670)
- ks. Wojciech Bagiński (Albrecht Hoffmann) (1670–1690)
- ks. Jan Gregorovius (1690–1692)
- ks. Szymon Hoffmann (1692–1710)
- ks. Wilhelm Tyszka (1710–1725) – autor polskiej postylli, współautor kancjonału mazurskiego
- ks. Jan Fryderyk Borotius Borecki (1726–1735)
- ks. Michał Pisański (1742–1780)
- ks. Tymoteusz Gizewiusz (1781–1787)
- ks. Gotfryd Schulz (1838–1867)
- ks. Gottlieb Heinrich August Rothe (1869–1907) – II pastor
- ks. Frydrich Julius Leopold Skierla (1888–1916)
- ks. Paul Viktor Karl Hensel (1907–1916) – II pastor
- ks. Otto Eichel (1911–1917) – III pastor
- ks. Paul Viktor Karl Hensel (1916–1929) – superintendent
- ks. Otto Eichel (1917–1929) – II pastor
- ks. Karl Rosenhan (1919–1931) – III pastor
- ks. Ernst Link (1929–1945) – superintendent
- ks. Waldemar Ambrosy (1932–1945) – II pastor
- ks. Albert Droysen (1933–1945) – III pastor
- ks. Bertold Rueckert (1947–1954)
- ks. Otton Hintz (1955–1969)
- ks. Edmund Schmidt (1970–1971)
- ks. Henryk Sikora (1971–1977)
- ks. dr Krzysztof Rej (1978–2004)
- ks. Paweł Szwedo (2004–2007)
Filiały
- Filiał w Białej Piskiej
- Filiał w Wejsunach
Rada Parafialna
Rada Parafialna wprowadzona 08 stycznia 2012 r.:
- Joanna Jarząbek (Wejsuny)
- Bernard Kapteina (Ruciane-Nida)
- Klaus Kipnik (Biała Piska)
- Ewa Olchowy (Pisz)
- Krystyna Redzko (Pisz)
- Agnieszka Żebrowska (Pisz)
- ks. Marcin Pysz (Pisz)
Prezydium Rady Parafialnej:
- ks. Marcin Pysz – Prezes Rady Parafialnej
- Ewa Olchowy – Wiceprezes Rady Parafialnej, Kurator
- Joanna Jarząbek – Sekretarz
- Krystyna Redzko – Skarbnik
Przedstawiciele parafii do Synodu Diecezjalnego:
- Dariusz Vogel (Wejsuny)
- ks. Marcin Pysz (Pisz)
Parafialana Komisja Rewizyjna:
- Karina Jabłońska (Kwik)
- Monika Kowalczyk (Wejsuny)
- Władysław Preneta (Pisz)
Organizacje i stowarzyszenia działające na terenie parafii
Siódmego marca 2009 r. otworzono Środowiskowy Dom Samopomocy Parafii Ewangelicko-Augsburskiej w Piszu. W tym samym roku powołano Stację Diakonijną w Piszu. Natomiast w 2010 r. powstał miesięcznik „Piski Ewangelik”, który wychodzi w każdą pierwszą niedzielę miesiąca. W 2010 r. utworzono także Ewangelickie Stowarzyszenie Betel, które ma na celu pomoc osobom w trudnej sytuacji.
