Klasztor misjonarzy werbistów w Pieniężnie: Różnice pomiędzy wersjami

Z Encyklopedia Warmii i Mazur
Skocz do: nawigacja, szukaj
[wersja nieprzejrzana][wersja zweryfikowana]
m (Zastępowanie tekstu - "© Stanisław Kuprjaniuk" na "Fot. Stanisław Kuprjaniuk")
 
(Nie pokazano 13 wersji utworzonych przez 4 użytkowników)
Linia 1: Linia 1:
{{Mała architektura2 sakralna infobox
+
''' Klasztor misjonarzy werbistów w Pieniężnie ''' – klasztor werbistów, datowany na 1921-1931 r., [[Powiat braniewski | powiat braniewski]], [[Pieniężno (gmina miejsko-wiejska)| gmina Pieniężno]].
<!-- w trakcie opracowania -->
+
<br/><br/>
|nazwa        = Architektura sakralna
+
[[Plik:pien2.jpg|thumb|right|290px|Kaplica klasztorna misjonarzy werbistów w Pieniężnie. Fot. Stanisław Kuprjaniuk]]
|typ obiektu  = klasztor <!-- Parametr obowiązkowy  -->
+
[[Plik:pien3.jpg|thumb|right|290px|Klasztor misjonarzy werbistów w Pieniężnie. Fot. Stanisław Kuprjaniuk]]
|datacja      = 1921-1931
+
[[Plik:pien1.jpg|thumb|right|290px|Cmentarz misjonarzy werbistów w Pieniężnie. Fot. Stanisław Kuprjaniuk
|powiat       = braniewski
+
]]
|gmina       = Pieniężno
 
|miejscowość  = Pieniężno
 
}} <br/>
 
''' Klasztor misjonarzy werbistów w Pieniężnie '''
 
<br/>
 
 
== Położenie ==
 
== Położenie ==
[[Plik:pien2.jpg|left|thumb|350px|Kaplica klasztorna misjonarzy werbistów w Pieniężnie. © Stanisław Kuprjaniuk]]
 
[[Plik:pien3.jpg|right|thumb|400px|Klasztor misjonarzy werbistów w Pieniężnie. © Stanisław Kuprjaniuk]]
 
 
Klasztor [[Misjonarze werbiści|misjonarzy werbistów]] w [[Pieniężno|Pieniężnie]] znajduje się poza zwartą zabudową miasta, na koloni w kierunki wsi [[Kajmity]].
 
Klasztor [[Misjonarze werbiści|misjonarzy werbistów]] w [[Pieniężno|Pieniężnie]] znajduje się poza zwartą zabudową miasta, na koloni w kierunki wsi [[Kajmity]].
 
<br/>
 
<br/>
 
== Opis ==
 
== Opis ==
Werbiści są zgromadzeniem zakonnym powstałym w 1875 roku w Holandii. Założycielem był [[św. Arnold Janssen]], który poszukiwał młodych ludzi, którzy poszliby na krańce świata i głosili Ewangelię Jezusa Chrystusa. Szczególnie mocno zależało mu na kandydatach ze środowisk katolickich. Do takich zaliczał tereny [[Warmia|Warmii]]. W 1907 roku podjął starania o placówkę werbistowską na tym obszarze. [[Kuria biskupia we Fromborku|Kuria we Fromborku]] wystąpiła w 1914 roku z ofertą odstąpienia Zgromadzeniu Słowa Bożego letniego [[pałac biskupi w Smolajnach|pałacu biskupiego w Smolajnach]]. Transakcja nie doszła jednak do skutku. W 1916 roku brat Zygmunt, kolporter czasopism werbistowskich, znalazł kilka ofert dotyczących przyszłego domu misyjnego na Warmii. Za najlepszą uznano posiadłość bezdzietnego małżeństwa Krugerów w miasteczku Mehlsack, obecnie Pieniężno. Wkrótce zaczęto budować klasztor. Dom dzisiejszy budowano w ciągu 10 lat w czterech etapach: 1921 skrzydło południowe, 1924/25 skrzydło wschodnie z narożnikami skrzydeł południowego oraz północnego, 1927/28-skrzydło północne, 1930/31 – kaplica klasztorna z przylegającymi częściami skrzydeł południowego i północnego. Na patrona domu wybrano św. Wojciecha, którego figura góruje nad domową furtą. Dom służy dwóm celom: niesieniu pomocy duchowieństwu diecezjalnemu i kształceniu młodych ludzi wyznania katolickiego na misjonarzy.  
+
Werbiści są zgromadzeniem powstałym w 1875 r. w Holandii. Założycielem zakonu jest [[św. Arnold Janssen]]. W 1907 r. podjął on starania o placówkę werbistowską na [[Warmia|Warmii]]. [[Archidiecezja warmińska | Kuria we Fromborku]] wystąpiła w 1914 r. z ofertą odstąpienia werbistom letniego [[Pałac biskupi w Smolajnach | pałacu biskupiego w Smolajnach]]. Transakcja nie doszła jednak do skutku. W 1916 r. brat Zygmunt, kolporter czasopism werbistowskich, znalazł kilka ofert lokalizacji  przyszłego domu misyjnego na Warmii. Za najlepszą uznano posiadłość bezdzietnego małżeństwa Krugerów w miasteczku Mehlsack, obecnie Pieniężno. Wkrótce zaczęto budować klasztor.
W czasach II wojny światowej służył jako hitlerowskie seminarium nauczycielskie. Po wojnie dom przejęli werbiści polscy. Dom był bardzo zniszczony i trzeba go było remontować. Oddawano go do użytku etapami. Do 1948 roku było tu nadal niższe seminarium duchowne. Decyzją przełożonych Polskiej Prowincji Zgromadzenia Słowa Bożego postanowiono, że od jesieni 1948 roku Dom św. Wojciecha będzie Wyższym Seminarium Duchownym Werbistów w Polsce. Przez ponad 50 lat seminarium werbistowskie w Pieniężnie dało Kościołowi ponad 600 misjonarzy kapłanów i braci zakonnych którzy pracowali i pracują w 60 krajach świata. Kilku z spośród nich zostało biskupami w Rosji, Papui Nowej Gwinei, Boliwii na Węgrzech czy Ukrainie.
+
 
Werbiści poza zwykłą pracą misjonarską rozwijają apostolat biblijny angażują się w środki przekazu, zajmują się prowadzeniem szkół, szpitali i ośrodków zdrowia. Włączają się także w problemy sprawiedliwości i pokoju na świecie, w opcje na rzecz ubogich, uraz w sprawy integracji ze stworzeniem. Ponadto prowadzą działalność redakcyjną i wydawniczą, są wykładowcami na uniwersytetach. Do tych wszystkich zadań i posług przyszli misjonarze werbiści przygotowują się w Misyjnym Seminarium Duchownym w Pieniężnie.
+
Dom dzisiejszy budowano 10 lat w czterech etapach: w 1921 r. skrzydło południowe, w latach 1924-25 skrzydło wschodnie z narożnikami skrzydła południowego oraz północnego, w latach 1927-28 skrzydło północne, zaś w 1930-31 kaplicę klasztorną z przylegającymi częściami skrzydła południowego i północnego. Na patrona domu wybrano św. Wojciecha, którego figura góruje nad domową furtą. Dom służy dwóm celom, niesieniu pomocy duchowieństwu diecezjalnemu oraz kształceniu młodych ludzi wyznania katolickiego na misjonarzy.
<br/>
+
 
== Ciekawostki ==
+
W czasie II wojny światowej w klasztorze funkcjonowało hitlerowskie seminarium nauczycielskie. Po wojnie dom przejęli polscy werbiści. Zabudowania były bardzo zniszczone i wymagały remontu, który przeprowadzono etapami.
[[Plik:pien1.jpg|left|thumb|350px|Cmentarz misjonarzy werbistów w Pieniężnie. © Stanisław Kuprjaniuk]]
+
 
Na terenie seminarium znajduje się [[Muzeum Misyjno-Etnograficzne w Pieniężnie|Muzeum Misyjno-Etnograficzne]]. Działa ono od 1965 roku. Zbiory Muzeum Misyjno-Etnograficznego księży werbistów w Pieniężnie, w liczbie ponad 6 000 eksponatów przedstawiają obiekty związane z kulturą, religiami oraz chrześcijaństwem krajów, w których pracują misjonarze werbiści. Na niewielkiej powierzchni podpiwniczenia budynku zaprezentowany jest to dorobek duchowy i materialny ludów: Chin, Filipin, Indii, Indonezji, Japonii, Papui Nowej Gwinei oraz krajów Afryki i Ameryki Łacińskiej. Jest to najbogatsza i najlepiej opracowana kościelna kolekcja misyjno-etnograficzna w Polsce.
+
Do 1948 r. było tu nadal niższe seminarium duchowne. Decyzją przełożonych Polskiej Prowincji Zgromadzenia Słowa Bożego postanowiono, że od jesieni 1948 r. Dom św. Wojciecha będzie Wyższym Seminarium Duchownym Werbistów w Polsce. Przez ponad 50 lat seminarium werbistowskie w Pieniężnie dało Kościołowi ponad 600 misjonarzy (kapłanów i braci zakonnych), którzy pracowali i pracują w 60 krajach świata. Kilku z spośród nich zostało biskupami w Rosji, Papui Nowej Gwinei, Boliwii na Węgrzech i Ukrainie.  
  
Przy Domu Misyjnym św. Wojciecha w Pieniężnie są dwa miejsca, które przywołują zmarłych misjonarzy. Pierwsze z nich to niewielka kapliczka z lat 50. XX wieku, niegdyś poświęcona Matce Bożej Bolesnej, dziś – symboliczne [[mauzoleum wszystkich zmarłych werbistów]]. Budowla jest położona niecałe 100 m od budynku Misyjnego Seminarium Duchownego księży werbistów, przy ścieżce w rogu parku. Poprzez floralne otoczenie, gęsto rosnących świerków, brzóz oraz leszczyny, mauzoleum przywodzi na myśl budowle z XVIII wieku i nastrój ówczesnych ogrodów: Łazienek i Puław. Jego wystrój wnętrza pochodzi z początku lat 80. XX wieku. Na środku stoi nieduży kamienny ołtarz ozdobiony kwiatami, a w ścianie na wprost wejścia umieszczona została w 1979 roku figura Chrystusa Zmartwychwstałego z otwartymi ramionami. Wszystkie ściany pokryte są epitafiami. Są to kawałki szarego marmuru, najczęściej prostokątne, choć zdarzają się też inne kształty, na których wygrawerowano imiona i nazwiska oraz daty urodzenia i śmierci 266 misjonarzy, członków Zgromadzenia Słowa Bożego, którzy „umarli w przynależności do Polskiej Prowincji, [...], którzy wyszli z Polskiej Prowincji oraz przyznających się do polskości”. W Dzień Zaduszny na kamiennym ołtarzu, na którym ledwo mieści się rozłożony korporał, celebruje się Mszę św. w otoczeniu tylu szacownych zmarłych.  
+
Na terenie seminarium znajduje się [[Muzeum Misyjno-Etnograficzne w Pieniężnie|Muzeum Misyjno-Etnograficzne]]. Działa ono od 1965 r. Zbiory muzeum w Pieniężnie (ponad 6 000 eksponatów) przedstawiają obiekty związane z kulturą, religiami oraz chrześcijaństwem krajów, w których pracują misjonarze werbiści. Na niewielkiej powierzchni podpiwniczenia budynku prezentowany jest dorobek duchowy i materialny mieszkańców Chin, Filipin, Indii, Indonezji, Japonii, Papui Nowej Gwinei oraz krajów Afryki i Ameryki Łacińskiej. Jest to najbogatsza i najlepiej opracowana kościelna kolekcja misyjno-etnograficzna w Polsce.
  
W pewnym oddaleniu od mauzoleum w parku znajduje się drugie miejsce poświęcone zmarłym werbistom. Jest to [[cmentarz seminaryjny]], na którym spoczywają misjonarze związani z Domem Misyjnym św. Wojciecha. Groby są podobne jeden do drugiego: niska, prostokątna rama z lastryko, wewnątrz ziemia i ozdobny krzew bukszpanu. Na krawędzi krótszego boku wznosi się czarny krzyż, a między jego ramionami widnieje tabliczka z imieniem zmarłego, datą jego urodzin i śmierci, a ponadto pierwszych ślubów w przypadku braci misyjnych i kleryków, bądź święceń kapłańskich, gdy w grobie spoczywa kapłan. <br/>
+
Przy Domu Misyjnym św. Wojciecha w Pieniężnie są dwa miejsca, które przywołują zmarłych misjonarzy. Pierwsze z nich to niewielka kapliczka z lat 50. XX w., niegdyś poświęcona Matce Bożej Bolesnej, dziś – symboliczne mauzoleum wszystkich zmarłych werbistów. Budowla jest położona niecałe 100 m od budynku Misyjnego Seminarium Duchownego księży werbistów, przy ścieżce w rogu parku. Jego wystrój wnętrza pochodzi z początku lat 80. XX w. Na środku stoi nieduży kamienny ołtarz ozdobiony kwiatami, a w ścianie na wprost wejścia umieszczona w 1979 r. figura Chrystusa Zmartwychwstałego z otwartymi ramionami. Wszystkie ściany pokryte są epitafiami. Są to kawałki szarego marmuru, najczęściej prostokątne, choć zdarzają się też inne kształty, na których wygrawerowano imiona i nazwiska oraz daty urodzenia i śmierci 266 misjonarzy, członków Zgromadzenia Słowa Bożego, którzy "umarli w przynależności do Polskiej Prowincji, [...], którzy wyszli z Polskiej Prowincji oraz przyznających się do polskości".  
== Bibliografia ==
 
Bałdowski Jan, ''Warmia, Mazury, Suwalszczyzna. Przewodnik'', Warszawa 1997.
 
  
''"Ocalić od zapomnienia". Przewodnik po ziemi pieniężnieńskiej'', Pieniężno 2004.
+
W pewnym oddaleniu od mauzoleum w parku znajduje się drugie miejsce poświęcone zmarłym werbistom. Jest to cmentarz seminaryjny, na którym spoczywają misjonarze związani z Domem Misyjnym św. Wojciecha. Groby są podobne jeden do drugiego: niska, prostokątna rama z lastryko, wewnątrz ziemia i ozdobny krzew bukszpanu. Na krawędzi krótszego boku wznosi się czarny krzyż, a między jego ramionami widnieje tabliczka z imieniem zmarłego, datą jego urodzin i śmierci, pierwszych ślubów w przypadku braci misyjnych i kleryków, bądź święceń kapłańskich, gdy w grobie spoczywa kapłan.
 +
<br/>
  
 +
== Bibliografia ==
 +
Bałdowski Jan, ''Warmia, Mazury, Suwalszczyzna. Przewodnik'', Warszawa 1997.<br>
 +
''"Ocalić od zapomnienia". Przewodnik po ziemi pieniężnieńskiej'', Pieniężno 2004.<br>
 
''Warmia i Mazury. Przewodnik'', Olsztyn 1993.  
 
''Warmia i Mazury. Przewodnik'', Olsztyn 1993.  
 
<br/>
 
<br/>
[[Kategoria: Turystyka]][[Kategoria: Architektura]][[Kategoria: Zabytki]]
+
[[Kategoria:Klasztory]]
 +
[[Kategoria: Turystyka]] [[Kategoria: Zabytki]][[Kategoria: Pieniężno (gmina miejsko-wiejska)]][[Kategoria: powiat braniewski ]]
 
<br/>
 
<br/>

Aktualna wersja na dzień 08:03, 25 mar 2015

Klasztor misjonarzy werbistów w Pieniężnie – klasztor werbistów, datowany na 1921-1931 r., powiat braniewski, gmina Pieniężno.

Kaplica klasztorna misjonarzy werbistów w Pieniężnie. Fot. Stanisław Kuprjaniuk
Klasztor misjonarzy werbistów w Pieniężnie. Fot. Stanisław Kuprjaniuk
Cmentarz misjonarzy werbistów w Pieniężnie. Fot. Stanisław Kuprjaniuk

Położenie

Klasztor misjonarzy werbistów w Pieniężnie znajduje się poza zwartą zabudową miasta, na koloni w kierunki wsi Kajmity.

Opis

Werbiści są zgromadzeniem powstałym w 1875 r. w Holandii. Założycielem zakonu jest św. Arnold Janssen. W 1907 r. podjął on starania o placówkę werbistowską na Warmii. Kuria we Fromborku wystąpiła w 1914 r. z ofertą odstąpienia werbistom letniego pałacu biskupiego w Smolajnach. Transakcja nie doszła jednak do skutku. W 1916 r. brat Zygmunt, kolporter czasopism werbistowskich, znalazł kilka ofert lokalizacji przyszłego domu misyjnego na Warmii. Za najlepszą uznano posiadłość bezdzietnego małżeństwa Krugerów w miasteczku Mehlsack, obecnie Pieniężno. Wkrótce zaczęto budować klasztor.

Dom dzisiejszy budowano 10 lat w czterech etapach: w 1921 r. skrzydło południowe, w latach 1924-25 skrzydło wschodnie z narożnikami skrzydła południowego oraz północnego, w latach 1927-28 skrzydło północne, zaś w 1930-31 kaplicę klasztorną z przylegającymi częściami skrzydła południowego i północnego. Na patrona domu wybrano św. Wojciecha, którego figura góruje nad domową furtą. Dom służy dwóm celom, niesieniu pomocy duchowieństwu diecezjalnemu oraz kształceniu młodych ludzi wyznania katolickiego na misjonarzy.

W czasie II wojny światowej w klasztorze funkcjonowało hitlerowskie seminarium nauczycielskie. Po wojnie dom przejęli polscy werbiści. Zabudowania były bardzo zniszczone i wymagały remontu, który przeprowadzono etapami.

Do 1948 r. było tu nadal niższe seminarium duchowne. Decyzją przełożonych Polskiej Prowincji Zgromadzenia Słowa Bożego postanowiono, że od jesieni 1948 r. Dom św. Wojciecha będzie Wyższym Seminarium Duchownym Werbistów w Polsce. Przez ponad 50 lat seminarium werbistowskie w Pieniężnie dało Kościołowi ponad 600 misjonarzy (kapłanów i braci zakonnych), którzy pracowali i pracują w 60 krajach świata. Kilku z spośród nich zostało biskupami w Rosji, Papui Nowej Gwinei, Boliwii na Węgrzech i Ukrainie.

Na terenie seminarium znajduje się Muzeum Misyjno-Etnograficzne. Działa ono od 1965 r. Zbiory muzeum w Pieniężnie (ponad 6 000 eksponatów) przedstawiają obiekty związane z kulturą, religiami oraz chrześcijaństwem krajów, w których pracują misjonarze werbiści. Na niewielkiej powierzchni podpiwniczenia budynku prezentowany jest dorobek duchowy i materialny mieszkańców Chin, Filipin, Indii, Indonezji, Japonii, Papui Nowej Gwinei oraz krajów Afryki i Ameryki Łacińskiej. Jest to najbogatsza i najlepiej opracowana kościelna kolekcja misyjno-etnograficzna w Polsce.

Przy Domu Misyjnym św. Wojciecha w Pieniężnie są dwa miejsca, które przywołują zmarłych misjonarzy. Pierwsze z nich to niewielka kapliczka z lat 50. XX w., niegdyś poświęcona Matce Bożej Bolesnej, dziś – symboliczne mauzoleum wszystkich zmarłych werbistów. Budowla jest położona niecałe 100 m od budynku Misyjnego Seminarium Duchownego księży werbistów, przy ścieżce w rogu parku. Jego wystrój wnętrza pochodzi z początku lat 80. XX w. Na środku stoi nieduży kamienny ołtarz ozdobiony kwiatami, a w ścianie na wprost wejścia umieszczona w 1979 r. figura Chrystusa Zmartwychwstałego z otwartymi ramionami. Wszystkie ściany pokryte są epitafiami. Są to kawałki szarego marmuru, najczęściej prostokątne, choć zdarzają się też inne kształty, na których wygrawerowano imiona i nazwiska oraz daty urodzenia i śmierci 266 misjonarzy, członków Zgromadzenia Słowa Bożego, którzy "umarli w przynależności do Polskiej Prowincji, [...], którzy wyszli z Polskiej Prowincji oraz przyznających się do polskości".

W pewnym oddaleniu od mauzoleum w parku znajduje się drugie miejsce poświęcone zmarłym werbistom. Jest to cmentarz seminaryjny, na którym spoczywają misjonarze związani z Domem Misyjnym św. Wojciecha. Groby są podobne jeden do drugiego: niska, prostokątna rama z lastryko, wewnątrz ziemia i ozdobny krzew bukszpanu. Na krawędzi krótszego boku wznosi się czarny krzyż, a między jego ramionami widnieje tabliczka z imieniem zmarłego, datą jego urodzin i śmierci, pierwszych ślubów w przypadku braci misyjnych i kleryków, bądź święceń kapłańskich, gdy w grobie spoczywa kapłan.

Bibliografia

Bałdowski Jan, Warmia, Mazury, Suwalszczyzna. Przewodnik, Warszawa 1997.
"Ocalić od zapomnienia". Przewodnik po ziemi pieniężnieńskiej, Pieniężno 2004.
Warmia i Mazury. Przewodnik, Olsztyn 1993.