Probark

Probark
Rodzaj miejscowości	wieś sołecka
Państwo	Polska
Województwo	warmińsko - mazurskie
Powiat	mrągowski
Gmina	Mrągowo
Sołectwo	Probark
Liczba ludności (Pole-obowiązkowe)	Pole-obowiązkowe
Strefa numeracyjna	(+48) 89
Tablice rejestracyjne	NMR
Położenie na mapie województwa warmińsko-mazurskiego Probark
Położenie na mapie Polski Probark
{{#invoke:Koordynaty|szablon}}

Probark (niem. Proberg) – wieś sołecka w Polsce w województwie warmińsko-mazurskim, w powiecie mrągowskim, w gminie Mrągowo. W latach 1975-1998 miejscowość administracyjnie przynależała do województwa olsztyńskiego.

Charakterystyka fizjograficzna

Miejscowość położona jest na terenie fizjograficznym charakterystycznym dla powiatu mrągowskiego, który znajduje się w obrębie dwóch regionów: cześć zachodnia do linii Lipowo - Kosewo - Baranowo - Cudnochy to obszar wyniesień Pojezierza Mrągowskiego; część wschodnia to Kraina Wielkich Jezior Mazurskich, stanowiąca rozległe obniżenie w pasie pojezierzy Polski Północno-Wschodniej. Ukształtowanie terenu jest typowe dla obszarów polodowcowych. Występuje tutaj także skupienie dużych, naturalnych zbiorników wodnych (14% powierzchni) oraz rozległe, zwarte kompleksy leśne (31% powierzchni).

Dzieje miejscowości

Wieś Probark została założona ok. 1471 r. z inicjatywy ziemian polskich – stanowiła do poł. XVII w. dobra służebne. Nabyli oni drogą kupna, od Fritza Lockwinna, 50 włók ziemi na prawie chełmińskim. Nad ziemią Jana Kutyłowskiego, Stanisława (syna Jana), Andrzeja i Marcina Smolińskich (bratanków Jana), Mikołaja i Tomasza (siostrzeńców Jana) ciążył obowiązek trzech służb zbrojnych. Nazwa wsi ma pochodzenie pruskie, od jeziora Probarskiego zwanego „Proborg”. W tym samym okresie klika dóbr służebnych otrzymali tutaj Prusowie a po 1482 r. osiedlili się bartnicy. Na początku XVI w. Probark był ośrodkiem dóbr służebnych i tworzył osadę złożoną z siedlisk dworskich . Kolejne nadania ziemskie w okolicy wsi odnotowano w 1558 r. kiedy to Tomaszowi Richterowi książę Albrecht przyznał 12 włók nad granicą wierzbowską. W latach 1651-1652 mówi się już o wsi szlacheckiej, zasiedlonej przez 24 gospodarstwa chłopskie. W poł. XVIII w. rozpoczęła funkcjonowanie szkoła, w której w języku polskim nauczał Johann Fridriszik. W 1785 r. było tu 45 dymów a w 1815 r. – 47 . W 1823 Probark łączył się z Ostrowiem . W 1825 r. powstała kolonia Nowy Probark, która odseparowała się od Probarka . Z tego powodu w ciągu stulecia 1825-1925 Probark nazywano Starym Probarkiem . W 1913 r. oddano do użytku szosę Kosewo-Probark-Bronikowo. W 1939 r. wieś liczyła 312 mieszkańców i 70 gospodarstw domowych, w tym 40 rolniczych. Zabudowa wsi ma kształt ulicówki nad przyległym jeziorem Probarskim. W latach 70 XX w. do sołectwa Probark należało: Nikutowo, Nowy Probark i Porębiska.

Gospodarka

We wsi działają gospodarstwa agroturystyczne, pensjonaty i campingi.

Ludzie związani z miejscowością:

Na kartach historii wsi zapisał się Johann Fridriszik - nauczyciel. W kadencji 2011 - 2015 sołtysem wsi jest Janina Kłos.

Bibliografia:

Chojnacki Władysław,Słownik polskich nazw miejscowości w byłych Prusach Wschodnich i na obszarze byłego Miasta Gdańska, Poznań 1946, 183 ss.

Mrągowo. Z dziejów miasta i okolic, pod red. Andrzeja Wakara, Olsztyn 1975, 487 ss.

http://www.it.mragowo.pl/media/art/707/file/historia.pdf., 12.09.2013.

Zobacz też

www.mragowo.wm.pl

Kinlis (dyskusja) 12:00, 21 wrz 2013 (CEST)