Parafia pw. św. Mikołaja w Grzędzie

Parafia pw. św. Mikołaja w Grzędzie
Kościół pw. św. Mikołaja w Grzędzie, fot. Mieczysław Kalski
Siedziba	Grzęda
Adres	Grzęda, 11-230 Bisztynek
Data powołania	XIV w.
Wyznanie	katolickie
Kościół	rzymskokatolicki
Archidiecezja	warmińska
Dekanat	Reszel
Kościół	Kościół pw. św. Mikołaja w Grzędzie

Parafia pw. św. Mikołaja w Grzędzie – rzymskokatolicka parafia leżąca w dekanacie Reszel należącym do archidiecezji warmińskiej. Kościół parafialny znajduje się w Grzędzie. Obecnie (2014 r.) proboszczem parafii jest ks. mgr Wojciech Puszcz.

Grzęda. Kościół parafialny katolicki. Widok w stronę ołtarza głównego. Fotograf Zink Herbert 1938. ©IS PAN, źródło: Ciekawe Mazury [22.10.2014]

Grzęda. Kościół parafialny katolicki. Empora organowa. Fotograf Zink Herbert 1938. ©IS PAN, źródło: Ciekawe Mazury [22.10.2014]

Kapliczka w Grzędzie, fot. Mieczysław Kalski

Historia parafii

Wieś Grzęda została założona 10 czerwca 1339 roku przez prepozyta kapituły warmińskiej Jana i wójta Henryka von Lutra. Wkrótce potem wybudowano we wsi kościół. Pierwotnie była to budowla gotycka, wybudowana w drugiej połowie XIV w. Pierwszy kościół uległ zniszczeniu w czasie wojny polsko-krzyżackiej w latach 1519–1521. Po odbudowaniu kościół został konsekrowany w 1581 roku przez biskupa Marcin Kromer ku czci świętego Mikołaja. Pierwsza wzmianka o szkole parafialnej w Grzędzie pochodzi z drugiej połowy XVI wieku.

W roku 1705 w Grzędzie odbył się proces przeciwko posądzonej o czary Annie Lenc. Proces prowadził kanonik kapituły warmińskiej Jan Jerzy Kunigk.

Świątynia ponownie spłonęła w pożarze w połowie XVI, a na jej ruinach wybudowano nową świątynię w stylu barokowym, która istnieje do dziś. Wyposażenie wnętrza kościoła w Grzędzie jest rokokowe z lat 1760–1770. Ołtarz główny i ambona należą do ostatnich prac z warsztatu Krzysztofa Pervangera z Tolkmicka. Obraz św. Mikołaja w ołtarzu głównym jest dziełem Józefa Korzeniewskiego. 16 października 1779 roku kościół konsekrował biskup Ignacy Krasicki, co zostało upamiętnione kamienną tablicą umieszczoną w ścianie wewnątrz świątyni.

Proboszcz parafii Wojciech Puszcz obejmuje opieką duszpasterską również parafię pw. Narodzenia Najświętszej Maryi Panny w Paluzach.

Kler parafialny

Proboszczowie:

• Jakub Schirmann (od 1565)
• Ertmann Vierzigmark (od 1576)
• Michał Drews (od 1609)
• Mikołaj Frisch (od 1637)
• Grzegorz Wormb (od 1650)
• Jan Stiwert (od 1666)
• Krzysztof Franciszek Zaremba (od 1670)
• Laurenty Castner (od 1676)
• Kasper Korsch (od 1682)
• Piotr Otto (od 1700)
• Krzysztof Grzegorz Kösling (od 1702)
• Ferdynand Albert Ludwich (od 1710)
• Jan Lingk (od 1717)
• Józef Ferdynand Lamprecht (od 1718)
• Jakub Jan Schmidt (od 1721)
• Jerzy Albert Heide (od 1737)
• Józef Karol Zeth (od 1745)
• Andrzej Franciszek Lingnau (od 1760)
• Franciszek Klein (od 1762)
• Tomasz Dost (od 1783)
• Piotr Zint (od 1818)
• Franciszek Hasselberg (od 1835)
• Justus Bornowski (od 1852)
• Andrzej Schulz (od 1872)
• Franciszek Erdtmann (od 1891)
• Antoni Brieskorn (od 1902)
• Franciszek Dobberstein (od 1919)
• Gustaw Wedig (od 1927)
• Jan Pietrzyk (1987–2000)
• Romuald Mężyński (2000–2001)
• Wojciech Puszcz

Zobacz też

Archidiecezja Warmińska

Bibliografia

Kościoły i kaplice Archidiecezji Warmińskiej, red. Bronisław Magdziarz, Olsztyn 1999
Katalog duchowieństwa katolickiego diecezji warmińskiej (do 1945 roku), Andrzej Kopiczko, Olsztyn 2003
Katalog duchowieństwa katolickiego diecezji warmińskiej (1945–1992), Andrzej Kopiczko, Olsztyn 2006
bisztynek24.pl, Grzęda. Wieś ze śladami Ignacego Krasickiego.] [22.10.2014]
pl.wikipedia.org, Grzęda [22.10.2014]