Karwie: Różnice pomiędzy wersjami

Z Encyklopedia Warmii i Mazur
Skocz do: nawigacja, szukaj
[wersja nieprzejrzana][wersja zweryfikowana]
 
(Nie pokazano 14 wersji utworzonych przez 5 użytkowników)
Linia 1: Linia 1:
 
 
{{Wieś infobox
 
{{Wieś infobox
 
  |nazwa                = Karwie   
 
  |nazwa                = Karwie   
Linia 6: Linia 5:
 
  |herb artykuł          =
 
  |herb artykuł          =
 
  |dopełniacz wsi        = Karwi   
 
  |dopełniacz wsi        = Karwi   
  |zdjęcie              =  
+
  |zdjęcie              = Cmentarz Karwie.jpg
  |opis zdjęcia          =  
+
  |opis zdjęcia          = Cmentarz w Karwi.<br>Fot. Robert Wróbel. Źródło: [http://www.it.mragowo.pl/cmentarz-w-karwii,8,1965,pl.html?calendar=2-2011 www.it.mragowo.pl] [12.09.2013] 
 
  |rodzaj miejscowości  = wieś sołecka
 
  |rodzaj miejscowości  = wieś sołecka
  |województwo          = warmińsko - mazurskie
+
  |województwo          = warmińsko-mazurskie
 
  |powiat                = mrągowski
 
  |powiat                = mrągowski
 
  |gmina                = Mrągowa  
 
  |gmina                = Mrągowa  
Linia 15: Linia 14:
 
  |sołectwo              = Karwie
 
  |sołectwo              = Karwie
 
  |wysokość              =
 
  |wysokość              =
  |liczba ludności      = Pole-obowiązkowe
+
  |liczba ludności      = 323
  |rok                  = Pole-obowiązkowe
+
  |rok                  = 2010
 
  |strefa numeracyjna    = (+48) 89
 
  |strefa numeracyjna    = (+48) 89
 
  |kod pocztowy          =
 
  |kod pocztowy          =
Linia 29: Linia 28:
 
  |wikisłownik          =
 
  |wikisłownik          =
 
  |www                  =
 
  |www                  =
}}
+
}}<br/>
<big>'''Karwie'''</big> (Karffen, Carwen, niem. Karwen) – wieś sołecka w Polsce w [[województwo warmińsko - mazurskie| województwie warmińsko-mazurskim]], w [[powiat mrągowski |powiecie mrągowskim]], w [[gmina Mrągowo |gminie Mrągowo]]. W latach 1975-1998 miejscowość administracyjnie przynależała do [[województwo olsztyńskie| województwa olsztyńskiego]].
+
'''Karwie''' (''Karffen'', ''Carwen'', niem. ''Karwen'') – wieś sołecka położona w [[Województwo warmińsko-mazurskie| województwie warmińsko–mazurskim]], w [[Powiat mrągowski |powiecie mrągowskim]], w [[Mrągowo (gmina wiejska)|gminie Mrągowo]]. W latach 1975–1998 miejscowość [[Podział administracyjny |administracyjnie]] należała do [[Województwo olsztyńskie| województwa olsztyńskiego]]. W 2010 roku wieś liczyła 323 mieszkańców. Obecnie funkcję sołtysa pełni [[Dorota Lemańska]]<ref>[http://bip.warmia.mazury.pl/mragowo_gmina_wiejska/101/1844/REJESTR_GMINNYCH_JEDNOSTEK_POMOCNICZYCH/ Wrota Warmii i Mazur] [05.10.2014]</ref>.
 +
<br/><br/>
  
 +
== Położenie ==
 +
Nieopodal miejscowości znajduje się jezioro [[Jezioro Karwik|Karwik]] oraz dawne jezioro [[Jezioro Karw Mały|Karw Mały]] – w miejscu obecnej łąki na północ od wsi. Miejscowość leży w odległości około 4 km od [[Mrągowo| Mrągowa]].
 
<br/>
 
<br/>
  
=== Charakterystyka fizjograficzna ===
+
== Dzieje miejscowości ==
Nieopodal miejscowości znajduje się [[Jezioro Karwik]] oraz dawne [[Jezioro Karw Mały]], w miejscu obecnej łąki na północ od wsi Karwie.Miejscowość położona jest na terenie fizjograficznym charakterystycznym dla [[powiat mrągowski| powiatu mrągowskiego]], który znajduje się w obrębie dwóch regionów: cześć zachodnia do linii [[Lipowo]] - [[Kosewo]] - [[Baranowo]] - [[Cudnochy]] to obszar wyniesień [[Pojezierze Mrągowskie |Pojezierza Mrągowskiego]]; część wschodnia to [[Kraina Wielkich Jezior Mazurskich]], stanowiąca rozległe obniżenie w pasie pojezierzy Polski Północno-Wschodniej. Ukształtowanie terenu jest typowe dla obszarów polodowcowych. Występuje tutaj także skupienie dużych, naturalnych zbiorników wodnych (14% powierzchni) oraz rozległe, zwarte kompleksy leśne (31% powierzchni).  
+
Wieś lokowano w 1555 r. na [[Prawo magdeburskie| prawie magdeburskim]]. W celu jej założenia [[Starostwo ryńskie| starosta ryński]] i [[Starostwo sześcieńskie |szczeciński]] [[Georg von Diebes]] – sprzedał Maciejowi z [[Marcinkowo |Marcinkowa]] cztery łany sołeckie za 198 grzywien. Nazwa wsi wywodzi się z języka staropruskiego od wyrazu "kurwis" - wół.  
  
<br/>
+
W 1693 r. miejscowość zamieszkiwali sami Polacy. XVIII w. wieś została częściowo wyludniona przez klęski żywiołowe. W XIX w i XX w. nastąpił rozwój miejscowości. W 1818 r. do szkoły w Karwi uczęszczało 35 dzieci. Wykładał w niej po polsku nauczyciel [[Gotfryd Poerschke]]. W 1935 r. do dwuklasowej szkoły uczęszczało już 194 dzieci. W 1849 r. znajdowała się tutaj leśniczówka. W XX w. w miejscowości istniała placówka pocztowa. W okresie międzywojennym działała we wsi [[Spółka Wodna w Karwiach|Spółka Wodna]] dla rekultywacji łąk i pastwisk. W obrębie sołectwa znajdowała się osada [[Gwiazdowo]] (niem. ''Sterenfelde''), która została założona w 1812 r. na gruntach Mrągowa. W 1838 r. osada określana była jako gospodarstwo typu dworskiego, do którego ok. 1900 r. należało ponad osiem [[Włóka |włók]].
  
=== Dzieje miejscowości ===
 
Wieś została lokowana na [[prawo magdeburskie| prawie magdeburskim]] w 1555 r. i miała charakter czynszowy. W celu jej założenia starosta ryński i szczeciński, [[Georg von Diebes]], sprzedał w 1555 roku Maciejowi z [[Marcinkowo |Marcinkowa]] cztery łany sołeckie za 198 grzywien z obowiązkiem obsadzenia 40 łanów. Przez 10 lat pozostawała wolna od daniny. Nazwa wsi ma kożenie staropruskie i wywodzi się od wyrazu „kurwis” - wół. W 1693 r. miejscowość zamieszkana była przez samych Polaków. Wieś została w XVIII w. częściowo wyludniona przez klęski żywiołowe. W XIX i XX w. rozpoczął się powolny rozwój Karwi. W 1818 r. do szkoły uczęszczało 35 dzieci, w której po polsku wykładał nauczyciel [[Gotfryd Poerschke]]. W 1849 r. znajdowała się tutaj również leśniczówka. W XIX w. ukształtowała się zabudowa miejscowości jako ulicówka. W 1785 r.  i 1838 r. było tu 25 dymów . W 1838 r. mieszkały we wsi 274 osoby a 1939 r. 419. W 1928 r. liczba mieszkańców liczyła 531 i istniała we wsi placówka pocztowa. W roku 1935 do dwuklasowej szkoły uczęszczało już 194 dzieci. 1939 r. było tu 108 gospodarstw domowych, w tym 70 rolniczych. Ponadto w okresie międzywojennym działała we wsi [[Spółka Wodna dla rekultywacji łąk i pastwisk]]. W obrębie sołectwa Karwi znajdowała się osada Gwiazdowo (niem. Sterenfelde), która została założona w 1812 r. na gruntach miasta [[Mrągowo |Mrągowa]]. W 1838 r. określana była już jako gospodarstwo typu dworskiego, do którego ok 1900 r. należało ponad osiem włók.
 
  
<br/>
+
Liczba ludności i gospodarstw domowych w poszczególnych latach:
  
===Kultura===
+
*1785 r. – 25 gospodarstw
  
We wsi działa świetlica. Organizowane są tutaj festyny i pikniki.
+
*1838 r. – 25 gospodarstw, 274 mieszkańców
  
<br/>
+
*1928 r. – 531 mieszkańców
=== Ludzie związani z miejscowością: ===
 
  
W XX w. we wsi największe gospodarstwo miał Świder.
+
*1939 r. – 108 gospodarstw (w tym 70 rolniczych), 419 mieszkańców
  
 +
==Kultura==
 +
We wsi działa świetlica. Na terenie sołectwa organizowane są festyny i pikniki. W 2009 r. zorganizowano tu [[lkwim: Sympozjum Rzeźby „Cztery Żywioły” – Powietrze-Ptaki 2009|Sympozjum Rzeźby „Cztery Żywioły” – Powietrze-Ptaki]].
 
<br/>
 
<br/>
  
=== Zabytki: ===
+
== Religia ==
 
+
Wieś znajduje się na terenie [[Parafia pw. Błogosławionego Honorata Koźmińskiego w Mrągowie  |parafii rzymskokatolickiej w Mrągowie]].
We wsi ostał się zabytkowy cmentarz.
+
<br/>
 
 
[[File:Cmentarz Karwie.jpg|300px|thumb|Cmentarz w Karwi, źródło: www.it.mragowo.pl,12.09.2013.]]
 
  
 +
== Zabytki==
 +
We wsi zachował się zabytkowy cmentarz.
 
<br/>
 
<br/>
  
=== Bibliografia: ===
+
== Bibliografia==
 +
''Mrągowo. Z dziejów miasta i okolic'', pod red. Andrzeja Wakara, Olsztyn 1975.<br>
 +
''Słownik geograficzny Królestwa Polskiego i innych krajów słowiańskich'', pod red. Bronisława Chlebowskiego, Filipa Sulimierskiego, Władysława Walewskiego, t. III, Warszawa 1882.<br>
 +
[http://www.it.mragowo.pl/ Mazurski Portal Turystyczny] [12.09.2013]<br>
 +
[http://www.stat.gov.pl/ Bank Danych Lokalnych GUS] [31.08.2014] 
  
''Mrągowo. Z dziejów miasta i okolic'', pod red. Andrzeja Wakara, Olsztyn 1975, 487 ss.
+
{{Przypisy}}
 +
<references/>
  
''Słownik geograficzny Królestwa Polskiego i innych krajów słowiańskich'', pod red. Bronisława Chlebowskiego, Filipa Sulimierskiego, Władysława Walewskiego, t. III, Warszawa 1882, 960 ss.
 
  
<br/>
 
 
== Zobacz też ==
 
http://www.mragowotm.pl
 
<br/>
 
  
[[Kategoria: Miejscowość]][[Kategoria:Powiat mrągowski]][[Kategoria:gmina Mrągowo]][[Kategoria:Wieś sołecka]]
+
[[Kategoria: Powiat mrągowski]]
[[Użytkownik:Kinlis|Kinlis]] ([[Dyskusja użytkownika:Kinlis|dyskusja]]) 10:36, 21 wrz 2013 (CEST)
+
[[Kategoria: Mrągowo (gmina wiejska)]]
 +
[[Kategoria: Wsie sołeckie]]
 +
[[Kategoria: 1501-1600]]

Aktualna wersja na dzień 10:04, 15 lut 2015

Karwie

Cmentarz w Karwi.Fot. Robert Wróbel. Źródło: www.it.mragowo.pl [12.09.2013]
Cmentarz w Karwi.
Fot. Robert Wróbel. Źródło: www.it.mragowo.pl [12.09.2013]
Rodzaj miejscowości wieś sołecka
Państwo  Polska
Województwo warmińsko-mazurskie
Powiat mrągowski
Gmina Mrągowa
Sołectwo Karwie
Liczba ludności (2010) 323
Strefa numeracyjna (+48) 89
Tablice rejestracyjne NMR
Położenie na mapie województwa warmińsko-mazurskiego
Mapa lokalizacyjna województwa warmińsko-mazurskiego
Karwie
Karwie
Położenie na mapie Polski
Mapa lokalizacyjna Polski
Karwie
Karwie
Ziemia

{{#invoke:Koordynaty|szablon}}


Karwie (Karffen, Carwen, niem. Karwen) – wieś sołecka położona w województwie warmińsko–mazurskim, w powiecie mrągowskim, w gminie Mrągowo. W latach 1975–1998 miejscowość administracyjnie należała do województwa olsztyńskiego. W 2010 roku wieś liczyła 323 mieszkańców. Obecnie funkcję sołtysa pełni Dorota Lemańska[1].

Położenie

Nieopodal miejscowości znajduje się jezioro Karwik oraz dawne jezioro Karw Mały – w miejscu obecnej łąki na północ od wsi. Miejscowość leży w odległości około 4 km od Mrągowa.

Dzieje miejscowości

Wieś lokowano w 1555 r. na prawie magdeburskim. W celu jej założenia starosta ryński i szczecińskiGeorg von Diebes – sprzedał Maciejowi z Marcinkowa cztery łany sołeckie za 198 grzywien. Nazwa wsi wywodzi się z języka staropruskiego od wyrazu "kurwis" - wół.

W 1693 r. miejscowość zamieszkiwali sami Polacy. XVIII w. wieś została częściowo wyludniona przez klęski żywiołowe. W XIX w i XX w. nastąpił rozwój miejscowości. W 1818 r. do szkoły w Karwi uczęszczało 35 dzieci. Wykładał w niej po polsku nauczyciel Gotfryd Poerschke. W 1935 r. do dwuklasowej szkoły uczęszczało już 194 dzieci. W 1849 r. znajdowała się tutaj leśniczówka. W XX w. w miejscowości istniała placówka pocztowa. W okresie międzywojennym działała we wsi Spółka Wodna dla rekultywacji łąk i pastwisk. W obrębie sołectwa znajdowała się osada Gwiazdowo (niem. Sterenfelde), która została założona w 1812 r. na gruntach Mrągowa. W 1838 r. osada określana była jako gospodarstwo typu dworskiego, do którego ok. 1900 r. należało ponad osiem włók.


Liczba ludności i gospodarstw domowych w poszczególnych latach:

  • 1785 r. – 25 gospodarstw
  • 1838 r. – 25 gospodarstw, 274 mieszkańców
  • 1928 r. – 531 mieszkańców
  • 1939 r. – 108 gospodarstw (w tym 70 rolniczych), 419 mieszkańców

Kultura

We wsi działa świetlica. Na terenie sołectwa organizowane są festyny i pikniki. W 2009 r. zorganizowano tu Sympozjum Rzeźby „Cztery Żywioły” – Powietrze-Ptaki.

Religia

Wieś znajduje się na terenie parafii rzymskokatolickiej w Mrągowie.

Zabytki

We wsi zachował się zabytkowy cmentarz.

Bibliografia

Mrągowo. Z dziejów miasta i okolic, pod red. Andrzeja Wakara, Olsztyn 1975.
Słownik geograficzny Królestwa Polskiego i innych krajów słowiańskich, pod red. Bronisława Chlebowskiego, Filipa Sulimierskiego, Władysława Walewskiego, t. III, Warszawa 1882.
Mazurski Portal Turystyczny [12.09.2013]
Bank Danych Lokalnych GUS [31.08.2014]

Przypisy

  1. Wrota Warmii i Mazur [05.10.2014]