Rydwągi: Różnice pomiędzy wersjami
| [wersja nieprzejrzana] | [wersja nieprzejrzana] |
| Linia 6: | Linia 6: | ||
|herb artykuł = | |herb artykuł = | ||
|dopełniacz wsi = Rydwąg | |dopełniacz wsi = Rydwąg | ||
| − | |zdjęcie = | + | |zdjęcie = Rydwągi.jpg |
| − | + | |opis zdjęcia = Rydwągi na starej pocztówce, źródło: www.fotopolska.eu, 12.09.2013. | |
| − | |rodzaj miejscowości = wieś | + | |rodzaj miejscowości = wieś sołecka |
|województwo = warmińsko - mazurskie | |województwo = warmińsko - mazurskie | ||
|powiat = mrągowski | |powiat = mrągowski | ||
| Linia 30: | Linia 30: | ||
|www = | |www = | ||
}} | }} | ||
| − | <big>'''Rydwągi'''</big> (niem. Rudwangen) – wieś sołecka w Polsce w województwie warmińsko-mazurskim, w powiecie mrągowskim, w gminie Mrągowo. W latach 1975–1998 miejscowość administracyjnie przynależała do województwa olsztyńskiego. | + | <big>'''Rydwągi'''</big> (niem. Rudwangen) – wieś sołecka w Polsce w [[województwo warmińsko - mazurskie| województwie warmińsko-mazurskim]], w [[powiat mrągowski| powiecie mrągowskim]], w [[gmina Mrągowo |gminie Mrągowo]]. W latach 1975–1998 miejscowość administracyjnie przynależała do [[województwo olsztyńskie |województwa olsztyńskiego]]. |
<br/> | <br/> | ||
=== Charakterystyka fizjograficzna === | === Charakterystyka fizjograficzna === | ||
| − | Wieś znajduje się nad Jeziorem Rydwągi. Miejscowość położona jest na terenie fizjograficznym charakterystycznym dla powiatu mrągowskiego, który znajduje się w obrębie dwóch regionów: cześć zachodnia do linii Lipowo - Kosewo - Baranowo - Cudnochy to obszar wyniesień Pojezierza Mrągowskiego; część wschodnia to Kraina Wielkich Jezior Mazurskich, stanowiąca rozległe obniżenie w pasie pojezierzy Polski Północno-Wschodniej. Ukształtowanie terenu jest typowe dla obszarów polodowcowych. Występuje tutaj także skupienie dużych, naturalnych zbiorników wodnych (14% powierzchni) oraz rozległe, zwarte kompleksy leśne (31% powierzchni). | + | Wieś znajduje się nad [[Jezioro Rydwągi |Jeziorem Rydwągi]]. Miejscowość położona jest na terenie fizjograficznym charakterystycznym dla [[powiat mrągowski| powiatu mrągowskiego]], który znajduje się w obrębie dwóch regionów: cześć zachodnia do linii [[Lipowo]] - [[Kosewo]] - [[Baranowo]] - [[Cudnochy]] to obszar wyniesień [[Pojezierze Mrągowskie |Pojezierza Mrągowskiego]]; część wschodnia to [[Kraina Wielkich Jezior Mazurskich]], stanowiąca rozległe obniżenie w pasie pojezierzy Polski Północno-Wschodniej. Ukształtowanie terenu jest typowe dla obszarów polodowcowych. Występuje tutaj także skupienie dużych, naturalnych zbiorników wodnych (14% powierzchni) oraz rozległe, zwarte kompleksy leśne (31% powierzchni). |
<br/> | <br/> | ||
=== Dzieje miejscowości === | === Dzieje miejscowości === | ||
| − | Wieś została założona z dóbr służebnych lokowanych na prawie chełmińskim ok. 1367 r. Wówczas to Wielki mistrz Winryk von Kniprode nadał Heinzowi Gropemu (karczmarzowi) oraz Jankowi (bratankowi Gilera)po 11 włóki zobowiązał każdego z nich do jednej służby w ciężkiej zbroi . Zagwarantował im także 15 lat wolnizny. Nazwa wsi ma pochodzenie pruskie i pierwotnie brzmiała: Rauwewange, Rawewang, Ruwewange. Nazwa została zapożyczona od imienia pruskiego „Rawine”, z sufiksem „wangus” – „dąbrowa”, czyli „Dąbrowa Rawinego”, świadczy to o wcześniejszej, pruskiej tradycji osadniczej tego miejsca. W 1437 r. w Rydwągach istniały w 4 dobra służebne. W 1482 r. przywileje od wójta von Drauschwitza uzyskali bartnicy zamieszkujący Rydwągi. Wówczas to zapewne dobra służebne przekształciły się w wieś czynszową . Wieś rozwijała się ze stulecia na stulecie. W XVII w. Rydwągi miały 44 włóki i 18 gospodarstw. W 1785 r. było to 27 dymów, w 1815 r. – 33 dymy i 192 osoby, a w 1838 r. – 36 dymów i 280 mieszkańców . Pod koniec XIX w. we wsi było 86 domów i 400 mieszkańców . Większy odsetek stanowili katolicy. Mieszkańcy zajmowali się uprawą roli i hodowlą bydła. Wieś obejmowała wówczas 872 ha . Ok 1870 r. wieś połączono drogą z Mrągowem i Kętrzynie. W 1740 r. założono tutaj szkołę jednoklasową, w której w 1818 r. uczył po polsku Andrzej Bierfreud . W 1907 r. pojawiła się informacje o istniejącym już zapewne wcześniej gospodarstwie folwarcznym, które należało do Jakubowskiego . Gospodarstwo specjalizowało się w hodowli bydła i koni rasowych. Na początku XX w. we wsi istniała stara karczma . Rydwągi należały do parafii w Szestnie. W | + | Wieś została założona z dóbr służebnych lokowanych na [[prawo chełmińskie |prawie chełmińskim]] ok. 1367 r. Wówczas to Wielki mistrz [[Winryk von Kniprode]] nadał Heinzowi Gropemu (karczmarzowi) oraz Jankowi (bratankowi Gilera)po 11 włóki zobowiązał każdego z nich do jednej służby w ciężkiej zbroi . Zagwarantował im także 15 lat wolnizny. Nazwa wsi ma pochodzenie pruskie i pierwotnie brzmiała: Rauwewange, Rawewang, Ruwewange. Nazwa została zapożyczona od imienia pruskiego „Rawine”, z sufiksem „wangus” – „dąbrowa”, czyli „Dąbrowa Rawinego”, świadczy to o wcześniejszej, pruskiej tradycji osadniczej tego miejsca. W 1437 r. w Rydwągach istniały w 4 dobra służebne. W 1482 r. przywileje od wójta von Drauschwitza uzyskali bartnicy zamieszkujący Rydwągi. Wówczas to zapewne dobra służebne przekształciły się w wieś czynszową . Wieś rozwijała się ze stulecia na stulecie. W XVII w. Rydwągi miały 44 włóki i 18 gospodarstw. W 1785 r. było to 27 dymów, w 1815 r. – 33 dymy i 192 osoby, a w 1838 r. – 36 dymów i 280 mieszkańców . Pod koniec XIX w. we wsi było 86 domów i 400 mieszkańców . Większy odsetek stanowili katolicy. Mieszkańcy zajmowali się uprawą roli i hodowlą bydła. Wieś obejmowała wówczas 872 ha . Ok 1870 r. wieś połączono drogą z [[Mrągowo |Mrągowem]] i [[Kętrzyn |Kętrzynie]]. W 1740 r. założono tutaj szkołę jednoklasową, w której w 1818 r. uczył po polsku [[Andrzej Bierfreud]]. W 1907 r. pojawiła się informacje o istniejącym już zapewne wcześniej gospodarstwie folwarcznym, które należało do Jakubowskiego . Gospodarstwo specjalizowało się w hodowli bydła i koni rasowych. Na początku XX w. we wsi istniała stara karczma. Rydwągi należały do [[parafia w Szestnie| parafii w Szestnie]]. W 1939 r. wieś liczyła 327 mieszkańców - były tu 73 gospodarstwa domowe, w tym 16 gospodarstw chłopskich . II wojna światowa doprowadziła do wyludnienia wsi. Po zakończeniu zmagań wojennych Rydwągi podzielono na dwie części: południową z [[Państwowe Gospodarstwo Rolne |Państwowym Gospodarstwem Rolnym]] i północną z gospodarstwami indywidualnymi. Obecna nazwa wsi została nadana po 1948 r. przez [[Komisja Ustaleń Nazw Miejscowości| Komisję Ustalania Nazw Miejscowości]]. Zabudowa wsi przedstawia kształt nieregularnego skupiska przy szosie z [[Mrągowo |Mrągowa]] do [[Kętrzyn |Kętrzyna]]. |
<br/> | <br/> | ||
| Linia 50: | Linia 50: | ||
=== Ludzie związani z miejscowością: === | === Ludzie związani z miejscowością: === | ||
| − | Z miejscowością związana jest postać Hansa Paula – hodowcy bydła zarodowego i wysokiej klasy koni wyścigowych; z jego koni zdobył złoty medal na Olimpiadzie berlińskiej w 1936 r. | + | |
| + | Z miejscowością związana jest postać [[Han Paula |Hansa Paula]] – hodowcy bydła zarodowego i wysokiej klasy koni wyścigowych; z jego koni zdobył złoty medal na Olimpiadzie berlińskiej w 1936 r. W kadencji 2011 - 2015 sołtysem wsi jest [[Ryszard Waszkiewicz]]. | ||
| + | |||
<br/> | <br/> | ||
| Linia 66: | Linia 68: | ||
<br/> | <br/> | ||
| − | [[Kategoria: Miejscowość]] | + | [[Kategoria: Miejscowość]][[Kategoria:Powiat mrągowski]][[Kategoria:Gmina Mrągowo]][[Kategoria:Wieś sołecka]] |
[[Użytkownik:Kinlis|Kinlis]] ([[Dyskusja użytkownika:Kinlis|dyskusja]]) 12:11, 21 wrz 2013 (CEST) | [[Użytkownik:Kinlis|Kinlis]] ([[Dyskusja użytkownika:Kinlis|dyskusja]]) 12:11, 21 wrz 2013 (CEST) | ||
Wersja z 13:13, 27 paź 2013
| Rydwągi | |
| | |
 Rydwągi na starej pocztówce, źródło: www.fotopolska.eu, 12.09.2013.
| |
| Rodzaj miejscowości | wieś sołecka |
| Państwo |  Polska
|
| Województwo | warmińsko - mazurskie |
| Powiat | mrągowski |
| Gmina | Mrągowo |
| Sołectwo | Rydwągi |
| Liczba ludności (Pole-obowiązkowe) | Pole-obowiązkowe |
| Strefa numeracyjna | (+48) 89 |
| Tablice rejestracyjne | NMR |
| Położenie na mapie województwa warmińsko-mazurskiego   Rydwągi | |
| Położenie na mapie Polski  Rydwągi | |
{{#invoke:Koordynaty|szablon}} | |
Rydwągi (niem. Rudwangen) – wieś sołecka w Polsce w województwie warmińsko-mazurskim, w powiecie mrągowskim, w gminie Mrągowo. W latach 1975–1998 miejscowość administracyjnie przynależała do województwa olsztyńskiego.
Spis treści
Charakterystyka fizjograficzna
Wieś znajduje się nad Jeziorem Rydwągi. Miejscowość położona jest na terenie fizjograficznym charakterystycznym dla powiatu mrągowskiego, który znajduje się w obrębie dwóch regionów: cześć zachodnia do linii Lipowo - Kosewo - Baranowo - Cudnochy to obszar wyniesień Pojezierza Mrągowskiego; część wschodnia to Kraina Wielkich Jezior Mazurskich, stanowiąca rozległe obniżenie w pasie pojezierzy Polski Północno-Wschodniej. Ukształtowanie terenu jest typowe dla obszarów polodowcowych. Występuje tutaj także skupienie dużych, naturalnych zbiorników wodnych (14% powierzchni) oraz rozległe, zwarte kompleksy leśne (31% powierzchni).
Dzieje miejscowości
Wieś została założona z dóbr służebnych lokowanych na prawie chełmińskim ok. 1367 r. Wówczas to Wielki mistrz Winryk von Kniprode nadał Heinzowi Gropemu (karczmarzowi) oraz Jankowi (bratankowi Gilera)po 11 włóki zobowiązał każdego z nich do jednej służby w ciężkiej zbroi . Zagwarantował im także 15 lat wolnizny. Nazwa wsi ma pochodzenie pruskie i pierwotnie brzmiała: Rauwewange, Rawewang, Ruwewange. Nazwa została zapożyczona od imienia pruskiego „Rawine”, z sufiksem „wangus” – „dąbrowa”, czyli „Dąbrowa Rawinego”, świadczy to o wcześniejszej, pruskiej tradycji osadniczej tego miejsca. W 1437 r. w Rydwągach istniały w 4 dobra służebne. W 1482 r. przywileje od wójta von Drauschwitza uzyskali bartnicy zamieszkujący Rydwągi. Wówczas to zapewne dobra służebne przekształciły się w wieś czynszową . Wieś rozwijała się ze stulecia na stulecie. W XVII w. Rydwągi miały 44 włóki i 18 gospodarstw. W 1785 r. było to 27 dymów, w 1815 r. – 33 dymy i 192 osoby, a w 1838 r. – 36 dymów i 280 mieszkańców . Pod koniec XIX w. we wsi było 86 domów i 400 mieszkańców . Większy odsetek stanowili katolicy. Mieszkańcy zajmowali się uprawą roli i hodowlą bydła. Wieś obejmowała wówczas 872 ha . Ok 1870 r. wieś połączono drogą z Mrągowem i Kętrzynie. W 1740 r. założono tutaj szkołę jednoklasową, w której w 1818 r. uczył po polsku Andrzej Bierfreud. W 1907 r. pojawiła się informacje o istniejącym już zapewne wcześniej gospodarstwie folwarcznym, które należało do Jakubowskiego . Gospodarstwo specjalizowało się w hodowli bydła i koni rasowych. Na początku XX w. we wsi istniała stara karczma. Rydwągi należały do parafii w Szestnie. W 1939 r. wieś liczyła 327 mieszkańców - były tu 73 gospodarstwa domowe, w tym 16 gospodarstw chłopskich . II wojna światowa doprowadziła do wyludnienia wsi. Po zakończeniu zmagań wojennych Rydwągi podzielono na dwie części: południową z Państwowym Gospodarstwem Rolnym i północną z gospodarstwami indywidualnymi. Obecna nazwa wsi została nadana po 1948 r. przez Komisję Ustalania Nazw Miejscowości. Zabudowa wsi przedstawia kształt nieregularnego skupiska przy szosie z Mrągowa do Kętrzyna.
Gospodarka
We wsi znajdują się gospodarstwa agroturystyczne i pensjonaty.
Ludzie związani z miejscowością:
Z miejscowością związana jest postać Hansa Paula – hodowcy bydła zarodowego i wysokiej klasy koni wyścigowych; z jego koni zdobył złoty medal na Olimpiadzie berlińskiej w 1936 r. W kadencji 2011 - 2015 sołtysem wsi jest Ryszard Waszkiewicz.
Bibliografia:
Mrągowo z dziejów miasta i powiatu, pod red. Andrzeja Wakara, Olsztyn 1975, 487 ss.
http://www.it.mragowo.pl/media/art/707/file/historia.pdf, 12.09.2013.
Zobacz też
www.mragowo.wm.pl
