Pływacz drobny

Pływacz drobny
Utricularia minor
L.
Kwiaty pływacza drobnego. Źródło: pl.wikipedia.org
Systematyka
Królestwo	rośliny
Podkrólestwo	rośliny naczyniowe
Gromada	okrytonasienne
Klasa	dwuliścienne
Rząd	jasnotowce
Rodzina	pływaczowate
Rodzaj	pływacz
Gatunek	pływacz drobny
pływacz mniejszy

Pływacz drobny (Utricularia minor L.) – gatunek rośliny należący do rodziny pływaczowatych (Lentibulariaceae), rzędu jasnotowców (Lamiales).

Morfologia

Pływacz drobny jest byliną wodną. Tworzy cienką łodygę o długości 2–20 (40) cm, zróżnicowaną na zieloną część pływającą oraz bezbarwną zakorzeniającą się o długości 3–13 mm. Liście pływające dł. 2–10 (18) mm, szer. 4–10(20) mm, eliptyczne do nerkowatych, kilkukrotnie widlasto podzielone na 7–15 (22) zaostrzonych, odstających łatek z 1–7 pęcherzykami chwytnymi. Liście łodyg ziemnych przekształcone w 1–6 pęcherzyków. W niekorzystnych warunkach wytwarzająca niewielkie, jajowate turiony. Kwitnie od czerwca do września. Kwiaty grzbieciste, obupłciowe, szypułki długości 2–6 mm z jednym słupkiem i dwoma pręcikami. Działki kielicha i korony dwuwargowe. Działki kielicha o kształcie okrągławym, tępe. Korona długości 5–11 mm, bladożółta, o górnej wardze wyciętej, dolnej jajowatej, niekiedy biało prążkowanej, po zapyleniu o podwiniętych brzegach. Kwiaty w liczbie 2–6, zebrane w grona długości 5–15 mm. Owocem jest kulista torebka o średnicy 2–2,5 mm.

Rozmieszczenie i ekologia

Pływacz drobny występuje w Europie, Azji oraz w Ameryce Północnej. W Polsce gatunek rodzimy, występuje na rozproszonych stanowiskach na niżu, rzadziej w górach. Preferuje siedliska takie, jak: torfowiska przejściowe, zagłębienia torfowisk wysokich i niektórych niskich, doły potorfowe, młaki (powierzchniowe, nieskupione wypływy wód podziemnych, zwykle zatorfione lub zabagnione wskutek utrudnionego odpływu wody). W klasyfikacji zbiorowisk roślinnych gatunek charakterystyczny dla klasy (Cl.) Utricularietea oraz zespołu (Ass.) Scorpidio Utricularietum minoris.
Na Warmii i Mazurach pływacz drobny występuje na terenie rezerwatu Żurawie Bagno.

Wartość użytkowa

Pływacz drobny objęty jest w Polsce ścisłą ochroną gatunkową na podstawie Rozporządzenia Ministra Środowiska z dnia 5 stycznia 2012 r. w sprawie ochrony gatunkowej roślin. Gatunek umieszczony jest na Czerwonej liście roślin i grzybów Polski (2006) w grupie gatunków narażonych na wyginięcie (kategoria zagrożenia: V).

Ciekawostki

W Polsce znane są jeszcze cztery gatunki pływaczy: pływacz zwyczajny (Utricularia vulgaris), pływacz zaniedbany (U. australis), pływacz średni (U. intermedia) oraz pływacz krótkoostrogowy (U. ochroleuca).

Bibliografia

Rutkowski L., Klucz do oznaczania roślin naczyniowych Polski niżowej, Warszawa 2006.
Zarzycki Kazimierz, Szeląg Zbigniew, Red list of the vascular plants in Poland, [w:] Red lists of plants and fungi in Poland. Czerwona lista roślin i grzybów Polski, red. Zbigniew Mirek, Kazimierz Zarzycki, Władysław Wojewoda i Zbigniew Szeląg, Kraków 2006, s. 11–20.

Zobacz też

Pływacz drobny, pl.wikipedia.org [02.12.2014]
isip.sejm.gov.pl [02.12.2014]
sites.google.com [02.12.2014]