Rezerwat Koniuszanka I

Rezerwat przyrody Koniuszanka I
Rodzaj rezerwatu	Rezerwat przyrody nieożywionej
Państwo	Polska
Data utworzenia	1978
Powierzchnia	24,04 ha
Położenie na mapie województwa warmińsko-mazurskiego Rezerwat przyrody Koniuszanka I
Położenie na mapie Polski Rezerwat przyrody Koniuszanka I
{{#invoke:Koordynaty|szablon}}

Rezerwat przyrody Koniuszanka I – rezerwat przyrody utworzony w 1978 r. w celu zachowania terenu, na którym występują zjawiska sufozji na sandrze. Obszar zajmuje powierzchnię 24,04 ha i jest administrowany przez Nadleśnictwo Nidzica.

O rezerwacie

Rezerwat przyrody Koniuszanka I znajduje się około 15 km na północny wschód od Nidzicy, w okolicach miejscowości Napiwoda, Moczysko i Koniuszyn.

Fizjogeografia terenu i szata roślinna

Według podziału fizyczno-geograficznego Polski opisywany rezerwat położony jest w najbardziej na południe wysuniętej części Pojezierza Olsztyńskiego. Rzeźba tego terenu została ukształtowana w wyniku akumulacyjnej i erozyjnej działalności lądolodu zlodowacenia Wisły, w jego maksymalnym zasięgu przebiegającym na północ od Nidzicy. W skład rezerwatu wchodzi obszar lasu, odcinek Napiwodzkiej Strugi, a większą część obszaru stanowią zabagnienia (67% bagna).

Na północny zachód od Nidzicy, w pobliżu miejscowości Wietrzychowo, bierze początek strumień Napiwoda. Przepływa on przez wieś Napiwody, a około 3–4 km na północny wschód od wsi zanika w piaskach sandrowych między osadami leśnymi Rakarnia i Moczysko. Między Rakarnią, a źródliskami strugi Koniuszanką istnieją leje sufozyjne o głębokości do 5 m. Powstały one na skutek osiadania gruntu w wyniku mechanicznego wymywania drobnego materiału przez wody podziemne. Układ lejów sugeruje kierunek przemieszczania się wód z miejsca wsiąkania do wysiękowych źródeł Koniuszanki.

Rośliny

Roślinność rezerwatu to bór mieszany świeży, pochodzący z nasadzeń sztucznych. Na terenach bagna występuje szuwar wielkoturzycowy oraz szuwar trzcinowy.

Zwierzęta

W rezerwacie okresowo bytują dziki, jelenie, łosie i sarny. Wśród ptaków można zaobserwować gatunki związane z terenami bagiennymi.

Ciekawostki

Obszarem dorzecza Napiwody zainteresowano się około 1952 r., kiedy stwierdzono istnienie form sufozyjnych w pobliżu gajówki Moczysko. Przez wiele lat wody odprowadzane potokiem Napiwoda wsiąkały w grunt na obszarze doliny. Miejsca wsiąkania przesuwały się w zależności od ilości wód w potoku. Na początku lat 80. z powodu znacznych opadów atmosferycznych i związanego z nimi podniesienia poziomu wód gruntowych oraz przeprowadzenia melioracji w górnej części zlewni Strugi nastąpiło podtopienie bezodpływowego obniżenia terenu w okolicy Moczyska. Zalanych zostało około 10 ha. W obawie przed zaniknięciem zjawiska sufozji i stratami związanymi z zalaniem drzewostanów w 1983 r. wykonano kolektor grawitacyjny, którym nadmiar wód spłynął do doliny Koniuszanki. Zjawiska sufozyjne na tym obszarze zachodzą nadal, dlatego utrzymywany jest status prawny tego rezerwatu.
Około 1,5 km na północ od jeziora Koniuszyn leży rezerwat Koniuszanka II, który obejmuje dolny odcinek potoku Koniuszanka i towarzyszący mu starodrzew.

Zobacz też

Rejestr rezerwatów przyrody województwa warmińsko-mazurskiego, Regionalna Dyrekcja Ochrony Środowiska w Olsztynie [07.12.2014]
Rezerwat przyrody Koniuszanka I, pl.wikipedia.org [07.12.2014]
wrota.warmia.mazury.pl [07.12.2014]

Bibliografia

Dąbrowski S., Polakowski B., Wołos L., Obszary chronione i pomniki przyrody województwa warmińsko-mazurskiego, Urząd Wojewódzki, Wydział Ochrony Środowiska i Rolnictwa w Olsztynie, 1999.

Rzeka Koniuszanka
Fot. wrota.warmia.mazury.pl